Akademia Młodego Ekonomisty

Transkrypt

1 Akademia Młodego Ekonomisty Strategie rywalizacji i współpracy w biznesie prof. Piotr Banaszyk Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 6 grudnia 2018 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

2 Agenda Istota konkurowania w biznesie, Skutki konkurowania, Powody nawiązywania współpracy, Konsekwencje współpracy w biznesie. piotr.banaszyk@ue.poznan.pl 2

3 Perspektywa rywalizacji w biznesie Konkurencja przedsiębiorstw jest czynnikiem postępu: Ekonomicznego - rośnie dobrobyt ludzi, Cywilizacyjnego - nowe wynalazki i metody działań. Konkurencja zasługuje na ocenę pozytywną 3

4 Czym jest konkurencja w biznesie Konkurencja w biznesie polega na rywalizacji między przedsiębiorstwami w dziedzinie metod działalności i oferty produktów, aby dostarczać klientom użyteczności na wyższym poziomie niż to robią inni. 4

5 Airbus a330 vs. Boeing 787 Dreamliner W 2002 r. Airbus ustanawia rekord długości lotu - prawie 17 tys. km, Boeing w 2012 r. pobija ten rekord i osiąga prawie 20 tys. km. Dzięki zastosowaniu kompozytów, pasażerowie podróżują krócej i taniej. 5

6 Źródła konkurencyjności przedsiębiorstw Pierwsze podstawowe źródło: cena niższa od konkurentów, a dostarczona użyteczność nie jest gorsza, Drugie podstawowe źródło: co prawda cena wyższa, ale dostarczona użyteczność lepiej dostosowana do oczekiwań klientów. 6

7 Do czego prowadzi konkurencja między przedsiębiorstwami? Wariant negatywny: Wygrywający rywalizację zwiększa udział w rynku, przegrywający bankrutuje, Rynek obsługuje coraz mniej firm, czyli postępuje proces oligopolizacji, Konkurencja staje się monopolistyczną. 7

8 Przypadek OPEC Porozumienie z 1960 r. pomiędzy państwami i firmami wydobywającymi ropę naftową, Kontrola branży polega na stanowieniu wielkości wydobycia i cen, Rynek ma cechy monopolu. 8

9 Różnica między koncentracją przedsiębiorstw poziomą a pionową Koncentracja pozioma: zwiększanie skali produkcji i efekt zakresu, Koncentracja pionowa: przejmowanie innych ogniw procesu produkcyjnego. 9

10 Do czego prowadzi konkurencja między przedsiębiorstwami? Wariant pozytywny: Koncentracja pionowa prowadząca do współpracy między przedsiębiorstwami reprezentującymi różne ogniwa procesu produkcyjnego. 10

11 Dwa scenariusze współpracy opartej na koncentracji pionowej Scenariusz mniej pozytywny: przejęcia i fuzje prowadzą do powstania wielkiego koncernu zarządzanego w trybie administracyjnym (groźba biurokratyzacji), Scenariusz bardziej pozytywny: kształtuje się łańcuch lub sieć dostaw. 11

12 Czym jest łańcuch i sieć dostaw? Łańcuch dostaw to ugrupowanie niezależnych przedsiębiorstw trwale kooperujących ze sobą wzdłuż technologicznie powiązanych ogniw produkcyjno - handlowych. Firma surowcowa Firma przetwórcza Firma przetwórcza Firma handlowa Konsumen t 12

13 Czym jest łańcuch i sieć dostaw? Sieć dostaw powstaje, gdy firmy łańcucha dostaw są obsługiwane przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa usługowe. firma transport owa firma transport owa Agencja badania rynku Firma surowcowa Firma przetwórcza Firma przetwórcza Firma handlowa Konsumen t 13

14 Dlaczego współpraca przedsiębiorstw się opłaca? Każdy może skoncentrować się na swych wyróżniających umiejętnościach (specjalizacja), Każdy może korzystać z efektu skali, Wzajemne dostosowanie zasobów może obniżyć koszty działalności. piotr.banaszyk@ue.poznan.pl 14

15 Przykład 1. Huta szkła produkuje butelki i inne wyroby szklane, 2. Papiernia produkuje różne arkusze papierowe, 3. Drukarnia wytwarza m.in. etykiety, 4. Zakład napojów chłodzących rozlewa wodę mineralną, 5. Hurtownia dystrybuuje napoje do sklepów, 6. Wszystkich obsługują firmy logistyczne, instytucje finansowe, agencje badania rynku itd. 15

16 Przykład 2 Niemcy i Japończycy przygotowują porozumienie, na mocy którego będą się wymieniali technologiami. Toyocie zależy na jednostkach wysokoprężnych, a BMW na technologii hybrydowej. Współpraca między konkurentami nazywa się kooperencją kooperacja + konkurencja = kooperencja 16

17 17