AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterski

Transkrypt

1 rofil kształcenia: ogólno akademicki KOD: A RZEDMIOT: FIZJOLOGIA Liczba godzin w semestrze AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAII KIERUNEK FIZJOTERAIA pięcioletnie studia magisterski I ROK ROK ROK 4 ROK 5 ROK wykład ćwiczenia 6 samokształcenie 9 Katedra Nauk Fizjologiczno-Medycznych Zakład Fizjologii KOORDYNATOR Dr hab. Aleksandra Żebrowska RZEDMIOTU WYKŁADOWCY Dr hab. Ilona okora, Dr Beata Manowska, Dr Ewelina Smol, Dr Katarzyna Nierwińska JĘZYK polski ECTS 4 FORMA ZALICZENIA: ZAL CELE RZEDMIOTU Wiedza: C. Zapoznanie studentów z zagadnieniami budowy i funkcji komórek, tkanek oraz poszczególnych układów organizmu z uwzględnieniem roli mechanizmów fizjologicznych w regulacji czynności ruchowych. C. Opanowanie zagadnień dotyczących kontroli podstawowych funkcji życiowych i adaptacji do zmiennych warunków środowiska. C. rzygotowanie i nauczenie studenta prowadzenia podstawowych badań fizjologicznych, kontroli bilansu energetycznego i wodno-elektrolitowego organizmu w warunkach spoczynkowych oraz w wysiłku fizycznym. C4. Zapoznanie studenta z podstawowymi zasadami działania prozdrowotnego. EFEKTY KSZTAŁCENIA SOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Wiedza: K_W0-osiada pogłębioną wiedzę niezbędną do opisu: - budowy anatomicznej człowieka i funkcjonowania poszczególnych jego układów, ze szczególnym uwzględnieniem układu mięśniowoszkieletowego - genetycznych podstaw zaburzeń rozwoju i funkcjonowania narządów i układów - procesów zachodzących we wszystkich okresach życia - podstawowych właściwości fizycznych komórek i tkanek oraz mechanizmów działania czynników fizycznych na organizm człowieka Odpowiedź ustna na ocenę K_W0 - Wykazuje się szczegółową wiedzą z zakresu: procesów metabolicznych na poziomie komórkowym, narządowym i ustrojowym zachodzących w spoczynku i podczas wysiłku fizycznego oraz procesów fizjologicznych i biochemicznych skutków bezczynności oraz adaptacji organizmu do wysiłku fizycznego K_W0 - rezentuje rozszerzoną wiedzę w zakresie budowy i funkcji organizmu człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem układu mięśniowo-szkieletowego oraz znajomości mechanizmów

2 jego sterowania podczas aktywności fizycznej Umiejętności: K_U07 - otrafi identyfikować problemy zdrowotne, podjąć odpowiednie działania diagnostyczne oraz dokonać oceny stanu funkcjonalnego pacjenta, niezbędnej do programowania i monitorowania procesu fizjoterapii K_U - osiada zaawansowane umiejętności obsługi sprzętu i specjalistycznej aparatury diagnostyczno-pomiarowej w celu oceny funkcjonalnej pacjenta, niezbędnej w procesie fizjoterapii Kompetencje społeczne: K_K0 - Jest świadomy konieczności posiadania wiedzy z wielu dyscyplin naukowych, pluralizmu teoretyczno-metodologicznego w nauce, wartości krytycznej oceny doniesień naukowych K_K0 - Utożsamia się z wartościami, celami i zasadami realizowanymi w praktyce fizjoterapeutycznej, odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań terapeutycznych Umiejętności: rzeprowadzenie testu wysiłkowego oraz interpretacja uzyskanych wyników badań. Kompetencje społeczne: Uczestnictwo w seminarium i/lub warsztatach dotyczących fizjologii człowieka z elementami diagnostyki czynnościowej organizmu NAKŁAD RACY STUDENTA (w godzinach dydaktycznych h dyd.=45 minut)** Studia stacjonarne udział w wykładach - udział w ćwiczeniach - 9 udział w ćwiczeniach klinicznych - 0 przygotowanie do ćwiczeń/ćwiczeń klinicznych - 5 przygotowanie do egzaminu - 0 realizacja zadań projektowych -0 egzamin/zaliczenie - inne (określ jakie) - 0 RAZEM: WARUNKI WW WSTĘNE nr W W W TREŚĆ ZAJĘĆ Zjawiska bioelektryczne. Molekularna podstawy skurczu komórek mięśniowych. Unerwienie mięśni szkieletowych. Klasyfikacja jednostek motorycznych mięśni szkieletowych. Wpływ unerwienia na właściwości włókien mięśniowych. odstawy czynności komórek nerwowych (struktura funkcjonalna neuronów, rodzaje i czynność synaps nerwowo-nerwowych, neuroprzekaźniki, przewodzenie we włóknach nerwowych). Fizjologiczne podłoże wyższych czynności nerwowych. Nerwowa kontrola czynności ruchowych (organizacja ośrodków ruchowych rdzenia kręgowego, regulacja napięcia mięśniowego przez pień mózgu, obszary ruchowe kory mózgu, jądra podstawy, móżdżek). Czucie i percepcja. Ośrodki czuciowe kory mózgu, wzgórza, pnia mózgu i rdzenia kręgowego. Ośrodki motywacyjne międzymózgowia. Funkcja podwzgórza i układu limbicznego. Klasyfikacja i mechanizm działania hormonów. Kontrola wydzielania dokrewnego. Rola wybranych hormonów w utrzymywaniu homeostazy organizmu. Mechanizmy regulacji temperatury wewnętrznej ciała. Adaptacja ustroju do podwyższonej lub obniżonej temperatury otoczenia. Termoregulacja podczas pracy fizycznej. Gorączka. odstawowa i spoczynkowa przemiana materii. Sposoby określania metabolizmu. ILOŚĆ GODZIN kontakt samokszt.

3 W4 W5 W6 W7 ĆW ĆW ĆW ĆW 4 ĆW 5 ĆW 6 ĆW 7 Charakterystyka płynów ustroju. Funkcje podstawowych składników osocza krwi. Skład i funkcje limfy. Etapy i czynniki modyfikujące proces krzepnięcia krwi. Właściwości mięśnia sercowego. Krążenie wieńcowe. Regulacja pracy serca w spoczynku i podczas wysiłku fizycznego. Hemodynamika i jej podstawowe prawa. Ośrodkowa i miejscowa regulacja krążenia. Mechanika oddychania. Zasady wymiany gazowej w płucach. Nerwowa i chemiczna regulacja oddychania. Kontrola czynności układu oddechowego w warunkach hipoksji i hiperkapni. Wpływ aktywności fizycznej na czynność układu oddechowego. Funkcja układu pokarmowego, wydalniczego i płciowego. Klasyfikacja wysiłków fizycznych. obieranie tlenu podczas wysiłków fizycznych. Energetyka wysiłków fizycznych. Zmęczenie jako fizjologiczne następstwo wysiłku fizycznego. Fizjologiczna charakterystyka procesów wypoczynku. Czynniki warunkujące wydolność fizyczną i sposoby jej oceny. Fizjologiczna charakterystyka adaptacji do wysiłku dzieci, młodzieży i osób starszych. Wskaźniki wydolności fizycznej u dzieci i młodzieży. Zmiany wydolności fizycznej w okresie starzenia. odstawowe zasady treningu zdrowotnego. Analiza potencjału błonowego, potencjał czynnościowy, refrakcji komórek pobudliwych. Miary pobudliwości tkanek (chronaksja i reobaza). Wpływ różnych czynników na pobudliwość tkanek. Elektrofizjologia komórki mięśnia szkieletowego. omiar siły mięśniowej i czynniki ja determinujące. raca zewnętrzna mięśni szkieletowych. omiar czasu rekcji prostej i różnicowej. Organizacja czynnościowa układu nerwowego. Analiza łuku odruchowego. Badanie wybranych odruchów u człowieka. Fizjologia i klasyfikacja receptorów. Badanie czucia proprioceptywnego. Ocena bólu. Badanie czynności somatosensorycznej i asocjacyjnej kory mózgowej. Test pamięci. Badanie odruchów przedsionkowordzeniowych. Rodzaje i charakterystyka odruchów autonomicznych człowieka. rzewodnictwo cieplne tkanek. Drogi i sposobu wymiany ciepła pomiędzy środowiskiem a organizmem człowieka. Adaptacja organizmu do zmiennych warunków temperatury środowiska zewnętrznego. Określanie temperatury wewnętrznej ciała oraz temperatury różnych okolic skóry. Ocena względności doznań termicznych. odstawowa przemiana materii i metody jej obliczania. Bilans energetyczny organizmu. Wydatek energetyczny różnych form aktywności fizycznej. Obliczanie spoczynkowej przemiany materii metodą kalorymetrii pośredniej. Obliczanie kosztu energetycznego pracy fizycznej Objętość i skład płynów ustrojowych. Właściwości fizykochemiczne, skład i funkcje krwi, limfy. Zjawisko hemolizy. Charakterystyka grup krwi. roces krzepnięcia. Wyznaczanie zawartości całkowitej wody (TBW) w organizmie. Analiza zachowania się krwinek czerwonych w roztworach. Charakterystyka i normy wybranych wskaźników krwi. Obliczanie pojemności tlenowej krwi. Charakterystyka czynności elektrycznej serca. Zjawiska mechaniczne zachodzące podczas pracy serca (cykl pracy serca, tony serca). Regulacja czynności serca. Wyznaczanie i pomiar wskaźników sprawności serca (objętość wyrzutowa i pojemność minutowa serca). Osłuchiwanie tonów serca. Badanie spoczynkowej fali tętna. omiar ciśnienia tętniczego krwi metodą osłuchową. Charakterystyka funkcjonalna układu oddechowego. Funkcja opłucnej. Spirometria. Zasady wymiany gazowej w płucach. Nerwowa i chemiczna regulacja oddychania. Badanie sprawności układu oddechowego: wyznaczanie statycznych i dynamicznych objętości i

4 ĆW 8 ĆW 9 ĆW 0 ĆW ĆW pojemności płuc. Określanie czasu dowolnego bezdechu omiar wentylacji minutowej płuc spoczynkowej oraz maksymalnej dowolnej. obór tlenu podczas wysiłków fizycznych. ojęcie równowagi czynnościowej, deficytu i długu tlenowego. omiar i analiza wybranych wskaźników czynności układu krążenia i oddychania (częstości skurczów serca, wentylacji minutowej płuc, poboru tlenu) podczas wysiłku dynamicznego wykonywanego w stanie równowagi czynnościowej. Badanie zmian częstości skurczów serca i ciśnienia tętniczego krwi podczas wysiłku statycznego typu handgrip. Analiza zmian częstości skurczów serca, ciśnienia tętniczego krwi, wentylacji minutowej płuc i poboru tlenu podczas wysiłku dynamicznego o narastającej Zasady wykonywania testów wysiłkowych służących ocenie wydolności fizycznej. Metody wyznaczania pułapu tlenowego. Reakcje na wysiłek fizyczny u dzieci i młodzieży. Zmiany wydolności fizycznej wraz z wiekiem. omiar pośredni pułapu tlenowego: - test Astranda-Ryhming, test Margarit. Testy oceny wydolności fizycznej- test WC 70, zmodyfikowany test harwardzki wg WHO. Trening fizyczny jako proces adaptacji fizjologicznej. ojęcie superkompensacji. Zmiany treningowe w układzie mięśniowym. Czynniki determinujące wydolność fizyczną. Wpływ treningu fizycznego na czynność układu krążenia, oddychania i skład krwi.. róg przemian anaerobowych jak wskaźnik efektywności treningu. Zasady planowania obciążeń wysiłkowych w treningu fizycznym, rekreacyjnym i zdrowotnym. Zaliczenie ĆW LITERATURA ODSTAWOWA LITERATURA UZUEŁNIAJĄCA METODY NAUCZANIA OMOCE NAUKOWE ROJEKT WARUNKI ZALICZENIA. Bullock, Boyle, Wang Fizjologia Urban&artner, Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 997. Ganong odstawy fizjologii lekarskiej ZWL Warszawa 994. Górski J.Fizjologiczne podstawy wysiłków fizycznych ZWL Warszawa Jaskólski A. Fizjologia wysiłku fizycznego z zarysem fizjologii człowieka AWF Wrocław, Konturek S. Fizjologia człowieka Urban &artner, Wrocław Traczyk W., Trzebski W. odstawy fizjologii człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. ZWL Warszawa 989.Kozłowski S., Nazar Wprowadzenie do fizjologii klinicznej ZWL Warszawa 995. Kubica R.: odstawy fizjologii pracy i wydolności fizycznej. Skrypt AWF Kraków 995. Mc Laughlin D., Stamford J., White D. Fizjologia człowieka WN, Warszawa 008 wykład, praktyczne wykonanie ćwiczeń -podstawowy sprzęt do badań fizjologicznych układu krążenia -ergometry do badań wysiłkowych -analizator gazów, temepratury -spirometr -rzutnik multimedialny -tablice anatomiczne i fizjologiczne ODNIESIENIE DO EFEKTÓW KSZTAŁCENIA kod efektu obszar treści programowe cel przedmiotu sposób 4 4 5

5 kształcenia kształcenia oceny K_W0 K_W0 K_W0 K_U07 K_U K_K0 K_K0 7SM_WG0 7SM_WG0 7SM_UW0 7SM_UW05 7SM_UW0 7SM_KK0 7SM_KR0 W-W7 W-W7 W-W7 ĆW- ĆW- ĆW- W-W7 W-W7 C-C4 C-C4 C-C4 C-C4 C-C4 O U U T - test ocena programu usprawniania, praca pisemna O odpowiedź ustna lub kolokwium U sprawdzian umiejętności praktycznych W wolontariat Z zeszyt obserwacji studenta