Ekonomiczna ocena przedsięwzięć informatycznych. Przemysław Lech, Uniwersytet Gdański

Transkrypt

1 Ekonomiczna ocena przedsięwzięć informatycznych Przemysław Lech, Uniwersytet Gdański

2 Plan wykładu 1. Paradoks produktywności 2. Rola informatyki we wspomaganiu zarządzania 3. Ekonomiczna typologia przedsięwzięć informatycznych 5. Kryteria sukcesu przedsięwzięcia informatycznego 6. Czynniki sukcesu projektu informatycznego Czasopisma, zajmujące się tematyką oceny przedsięwzięć informatycznych i wpływu informatyki na efektywność zarządzania organizacjami:: Information & Management (Science Direct Elsevier), Communications of the ACM (EBSCO), MIS Quarterly (EBSCO), Journal of Information Systems (EBSCO), Electronic Journal of Information Systems Evaluation - Journal of Enterprise Information Management (EMERALD)

3 Bibliografia Cypryjański J. (2007) Metodyczne podstawy ekonomicznej oceny inwestycji informatycznych przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin Dudycz H, Dyczkowski M. (2006) Efektywność przedsięwzięć informatycznych. Podstawy metodyczne pomiaru i przykłady zastosowań, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław Lech P. (2007) Metodyka ekonomicznej oceny przedsięwzięć informatycznych, WUG, Gdańsk, on-line pod adresem:

4 Paradoks produktywności Nie udowodniono dodatniej korelacji pomiędzy wysokością inwestycji w IT i produktywnością przedsiębiorstw "Komputery widać wszędzie, tylko nie w statystykach produktywności : Robert Solow, laureat Nagrody Nobla Erik Brynjolfsson: mieszane wyniki, dotyczące wpływu inwestycji IT na produktywność pojedynczych przedsiębiorstw, dodatni wpływ inwestycji w IT na wartość dla klienta (consumer surplus) Hitt & Brynjolfsson, MISQ, June 1996 Stratopoulos&Dehig (Information & Management, 2000/38): succesful users of IT outperform less successful users

5 Pytania i problemy 1. Badanie zagadnienia paradoksu produktywności na polskim rynku 2. Jakie czynniki powodują wzrost efektywności przedsiębiorstwa w wyniku inwestycji w IT?: a) innowacyjne zastosowanie IT, b) powiązanie inwestycji w IT ze strategią przedsiębiorstwa, c) reorganizacja procesów gospodarczych? 3. Jakie są powody podejmowania inwestycji w IT oraz jakich efektów przedsiębiorstwa oczekują od tych inwestycji (a jakie efekty uzyskują)?

6 Rola IT w zarządzaniu przedsiębiorstwem Automatyzowanie Informowanie Zastępowanie człowieka przy wykonywaniu powtarzalnych czynności, np. naliczanie listy płac, rozliczanie kosztów, generowanie sprawozdań Udostępnianie informacji, niemożliwych do uzyskania bez IT, np.: informacje on-line o stanie rozrachunków z kontrahentem (szybkość uzyskania informacji) informacje o możliwościach cross-sellingu (wolumen danych i powiązania) zagregowana informacja o stanie finansów (szybkość uzyskania, rozproszenie) wiedza o możliwych rozwiązaniach problemu (struktura, rozproszenie)

7 Rola IT w zarządzaniu przedsiębiorstwem Transformowanie Organizowanie Prestiż Zmiana sposobu realizacji procesów gospodarczych, np.: centralizacja funkcji pomocniczych (centrum finansowo księgowe), zmiana kanałów dystrybucji (internet), oferowanie nowych produktów (bankowość internetowa), usprawnienie procesu logistycznego (optymalizacja trans dostaw i informacja on-line o statusie dostawy) Podział i koordynacja pracy, porządkowanie działań dzięki informacji, np.: zarządzanie przez cele dzięki kartom wyników, organizacja i przydzielanie pracy dzięki narzędziom workflow, zrównoleglenie działań dzięki narzędziom pracy grupowej

8 Pytania i problemy 1. Jak rolę IT w zarządzaniu postrzegają polskie przedsiębiorstwa? 1. Metoda oceny korzyści, wynikających z poszczególnych zastosowań IT: a) Automatyzacja redukcja kosztów, b) Informacja wartość oczekiwana informacji (EVI) c) Transformacja -?? d) Organizacja -?? 2. Ocena wpływu poszczególnych zastosowań IT na możliwość osiągania dodatnich efektów ekonomicznych

9 Typologia przedsięwzięć IT kryterium ekonomiczne Ze względu na powód podejmowania przedsięwzięcia informatycznego, można je podzielić na: obligatoryjne - podejmowane z przyczyn, takich jak: wymóg prawny np. system Płatnik wymóg branżowy funkcjonowanie w danej branży jest możliwe jedynie dzięki systemowi informatycznemu np. system rezerwacji biletów lotniczych wymóg konkurencji standard danej branży wyklucza istnienie w niej bez danego systemu np. systemy ERP wymóg klientów standard obsługi klientów w danej branży wymaga posiadania danego systemu np. bankowość elektroniczna bariery rozwoju niemożność zarządzania organizacją bez wsparcia informatyki ze względu na np. jej szybki wzrost operacyjne podejmowane w celu usprawnienia procesów operacyjnych przedsiębiorstwa usprawnienie procesów back-office np. poprzez wdrożenie systemu wspierającego rachunkowość lub HR, usprawnienie procesów, umożliwiające redukcję kosztów

10 Typologia przedsięwzięć IT kryterium ekonomiczne cd strategiczne podejmowane w celu osiągnięcia przewagi konkurencyjnej i ściśle związane ze strategicznymi celami organizacji infrastrukturalne podejmowane w celu odnowienia bądź ulepszenia infrastruktury informatycznej Korzyści? Wpływ na efektywność? Strategiczne -> TAK Operacyjne -> TAK Obligatoryjne -> NIE Infrastrukturalne -> NIE IT jako narzędzie, umożliwiające zmiany organizacyjne, osiąganie przewagi konkurencyjnej IT element niezbędnej infrastruktury

11 Pytania i problemy 1. Jakie są powody podejmowania przedsięwzięć informatycznych w przedsiębiorstwach? Lech P., Is it really so strategic? Motivational factors for investing in Enterprise Systems A Survey, w: International Journal of Enterprise Information Systems, Vol. 7, Issue 4, October-December 2011, s , 2. Jaka jest korelacja powodu podjęcia projektu z oczekiwanymi i rzeczywistymi efektami ekonomicznymi?

12 Distribution of the most important motivational factor Motivational factor Position To replace the inefficient IT infrastructure with a new one the current infrastructure did not enable carrying out of current 1 business processes To increase operating efficiency by business processes redesign 2 To provide better information to management 2 To increase operating efficiency by business processes automation 3 To obtain a competitive advantage 4 To reduce cost of IT management 5 To meet customer expectations 6 Other to integrate the systems of a holding 6 To keep up with competitors 7 Motivational factor Aver Posi age tion rank To increase operating efficiency by business processes automation 4,04 1 To increase operating efficiency by business processes redesign 3,93 2 To provide better information to management 3,93 2 To replace the inefficient IT infrastructure with a new one - the current infrastructure did not enable carrying out of current 3,79 3 business processes To obtain a competitive advantage 3,61 4 To meet customer expectations 3,18 5 To keep up with competitors 2,86 6 To reduce cost of IT management 2,75 7 Other to integrate the systems of a holding 0,32 8

13 Kryteria sukcesu projektu informatycznego 1) Sukces projektowy Zakres Ustalona jakość Standish Chaos Report Failure Success Challenged Budżet/zasoby Harmonogram 2) Sukces produktowy Osiągnięcie użytecznej funkcjonalności 3) Sukces biznesowy Osiągnięcie celów gospodarczych Eveleens J., Verhoef C. (2010) The Rise and Fall of the Chaos Report Figures, IEEE Software, January/February, pp Jørgensen M., & Moløkken K. (2006), How Large Are Software Cost Overruns? A Review of the 1994 Chaos Report, Information and Software Technology, 48(8), pp Nelson R. (2005) Project Retrospectives: Evaluating Project Success, Failure, and Everything in Between, MIS Quarterly Executive, 4(3), pp

14 Czynniki porażki projektu Project mistake (Nelson 2007) Project failure factor Standish Chaos reports failure factors (Kappelman, McKeeman and Zhang 2006) 1 Poor estimation and/or scheduling Insufficient planning 2 Insufficient risk management Ineffective schedule planning and/or management Lack of reliable estimates 3 Insufficient project sponsorship Lack of top management support Lack of executive management support 4 Poor requirements determination Lack of documented requirements and/or success Lack of firm basic requirements criteria 5 Lack of user involvement Weak commitment of project team Lack of user involvement 6 No change control process (change management) 7 Weak personnel and/or team issues Team members lack requisite knowledge and/or Lack of skilled resources skills 8 Weak personnel and/or team issues Weak project manager Lack of project manager expertise 9 Weak personnel and/or team issues Subject matter experts are overscheduled 10 Contractor failure Kappelman L., McKeeman R., Zhang L. (2006), Early Warning Signs of IT Project Failure: the Dominant Dozen, Information Systems Management, 23 (4), pp Nelson R. (2007) IT Project Management: Infamous Failures, Classic Mistakes, and Best Practices, MISQ Executive, 6(2), June 2007, pp

15 Pytania i problemy 1. Jak skutecznie zarządzać projektami informatycznymi w różnych organizacjach (kulturowo, branżowo, geograficznie?) 2. Jak sukces projektu postrzegają różni jego udziałowcy? 3. Jak uzyskać kompromis pomiędzy oczekiwaniami różnych udziałowców?