A. Bądkowski Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach adwokackich. Palestra 5/8(44),

Transkrypt

1 A. Bądkowski Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach adwokackich Palestra 5/8(44),

2 O R Z E C Z N IC T W O SĄ D U N A J W Y Ż S Z E G O W S P R A W A C H A D W O K A C K I C H 1 O R Z E C Z E N IE SĄ D U N A JW Y Z SZEG O z d n ia 6 k w ie tn ia 1960 r. 4 CR 96/60 A d w o k at u stanow io n y do z a stę p stw a przed S ądem P o w iato w y m lu b przed S ądem W ojew ódzkim, jeżeli s p r /w a toczy się w p ierw szej in s ta n c ji p rzed tym że Sądem je s t ró w n ież upow ażn io n y do złożenia r e w iz ji lu b zażalen ia n a orzeczenie pierw szej in s ta n c ji. N ie je s t on n a to m ia st u p ow ażniony do zastęp o w an ia k lie n ta p rzed sąd em rew izy jn y m lub zażaleniow ym, gdy sp ra w a w tym że sądzie ju ż z a w ija. Do takiego z a stę p stw a a d w o k a t m u sia łb y m ieć d o d atk o w e pełnom ocnictw o. Sąd N ajw yższy w sp raw ie z pow ó d ztw a B o g d an a-k azim ierza M. i W a n d y -ja n in y M. p rzeciw ko F ra n ciszkow i M. o alim en ty, po ro zp o zn a n iu rew izji- n ad zw y czajn ej M in istra S p raw ied liw o ści z d n ia 17 lutego 1960 r. od p o stan o w ienia S ądu W ojew ódzkiego w P o zn an iu z d n ia 4 g ru d n ia 1959 r., uch y lił zask arżo n e p o sta n o w ien ie i zarząd ził ściągnięcie z u rz ę d u od pozw anego w p isu sto su n k o w ego od rew izji n adzw y czajn ej w kw ocie 193 zł (sto dziew ięćd ziesiąt tr z y złote). U z a s a d n i e n i e Ja d w ig a M., d z ia ła ją c w im ieniu sw ych n ieletn ich dzieci, w ytoczyła przeciw k o p o zw an em u pow ództw o o alim en ty. P ozw anego zastęp o w ał p ełnom ocnik procesow y a d w o k a t P., k tó ry złożył pełnom ocnictw o n a s tę p u ją c e j ' tre śc i: U dzielam adw okatow i A lfred o w i P. p ełnom ocnictw a do zastę p stw a w sp raw ie alim ent. p rzeciw ko F ranciszkow i M. przed S ąd em P o w iato w y m dla m. P o zn an ia w P o z nan iu. K rak ó w, d nia 9 stycznia 1959 F ran ciszek M. Po zapadnięciu w y ro k u adw. P. złożył p o d an ie o doręczenie m u w y ro k u z u zasad n ien iem i po doręczeniu m u w y ro k u złożył rew izję. W ta k im sta n ie Sąd P o w iato w y p rz e d sta w ił a k ta sp raw y S ądow i W ojew ódzk iem u. P rzew o d n iczący w S ądzie W o jew ódzkim w yznaczył te rm in ro zp raw y n a dzień 8 g ru d n ia 1954 r. i zarząd ził w ezw an ie a d w o k a ta P. do złożenia pełn o m o cn ictw a procesow ego d la d ru giej in s ta n c ji w ciągu 7 dni pod r y gorem itd. A d w o k at P. n a doręczone m u w ezw an ie ośw iadczył, iż p ełn o m ocnictw o złożone w p ierw szej in sta n c ji u p o w ażn ia go do zastępow ania pozw anego w d ru g iej in sta n c ji. N a sk u tek tego ośw iadczenia S ąd W o jew ódzki p o stan o w ien iem z d n ia 4 g ru d n ia 1959 r. re w iz ję odrzucił z założenia, że pełnom ocnictw o d an e ad w o k ato w i P. nie u p o w ażniało go do złożenia rew izji, a sk o ro ad w o k a t P. n ie złożył dodatkow o p ełn o m ocnictw a, re w iz ja podleg ała o d rzuceniu. S ąd W ojew ódzki pow ołał p rz e pis w a rt , a rt. 372 i k.p.c. D n ia 17 lu teg o 1960 r. M in ister S p raw ied liw o ści złożył w sp ra w ie r e w izję n ad zw y czajn ą z w nioskiem o u ch y len ie p o stan o w ien ia S ądu W ojew ódzkiego z d nia 4 g ru d n ia 1959 r. i p rz e k a z a n ie sp ra w y tem u ż S ądow i do m ery to ry c zn eg o ro zp o zn an ia r e w izji pozw anego. R ew izja n adzw y

3 N r 8 (44) O R Z E C Z N IC T W O S Ą D U N A JW Y Z S Z E G O W S P R A W A C H A D W. 107 czajn a z aw iera z a rz u t n aru szen ia a rt. 83 k.p.c. S ąd N ajw yższy, ro zp o zn ając sp raw ę n a sk u te k rew izji ' nad zw y czajn ej, zw ażył, co n a stę p u je : Pełnom ocnictw o procesow e p o dlega w zasadzie norm om d o ty czącym p rzed staw icielstw a w ogóle, a w ięc ró w n ież zaw a rty m w p rzep isach ogólnych p r. cyw. w a rt. 84 i n ast. G ran ice um ocow ania pełnom ocnika o k reśla tre ść pełnom ocnictw a (art. 87 p.o.p.c.), zależą w ięc od um ow y u s ta n aw iają cego pełnom ocnika p rocesow e go z pełnom ocnikiem procesow ym. Z a k re s p ełnom ocnictw a procesow ego okk re ślo n y w a rt. 83 k.p.c. obow iązuje w p rz y p a d k u, gdy stro n y uczestn iczące w akcie p ełnom ocnictw a o g ra n i czyły się do ośw iadczeń o u d zielen iu i p rz y ję c iu p ełnom ocnictw a pro ceso w ego bez o k reślen ia zakresu p ełn o m ocnictw a. P rzep is a rt. 83 k.p.c. nie w yłącza je d n a k m ożliw ości ogran iczen ia z ak resu p ełnom o cnictw a pro ceso w ego. M oże ono być ograniczone np. do je d n e j in s ta n c ji (pierw szej lu b d ru giej), do z a stęp stw a w jed n y m te rm i nie, do o k reślo n ej czynności p rocesow ej itp., m oże też być ograniczone do w szy stk ich ze sp ra w ą łączących się czynności procesow ych w sądzie p ierw szej in stancji. W brew stan o w isk u w y rażo n em u w re w iz ji n adzw y czajn ej pełnom ocnictw o udzielone przez pozw anego w sp raw ie n in iejszej ad w o k ato w i P. nie m a zak re su w m yśl a rt. 83 k.p.c. S ąd W ojew ódzki tra fn ie ocenił, iż nie u p o w ażn ia ono a d w o k a ta P. do zastęp stw 3 pozw anego p rzed S ąd em W ojew ódzkim. W edług jasn ej zu p ełn ie treści p ełn o m o cn ictw a je s t ono ograniczone do czynności procesow ych przed S ą dem P o w iato w y m dla m. P oznania. I tu n ie m a m iejsca n a w ykład n ię, stre sz c z a ją c ą się w tym, że w sp o m n ia n e pełnom ocnictw o m iało upow ażniać ró w n ież do z a stęp stw a p o zw an e go p rzed Sądem W ojew ódzkim jak o rew izy jn y m. W y k ład n ia ta k a w isto cie nie b y łab y w y k ła d n ią w m yśl a rt p.o.p.c., lecz o zn aczałaby zm ianę tre śc i pełnom ocnictw a, w y n ik ającej jasn o z dokum en tu, w k tó ry m stro n y u czestniczące w ak cie p ełn o m o cn i c tw a oznaczały zak res um ocow ania a d w o k a ta P. C hybiony je s t a rg u m e n t rew izji n a d z w y c z a jn e j,'ż e p rzeciw ko pogląd o w i S ąd u W ojew ódzkiego, p rzy jętem u w zasadzie przez S ąd N ajw yższy, p rzem aw ia pow szechnie stosow ana p ra k ty k a, u zn ają ca p ełnom ocnictw a procesow e o tre śc i ja k w sp ra w ie n i n iejszej za p ełnom ocnictw a z zak resem u n o rm o w an y m w a rt. 83 k.p.c. S ądow i N ajw yższem u ta k a p ra k ty k a pow szechnie sto so w a n a n ie je s t z n a na. Jeżeli zaś p ra k ty k i ta k ie się z d a rz a ją, to są sprzeczne z p raw em, są złe i m ogą pro w ad zić do n iepożądan y ch skutków. K onieczna pew ność w obrocie p rocesow ym sprzeciw ia się ta k im p rak ty k o m. M im o pow yższych w yw odów z a sk a r żone p o stan o w ien ie n ie m oże być u trz y m a n e w m ocy. A d w o k at P. był u stan o w io n y zastęp cą procesow ym pozw anego przed S ąd em P o w iato w y m d la m. P o zn an ia. W ypada te ra z rozw ażyć i odpow iedzieć na p y tanie, do czego u p ra w n ia a d w o k a ta udzielone m u p ełn o m o cn i ctw o do z a stęp stw a k lie n ta przed S ą dem P o w iato w y m, gdy sp ra w a toczy się w pierw szej in sta n c ji p rz e d tym że S ądem, lu b przed S ąd em W ojew ódzk im, gdy sp raw a toczy się w p ie rw szej in s ta n c ji przed ty m ż e Sądem. Je st oczyw iste, że ad w o k at ta k um ocow any m oże dokonyw ać czynności p rocesow ych do czasu w y d a n ia orzeczenia i d oręczenia go. Lecz n a ty m n ie w y czerp u je się pełnom ocnictw o. M ogą być dalsze czynności procesow e, k tó re m uszą być w y k o n an e w sądzie p ierw szej in stan cji. Do ty ch należy

4 108 O R Z E C Z N IC T W O S Ą D U N A JW Y Z S Z E G O W S P R A W A C H A D W. j j r g ( 4 4 ) złożenie rew izji. Z łożenie rew izji, choć p rzygoto w u je p o stęp o w an ie w d ru g iej in sta n c ji, je s t czynnością p ro cesow ą, k tó ra z m ocy a rt. 373 k.p.c. m usi być w y k o n an a i z m ocy a rt. 374 k.p.c. w ograniczonym zak resie m usi być k o n tro lo w a n a w sądzie p ierw szej in sta n c ji, k tó ry w y d a ł zaskarżone orzeczenie. A nalogicznie p rzed staw ia się sy tu a c ja w p rz y p a d k u zażalen ia (art k.p.c.). A d w o k at zatem u stan o w io n y do z a stę p stw a przed S ąd em P o w ia to w y m lu b przed S ą dem W ojew ódzkim, jeżeli sp raw a to czy się w p ierw szej in s ta n c ji p rzed tym że S ądem je s t ró w n ież upow ażn iony do złożenia re w iz ji lu b zażalen ia n a orzeczenie p ierw szej in stancji. N ie je s t on n a to m ia st upow ażniony do z astępow an ia k lie n ta p rzed sądem rew izy jn y m lu b zażaleniow ym, gdy sp raw a w ty m że sądzie ju ż zaw isła. Do tak ieg o z a stę p stw a a d w o k a t m u siałb y m ieć d o d atk o w e pełnom ocnictw o. Z pow yższego w y n ik a, że w sp raw ie n in iejszej złożenie re w iz ji przez a d w o k a ta P. w chodziło w zak res jego p ełn o m o cn ictw a procesow ego i że n ie było p o d staw do odrzu cen ia rew izji n a p o d staw ie a rt , a rt. 372 i 376 k.p.c. Z ograniczonego pełnom ocn ictw a a d w o k a ta P. i jego odm ow y złożenia d o datkow ego pełnom ocnictw a w y p ły w ał in n y w n io sek niż w y sn u ł S ąd W ojew ódzki. W obec b r a k u odpow iedniego p ełnom o cnictw a ad w o k ata P. i w sk u te k p ra w id ło w ego złożenia rew izji od w y ro k u S ąd u P o w iatow ego a d w o k a t te n nie m ógł być w ezw an y n a ro z p ra w ę r e w izy jn ą, ale p ozw any p o w in ien być w ezw an y osobiście i re w iz ja p o w in na być rozw ażona. W ta k im sta n ie sp raw y S ąd N a j w yższy u w zg lęd n ił re w iz ję n ad zw y czajn ą i orzek ł ja k w sen ten cji. (zob. O SPiKA nr 4 z 1961 r., poz. 115). G LO SA O rzecznictw o S ąd u N ajw yższego odnoszące się do w y k ład n i przep isó w o zastę p stw ie pro ceso w y m je st szczupłe. P oza orzeczeniem z r. K r C 241/491, dotyczącym fo rm y p rzy jęcia pełn om ocnictw a, zajm ow ało się ono p rzew ażn ie zastęp stw em procesow ym urzęd ó w i je d n o ste k g o spodarki u sp o łecznionej. G łosow ane orzeczenie je s t in te re su ją c e z tego w zględu że o m a w ia zag adnienia ogólne z a stę p stw a procesow ego. 1. U dzielenie p ełnom ocnictw a je s t czynnością p ra w n ą. S to su n ek p o m iędzy m ocodaw cą a pełnom ocnikiem n o rm u je tre ś ć z a w a rte j m iędzy nim i um ow y, a najczęściej um ow y zlecen ia, i do oceny tego sto su n k u sto su je się p rzep isy K odeksu zobow iązań. G ran ice um ocow ania p ełn o m o cn ik a o k re śla tre ść pełnom ocnictw a i do je j w y k ła d n i m a ją zastosow anie p rz e p i sy p ra w a cyw ilnego dotyczące p rz e d sta w ic ie lstw a (art p.o.p.c.). Je ś li je d n a k chodzi o u stan o w ien ie zastęp cy procesow ego, to sy tu a c ja p rz e d sta w ia się odm iennie. U stan o w ien ie zastęp cy procesow ego je s t ośw iadczeniem stro n y złożonym w obec sąd u i stro n y przeciw n ej, a je d n o cześnie je s t czynnością pro ceso w ą w y w o łu ją c ą określone sk u tk i procesow e. Do u stan o w ien ia w ięc zastępcy p ro c e sow ego m a ją zastosow anie p rzed e w szy stk im p rzep isy p ra w a pro ceso w ego, p rzep isy zaś p ra w a cyw ilnego m ogą w chodzić w g rę dopiero w te d y, g d y p raw o procesow e dan ej k w estii n ie re g u lu je lu b gdy odsyła ono do p rzep isó w p ra w a cyw ilnego. K. Lipiński: K odeks p o stęp o w a n ia cyw ilnego z orzecznictw em i k o m en tarzem. W arszaw a 1961, str. 83.

5 N!r 8 (44) G LO SA K odeks p o stęp o w an ia cyw ilnego ro zró żnia dw ie p o stacie u stanow ienia z a stę p stw a procesow ego (art. 80 k.p.c.), a m ianow icie: a) u d zielenie pełnomocnictwa procesowego, b) udzielen ie pełnomocnictwa do niektórych czynności procesowych. Z akres pełn o m o cn ictw a pro ceso w e go o k reśla w y czerp u jąco a rt. 83 k.p.c. Co się zaś ty czy pełn o m o cn ictw a do poszczególnych czynności pro ceso w ych, to K odeks p o stęp o w ania cyw ilnego odsyła do p rzepisów p ra w a cyw ilnego, jeśli chodzi o ocenę z a k re su czasu itrw ania i sk u tk ó w tak ieg o pełn o m o cn ictw a. Tę isamą zasadę sto su je się do pełnom ocnictw o b e jm u ją cych zak res szerszy niż p rzew idziany d la p ełn o m o cn ictw a procesow ego (crt. 85)2. 3. A rty k u ł 83 k.p.c.. o k reślają cy z a kres. p ełn o m o cn ictw a procesow ego, m a n a stę p u ją c a brzm ienie: P ełnom ocnictw o procesow e u p o w a ż n ia z sam ej u staw y : 1) c.o w szy stk ich za sp raw ą łączących się czynności procesow ych; 2 W zw iązku z ty m należy zazn a czyć, że J. J. L ita u e r w sw ym k o m e n ta rz u do k.p c. (J. J. Litauer: K o m e n ta rz do p ro ced u ry cyw ilnej, W arszaw a 1938, str. 53) w y p o w iad a p o g ląd, że stosow anie przepisów p r a w a cyw ilnego d o pełnom ocnictw o- b e jm u ją c y c h szerszy zak res niż p rz e w id zian y dla p ełnom ocnictw a p ro c e sow ego m oże dotyczyć ty lk o u p ra w n ie ń nieprocesow ych udzielonych p e ł nom ocnikow i, gdyż zak res pełnom ocn ic tw a procesow ego je s t ta k szeroki, iż w y c z e rp u je on w szy stk ie czynności procesow e. P o g ląd te n je s t n ie w ą tp liw ie słu szn y, b ad a n ie bow iem treści ta k ic h pełnom ocnictw będzie m iało n a calu z re g u ły u stalenie, czy p ełn o m o cn ik je s t u p raw n io n y do p ro w a dzenia dan ej sp raw y (np. p rzy p ow ierz e n iu z a rz ą d u nieruchom ości czy sp ra w a sąd o w a dotyczy teg o z a rz ą du?). o b ejm u je ono też pow ództw o w zajem n e, sk arg ę o w znow ienie p o stę p o w an ia i p o stęp o w an ie w yw ołane' ich w niesieniem, ja k o też w n ie sie niem pozw u in terw en cyjn eg o p rz e ciw m ocodaw cy; 2) do w szelkich czynności do ty czących zabezpieczenia i egzekucji; 3) do udzielen ia dalszego pełnom ocn ictw a procesow ego ad w o k ato w i; 4) do zaw arcia ugody, zrzeczenia się albo u zn an ia, o ile czynności te nie zostały rw y łączone w sam ym pełnom ocnictw ie; 5) do o dbioru kosztów p ro cesu od stro n y p rzeciw n ej. Z pow yższego p rzep isu w y n ik a, że u sta w a nie p rz e w id u je m ożliw ości ogran iczenia u p ra w n ie ń o b jęty ch p ełnom ocnictw em procesow ym z w y ją t kiem jed y n ie u p ra w n ie ń p rzew id zianych w punkcie 4. P ełnom ocnictw o procesow e m u si zatem obejm ow ać w szy stk ie u p ra w n ie n ia p rzew id zian e w pozo stały ch p u n k ta c h tego a rty k u łu. T ylko do tak ieg o p ełn o m o cn ictw a u sta w a sto su je te r m in pełnom ocnictw o p ro ceso w e. D latego też innego ro d z a ju pełnom ocn ictw a dotyczące u stan o w ien ia zastęp cy procesow ego u sta w a nazyw a n ie pełn o m o cn ictw am i procesow ym i, lecz pełn o m o cn ictw am i to u t court. N ie ulega w ątpliw ości, że ja k to słusznie stw ierd za S ąd N ajw yższy m ocodaw ca m oże o kreślić u p ra w n ie n ia sw ego pełn o m o cn ictw a w sposób, ja k i u zn a za w łaściw y. Jeśli je d n a k o k reśli te u p ra w n ie n ia w sposób inny aniżeli przew id zian y w a rt. 83 k.p.c., to ta k udzielone p ełn om ocnictw o nie będzie p ełnom ocnictw em procesow ym w ro zu m ien iu u sta w y 3. 3 W zap ad ły m w o k resie m iędzyw o jen n y m orzeczeniu S ądu N ajw y ż szego (Zb. O. poz. 431/38) S ąd N a j w yższy w y ja śn ił: P ełnom ocnictw o (to) nie m oże być u w ażan e za p e ł nom ocnictw o procesow e w ro zu m ien iu a rt. 9i 'o b ecn ie 83 A. B.) k.p.c., po

6 110 A N T O N I B Ą D K O W S K I N r 8 (44) S ta n d a ry z a c ja pełn o m o cn ictw a p ro cesow ego m a n a celu pew ność i u ła t w ien ie p ra c y sądow i. Z ch w ilą złożen ia pełn o m o cn ictw a procesow ego z a k re s u p ra w n ie ń pełnom ocnika, jak o u n o rm o w an y przez u staw ę, je s t n ie sp orny. N a to m ia st Rrzy złożeniu p e ł nom ocnictw a in n eg o ro d z a ju p o w sta je zaw sze k w e stia g ran ic um ocow ania, k tó ra zm usza sąd do oceny tego p e ł nom ocnictw a w ed łu g odpow iednich p rzep isó w p ra w a cyw ilnego. J e s t to ró żn ica isto tn a, gdyż p rz y ocenie ty ch in n y ch p ełn o m o cn ictw n ie zachodzi p re su m p c ja u p ra w n ie ń, o k tó ry ch m o w a w a rt. 83 k.p.c.4 4. W sp raw ie, k tó re j dotyczy głosow ane o rzeczenie, zaszła w ątpliw o ść, czy uży te w tre śc i pełnom o cnictw a w y ra z y,.przed S ądem P ow iatow ym dla m ia sta P o z n a n ia odnoszą się do w y ra z u sp ra w y, czy też do w y razu,n a s tę p s tw a. W p ierw szy m w y p adku, oznaczałyby one określen ie spraw y, niew aż u p o w ażn ia K. n ie do p ro w ad zen ia w szy stk ich sp ra w lu b do p ro w a d zenia sp raw y n in iejszej, lecz ty lko do n iektó ry ch czynności procesow ych, m ianow icie do zastępow ania^ przed S ądem O kręgow ym w T o ru n iu (art. 88 k.p.c., obecnie a rt. 80 A.B.). 4 Jed n ak że w p racy J. Jo d ło w sk iego i W. S iedleckiego (J. Jodłowski i W. Siedlecki: P ro c e d u ra cyw ilna, W arszaw a 1961) czytam y: W p raw dzie kodeks w y ra ź n ie m ów i o o g raniczeniu p ełn o m o cn ictw a procesow ego w jed n y m ty lk o punkcie, a m ian o w i cie co do dokonyw an ia a k tó w dyspoz y tyw nych, należy je d n a k p rzyją ć, że m ocodaw ca m oże ograniczyć p ełn o m ocnictw o procesow e w każd y m in nym p u n k cie. Do w n io sk u teg o a u to rz y dochodzą na p o d staw ie w y k ład n i histo ry czn ej. S fo rm u ło w an ie a rt. 83 k.p.c. p ozostaje, zdaniem ty c h auto ró w, w zw iązk u ze zniesionym obecnie 2 tego a r ty k u łu, w m yśl k tó reg o w sp raw ach z obow iązkow ym zastępstw em ad w o k ack im pełn o m o cn ictw o procesow e m ogło być o graniczone ty lk o odnośnie p k t 4, to je s t co do ak tó w dyspozyty w n y ch. W obec zn iesien ia p rzy m u su adw okackiego słow a o ile czynności w d ru g im ograniczenie pełnom ocn ictw a. W y k ład n ia g ram aty czn a w sk a z y w a ła b y n a to, że w y razy te odnoszą się do w y ra z u sp ra w y, gdyż w edług z a sad g ram aty czn y ch określen ie d o ty czy w zasadzie najbliższego podm iotu. P ra w id ło w e u jęcie g ram aty czn e p e ł nom o cn ictw a gdyby m iało ono na w zględzie ograniczenie um ocow ania p o w in n o by brzm ieć: do z astęp stw a przed S ąd em P ow iato w y m m ia sta P o z n an ia w sp raw ie (...). W y k ład n ia logiczna p ro w ad zi ró w nież do tak ieg o w niosku. J a k w sk azan o w yżej, zag adnienie p o w in n o być rozw ażane w św ietle p rzep isó w procesow ych. Z a rt. 80 k.p.c. w y n ik a, że pełnom ocnictw o p ro cesow e do poszczególnej sp ra w y p o w in n o zaw ierać oznaczenie te j s p ra w y. P o d an ie w ięc w p ełn o m o cn ictw ie nazw y sądu, w k tó ry m sp ra w a zaw i sła, pow in n o być raczej u jm o w an e ja tę n ie zo stały w yłączone w sam ym akcie pełn o m o cn ictw a zam ieszczon e w p k t 4 straciły n a ak tu aln o ści, skoro zak res p ełnom ocnictw a p rocesow ego m oże być zaw sze tak że w k a ż dym in n y m p u n k cie o g raniczony. W y d aje się, że m am y tu do czynien ia z nieporozum ieniem. P ow ołany p rzepis 2 m iał n a w zględzie to, że pełnom ocnictw o ograniczone p onad zak res p u n k tu 4 pow oduje b ra k z a stę p stw a adw okackiego w sp raw ach o przy m u so w y m zastęp stw ie adw o k ackim. N ato m iast w sp raw ach p o zostały ch o graniczenie p ełnom ocnictw a b y ło dopuszczalne, niem n iej je d n a k ogran iczenie ta k ie pozbaw iało p ełn o m ocnictw o c h a ra k te ru p ełn o m o cn i ctw a procesow ego, p rz e k szta łc a ją c je w p ełnom ocnictw o do poszczególnych czynności. P ogląd, że p rzep is p k t 4 a rt. 83 w ra z z z a w a rty m i w nim słow am i o ile te czynności nie zo stały w yłączone w sam ym akcie p ełn o m o cn ictw a je s t je d n a k n a d a l a k tu a ln y, z n a jd u je p o tw ie rd z e n ie w ogłoszonym w 1960 r. p ro je k c ie k.p.c. opracow anym przez K o m isję K o d y fik acy jn ą PR L, k tó ry p o w ta rz a dosłow ną tre ść obecnego a r t.' 83.

7 N r 8 (44) G L O S A 111 k o u zu p ełn ien ie ustaw ow ego w y m a g an ia oznaczenia sp raw y. N astępnie, a rt. 83 k.p.c. stw a rz a u staw o w e dom n iem an ie co do z ak resu u p raw n ień pełn o m o cn ik a procesow ego. W niosek w ięc o o g ran iczen iu u p ra w n ie ń p ełn o m ocnika procesow ego pow inien w y p ły w ać z jasn o i niedw uznacznie w y rażonego z a m ia ru ogran iczen ia p e ł nom ocnictw a. Jeżeli w ięc p ra k ty k a w tego ro d z a ju w y p ad k ach u jm o w ała oznaczenie w p ełn o m o cn ictw ie sądu, w k tó ry m sp ra w a zaw isła, w łaśn ie ja k o o k re ś len ie sp raw y, w k tó re j udzielono p e ł nom ocnictw a, to, zdaniem m oim, nie pow inno się uw ażać p ra k ty k i ta k ie j za w ad liw ą. N iem niej je d n a k pełnom ocnictw o w idocznie n ie było do stateczn ie ja s no u jęte, skoro w zbudziło w ątpliw ości i m ogło być ró żn ie in te rp re to w a n e. W szelkiego ro d z a ju w ątp liw o ści co do zak re su um ocow ania pełnom ocnika m ogą w y w o ły w ać n ieporozum ienia pom iędzy: 'T ' je d n e j stro n y p ełn o m ocnikiem a sądem, a z dru g iej s tro n y pom iędzy pełnom ocnikiem a stro n ą, k tó ra p ełnom ocnictw a u d zieliła; N ależy w ięc tego ro d z a ju n iep o ro zu m ień u n ik ać. M a to szczególne z n a czenie d la ad w o k ató w ja k o zastępców p rocesow ych, gdyż są oni obow iązani do szczególnej staran n o ści w sto su n k u do sądu i k lie n ta. S to su n ek te n p o w i n ien być ja sn y, nie b udzący w ą tp liw o ś ci. G dy w ięc o k azu je się, że u ży w an e w obrocie fo rm u ły pełnom ocnictw nie są d o stateczn ie jasn e, a d w o k a tu ra pow in n a dążyć do usunięcia n iejasności. P o żąd ane byłoby p rzed e w szy stk im p rzyjęcie w nag łó w k u określen ia p ełnom ocnictw o p rocesow e, a to zgodnie z te rm in e m u staw ow ym, w tre śc i zaś n ależało b y pow ołać się n a a rt. 83 k.p.c., a poza ty m p rzy oznaczeniu sp raw y p o d aw ać ty lk o n azw ę s tro n y p rzeciw n ej i p rzed m io t sp o ru bez w sk azy w an ia sądu, w k tó ry m sp ra w a zaw isła, 5. P rzy o k reślen iu g ran ic um o co w a n ia pełnom ocnika ustan o w io n eg o dop ro w ad zen ia sp raw y ty lk o w p ie rw szej in sta n c ji Sąd N ajw yższy w y ja ś nił, że ro zciąg ają się one n a założenie rew izji, n a to m ia st n ie o b e jm u ją u p ra w n ie n ia do obrony w in s ta n c ji r e w izy jn ej. T ak szerokie określen ie g ra nicy u p ra w n ie ń u ła tw i n iew ątp liw ie p rzeb rn ięcie przez k ry zy s w osobie pełnom ocnika w najeżonym te rm in a m i zaw ity m i o k resie p o m ię - dzy zapadnięciem w y ro k u pierw szej in stan cji a p rzy jęciem rew izji. Z asad a u stalo n a przez Sąd N ajw y ż szy m oże m ieć je d n a k zastosow aniety lk o p rzy o k reślen iu g ran ic p ełn o m ocnictw a. N ie m ożna n a to m ia st ro z ciągać je j i stosow ać do w y k ła d n i in nych przepisów, w k tó ry c h w chodzi w g rę m om ent zakończenia p o stęp o w a n ia w pierw szej in stan cji. W sy stem ie bow iem k.p.k. w n iesien ie śro d k a odw oław czego należy do p o stęp o w an ia odw oław czego, a w ięc do p o stępow a n ia w d ru g iej in s ta n c ji (art. 369 i nast.). Jeżeli w ięc np. a rt. 4 u sta w y z dn r. o zm ianie p rzepisów o- kosztach sądow ych w sp ra w a c h cyw iln y ch (Dz. U. N r 51, poz. 298) p rz e w id u je, że now e p rzepisy o k o sztach sto su je się w sp raw ach w szczętych p rzed dniem w ejścia w życie te j u s ta w y z ch w ilą ukończenia p o stępow a nia w in sta n c ji, to p rzep is te n m a n a w zględzie to, że now e o p łaty należy p o b ierać od rew izji i zażaleń w n ie sionych po w ejściu w życie te j u s ta w y. G dyby m iało być inaczej i gdyby do p o stęp o w an ia w pierw szej in s ta n cji należało zaliczyć p o stęp o w an ie w sp raw ie p rzy jęcia rew izji, to now e opła ty nie m iały b y w ogóle zasto so w a n ia do sp ra w w szczętych p rzed w e jściem w życie u staw y, a p rzep is a rt. 4- sta łb y się bezprzedm iotow y.

8 112 A N T O N I B Ą D K O W S K I N r 8 (44) T ak sam o n ie należy stosow ać p o w yższej z asady do p rzep isó w d o tyczących w y n agro d zen ia ad w o k ató w. P a r a g ra f 31 ro zp o rząd zen ia M in istra S p raw ied liw o ści z dn r. w sp raw ie w y n a g ro d zen ia ad w o k ató w za w y k o n y w an ie czynności zaw odow ych m a b rzm ien ie an alo g iczn e do cy to w a nego w yżej a rt. 4 p rzepisów o koszta c h sądow ych i sk u tk i stosow ania tej zasad y b y ły b y tu ta j ta k ie sam e, czyniąc ró w n ież i te n przep is b ezp rzed m iotow ym. B yłoby to je d n a k sp rzeczne z p ozostałym i p rzep isam i teg o ro z porząd zen ia. A. B ą d k o w ski W najbliższym czasie na pólkach księgarskich ukażą się nowe książki W ydawnictwa Prawniczego A d a s z e w s k i Z., C eliń sk i W. C Z Y N N O Ś C I S Ą D O W E W S P R A W A C H K A R N Y C H. W zo ry i k o m e n ta rz. O p r. p ł. C en a zł 80, H. F u rm a n k ie w ic z, M a r k o w s k i S. A K T Y O S K A R Ż E N IA I R E W IZ JE O S K A R Ż Y C IE L A P U B L IC Z N E G O. C en a zł 28, G rz e sz y k J. N IE D O B O R Y (M A N K A ) W H A N D L U U S P O Ł E C Z N IO N Y M. T e k s ty, o rz e c z n ic tw o o ra z l ite r a tu r a. O rz e c z n i c tw o o ra z w y k a z lite r a t u r y o p ra c o w a n e p rz y w s p ó łu d z ia le M. G in to w ta. W y d. IV w e d łu g s ta n u p ra w n e g o n a dz. 30.VI. 1S61 r. C ena zł 37, Z e w z g lęd u na ogra n iczo n ą w y so k o ść n a k ła d ó w doradzam y w cześn iejsze sk ład an ie zam ów ień pod adresem ; W Y D A W N IC T W O P R A W N IC Z E W A R S Z A W A, A L. U JA Z D O W S K IE 11