VAT. rozliczenia w praktyce. obowiązek podatkowy miejsce świadczenia wysokość VAT odliczenia d. eklaracje faktury k asy rejestrujące zwolnienia

Transkrypt

1 VAT rozliczenia w praktyce obowiązek podatkowy miejsce świadczenia wysokość VAT odliczenia d eklaracje faktury k asy rejestrujące zwolnienia

2

3 VAT rozliczenia w praktyce o bowiązek podatkowy m iejsce świadczenia w ysokość VAT odliczenia d eklaracje f aktury k asy rejestrujące z wolnienia

4 Adres redakcji: Warszawa, ul. Okopowa 58/72, Autor: Tomasz Krywan Redaktor merytoryczny: Katarzyna Jędrzejewska Redaktor prowadzący: Mariusz Łukasik Korekta: Mirosława Jasińska-Nowacka Projekt graficzny okładki: Kinga Pisarczyk DTP: Joanna Archacka Biuro Obsługi Klienta: Warszawa, ul. Okopowa 58/72, tel , , , Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o. Wydanie I/2016, styczeń 2016 r. ISBN

5 Spis treści Rozdział 1. Zakres opodatkowania Przekazywanie świadczeń finansowanych ze środków ZFSŚ Obciążanie podwykonawców kosztami ubezpieczenia Opodatkowanie konsumpcji w czasie spotkań pracowniczych Transakcje dotyczące bitcoinów Sprzedaż towarów instalowanych oraz montowanych poza terytorium Unii Europejskiej a eksport towarów Nieodpłatnie otrzymywane towary a wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów Kasy rejestrujące a obowiązek ujęcia w remanencie likwidacyjnym...15 Rozdział 2. Podatnicy Udzielanie pożyczek przez podatników VAT Działalność polegająca na tworzeniu spółek z o.o. w celu odsprzedaży Sprzedaż działek a VAT Wynajem prywatny a VAT Małżonkowie jako podatnicy z tytułu wynajmu Wspólnoty mieszkaniowe jako podatnicy VAT Rozdział 3. Obowiązek podatkowy Powstawanie obowiązku podatkowego przy sprzedaży wysyłkowej Powstawanie obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usług rozliczanych w zmieniających się okresach rozliczeniowych Powstawanie obowiązku podatkowego z tytułu udzielania licencji Powstawanie obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usług budowlanych Powstawanie obowiązku podatkowego przy refakturowaniu Refundacje za leki a obowiązek podatkowy Powstawanie obowiązku podatkowego z tytułu importu usług Powstawanie obowiązku podatkowego z tytułu WNT udokumentowanego fakturą wystawioną przed dokonaniem dostawy...31 Rozdział 4. Miejsce świadczenia Miejsce świadczenia usług targowych Miejsce świadczenia usługi polegającej na wyrażeniu zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy Świadczenie usług składowania towarów Sprzedaż domeny internetowej Miejsce świadczenia usług pośrednictwa w sprzedaży usług zakwaterowania Miejsce świadczenia usług doradztwa technicznego dotyczących urządzeń instalowanych w budynkach Zakup biletów lotniczych jako import usług

6 4 Rozdział 5. Podstawa opodatkowania Podstawa opodatkowania usług najmu a koszty mediów Obciążanie zleceniodawców kosztami poniesionymi przy świadczeniu usług Koszty wysyłki sprzedawanych towarów Sprzedaż nieruchomości zabudowanej dwoma lub więcej obiektami budowlanymi Okres rozliczeniowy uwzględnienia faktury korygującej, której otrzymanie przez nabywcę musi zostać potwierdzone Podstawa opodatkowania nieodpłatnych dostaw towarów Obniżenie podstawy opodatkowania z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów Rozdział 6. Wysokość VAT Stawka VAT przy sprzedaży w restauracji jedzenia na wynos Stawka VAT na wynajem apartamentu w celu podnajmu Stawka VAT przy odsprzedaży usługi noclegowej Stawka VAT przy sprzedaży nieukończonego budynku Stawka VAT przy przebudowie związanej ze zmianą przeznaczenia budynku Wysokość VAT przy sprzedaży gruntu, dla którego nie ma planu zagospodarowania przestrzennego ani decyzji o warunkach zabudowy Wynajem mieszkań firmie na cele mieszkaniowe jej pracowników Zwolnienie od podatku usług przeprowadzania badań kandydatów na kierowców Stosowanie stawki 0% do zaliczek na poczet eksportu towarów...59 Rozdział 7. Prawo do odliczenia Odliczanie VAT z faktur za zakup okularów dla pracowników Odliczanie VAT z duplikatów faktur Odliczenie VAT od zakupów związanych z organizacją imprezy integracyjnej Odliczanie podatku naliczonego z tytułu zakupu alkoholu Odliczenie VAT od zakupów sfinansowanych dotacją Dobrowolna rezygnacja z odliczenia Odliczanie VAT od zakupów dokonanych przed rejestracją jako podatnik VAT czynny Stwierdzenie braków w importowanych towarach Zniszczenie samochodu w wypadku a odliczony VAT Kwota podatku naliczonego przy przejazdach płatnymi autostradami oraz parkingów Odliczenie VAT z faktury za opłatę wstępną dotyczącą leasingu samochodu osobowego Korekta VAT w związku ze sprzedażą samochodu osobowego nabytego po 31 marca 2014 r Cesja wierzytelności a obowiązek korekty podatku odliczonego z nieopłaconej faktury...73

7 Rozdział 8. Deklaracje i informacje VAT Dokonywanie dostaw złomu a możliwość składania kwartalnych deklaracji VAT Zakupy ze stawką 0% a deklaracje VAT Składanie deklaracji VAT w okresie zawieszenia działalności gospodarczej Korekta deklaracji złożona przed upływem terminu do złożenia deklaracji Brak rejestracji VAT-UE nabywcy a obowiązek wykazywania świadczenia usług w informacjach podsumowujących VAT-UE Świadczenie usługi medycznej a obowiązek wykazywania świadczenia usług w informacjach podsumowujących VAT-UE Zakupy towarów w procedurze odwrotnego obciążenia a obowiązek składania informacji VAT Rozdział 9. Faktury Dane na fakturach wystawianych przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz tym osobom Data sprzedaży na fakturze wystawianej przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi Faktury zaliczkowe dotyczące wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów Dokumentowanie premii pieniężnych zbiorczymi fakturami korygującymi Treść faktury korygującej w przypadku zatrzymania części zaliczki Korekta faktury wystawionej ze stawką 23% zamiast NP Korekta wcześniej skorygowanej faktury Rozliczanie i korygowanie pustych faktur...90 Rozdział 10. Kasy rejestrujące Moment ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej Najem prywatny przedsiębiorcy a kasa rejestrująca Świadczenie usług organizacji obozów sportowych a kasa rejestrująca Sprzedaż na zagranicznych targach a kasa rejestrująca Świadczenie usług mediacji Sprzedaż posiłków pracownikom Sprzedaż posiłków w ruchomym punkcie gastronomicznym Prowadzenie spraw z urzędu a bezwzględny obowiązek ewidencjonowania usług prawniczych...99 Rozdział 11. Zwolnienie podmiotowe Korzystanie ze zwolnienia podmiotowego przez podatników prowadzących biura rachunkowe Korzystanie ze zwolnienia podmiotowego przez biegłych sądowych Korzystanie ze zwolnienia podmiotowego przez architektów Powrót do zwolnienia w trakcie roku Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego a prawo do odliczenia

8 6 Rozdział 12. Procedury szczególne Rezygnacja z opodatkowania usług taksówek osobowych w formie ryczałtu Spółki jako rolnicy ryczałtowi Kompensata jako forma płatności za produkty rolne Opodatkowanie zaliczek na poczet usług turystyki opodatkowanych według procedury marży Stosowanie procedury marży do sprzedaży używanych samochodów Korzystanie z procedury opodatkowania marży przy sprzedaży środków trwałych

9 Podatek od towarów i usług (VAT) jest podatkiem, który sprawia ogromną ilość problemów. Świadczy o tym między innymi wiele pytań trafiających do naszego wydawnictwa. Pytania się jednak powtarzają, w związku z czym warto pokusić się o zestawienie najczęściej zadawanych, a dotyczących tego podatku. Niniejsza publikacja stanowi taką właśnie próbę realizacji tego wyzwania. Znajdą w niej Państwo odpowiedzi na blisko 100 pytań dotyczących VAT. W większości przypadków odpowiedzi te wskazują również stanowisko reprezentowane w danej kwestii przez organy podatkowe, co pozwala wybrać postępowanie zgodne z ich oceną. Rozdział 1. Zakres opodatkowania Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają (z zastrzeżeniem przepisów art. 6 ustawy o VAT) czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, tj.: 1) odpłatne dostawy towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; 2) eksport towarów; 3) import towarów na terytorium kraju; 4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju; 5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. W praktyce podatnicy bardzo często mają wątpliwości, czy wykonywane przez nich czynności podlegają opodatkowaniu VAT. 1. Przekazywanie świadczeń finansowanych ze środków ZFSŚ PyTANIe Podatnik kupuje ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych karnety na basen, które przekazuje uprawnionym pracownikom. Czy przekazując karnety pracownikom, podatnik powinien naliczać VAT? A jak wyglądałaby sytuacja, gdyby pracownicy ponosili częściową odpłatność za przekazywane im karnety? 7

10 VAT 2016 rozliczenia w praktyce ODPOWIedź Przez wiele lat organy podatkowe twierdziły, że przekazywanie świadczeń finansowanych ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFSŚ) może podlegać opodatkowaniu VAT (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 20 marca 2008 r., sygn. IBPP2/443-4/08/WN, czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 listopada 2008 r., sygn. IPPP2/ /08-2/Asi). Stanowisko to było jednak kwestionowane przez sądy administracyjne, które uważały, że nabywając i przekazując pracownikom świadczenia finansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, pracodawcy nie działają w charakterze podatników VAT, a w konsekwencji do opodatkowania VAT nie dochodzi. Jest tak dlatego, że jak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 2 września 2008 r. (sygn. akt I FSK 1076/07) podmiot zobowiązany do utworzenia i administrowania zakładowym funduszem socjalnym podejmuje działania techniczne o charakterze nieodpłatnym, które pozostają całkowicie poza prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Z czasem organy podatkowe pogodziły się ze stanowiskiem zajmowanym przez sądy administracyjne i również zaczęły reprezentować stanowisko, że w związku z przekazywaniem świadczeń finansowanych ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie dochodzi do opodatkowania podatkiem od towarów i usług (zob. przykładowo interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 sierpnia 2012 r., ILPP1/ /12-2/ AW, czy interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 27 listopada 2012 r., sygn. IBPP2/ /12/WN). Prawidłowość tego stanowiska ostatecznie potwierdził minister finansów, wydając interpretację ogólną z 27 maja 2013 r. (PT1/033/20/831/KSB/12/RD-50859). W interpretacji tej czytamy, że działania pracodawcy polegające wyłącznie na dokonaniu zakupów od osób trzecich, których nabycie w całości następuje ze środków funduszu (takich jak np. wczasów dla pracowników i emerytów, kolonii i obozów dla dzieci pracowników, karnetów uprawniających do korzystania z basenów, siłowni i innych obiektów sportowych, biletów do kina, teatru, kompleksowych usług polegających na organizowaniu określonej imprezy kulturalnej) w celu udostępnienia ich osobom uprawnionym na zasadach wymienionych w ww. ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych podejmowane są poza sferą prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej (poza sferą jego aktywności jako przedsiębiorcy). Tym samym czynności te nie są podejmowane przez pracodawcę w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji należy stwierdzić, że w tym zakresie pracodawca nie jest podatnikiem tego podatku. Co istotne, minister finansów uznał, że dotyczy to również sytuacji, gdy świadczenia ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych finansowane są tylko częściowo, zaś w pozostałej części finansuje je pracownik. W dalszej części omawianej interpretacji czytamy bowiem, że powyższe odnosi się również do sytuacji, gdy nabyte w ww. sposób świadczenia współfinansuje beneficjent, tj. osoba uprawniona do ko- 8

11 Rozdział 1. Zakres opodatkowania rzystania z funduszu, albowiem sam sposób finansowania nie zmienia charakteru rzeczonych świadczeń. A zatem w przedstawionej sytuacji przekazywanie pracownikom karnetów na basen nie podlega opodatkowaniu VAT. Dotyczy to również sytuacji, gdy pracownicy ponoszą częściową odpłatność za przekazywane im karnety (zaś w pozostałej części zakupy karnetów finansowane są ze środków ZFSŚ). 2. Obciążanie podwykonawców kosztami ubezpieczenia PyTANIe Firma X jest głównym wykonawcą robót budowlanych. Firma ta współpracuje z wieloma podwykonawcami, których chce obciążać częścią kosztów ubezpieczenia. Czy z tytułu dokonywania takich obciążeń należy wystawiać refaktury z VAT? ODPOWIedź Odpowiedź na pytanie rozpocząć należy od wyjaśnienia tego, czym jest refakturowanie. Jest to jak się przyjmuje fakturowanie odsprzedaży usług bez doliczania marży. Do odsprzedaży usług dochodzi zaś w przypadkach, o których mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, a więc gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług. Przyjmuje się wówczas, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. W świetle tego przepisu obciążanie kontrahentów kosztami ubezpieczenia nie stanowi najczęściej odsprzedaży usług, a w konsekwencji nie powinno być dokumentowane fakturami, w tym refakturami (czynności niepodlegające opodatkowaniu nie mogą być bowiem, co do zasady, dokumentowane fakturami zob. art. 106a ustawy o VAT). Potwierdzają to w udzielanych wyjaśnieniach organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 22 sierpnia 2011 r. (ITPP1/ /11/IK) czy interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 kwietnia 2015 r. (IPPP3/ /15-2/RD). W drugiej z tych interpretacji czytamy, że w odniesieniu do kosztów ubezpieczenia budowy przeniesionych na poszczególnych podwykonawców należy zauważyć, że Wnioskodawca jako generalny wykonawca budowy jest odbiorcą usługi oferowanej przez ubezpieczyciela. Skoro Wnioskodawca ubezpiecza całą budowę obejmującą również prace wykonywane przez podwykonawców i jest odpowiedzialny za jej realizację przed inwestorem, to uznać należy, że podwykonawcy nie są konsumentami usługi ubezpieczeniowej świadczonej przez firmę ubezpieczeniową. W tej sytuacji wzajemne rozliczenia finansowe pomiędzy Wnioskodawcą a podwykonawcami części kosztów ubezpieczenia ponoszonych przez Wnioskodawcę nie są wynagrodzeniem należnym z tytułu wykonywanej usługi na ich rzecz. Tym samym czynność polegająca na przeniesieniu odpowiedniej kwoty kosztów ubezpieczenia budowy nie stanowi odpłatności za czynność określoną w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a zatem 9