2. Statyka. Równowaga hydrostatyczna

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "2. Statyka. Równowaga hydrostatyczna"

Transkrypt

1 . Statyka Statyka płynó ajuje się agadnieniai rónoagi i statecności płynó, nierucoyc ględe pryjętego układu odniesienia, a także siłai yieranyi pre płyny na ścianki biornikó lub ścianki ciał stałyc anuronyc płynie i poostającyc spocynku ględe niego. Statyka płynó dieli się na : ydrostatykę (ciece), aerostatykę (gay). p a Rónoaga ydrostatycna p A p A p a g Ciśnienie doolny punkcie nierucoej ciecy róne jest suie ciśnienia atosferycnego i ciśnienia słupa ciecy o gęstości i ysokości, anego ciśnienie ydrostatycny. Ziąek ten pokauje, że ciśnienie rośnie ra głębokością ora jest jednakoe dla punktó anuronyc na tej saej głębokości. Rónoaga ciecy nacyniac połąconyc Zasada nacyń połąconyc - eleenty jednorodnej ciecy ypełniającej sposób ciągły prestreń nacyń połąconyc, leżące na tej saej linii poioej podlegają jednakoeu ciśnieniu: p L p P Zasada ta najduje astosoanie pry poiare ciśnień. a prykład do biornika, który panuje nienane ciśnienie p x podłącono układ dóc połąconyc e sobą nacyń. Zgodnie poyżsą asadą eleenty ciecy anoetrycnej leżące na ty say poioie ley i pray raieniu nacyniu podlegają jednakoeu ciśnieniu. p L p P p L p x, p P p a g, stąd p x p a g 5

2 Poio odniesienia pry poiare ciśnienia ciśnienie p poio ciśnienia atosferycnego nadciśnie p podciśnie poio próżni ciśnienie absolutne ciśnienie absolutne Prao Pascala prao rónoiernego rocodenia się ciśnienia płynie W dóc doolnyc punktac A i B prestreni ypełnionej płyne panują ciśnienia p i p. Wartości potencjałó sił ynosą U i U. Ciśnienia te iąane są artościai potencjału ależnością: p A - p B p - p ( U p U p ) Jeżeli na tłok pryłożyy siłę P, to roażanyc punktac nastąpi pryrost ciśnienia, a ponieaż pry ty nie ulega ianie energia potencjalna, tn. artości potencjałó obu tyc punktac poostały te sae, ięc otryujey następujący iąek: p A p δ p p B p δ p Stąd: cyli: p δ p (p δ p ) (U p - U p ) δ p δ p, δ p δ p U p A B P r U p 6

3 Pryrost ciśnienia doolny punkcie jednorodnego płynu najdującego się stanie rónoagi potencjalny polu sił asoyc yołuje identycną ianę ciśnienia doolny punkcie tego płynu. Zasadę tę ykorystuje się podnośniku ydraulicny, układac aulcoyc pojadó i podobnyc urądeniac. apór ydrostatycny apore nayay siłę yieraną pre ciec na ściany nacyń (biornikó). apór ciecy na płaskie, poioe dno biornika jest róny ilocynoi ciśnienia ydrostatycnego i pola poiercni, pry cy ypadkoa siła tego naporu jest ocyiście pryłożona środku geoetrycny (środku ciężkości) poiercni F i skieroana pionoo dół. g F, gdie F V g V p a Paradoks Stevina dotycy nieależności siły naporu na dno nacynia od ilości ciecy aartej biorniku. g F g V Pre objętość V należy rouieć objętość poorną ciecy aartej nad dne określoną jako objętość słupa ciecy o polu podstay róny poiercni dna i ysokości rónej ysokości napełnienia biornika. Objętości poorne anacono na rysunku pre akreskoanie. 7

4 Dlatego też ielkość naporu yraić ożna jako ciężar poornej objętości ciecy aartej ponad dne. apór ciecy na poiercnie płaskie doolnie orientoane x y Wypadkoy napór na poiercnię płaską ora punkt jej pryłożenia. apór ydrostatycny na doolnie orientoaną poiercnie płaską jest ilocyne ciśnienia ydrostatycnego panującego środku ciężkości i pola ropatryanej poiercni. x - g c F sinα y g c F cosα g c F gdie: C jest odległością środka geoetrycnego (środka ciężkości SC) pola F od ierciadła ciecy, cyli głębokością anurenia środka ciężkości pola F. Dla poiercni płaskiej doolnie orientoanej ależność określająca siłę naporu daje ielkość siły ypadkoej jako suę eleentarnyc naporó, ale rysunku idać, że punkt pryłożenia tej siły leży na głębokości ięksej niż ynosi głębokość anurenia środka ciężkości: > c. Wypadkoą siłę naporu należy pryłożyć punkcie S any środkie naporu, który anurony jest na głębokości. ic C sin α, C gdie i C jest raienie beładności pola F ględe osi precodącej pre środek ciężkości. π Dla ścian pionoyc α : i J C y C, C C F gdie: Jy geoetrycny oent beładności ględe osi y, usytuoanej na poiercni lustra ciecy. ajcęściej ay podane geoetrycne oenty beładności ględe osi precodącej pre środek ciężkości (środek geoetrycny) J. Wócas ykorystując tierdenie Steinera: J y y C J y C 8 C F,

5 otryujey: J yc C. F C TABELA. Współrędne położenia środka ciężkości i oenty beładności ybranyc prekrojó Prekrój Położenie środka ciężkości Moent beładności J xc e b a a e. 77a b b e I b b e II e I 6b 6bb 6 b ( b b ) e I e II b 6 d πd e.5d 6 D π ( D d ) e.5( D d ) 6 e π 6 b.5b π e a ( a b a b ) 9

6 Poiercnie ekipotencjalne. Podstaoe rónanie różnickoe rónoagi płynu nierucoego (rónanie Eulera statyki) ożna apisać postaci jednego rónania ektoroego: r F grad p, lub trec rónań skalarnyc pryjęty układie spółrędnyc prostokątnyc: p X x p Y y p Z r r r r gdie: F X i Y j Z k - ektor jednostkoej siły asoej, - gęstość płynu, a p ciśnienie. Mnożąc kolejno rónania skalarne pre odpoiednie pryrosty dx, dy, d po kierunkac osi układu spółrędnyc i suując ic lee ora prae strony otryujey rónanie: p p p X dx Y dy Z d dx dy d x y Wyrażenie naiasie po praej stronie rónania jest różnicką upełną ciśnienia dp, tak ięc i lea strona rónania usi być różnicką upełną penej funkcji φ spełniającej arunki: φ φ φ X, Y, Z x y Funkcja φ nayana jest funkcją siły asoej a poyżse arunki nayane są arunkai potencjalności pola ektoroego. Po staieniu ic do ostatniego rónania otryujey arunek rónoagi płynu postaci: dφ dp. Dla płynó nieściśliyc, dla któryc const, rónanie to ożna scałkoać: p φ C. Wynika stąd, że ależność poiędy ciśnienie i funkcją siły asoej jest linioa, cyli jeżeli p const to rónież φ const. Wynika ięc stąd niosek, że poiercnie stałej artości ciśnienia (iobarycne) są jednoceśnie poiercniai stałego potencjału, cyli poiercniai ekipotencjalnyi. a poiercni iobarycnej a ięc i ekipotencjalnej różnicka ciśnienia dp, stąd arunku rónoagi płynu otryujey rónanie różnickoe poiercni ekipotencjalnej: X dx Y dy Z d PRZYKŁADOWE ZADAIA Zadanie. Określić nadciśnienie poietra panujące rurociągu R a poocą U-rurki, której najduje się oda. Różnica poioó ody U-rurce ynosi c. c kg/ p

7 g 9.8 /s adciśnienie poietra rure oblicay ykorystując asadę nacyń połąconyc. W obu raionac U-rurki na poioie dolnego enisku ody ciśnienia ynosą: p L p, p P p a g, p L p P p p a g Stąd nadciśnienie: p n p - p a g p n Pa Zadanie. (po. bibl. [], ad...9, str. ) Określić podciśnienie i ciśnienie absolutne gau najdującego się rurociągu R, jeżeli różnica ysokości słupó rtęci anoetre ynosi 5 ; ysokość ciśnienia atosferycnego a 75 g. 5.5 p a, p, p p a kg/ g 9.8 /s Ciśnienie atosferycne yrażone Pascalac ynosi: p g a a p a [ Pa] Ciśnienie absolutne ynosi: p P p g, p L p a p g p a p p a - g Pa Podciśnienie rurociągu ynosi: p p p a p g p p Pa Zadanie. (po. bibl. [7], ad..7, str. ) Manoetr rtęcioy podłącony do prestreni poietrnej ydroforu skauje różnicę poioó a 6. Jakie nadciśnienie p n skaże anoetr ebranoy jeżeli aktualny poio ody? a kg/ g 9.8 /s p n

8 W prestreni poietrnej ydroforu podciśnienie ynosi: p p pa p g a Pa a głębokości pod poiercnią ody ystępuje ciśnienie ydrostatycne: p g Pa Posukiane nadciśnienie ynosi: pn p p p Pa Zadanie. (po. bibl. [7], ad..8, str. ) Oblicyć różnice poioó, na jakic najdują się rónoade tłoki o poiercniac F, F, F obciążone siłai P, P, P. F, F, F, P, P, P Warunek róności ciśnień nacyniac ley i środkoy na poioie tłoka leego: P F P g, skąd F P g F P F Analogicny arunek dla nacynia środkoego i praego: P P g, skąd F F P g F P F Zadanie.5 (po. bibl. [7], ad..6, str. ) Poiędy biornikie odą i oleje (o ciężare łaściy γ o 88 - ) podłącony jest anoetr różnicoy, który kolejno są: oda, ciec o ciężare łaściy γ 57 -, poietre ora olej. Różnice poioó ynosą:.,.,.. Oblicyć różnicę ciśnień iędy poioai i 5 biornikac. γ 98 / p - p 5 γ o 88 / γ 57 /... Startując punktu biorniku odą posuay się dłuż rurki, oblicając ciśnienia na poioac granicnyc,, ora 5. Jeżeli kolejny poio leży niżej (yżej) popredniego,

9 ciśnienie ydrostatycne dodajey (odejujey). Poijay ciśnienie ydrostatycne słupa poietrnego poiędy poioai i. W ten sposób otryay rónanie: ( ) o 5 γ γ γ p p poio i 5 5 Stąd różnica ciśnień: p p γ ( γ γ 5 ) o [ 5.7 (..) ] Pa Zadanie.6 (po. bibl. [7], ad.., str. ) Manoetr rtęcioy podłącony do kondensatora turbiny ykaał różnicę poioó 6. Rónoceśnie baroetr ykaał a 755 g. Oblicyć podciśnienie ora ciśnienie beględne kondensatore. Pryjąć gęstość rtęci 55 kg/. 6 p p, p a 755 g Ciśnienie atosferycne yraża ależność: p g a p a Pa kpa Z asady nacyń połąconyc dla anoetru rtęcioego: p g p a Stąd ciśnienie beględne (absolutne) kondensatore: p pa g p Pa kpa Podciśnienie panujące skraplacu yraża ależność: p p pa p 8kPa Zadanie.7 (po. bibl. [7], ad..6, str. ) Manoetr kstałcie U-rurki ypełniony jest odą ora ciecą o nienanej gęstości. Wynacyć, jeżeli c, 5c, 5c. c 5 c 5 c. Precinay U-rurkę płascyną na ysokości i apisujey rónania dla praej i leej strony U-rurki. Ciśnienie panujące po stronie leej p L usi byś identycne jak po stronie praej p P : a Stąd: p L p L p P p g ( ) p p g ( ) a p a P ( ) p g ( ) g a a

10 g g ( ) ( ) (..5).5.5 ( ) kg 75 Zadanie.8 (po. bibl. [7], ad..8, str. 5) Manoetr różnicoy ielokrotny tory układ n nacyń połąconyc seregoo i ypełnionyc jednakoą ciecą o ciężare łaściy γ. Wyproadić ór na nadciśnienie biorniku gae, ierone a poocą anoetru. Poinąć pły ciśnienia ydrostatycnego gau poiędy słupkai ciecy anoetrycnej. γ,... n p n Ciśnienie ydrostatycne ynacone piersej U-rurce p γ Ze ględu na to że kolejnyc U-rurkac ay tą saą ciec i różne różnice poioó ora poijay ciśnienie ydrostatycne gau prestreniac poiędy słupkai ciecy anoetrycnej to ciśnienie ydrostatycne skayane pre systkie U-rurki predstaia ależność n p n γ i W scególny prypadku gdy e systkic n U-rurkac ystępuje jednakoa różnica poioó ciecy, ócas: n γ p n i Zadanie.9 (po. bibl. [8], ad., str. 5) Seregoy anoetr rtęcioy jest ypełniony odą jako ciecą pośrednicącą. Jaka jest ależność ieronego ciśnienia p biorniku od skaania, jeżeli n onaca licbę U-rurek anoetru.,,, n p Żeby ustalić taką ależność, adanie ostanie roiąane dla n U-rurek. W najprostsy prypadku układ poioó ciecy będie taki sa jak na rysunku. Zgodnie definicją ciśnienia ydrostatycnego ożna napisać: p pa g p p g gdyż ciśnienie p jest niejse od ciśnienia p o ielkość ydrostatycnego słupa ody o ysokości

11 p p p g p g p p g Po yrugoaniu układu rónań ciśnień p, p, p, i p (dla n ) otryuje się: p pa g ( ), ate ogólnie dla n jest: n p pa n g n Jak idać, astosoanie anoetru seregoego poala na poiar naet dużyc ciśnień be nadiernego ięksania ysokości anoetru. Gdy nie a anoetre ciecy pośrednicącej, ócas stosoanie anoetru seregoego nie prynosi adniej koryści, gdyż po podstaieniu otryuje się: p pa g W skrajny prypadku bardo lekkiej ciecy pośrednicącej, ynik byłby następujący p pa n g Zadanie. (po. bibl. [7], ad..9, str. 5) Try nieiesające się ciece o gęstościac 8 kg/, kg/, 6 kg/, nalane do nacynia ajują poioy określone na rysunku ( etrac od poiou dna). Oblicyć ciśnienie ydrostatycne na poioie dna ora niesienie,, poioó rurkac pieoetrycnyc. 8 kg/ p,,, kg/ 6 kg/ Ciśnienie ydrostatycne na poioie dna nacynia ynosi: (. 5.) g ( 5..) (. ) p g g 8 p Pa Poio ynosi tyle sao, co poio lustra ciecy biorniku, cyli 8.. Poio drugiej rurce ależny jest od ciśnienia ydrostatycnego yieranego pre ciec o gęstości. Ciśnienie ydrostatycne na poioie 5. ynosi: ( 8. 5.) p Pa 5. g Słup ciecy o gęstości pooduje podniesienie się poiou ciecy o gęstości drugiej rurce: p 5. g x p x. 6 g 9.8 5

12 x Poio treciej rurce ależny jest od ciśnienia ydrostatycnego yieranego pre ciece o gęstości i. Ciśnienie ydrostatycne na poioie. ynosi: p (. 5.) ( 5..). g 8 g p Pa. Słupy ciecy o gęstościac i poodują podniesienie się poiou ciecy o gęstości treciej rurce: p g x. p x. 5 g x Zadanie. (po. bibl. [7], ad.., str. 5) Oblicyć różnicę ciśnień prekrojac i dóc odociągó predstaionyc na rysunku jeżeli anoetry ykaują różnicę poioó, ale prypadku (a) ciecą anoetrycną jest rtęć, a prypadku (b) oda, nad którą najduje się poietre. Pryjąć: r 55 kg/, kg/. p r 55 kg/ kg/ Prypadek a) Ciśnienie ley raieniu U-rurki: pl p g Ciśnienie pray raieniu U-rurki: p p g ( ) p p P r g p L p P p g g g g r Prypadek b) p g ( ) 9.8. (55 ).5 [ Pa] r p p p g p Pa 6

13 Zadanie. (po. bibl. [7], ad.., str. 6) Aby ieryć ianę ciśnienia kanale entylacyjny użyto ikroanoetru rurką nacyloną pod kąte napełnionego spirytuse ( 8 kg/ ); jest to t. ikroanoetr Recknagla. Jaką długość l usi ieć skala, aby ożna ieryć różnicę ciśnień Pa? 8 kg/ l p Pa Ciśnienie ydrostatycne słupa ciecy yraża ależność: p g Posukujey jaka poinna być ysokość słupa ciecy anoetrycnej aby ieryć różnicę ciśnień p Pa p g Znając niebędną ysokość ciecy anoetrycnej ożna na podstaie najoości kąta pocylenia rurki (prełożenia) określić niebędną yaganą długość skali l:.7 l sin( ).5 Zadanie. (po. bibl. [7], ad.., str. 6) W celu ierenia ysokości poiou nafty ( 89 kg/ ) biorniku otarty staia się do niego pionoą otartą rurę, której dolny koniec praie dotyka dna i następnie tłocy się nią poietre bardo ałą prędkością (dięki teu ożna aniedbać straty prepłyu). Oblicyć ysokość, jeżeli podłącony do rury anoetr rtęcioy skauje różnicę 89. Pryjąć 55 kg/. 89 kg/ kg/ Ze ględu na bardo ałą prędkość prepłyu poietra akłada się że ciśnienie poietra rure pry dnie biornika róne jest ciśnieniu jakie panuje U-rurce na poioie lustra rtęci. Ciśnienie to ynosi: p pa g Identycne ciśnienie panuje na ylocie rury, co poala na ynacenie ysokości słupa nafty. p pa g p g p g a r 7 a

14 r Zadanie. (po. bibl. [7], ad.., str. 6) Scelnie dopasoany tłok ayka od góry pionoe nacynie alcoe o średnicy D. ypełnione odą. a poioie. poniżej tłoka najduje się ylot rurki, której panuje ciśnienie p a.5 MPa. Jakie ciśnienie p panuje bepośrednio pod tłokie, jeżeli siła tarcia tłoka o ściany nacynia stanoi % siły ciśnienioej. D. p. p a.5 MPa a artość ciśnienia panującego pod tłokie nie płya średnica tłoka, ora siła tarcia tłoka o ściany nacynia. Ciśnienie pod tłokie ależy jedynie od ciśnienia panującego na ylocie rurki p a i różnicy poioó poiędy osią rurki i dne tłoka. Ciśnienie ydrostatycne słupa ody o ysokości yraża ależność: p g p Pa. MPa Ciśnienie pod tłokie róne jest różnicy ciśnienia p a rurce i ciśnienia ydrostatycnego p pa p p MPa Zadanie.5 Wynacyć położenie środka ciężkości c prostokątnej ściany o yiarac l, artości siły naporu ora punkt pryłożenia siły naporu cyli głębokość anurenia środka naporu. l, c,, Siła naporu jaką oddiałuje płyn na dno lub ścianę róny jest ilocynoi ciśnienia ydrostatycnego p g c panującego środku ciężkości SC dla dna lub ściany i pola poiercni dna lub ściany F: g c F Roiąanie dla prostokątnej ściany pionoej Ciśnienie panujące środku eleentarnego pola poiercni df: p g Eleentarne pole poiercni: df b d Eleentarny napór : d g df g b d 8

15 Wypadkoa siła naporu: Głębokość anurenia środka ciężkości - c : c df df g b d g b bd b b bd df oent statycny figury płaskiej o poiercni df ględe ierciadła ciecy Głębokość anurenia środka naporu - : df df b d b d b b df oent beładności figury płaskiej o poiercni df ględe poiou ierciadła ciecy Głębokość anurenia środka naporu - ożna ylicyć e oru: J xc c, c F gdie J - centralny oent beładności figury o poiercni F. Centralny oent xc b beładności dla prostokąta ynosi - J xc b b b 6 b Zadanie.6 Wynacyć artość siły naporu ydrostatycnego na pionoą ścianę o yiarac b jeżeli górna kraędź ściany leży płascyźnie ierciadła ciecy. Oblicyć artość oentu siły yażającej., b, M Siła naporu ynosi: gdie: g c F g b 9

16 c F b Położenie środka naporu: J xc c c S b 6 b Moent yażający ynosi: M 6 ( ) g b g b Zadanie.7 Kaienna ściana o ysokości i gęstości k rodiela die cęści basenu ypełnione odą o poioac i. Jaka usi być grubość ściany b aby ściana nie uległa róceniu., k,, b Sua oentó ględe punktu A: M A G b Siła naporu od yżsego poiou ody: ( ) ( ) g c F g L g L, gdie: c F L Analogicne ynacay siłę naporu dla niżsego poiou ody: Ciężar ściany: g L G k g b L Wynacanie położenia środkó naporó:

17 L L F c Jxc c Podstaiając yrażenia na artości naporó i spółrędne pryłożenia sił do rónania oentó ględe punktu A ożna ynacyć serokość ściany b: A M... b L g b L b g L g 6 6 b Po prekstałceniac otryujey: 6 6 b Zadanie.8 Oblicyć siłę naporu i spółrędne środka naporu ciecy o gęstości na poiercnię koła o średnicy d uiesconego pionoej ścianie biornika. Środek ciężkości anurony jest na głębokości., d,, Siła naporu ynosi F g c gdie c F πd po podstaieniu otryujey: d g π Położenie środka naporu

18 c J xc F πd d d 6 π πd 6πd 6 Zadanie.9 (po. bibl. [], ad..., str. 6) Wynacyć parcie ciecy na półkulistą kopułę predstaioną na rysunku. c r, Ze ględu na syetrię kopuły ystępuje tylko parcie pionoe skieroane do góry. Siłę naporu ynacay ciężaru poornej objętości ciecy aartej iędy poiercnią kopuły i płascyną poioą precodącą pre poiercnię ierciadła ciecy: g V Poorna objętość ciecy aartej nad kopułą ynosi: V πr πr Siła naporu ynosi: g πr πr g πr πr g πr r Zadanie. (po. bibl. [8], ad. 6, str. 78) Znaleźć spółrędne środka parcia dla doolnego ielokąta forenego o boku a, jeżeli jest nany proień koła pisanego r lub opisanego R ora głębokość anurenia środka ciężkości s. a, r, R, c Głębokość anurenia środka parcia ynosi: J J x x c c, c F c F gdie: J x J xc c F - oent beładności poiercni ielokąta ględe osi x J - oent beładności ględe osi x xc c Moent beładności ględe osi x c a następującą postać: F J xc ( a r ) 8

19 ( 6 R a ) F J xc 8 Podstaiając otryuje się: F ( a r ) 8 c s ( a r ) F c 8 c F ( 6 R a ) c s ( 6 R a ) F c c W prypadku scególny, gdy a, otryuje się obu poyżsyc oró takie sao yrażenie: r c R c c gdyż tedy ielokąt prekstałca się koło, dla którego r R. Gdy c r ócas otryuje się: 5 r c Zadanie. (po. bibl. [8], ad. 66, str. 88) W rurociągu o średnicy d najduje się prepustnica obrotoa (oś obrotu ), która odcina prepły ody. Oblicyć oent M potrebny do otarcia prepustnicy, poijając opory tarcia ecanicnego. d M Prepustnica predstaia sobą płaską prostopadłą płytę kołoą, na którą diała środku parcia (punkt S) parcie. Moent obrotoy ynosi: M ( ) c Odległość, cyli odległość środka parcia od ierciadła ody, ynosi: gdie: J x c M x d J xc π - oent beładności prepustnicy (koła) ględe osi 6 M x F c - oent statycny koła ględe osi x, precodącej pre najyżej położony punkt płascyny styku prepustnicy odą. J M xc x Uględniając, że parcie ynosi: g F g i podstaiając odpoiednie artości otryuje się: c M x

20 M J M x ( ) xc c g M x c c g J xc Zadanie. (po. bibl. [7], ad..7, str. 8) Lekki tłok o średnicy D, ysokości, ykonany blacy, oże preiescać się pionoo (be tarcia) rure o średnicy d, która stanoi jedno raię nacynia połąconego. Po napełnieniu tłoka i rur ciecą, jego rónoaga ustaliła się pry penej różnicy poioó. Oblicyć, pry jaki stosunku / ustali się rónoaga, jeżeli D/d 6, a ciężar tłoka ożna poinąć. D,, d, / D/d 6 Ropatrujey arunek rónoagi tłoka. Jeżeli poinąć jego ciężar łasny ora tarcie proadnicy, to rónoaga tłoka acodi pod diałanie dóc naporó: π D a denko górne g γ (rócony górę) π ( D d ) na denko dolne d γ ( ) ( dół) Warunek rónoagi pryjuje postać: g D d ( ) ( D d ) Dieliy go obustronnie pre d i podstaiay ( D d ) 6 D d. Otryujey: D d, Zadanie. (po. bibl. [7], ad..8, str. 8) Soreń A składa się dóc odcinkó alcoyc o średnicac d i D, połąconyc odcinkie stożkoy. Pray koniec sornia jest styno utierdony. Z drugiej strony na soreń nasunięto nacynie B, które napełniono doa ciecai: do poiou osi sornia rtęcią, poyżej odą. Jaki arunek usi być spełniony aby nacynie poostaało rónoade?

21 D, d,, γ, γ r arunek rónoagi a leej ściance nacynia ( niejsy otore) ilżona jest ięksa cęść poiercni niż na ściance praej, gdie otór jest ięksy. apory na te ściany nie będą ięc jednakoe i postanie pena ypadkoa siła poioa, usiłująca presunąć nacynie po sorniu leo. Jej oduł róna się naporoi na pierścień kołoy o średnicac D i d. Dla rónoagi nacynia treba do niego pryłożyć siłę preciną (poijay tu tarcie ścian nacynia o soreń). Poiercnia ilżona jest odą i rtęcią, ięc napór na nią jest suą naporó na górną połoę, ilżoną odą ( g ) ora dolną połoę, ilżoną rtęcią ( d ). Siła pryłożona do nacynia ynosi: g d () Każda połoa pierścienia a pole: ( D d ) F π, 8 a jej środek ciężkości SC oddalony jest od płascyny granicnej o: D d π D d apór ody na górną połoę pierścienia: g γ ( )F apór na dolną połoę ynika ciśnienia ydrostatycnego całego słupa ody (o ysokości ) ora słupa rtęci (o ysokości ), cyli: d ( γ γ r )F Podstaiając poyżse do oru (), otryay: γ [ π ( D d ) ( D d )] [ πγ ( D d ) γ r ( D d )] Zadanie. (po. bibl. [8], ad. 77, str. ) Znaleźć parcie ody na poiercnię akryioną postaci trec cartyc bocnej poiercni alca o proieniu r i długości torącej l 6. Zbiornik jest napełniony do ysokości. r l 6 Składoa poioa parcia x róna się parciu na poiercnię F x, gdie F x jest rute górnej jednej cartej poiercni alca na płascynę pionoą, boie składoe poioe na dolne poiercnie alca nosą się. A ięc: r x g c Fx g r l x Składoa pionoa parcia róna się ciężaroi słupa ody o prekroju ABCDFGA i długości l. Ten słup ody jest różnicą słupó o prekroju ABCDEA i DEGF. Różnica ta ynika stąd, że parcie na dolną poiercnię o łuku BCD jest skieroane do dołu, a na górną poiercnię o łuku DF do góry. A ięc: 5

22 g VABCDFGA g π r r l 9.8 π 6 7 Parcie ypadkoe ynosi: x Parcie usi ocyiście precodić pre oś alca (punkt O). Zadanie.5 (po. bibl. [7], ad.., str. 9) W pocyły dnie basenu najduje się prostokątny otór aykany klapą AB, osadony obrotoo. W jaki iejscu należy uieścić poioą oś obrotu klapy, aby otieranie jej yagało użycia jak najniejsego oentu obrotoego? Dane są długości odcinkó a i b. a, b AO/OB Oś obrotu klapy poinna precodić pre środek naporu, bo tedy oent naporu ględe osi róna się eru, a oent obrotoy potrebny do otarcia klapy ynika tylko tarcia łożyskac. Uględniając ór (odległość środka naporu od lustra ody): y J x F yc i y xc c yc docodiy do niosku; że oś obrotu treba uieścić poniżej środka ciężkości o ixc y c (ierąc płascyźnie klapy). Oblicenia ykonay dla ycinka klapy o długości jednostkoej kierunku osi obrotu. Wobec tego roażana figura jest prostokąte o bokac a. Ponieaż: a a a i xc y c b preto b a Zgodnie poyżsyi uagai oś obrotu poinna dielić ysokość klapy stosunku: a A B a Podstaiając i prekstałcając otryujey: A a b B a b 6

23 Zadanie.6 (po. bibl. [], ad..., str. 6) Zbiornik ypełniony ciecą porusa się ruce prostolinioy e stały pryspiesenie po poioej płascyźnie. Wynacyć kstałt poiercni sobodnej ciecy biorniku ora określić rokład ciśnień. a, g, α, p a doolną cąstkę ciecy biorniku diałają siły asoe: jednostkoa siła ciężkości g i jednostkoa siłą beładności - a. Ic składoe pryjęty układie spółrędnyc są: X a, Y, Z g Zate rónanie różnickoe poiercni ekipotencjalnej a postać: a dx g d Po scałkoaniu otryay: a x g C, a iec układe poiercni ekipotencjalnyc jest układ płascyn torącyc osią x kąt α taki, że: d a tg α dx g Znak inus ynika tutaj orientacji pryjętego układu spółrędnyc. Jedną poiercni ekipotencjalnyc jest poiercnia sobodna będąca, jak idać obliceń, płascyną nacyloną do poiou pod kąte α. Rokład ciśnień określa roiąanie rónania: ate: ( a dx g d) dp, [ a x g ( ) ] p pa Tutaj stałą całkoania ynacono arunku p p a dla x,, tj. dla punktu poiercni sobodnej leżącego na osi. 7

24 ZADAIA DO SAMODZIELEGO ROZWIĄZAIA Zadanie.7 (po. bibl. [6], ad..., str. 6) Oblicyć różnicę ysokości ciecy, jaka ustaliła się anoetre U-rurkoy, jeżeli poscególnyc raionac diałają ciśnienia p i p. Odpoiedź: p p g Zadanie.8 (po. bibl. [6], ad..., str. 6) Pre preód prostoosioy, nacylony do poiou odniesienia O-O, prepłya oda. Do poiaru różnicy ciśnień p użyto anoetru rtęcioego. Oblicyć artość p p p prypadku, gdy różnica ysokości poiędy otorai pieoetrycnyi ynosi, a ysokość słupa rtęci anoetre. Pryjąć kg/, 5 kg/. Odpoiedź: p. MPa Zadanie.9 (po. bibl. [6], ad...5, str. 7) Oblicyć różnicę ciśnień ( ilietrac słupa ody) poiędy doa prekrojai rurociągu, pre który płynie oda o gęstości kg/. Do otoró pieoetrycnyc rurociągu podłącono anoetr różnicoy ypełniony odą i oleje, którego gęstość 86 kg/. Różnica poioó poiędy poiercniai rodiału ciecy 6. Odpoiedź: -. O Zadanie. (po. bibl. [6], ad...6, str. 8) Da preody, któryc jedny płynie olej o gęstości 85 kg/ a drugi oda, są presunięte ględe siebie o. Oblicyć różnicę ciśnień panującyc rurociągac, jeśli podłącony do nic anoetr rtęcioy skauje różnicę poioó.5. Odległość osi dolnego rurociągu od niżej położonej płascyny rodiału ciecy ynosi.8. Odpoiedź: p 77.5 kpa 8

25 Zadanie. (po. bibl. [6], ad..., str. ) Try tłoki o poiercniac: F.6, F.8 i F., obciążone odpoiednio siłai: P k, P k ora P k, diałają na odę o gęstości kg/. Określić, dla jakic artości i układ tłokó poostanie stanie rónoagi? Odpoiedź:.85,.5 Zadanie. (po. bibl. [8], ad. 7, str. 5) Jaką siłę P ożna yołać ręcnej prasie ydraulicnej pry poocy siły P 5, jeżeli a 6, b 5, d, D 8? Poinąć ciężary tłokó i siły tarcia. Odpoiedź: P 6 Zadanie. (po. bibl. [], ad..., str. ) W ręcnej popie do tłocenia ciecy najdują się da tłoki o średnicac odpoiednio D i d połącone dźignią ABC i spocyające na poiercni ciecy ypełniającej połącone nacynia cylindrycne. Oblicyć artość siły P jaką należy pryłożyć do końca dźigni, by aistniała rónoaga, jeżeli ciężar tłoka o średnicy D róna się G. G a d Odpoiedź: P b D d D ( ) a Zadanie. (po. bibl. [6], ad...8, str. 9) a podstaie skaań anoetró ciecoyc, podłąconyc seregoo do biornika ypełnionego oleje napędoy, określić nadciśnienie p p p a dla danyc: 86 kg/, kg/, 6 kg/, 5,,.5,, 5, 6, 7.5, g 9.8 /s. Odpoiedź: p p p a 7 kpa Zadanie.5 (po. bibl. [6], ad...5, str. 6) Wynacyć napór ydrostatycny ora określić spółrędne środka naporu S dla ściany pionoej o kstałcie i yiarac jak na rysunku: a) b) c) 9

26 Odpoiedź: a) b, γ ; b) a a, γ ; c) D d 6 7, π γ Zadanie.6 (po. bibl. [6], ad...6, str. 6) a jaką głębokość należy anuryć płaską ścianę kstałcie trójkąta rónoraiennego o podstaie a i ysokości 6, aby środek naporu najdoał się odległości b od ierciadła ciecy? Odpoiedź: Zadanie.7 (po. bibl. [8], ad., str. 7) Znaleźć siły P i P prenosone pre śruby kołniera ięksego i niejsego biorniku cylindrycny ypełniony ciecą o gęstości, jeżeli na ciec diała dodatkoo tłok o średnicy d obciążony siłą P. Średnice i ysokości ynosą odpoiednio d, d i,. Odpoiedź: g d g d P d P π π π, ( ) g d P d P π π. Zadanie.8 (po. bibl. [6], ad...8, str. 9) Zbiornik odny aknięto klapą obrotoą kstałcie cartej cęści alca o proieniu R i długości L (ieronej prostopadle do płascyny rysunku). Wynacyć ielkość naporu ydrostatycnego yieranego na klapę, dla dóc prypadkó predstaionyc na rysunkac. Pryjąć ciężar łaściy ody róny γ, a ysokość poiou ciecy biorniku. Odpoiedź: a) R R L R π γ, b) R R R L R π γ a) b)

27 Zadanie.9 (po. bibl. [6], ad...7, str. 7) acynie półkoliste o średnicy D napełniono całkoicie ciecą i prykryto płytą sklaną. acynie odrócono i położono na płaskiej poioej poiercni. ależy ynacyć ciężar Q nacynia, jaki oże apobiec podniesieniu go pre parcie aartej ni ciecy. πd Odpoiedź: Q g Zadanie. (po. bibl. [8], ad. 7, str. 96) Poiercnia bocna blasanego stożka o średnicy podsta d i d, ysokości i ciężare G jest dołe uscelniona i prytierdona śrubai do podłoża. Tak utorony biornik jest napełniony całkoicie ciecą o gęstości. Kiedy śruby acną prenosić siły rociągające od parcia ciecy i jaka jest artość tyc sił? π Odpoiedź: P roc g ( d d d d ) G Zadanie. (po. bibl. [6], ad..., str. 8) W dnie biornika ykonano otór o średnicy d, aykany aore kstałcie stożka o średnicy D d i ysokości. Oblicyć siłę P potrebną do otarcia aoru jeżeli biornik ypełniono do ysokości ciecą o gęstości. Gęstość ateriału którego ykonano stożek pryjąć róną. Odpoiedź: P π D g[ ( 6 7) 8 ] 96 Zadanie. (po. bibl. [], ad..., str. 7) Stożkoy aór preleoy o ysokości, średnicy podstay D i ciężare G, ający półkuliste ybranie o średnicy d, ayka prepły ody iędy koorai biornika. Wynacyć ysokość napełnienia leej cęści biornika, dla której nastąpi otarcie aoru. Odpoiedź: G D π d g d d Zadanie. (po. bibl. [7], ad.., str. 9) Oblicyć napór na dno alcoego biornika o proieniu podstay r, stojącego pod kąte α do poiou. Oblicyć głębokość anurenia środka naporu. Gdy biornik stoi pionoo, poio ciecy ynosi. Odpoiedź: γ π r r cosα, α cosα tg

DZIAŁ: HYDRODYNAMIKA ĆWICZENIE B: Wyznaczanie oporów przy przepływie płynów [OMÓWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH ZAGADNIEŃ] opracowanie: A.W.

DZIAŁ: HYDRODYNAMIKA ĆWICZENIE B: Wyznaczanie oporów przy przepływie płynów [OMÓWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH ZAGADNIEŃ] opracowanie: A.W. DZIAŁ: HYDRODYNAMIKA ĆWICZENIE B: Wynacanie ooró ry rełyie łynó [OMÓWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH ZAGADNIEŃ] oracoanie: A.W. rys.. Rokład rędkości rekroju rury dla rełyu laminarnego i turbulentnego LICZBY KRYTERIALNE:

Bardziej szczegółowo

Gaz doskonały model idealnego układu bardzo wielu cząsteczek, które: i. mają masę w najprostszym przypadku wszystkie taką samą

Gaz doskonały model idealnego układu bardzo wielu cząsteczek, które: i. mają masę w najprostszym przypadku wszystkie taką samą Terodynaika 16-1 16 Terodynaika Założenia teorii kinetycno oekuarnej Ga doskonały ode ideanego układu bardo wieu cąstecek, które: i ają asę w najprostsy prypadku wsystkie taką saą, ii nie ają objętości

Bardziej szczegółowo

8. Hydrostatyka i hydrodynamika

8. Hydrostatyka i hydrodynamika 8 Hydrostatyka i hydrodynamika Hydrostatyka Ciśnienie hydrostatyczne Jest to ciśnienie yołane ciężarem cieczy Ciśnienie hydrostatyczne zależy tylko od ysokości słupa cieczy, tj od głębokości, na której

Bardziej szczegółowo

Przykładowe zadania zaliczeniowe z Mechaniki Płynów

Przykładowe zadania zaliczeniowe z Mechaniki Płynów Pykładoe adania alicenioe Mechaniki Płynó kieunek: Inżynieia Biomedycna 1. Wynacyć atość oa kieunek całkoitego napou hydostatycnego, jaki yiea ciec o ciężae łaściym γ = 9810 [N/m 3 ], na ścianę ABCD bionika.

Bardziej szczegółowo

2. Określenie składowych tensora naprężenia i odkształcenia

2. Określenie składowych tensora naprężenia i odkształcenia Górnicto i Geoinżynieria ok Zesyt /1 9 Marek Cała*, Marian Paluch*, Antoni Tajduś* NIELINIWA DEFMACJA IZTPWEJ SFEY GUBŚCIENNEJ 1. Wproadenie Palia ciekłe i gaoe lub inne płyny mogą być magaynoane naiemnych

Bardziej szczegółowo

Statyka płynów - zadania

Statyka płynów - zadania Zadanie 1 Wyznaczyć rozkład ciśnień w cieczy znajdującej się w stanie spoczynku w polu sił ciężkości. Ponieważ na cząsteczki cieczy działa wyłącznie siła ciężkości, więc składowe wektora jednostkowej siły

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ. Ćwiczenie nr 7

LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ. Ćwiczenie nr 7 KAEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORAORYJNYCH LABORAORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ Skaloanie zężki Osoba odpoiedzialna: Piotr Rybarczyk Gdańsk,

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Zadanie 2.

Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 1. Określić nadciśnienie powietrza panujące w rurociągu R za pomocą U-rurki, w której znajduje się woda. Różnica poziomów wody w U-rurce wynosi h = 100 cm. Zadanie 2. Określić podciśnienie i ciśnienie

Bardziej szczegółowo

BADANIE ODKSZTAŁCEŃ SPRĘŻYNY ŚRUBOWEJ

BADANIE ODKSZTAŁCEŃ SPRĘŻYNY ŚRUBOWEJ LABORATORIU WYTRZYAŁOŚCI ATERIAŁÓW Ćiceie 0 BADANIE ODKSZTAŁCEŃ SRĘŻYNY ŚRUBOWEJ 0.. Wproadeie Sprężyy, elemety sprężyste mają bardo różorode astosoaie ielu kostrukcjach mechaicych. Wykorystuje się je

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym

Wyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym .Wproadzenie. Wyznaczanie profilu prędkości płynu rurociągu o przekroju kołoym Dla ustalonego, jednokierunkoego i uarstionego przepłyu przez rurę o przekroju kołoym rónanie aviera-stokesa upraszcza się

Bardziej szczegółowo

Wyznaczenie gęstości cieczy za pomocą wagi hydrostatycznej. Spis przyrządów: waga techniczna (szalkowa), komplet odważników, obciążnik, ławeczka.

Wyznaczenie gęstości cieczy za pomocą wagi hydrostatycznej. Spis przyrządów: waga techniczna (szalkowa), komplet odważników, obciążnik, ławeczka. Cel ćwiczenia: WYZNACZANIE GĘSTOŚCI CIECZY ZA POMOCĄ WAGI HYDROSTATYCZNEJ Wyznaczenie gęstości cieczy za poocą wagi hydrostatycznej. Spis przyrządów: waga techniczna (szalkowa), koplet odważników, obciążnik,

Bardziej szczegółowo

HYDROSTATYKA I AEROSTATYKA

HYDROSTATYKA I AEROSTATYKA HYDROTATYKA I AEROTATYKA Zajęcia yrónacze, Częstochoa, 2009/2010 Ea Mandoska 1. Pojecie ciśnienia, jednostki 2. Prao Pascala, zastosoanie życiu codziennym 3. Ciśnienie hydrostatyczne 4. Naczynia połączone,

Bardziej szczegółowo

J. Szantyr - Wykład 4 Napór hydrostatyczny Napór hydrostatyczny na ściany płaskie

J. Szantyr - Wykład 4 Napór hydrostatyczny Napór hydrostatyczny na ściany płaskie J. antr - Wkład Napór hdrostatcn Napór hdrostatcn na ścian płaskie Napór elementarn: d n( p pa ) d nρgd Napór całkowit: ρg nd ρgn d gdie: C Napór hdrostatcn na ścianę płaską predstawia układ elementarnch

Bardziej szczegółowo

Zastosowania Równania Bernoullego - zadania

Zastosowania Równania Bernoullego - zadania Zadanie 1 Przez zwężkę o średnicy D = 0,2 m, d = 0,05 m przepływa woda o temperaturze t = 50 C. Obliczyć jakie ciśnienie musi panować w przekroju 1-1, aby w przekroju 2-2 nie wystąpiło zjawisko kawitacji,

Bardziej szczegółowo

W płaszczowo-rurowych wymiennikach ciepła pęczek rur umieszczany jest w płaszczu najczęściej o przekroju kołowym.

W płaszczowo-rurowych wymiennikach ciepła pęczek rur umieszczany jest w płaszczu najczęściej o przekroju kołowym. Wnikanie ciepła pry opłyie pęcka rur 1. Wdłużny opły pęcka W płascoo-ruroych ymiennikach ciepła pęcek rur umiescany jest płascu najcęściej o prekroju kołoym. Rys. 1-1. Wymiennik płascoo-ruroy, rónoległo

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA PŁYNÓW I,WYDZIAŁ MEIL, ZADANIA DOMOWE, SERIA 1, ZESTAW NR 1

MECHANIKA PŁYNÓW I,WYDZIAŁ MEIL, ZADANIA DOMOWE, SERIA 1, ZESTAW NR 1 MECANIKA PŁYNÓW I,WYDZIAŁ MEIL, ZADANIA DOMOWE, SEIA 1, ZESTAW N Mieszadełko aboratoryjne o promieniu naczynia = 0.0 m i ysokości = 0.1 m ypełnione jest płynem, który bezrucu sięga na ysokość = 0.09 m.

Bardziej szczegółowo

MOSTKI NIEZRÓWNOWAŻONE PRĄDU STAŁEGO

MOSTKI NIEZRÓWNOWAŻONE PRĄDU STAŁEGO Ćicenie 2 MOSTKI NIEZÓWNOWAŻONE PĄD STAŁEGO I. Cel ćicenia Celem ćicenia jest badanie łaściości metrologicnych mostkó nierónoażonych prądu stałego układach spółpracy ybranymi modelami cujnikó reystancyjnych.

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 7 SKALOWANIE ZWĘśKI

ĆWICZENIE NR 7 SKALOWANIE ZWĘśKI ĆWICZENIE NR SKALOWANIE ZWĘśKI. Cel ćiczenia: Celem ćiczenia jest ykonanie cechoania kryzy pomiaroej /yznaczenie zaleŝności objętościoego natęŝenia przepłyu poietrza przez zęŝkę od róŝnicy ciśnienia na

Bardziej szczegółowo

PRZEKŁADNIE ZĘBATE CZOŁOWE ŚRUBOWE. WALCOWE (równoległe) STOŻKOWE (kątowe) ŚLIMAKOWE HIPERBOIDALNE. o zebach prostych. walcowe. o zębach.

PRZEKŁADNIE ZĘBATE CZOŁOWE ŚRUBOWE. WALCOWE (równoległe) STOŻKOWE (kątowe) ŚLIMAKOWE HIPERBOIDALNE. o zebach prostych. walcowe. o zębach. CZOŁOWE OWE PRZEKŁADNIE STOŻKOWE PRZEKŁADNIE ZĘBATE CZOŁOWE ŚRUBOWE WALCOWE (równoległe) STOŻKOWE (kątowe) HIPERBOIDALNE ŚLIMAKOWE o ebach prostych o ębach prostych walcowe walcowe o ębach śrubowych o

Bardziej szczegółowo

Fy=Fsinα NAPÓR CIECZY NA ŚCIANY PŁASKIE

Fy=Fsinα NAPÓR CIECZY NA ŚCIANY PŁASKIE NAPÓR CIECZY NA ŚCIANY PŁASKIE Poszukujemy odpowiedzi na pytanie, jaką siłę należy przyłożyć do klapy zanurzonej na głębokośći h o powierzchni A aby ją otworzyć. Na głębokości h panuje ciśnienie: P = P

Bardziej szczegółowo

TEMAT: Próba statyczna rozciągania metali. Obowiązująca norma: PN-EN 10002-1:2002(U) Zalecana norma: PN-91/H-04310 lub PN-EN10002-1+AC1

TEMAT: Próba statyczna rozciągania metali. Obowiązująca norma: PN-EN 10002-1:2002(U) Zalecana norma: PN-91/H-04310 lub PN-EN10002-1+AC1 ĆWICZENIE NR 1 TEMAT: Próba statycna rociągania metali. Obowiąująca norma: PN-EN 10002-1:2002(U) Zalecana norma: PN-91/H-04310 lub PN-EN10002-1+AC1 Podać nacenie następujących symboli: d o -.....................................................................

Bardziej szczegółowo

1. Wnikanie ciepła podczas wrzenia pęcherzykowego na zewnętrznej powierzchni rur W (1.1)

1. Wnikanie ciepła podczas wrzenia pęcherzykowego na zewnętrznej powierzchni rur W (1.1) nikanie_ciepla Wnikanie ciepła 1. Wnikanie ciepła podcas renia pęcherykoego na enętrnej poierchni rur Zależność Rohsenoa q 1/ g c pt W r (1.1) n C rr s m n = 1,0 dla ody n = 1,7 dla innych ciecy 3 Współcynnik

Bardziej szczegółowo

J. Szantyr - Wykład 3 Równowaga płynu

J. Szantyr - Wykład 3 Równowaga płynu J. Szantyr - Wykład 3 Równowaga płynu Siły wewnętrzne wzajemne oddziaływania elementów mas wydzielonego obszaru płynu, siły o charakterze powierzchniowym, znoszące się parami. Siły zewnętrzne wynik oddziaływania

Bardziej szczegółowo

>> ω z, (4.122) Przybliżona teoria żyroskopu

>> ω z, (4.122) Przybliżona teoria żyroskopu Prybliżona teoria żyroskopu Żyroskopem naywamy ciało materialne o postaci bryły obrotowej (wirnika), osadone na osi pokrywającej się osią geometrycną tego ciała wanej osią żyroskopową. ζ K θ ω η ω ζ y

Bardziej szczegółowo

Katedra Geotechniki i Budownictwa Drogowego. WYDZIAŁ NAUK TECHNICZNYCH Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Katedra Geotechniki i Budownictwa Drogowego. WYDZIAŁ NAUK TECHNICZNYCH Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Katedra Geotechniki i Budownictwa Drogowego WYDZIAŁ NAUK TECHNICZNYCH Uniwersytet Warmińsko-Maurski Mechanika Gruntów dr inż. Ireneus Dyka http://pracownicy.uwm.edu.pl/i.dyka e-mail: i.dyka@uwm.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Funkcje pola we współrzędnych krzywoliniowych cd.

Funkcje pola we współrzędnych krzywoliniowych cd. Funkcje pola we współrędnych krywoliniowych cd. Marius Adamski 1. spółrędne walcowe. Definicja. Jeżeli M jest rutem punktu P na płascynę xy, a r i ϕ są współrędnymi biegunowymi M, to mienne u = r, v =

Bardziej szczegółowo

Zginanie Proste Równomierne Belki

Zginanie Proste Równomierne Belki Zginanie Proste Równomierne Belki Prebieg wykładu : 1. Rokład naprężeń w prekroju belki. Warunki równowagi. Warunki geometrycne 4. Zwiąek fiycny 5. Wskaźnik wytrymałości prekroju na ginanie 6. Podsumowanie

Bardziej szczegółowo

Wycena europejskiej opcji kupna model ciągły

Wycena europejskiej opcji kupna model ciągły Henyk Kogie Uniesytet ceciński Wycena euopejskiej opcji kupna model ciągły tescenie elem tego atykułu jest ukaanie paktycnego ykoystania metody matyngałoej dla pocesó ciągłych do yceny euopejskiej opcji

Bardziej szczegółowo

3. WSPÓŁCZYNNIK ŚCINANIA (KOREKCYJNY)

3. WSPÓŁCZYNNIK ŚCINANIA (KOREKCYJNY) Cęść 1. WSPÓŁCZYNNIK ŚCINANIA (KOEKCYJNY) 1.. WSPÓŁCZYNNIK ŚCINANIA (KOEKCYJNY).1. Wstęp Współcynnik κ naywany współcynnikiem ścinania jest wielkością ewymiarową, ależną od kstałtu prekroju. Występuje

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 5 BADANIE ZASILACZY UPS

ĆWICZENIE 5 BADANIE ZASILACZY UPS ĆWICZENIE 5 BADANIE ZASILACZY UPS Cel ćwicenia: aponanie budową i asadą diałania podstawowych typów asilacy UPS ora pomiar wybranych ich parametrów i charakterystyk. 5.1. Podstawy teoretycne 5.1.1. Wstęp

Bardziej szczegółowo

Grupa 1 1.1). Obliczyć średnicę zastępczą przewodu o przekroju prostokątnym o długości boków A i B=2A wypełnionego wodą w 75%. Przewód ułożony jest w

Grupa 1 1.1). Obliczyć średnicę zastępczą przewodu o przekroju prostokątnym o długości boków A i B=2A wypełnionego wodą w 75%. Przewód ułożony jest w Grupa 1 1.1). Obliczyć średnicę zastępczą przewodu o przekroju prostokątnym o długości boków A i B=2A wypełnionego wodą w 75%. Przewód ułożony jest w taki sposób, że dłuższy bok przekroju znajduje się

Bardziej szczegółowo

Osadzanie się zanieczyszczeń na powierzchniach wewnętrznych wymienników

Osadzanie się zanieczyszczeń na powierzchniach wewnętrznych wymienników Osadanie się aniecysceń na poierchniach enętrnych ymiennió 1. Wstęp Podcas pracy ymiennia ciepła cęsto dochodi do osadania się sustancji stałych lu gęstych płynó jego nętru, tym na poierchniach ymiany

Bardziej szczegółowo

W takim modelu prawdopodobieństwo konfiguracji OR wynosi. 0, 21 lub , 79. 6

W takim modelu prawdopodobieństwo konfiguracji OR wynosi. 0, 21 lub , 79. 6 achunek prawdopodobieństwa MP6 Wydiał Elektroniki, rok akad. 8/9, sem. letni Wykładowca: dr hab.. Jurlewic Prykłady do listy : Prestreń probabilistycna. Prawdopodobieństwo klasycne. Prawdopodobieństwo

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE P O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A WYDZIAŁ BUDOWNICTWA, MECHANIKI I PETROCHEMII INSTYTUT INŻYNIERII MECHANICZNEJ ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE Optymaliacja transportu wewnętrnego w akładie mechanicnym

Bardziej szczegółowo

Dodawanie i mnożenie liczb zespolonych są działaniami wewnętrznymi tzn., że ich wynikiem jest liczba zespolona.

Dodawanie i mnożenie liczb zespolonych są działaniami wewnętrznymi tzn., że ich wynikiem jest liczba zespolona. Wykład - LICZBY ZESPOLONE Algebra licb espolonych, repreentacja algebraicna i geometrycna, geometria licb espolonych. Moduł, argument, postać trygonometrycna, wór de Moivre a.' Zbiór Licb Zespolonych Niech

Bardziej szczegółowo

Transformator Φ M. uzwojenia; siła elektromotoryczna indukowana w i-tym zwoju: dφ. = z1, z2 liczba zwojów uzwojenia pierwotnego i wtórnego.

Transformator Φ M. uzwojenia; siła elektromotoryczna indukowana w i-tym zwoju: dφ. = z1, z2 liczba zwojów uzwojenia pierwotnego i wtórnego. Transformator Φ r Φ M Φ r i i u u Φ i strumień magnetycny prenikający pre i-ty wój pierwsego uwojenia; siła elektromotorycna indukowana w i-tym woju: dφ ei, licba wojów uwojenia pierwotnego i wtórnego.

Bardziej szczegółowo

Eureka! Jakie są warunki pływania ciał? Eureka! Jakie są warunki pływania ciał?

Eureka! Jakie są warunki pływania ciał? Eureka! Jakie są warunki pływania ciał? Eureka! Jakie są arunki płyania ciał? Eureka! Jakie są arunki płyania ciał? Wstęp Penie nieraz zanurzaliście odzie jajko lub piłkę i czuliście opór. Czy iecie dlaczego? Odpoiedź na to pytanie znalazł 2250

Bardziej szczegółowo

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II. Zdający może rozwiązać zadania każdą poprawną metodą. Otrzymuje wtedy maksymalną liczbę punktów.

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II. Zdający może rozwiązać zadania każdą poprawną metodą. Otrzymuje wtedy maksymalną liczbę punktów. MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II Zdający może roziązać każdą popraną metodą. Otrzymuje tedy maksymalną liczbę punktó. Numer Wykonanie rysunku T R Q Zadanie. Samochód....4.6 Narysoanie sił

Bardziej szczegółowo

napór cieczy - wypadkowy ( hydrostatyczny )

napór cieczy - wypadkowy ( hydrostatyczny ) 5. apór hdrostatcn i równowaga ciał płwającch Płn najdując się w stanie równowagi oddiałwuje na ścian ogranicające ropatrwaną jego objętość i sił te nawane są naporami hdrostatcnmi. Omawiana problematka

Bardziej szczegółowo

MES W ANALIZIE SPRĘŻYSTEJ UKŁADÓW PRĘTOWYCH

MES W ANALIZIE SPRĘŻYSTEJ UKŁADÓW PRĘTOWYCH MES W ANALIZIE SPRĘŻYS UKŁADÓW PRĘOWYCH Prykłady obliceń Belki Lidia FEDOROWICZ Jan FEDOROWICZ Magdalena MROZEK Dawid MROZEK Gliwice 7r. 6-4 Lidia Fedorowic, Jan Fedorowic, Magdalena Mroek, Dawid Mroek

Bardziej szczegółowo

A = {dostęp do konta} = {{właściwe hasło,h 2, h 3 }} = 0, 0003. (10 4 )! 2!(10 4 3)! 3!(104 3)!

A = {dostęp do konta} = {{właściwe hasło,h 2, h 3 }} = 0, 0003. (10 4 )! 2!(10 4 3)! 3!(104 3)! Wstęp do rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycnej MAP037 wykład dr hab. A. Jurlewic WPPT Fiyka, Fiyka Technicna, I rok, II semestr Prykłady - Lista nr : Prestreń probabilistycna. Prawdopodobieństwo

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja (w matematyce) termin optymalizacja odnosi się do problemu znalezienia ekstremum (minimum lub maksimum) zadanej funkcji celu.

Optymalizacja (w matematyce) termin optymalizacja odnosi się do problemu znalezienia ekstremum (minimum lub maksimum) zadanej funkcji celu. TEMATYKA: Optymaliacja nakładania wyników pomiarów Ćwicenia nr 6 DEFINICJE: Optymaliacja: metoda wynacania najlepsego (sukamy wartości ekstremalnej) rowiąania punktu widenia określonego kryterium (musimy

Bardziej szczegółowo

Animowana grafika 3D. Opracowanie: J. Kęsik.

Animowana grafika 3D. Opracowanie: J. Kęsik. Animowana grafika 3D Opracowanie: J. Kęsik kesik@cs.pollb.pl Transformacje 3D Podobnie jak w prestreni -wymiarowej, dla prestreni 3-wymiarowej definijemy transformacje RST: presnięcie miana skali obrót

Bardziej szczegółowo

[ ] ρ m. Wykłady z Hydrauliki - dr inż. Paweł Zawadzki, KIWIS WYKŁAD WPROWADZENIE 1.1. Definicje wstępne

[ ] ρ m. Wykłady z Hydrauliki - dr inż. Paweł Zawadzki, KIWIS WYKŁAD WPROWADZENIE 1.1. Definicje wstępne WYKŁAD 1 1. WPROWADZENIE 1.1. Definicje wstępne Płyn - ciało o module sprężystości postaciowej równym zero; do płynów zaliczamy ciecze i gazy (brak sztywności) Ciecz - płyn o małym współczynniku ściśliwości,

Bardziej szczegółowo

Układy równań - Przykłady

Układy równań - Przykłady Układy równań - Prykłady Dany układ równań rowiąać trea sposobai: (a) korystając e worów Craera, (b) etodą aciery odwrotnej, (c) etodą eliinacji Gaussa, + y + = y = y = (a) Oblicy wynacnik deta aciery

Bardziej szczegółowo

Ciśnienie definiujemy jako stosunek siły parcia działającej na jednostkę powierzchni do wielkości tej powierzchni.

Ciśnienie definiujemy jako stosunek siły parcia działającej na jednostkę powierzchni do wielkości tej powierzchni. Ciśnienie i gęstość płynów Autorzy: Zbigniew Kąkol, Bartek Wiendlocha Powszechnie przyjęty jest podział materii na ciała stałe i płyny. Pod pojęciem substancji, która może płynąć rozumiemy zarówno ciecze

Bardziej szczegółowo

Internet w pracy. Raport z badania 2010. I Ogólnopolskie Badanie Pracowników. Karol Wolski. Projekt wsieprają. Patronat medialny

Internet w pracy. Raport z badania 2010. I Ogólnopolskie Badanie Pracowników. Karol Wolski. Projekt wsieprają. Patronat medialny Internet pracy I Ogólnopolskie Badanie Praconikó Raport badania 2010 Karol Wolski Projekt sieprają Patronat medialny OD AUTORA Internet stał się jednym najażniejsych narędi pracy. Wra jego roojem pojaiły

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie charakterystyk przepływu cieczy przez przelewy

Wyznaczanie charakterystyk przepływu cieczy przez przelewy Ć w i c z e n i e 1 Wyznaczanie charakterystyk przepływu cieczy przez przelewy 1. Wprowadzenie Cele ćwiczenia jest eksperyentalne wyznaczenie charakterystyk przelewu. Przelew ierniczy, czyli przegroda

Bardziej szczegółowo

BADANIA CHARAKTERYSTYK STATYCZNYCH WIBROIZOLATORÓW

BADANIA CHARAKTERYSTYK STATYCZNYCH WIBROIZOLATORÓW ĆWICZEIA LABORATORYJE Z WIBROIZOLACJI: BADAIA CHARAKTERYSTYK STATYCZYCH WIBROIZOLATORÓW 1. WSTĘP Stanowisko laboratoryjne znajduje się w poieszczeniu hali technologicznej w budynku C-6 Politechniki Wrocławskiej.

Bardziej szczegółowo

Kuratorium Oświaty w Katowicach. KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI I ASTRONOMII DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH Etap II 20 stycznia 2009 r.

Kuratorium Oświaty w Katowicach. KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI I ASTRONOMII DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH Etap II 20 stycznia 2009 r. NMER KODOWY Kuratorium Ośiaty Katoicach KONKRS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI I ASTRONOMII DLA CZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH Etap II 0 stycznia 009 r. Droi czestniku Konkursu Dzisiaj przystępujesz do kolejneo, druieo

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA PŁYNÓW Płyn

MECHANIKA PŁYNÓW Płyn MECHANIKA PŁYNÓW Płyn - Każda substancja, która może płynąć, tj. pod wpływem znikomo małych sił dowolnie zmieniać swój kształt w zależności od naczynia, w którym się znajduje, oraz może swobodnie się przemieszczać

Bardziej szczegółowo

Wydawnictwo Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania w Poznaniu

Wydawnictwo Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania w Poznaniu CMYK ISBN 98-8-888-- Wdanicto Wżsej Skoł Komunikacji i Zarądania - Ponań, ul Różana a tel 8 9, fa 8 9 skiedu danicto@skiponanpl analia89indd Wdanicto Wżsej Skoł Komunikacji i Zarądania Ponaniu 9--8 ::

Bardziej szczegółowo

Bilans cieplny suszarni teoretycznej Termodynamika Techniczna materiały dla studentów

Bilans cieplny suszarni teoretycznej Termodynamika Techniczna materiały dla studentów Bilans cieplny suszarni teoretycznej Termodynamika Techniczna materiały dla studentó K. Kyzioł, J. Szczerba Bilans cieplny suszarni teoretycznej Na rysunku 1 przedstaiono przykładoy schemat suszarni jednostopnioej

Bardziej szczegółowo

Belki na podłożu sprężystym

Belki na podłożu sprężystym Belki na podłożu sprężystym podłoże inkleroskie, rónanie różniczkoe ugięcia belki, linie płyoe M-Q-, belki półnieskończone, sposób Bleicha, przykład obliczenioy odłoże inkleroskie Założenia Winklera spółpracy

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŁÓDZKA ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 7 KALORYMETRIA

POLITECHNIKA ŁÓDZKA ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 7 KALORYMETRIA POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćiczenie 7 KALORYMETRIA I. WSTĘP TEORETYCZNY Kalorymetria jest działem fizyki zajmującym się metodami pomiaru ciepła ydzielanego bądź

Bardziej szczegółowo

Nara -Japonia. Yokohama, Japan, September 2014

Nara -Japonia. Yokohama, Japan, September 2014 Nara -Japonia Yokohaa, Japan, Septeber 4 -7 (Jaroszewicz slajdów Zasady zachowania, zderzenia ciał Praca, oc i energia echaniczna Zasada zachowania energii Zasada zachowania pędu Zasada zachowania oentu

Bardziej szczegółowo

Bryła sztywna. Fizyka I (B+C) Wykład XXIII: Przypomnienie: statyka

Bryła sztywna. Fizyka I (B+C) Wykład XXIII: Przypomnienie: statyka Bryła sztywna Fizyka I (B+C) Wykład XXIII: Przypomnienie: statyka Moment bezwładności Prawa ruchu Energia ruchu obrotowego Porównanie ruchu obrotowego z ruchem postępowym Przypomnienie Równowaga bryły

Bardziej szczegółowo

2012/13. Mechanika Płynów (studia dzienne rok II, semestr 3) Praca domowa nr 1. http://www.ip.simr.pw.edu.pl

2012/13. Mechanika Płynów (studia dzienne rok II, semestr 3) Praca domowa nr 1. http://www.ip.simr.pw.edu.pl 2012/13 Mechanika Płynów (studia dzienne rok II, semestr 3) Praca domowa nr 1 http://www.ip.simr.pw.edu.pl Studia Inżynierskie Mechanika płynów Praca domowa 1 Zadanie nr 1 Wyprowadzić równanie równowagi

Bardziej szczegółowo

OBLICZENIA FILTRACJI PRZEZ ZAPORĘ ZIEMNĄ BEZ ELEMENTÓW USZCZELNIAJĄCYCH Z DRENAŻEM

OBLICZENIA FILTRACJI PRZEZ ZAPORĘ ZIEMNĄ BEZ ELEMENTÓW USZCZELNIAJĄCYCH Z DRENAŻEM Konstrucje i budowle iene OBICZENIA FITRACJI PRZEZ ZAPORĘ ZIEMNĄ BEZ EEMENTÓW USZCZENIAJĄCYCH Z DRENAŻEM Zapora iena posadowiona na podłożu nieprepuscalny Wsystie onacenia do obliceń najdują się na sceacie

Bardziej szczegółowo

Bryła sztywna. Fizyka I (B+C) Wykład XXI: Statyka Prawa ruchu Moment bezwładności Energia ruchu obrotowego

Bryła sztywna. Fizyka I (B+C) Wykład XXI: Statyka Prawa ruchu Moment bezwładności Energia ruchu obrotowego Bryła sztywna Fizyka I (B+C) Wykład XXI: Statyka Prawa ruchu Moment bezwładności Energia ruchu obrotowego Typ równowagi zależy od zmiany położenia środka masy ( Równowaga Statyka Bryły sztywnej umieszczonej

Bardziej szczegółowo

na postać kanoniczną, podaj współrzędne wierzchołka paraboli i określ czy jej ramiona są skierowane w górę czy w dół.

na postać kanoniczną, podaj współrzędne wierzchołka paraboli i określ czy jej ramiona są skierowane w górę czy w dół. Zadania na poprawkę dla sa f x x 1x na postać kanoniczną, podaj współrzędne wierzchołka paraboli i określ czy jej ramiona są skierowane w górę czy w dół. 1. Zamień postać ogólną funkcji kwadratowej 5.

Bardziej szczegółowo

Zbiór zadań z hydrauliki z rozwiązaniami

Zbiór zadań z hydrauliki z rozwiązaniami POLITECNIKA KRAKOWSKA im. Tadeusza Kościuszki Katarzyna Baran-Gurgul Zbiór zadań z ydrauliki z rozwiązaniami skrypt dla studentów wyższyc szkół tecnicznyc KRAKÓW 005 POLITECNIKA KRAKOWSKA im. Tadeusza

Bardziej szczegółowo

Krzywe stożkowe Lekcja II: Okrąg i jego opis w różnych układach współrzędnych

Krzywe stożkowe Lekcja II: Okrąg i jego opis w różnych układach współrzędnych Krzywe stożkowe Lekcja II: Okrąg i jego opis w różnych układach współrzędnych Wydział Matematyki Politechniki Wrocławskiej Okrąg Okrąg jest szczególną krzywą stożkową. Wyznacza nam koło, które jest podstawą

Bardziej szczegółowo

FIZYKA R.Resnick & D. Halliday

FIZYKA R.Resnick & D. Halliday FIZYKA R.Resnick & D. Halliday rozwiązania zadań (część IV) Jacek Izdebski 5 stycznia 2002 roku Zadanie 1 We wnętrzu zakniętego wagonu kolejowego znajduje się aratka wraz z zapase pocisków. Aratka strzela

Bardziej szczegółowo

STEREOMETRIA CZYLI GEOMETRIA W 3 WYMIARACH

STEREOMETRIA CZYLI GEOMETRIA W 3 WYMIARACH STEREOMETRIA CZYLI GEOMETRIA W 3 WYMIARACH Stereometria jest działem geometrii, którego przedmiotem badań są bryły przestrzenne oraz ich właściwości. WZAJEMNE POŁOŻENIE PROSTYCH W PRZESTRZENI 2 proste

Bardziej szczegółowo

DS-WPZN-MJ-420/208/2010 Warszawa,xpaździernika 2010 r.

DS-WPZN-MJ-420/208/2010 Warszawa,xpaździernika 2010 r. DS-WPZN-MJ-420/208/2010 Warsaa,xpaźdiernika 2010 r. Pan Rysard Proksa Preodnicący Sekcji Krajoej Ośiaty i Wychoania NSZZ Solidarność" ul. Wały Piastoskie 24 80-855 Gdańsk Sanony Panie Preodnicący, Odpoiadając

Bardziej szczegółowo

PRÓBNA MATURA ZADANIA PRZYKŁADOWE

PRÓBNA MATURA ZADANIA PRZYKŁADOWE ZESPÓŁ SZKÓŁ HOTELARSKO TURYSTYCZNO GASTRONOMICZNYCH NR UL. KRASNOŁĘCKA, WARSZAWA Z A D AN I A Z A M K N I Ę T E ) Liczba, której 5% jest równe 6, to : A. 0, C. 0. D. 0 5% 6 II sposób: x nieznana liczba

Bardziej szczegółowo

PRÓBNA MATURA ZADANIA PRZYKŁADOWE

PRÓBNA MATURA ZADANIA PRZYKŁADOWE ZESPÓŁ SZKÓŁ HOTELARSKO TURYSTYCZNO GASTRONOMICZNYCH NR UL. KRASNOŁĘCKA 3, WARSZAWA Z A D AN I A Z A M K N I Ę T E ) Liczba, której 5% jest równe 6, to : A. 0,3 C. 30. D. 0 5% 6 II sposób: x nieznana liczba

Bardziej szczegółowo

TRANSFORMATORY. Transformator jednofazowy. Zasada działania. Dla. mamy. Czyli. U 1 = E 1, a U 2 = E 2. Ponieważ S. , mamy: gdzie: z 1 E 1 E 2 I 1

TRANSFORMATORY. Transformator jednofazowy. Zasada działania. Dla. mamy. Czyli. U 1 = E 1, a U 2 = E 2. Ponieważ S. , mamy: gdzie: z 1 E 1 E 2 I 1 TRANSFORMATORY Transformator jednofaowy Zasada diałania E E Z od Rys Transformator jednofaowy Dla mamy Cyli e ω ( t) m sinωt cosωt ω π sin ωt + m m π E ω m f m 4, 44 f m E 4, 44 f E m 4, 44 f m E, a E

Bardziej szczegółowo

Document: Exercise-03-manual --- 2014/12/10 --- 8:54--- page 1 of 8 INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 3. Optymalizacja wielowarstwowych płyt laminowanych

Document: Exercise-03-manual --- 2014/12/10 --- 8:54--- page 1 of 8 INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 3. Optymalizacja wielowarstwowych płyt laminowanych Document: Exercise-03-manual --- 2014/12/10 --- 8:54--- page 1 of 8 PRZEDMIOT TEMAT KATEDRA MECHANIKI STOSOWANEJ Wydiał Mechanicny POLITECHNIKA LUBELSKA INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 3 1. CEL ĆWICZENIA Wybrane

Bardziej szczegółowo

Fizyka dla Informatyków Wykład 8 Mechanika cieczy i gazów

Fizyka dla Informatyków Wykład 8 Mechanika cieczy i gazów Fizyka dla Informatyków Wykład 8 Katedra Informatyki Stosowanej PJWSTK 2008 Spis treści Spis treści 1 Podstawowe równania hydrodynamiki 2 3 Równanie Bernoulliego 4 Spis treści Spis treści 1 Podstawowe

Bardziej szczegółowo

REKONSTRUKCJA OSTATNIEJ FAZY LOTU SAMOLOTU TU-154M. Opracował: prof. dr hab. inż. Grzegorz Kowaleczko

REKONSTRUKCJA OSTATNIEJ FAZY LOTU SAMOLOTU TU-154M. Opracował: prof. dr hab. inż. Grzegorz Kowaleczko REKONSTRUKCJA OSTATNIEJ AZY LOTU SAMOLOTU TU-154M Opracował: prof. dr hab. inż. Greor Kowalecko 31 rdnia 013 SPIS TREŚCI WSTĘP 5 CZĘŚĆ I MODEL MATEMATYCZNY.. 7 1. UKŁADY WSPÓŁRZĘDNYCH... 7 1.1. Układ wiąany

Bardziej szczegółowo

P K. Położenie punktu na powierzchni kuli określamy w tym układzie poprzez podanie dwóch kątów (, ).

P K. Położenie punktu na powierzchni kuli określamy w tym układzie poprzez podanie dwóch kątów (, ). Materiał ddaktcne Geodeja geometrcna Marcin Ligas, Katedra Geomatki, Wdiał Geodeji Górnicej i Inżnierii Środowiska UKŁADY WSPÓŁZĘDNYCH NA KULI Pierwsm prbliżeniem kstałtu Ziemi (ocwiście po latach płaskich

Bardziej szczegółowo

1. Za³o enia teorii kinetyczno-cz¹steczkowej budowy cia³

1. Za³o enia teorii kinetyczno-cz¹steczkowej budowy cia³ 1. Za³o enia teorii kinetyczno-cz¹steczkowej budowy cia³ Imię i nazwisko, klasa A 1. Wymień trzy założenia teorii kinetyczno-cząsteczkowej budowy ciał. 2. Porównaj siły międzycząsteczkowe w trzech stanach

Bardziej szczegółowo

II. Redukcja układów sił. A. Układy płaskie. II.A.1. Wyznaczyć siłę równoważną (wypadkową) podanemu układowi sił zdefiniowanychw trzy różne sposoby.

II. Redukcja układów sił. A. Układy płaskie. II.A.1. Wyznaczyć siłę równoważną (wypadkową) podanemu układowi sił zdefiniowanychw trzy różne sposoby. II. Redukcja układów sił A. Układy płaskie II.A.1. Wyznaczyć siłę równoważną (wypadkową) podanemu układowi sił zdefiniowanychw trzy różne sposoby. II.A.2. Słup AB podtrzymywany jest w pozycji pionowej

Bardziej szczegółowo

PŁOCKA MIĘDZYGIMNAZJALNA LIGA PRZEDMIOTOWA FIZYKA marzec 2013

PŁOCKA MIĘDZYGIMNAZJALNA LIGA PRZEDMIOTOWA FIZYKA marzec 2013 PŁOCKA MIĘDZYGIMNAZJALNA LIGA PRZDMIOTOWA FIZYKA arzec 0 KARTA PUNKTACJI ZADAŃ (wypełnia koisja konkursowa): Nuer zadania Zad. Zad. Zad. Zad. 4 Zad. 5 SUMA PUNKTÓW Poprawna Zad. 6 Zad. 7 Zad. 8 odpowiedź

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM

MECHANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM MECHANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM Ćwiczenie nr 7 Waga hydrostatyczna, wypór. Cele ćwiczenia jest wyznaczenie gęstości ciał stałych za poocą wagi hydrostatycznej i porównanie tej etody z etodai, w których ierzona

Bardziej szczegółowo

Rodzaj/forma zadania. Max liczba pkt. zamknięte 1 1 p. poprawna odpowiedź. zamknięte 1 1 p. poprawne odpowiedzi. zamknięte 1 1 p. poprawne odpowiedzi

Rodzaj/forma zadania. Max liczba pkt. zamknięte 1 1 p. poprawna odpowiedź. zamknięte 1 1 p. poprawne odpowiedzi. zamknięte 1 1 p. poprawne odpowiedzi KARTOTEKA TESTU I SCHEMAT OCENIANIA - gimnazjum - etap rejonowy Nr zada Cele ogólne nia 1 I. Wykorzystanie wielkości fizycznych 2 I. Wykorzystanie wielkości fizycznych 3 III. Wskazywanie w otaczającej

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie reakcji dynamicznych oraz wyważanie ciała w ruchu obrotowym wokół stałej osi 8

Wyznaczanie reakcji dynamicznych oraz wyważanie ciała w ruchu obrotowym wokół stałej osi 8 Wnacanie reakcji dnaicnch ora wważanie ciała w ruchu oroow wokół sałej osi 8 Wprowadenie Jeśli dowolne ciało swne o asie jes w ruchu oroow wokół osi, o na podporach powsają reakcje A i B. Składowe ch reakcji

Bardziej szczegółowo

W NACZYNIU WIRUJĄCYM WOKÓŁ OSI PIONOWEJ

W NACZYNIU WIRUJĄCYM WOKÓŁ OSI PIONOWEJ POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: POWIERZCHNIA SWOBODNA CIECZY W NACZYNIU WIRUJĄCYM WOKÓŁ OSI PIONOWEJ Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

Modelowanie w pakiecie Matlab/Simulink

Modelowanie w pakiecie Matlab/Simulink Modelowanie w paiecie Matlab/Siulin I. Siłowni pneuatycny ebranowy I.1. Model ateatycny siłownia pneuatycnego ebranowego apisany a poocą równań różnicowych Sygnałe wejściowy siłownia jest ciśnienie P podawane

Bardziej szczegółowo

11. Znajdż równanie prostej prostopadłej do prostej k i przechodzącej przez punkt A = (2;2).

11. Znajdż równanie prostej prostopadłej do prostej k i przechodzącej przez punkt A = (2;2). 1. Narysuj poniższe figury: a), b), c) 2. Punkty A = (0;1) oraz B = (-1;0) należą do okręgu którego środek należy do prostej o równaniu x-2 = 0. Podaj równanie okręgu. 3. Znaleźć równanie okręgu przechodzącego

Bardziej szczegółowo

Gdy pływasz i nurkujesz również jesteś poddany działaniu ciśnienia, ale ciśnienia hydrostatycznego wywieranego przez wodę.

Gdy pływasz i nurkujesz również jesteś poddany działaniu ciśnienia, ale ciśnienia hydrostatycznego wywieranego przez wodę. Jakie ciśnienie wywierasz? Jakie ciśnienie wywierasz? Wstęp Gdy pompujesz opony w rowerze lub gdy słuchasz prognozy pogody w telewizji, jesteś poddany działaniu pewnej wielkości fizycznej. Czegokolwiek

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA 2. Zasady pracy i energii. Wykład Nr 12. Prowadzący: dr Krzysztof Polko

MECHANIKA 2. Zasady pracy i energii. Wykład Nr 12. Prowadzący: dr Krzysztof Polko MECHANIKA 2 Wykład Nr 12 Zasady pracy i energii Prowadzący: dr Krzysztof Polko WEKTOR POLA SIŁ Wektor pola sił możemy zapisać w postaci: (1) Prawa strona jest gradientem funkcji Φ, czyli (2) POTENCJAŁ

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA GŁÓWNA SŁUŻBY POŻARNICZEJ KATEDRA TECHNIKI POŻARNICZEJ

SZKOŁA GŁÓWNA SŁUŻBY POŻARNICZEJ KATEDRA TECHNIKI POŻARNICZEJ SZKOŁA GŁÓWNA SŁUŻBY POŻARNICZEJ KATEDRA TECHNIKI POŻARNICZEJ ZAKŁAD ELEKTROENERGETYKI Ćwicenie: URZĄDZENIA PRZECIWWYBUCHOWE BADANIE TRANSFORMATORA JEDNOFAZOWEGO Opracował: kpt.dr inż. R.Chybowski Warsawa

Bardziej szczegółowo

Bryła sztywna Zadanie domowe

Bryła sztywna Zadanie domowe Bryła sztywna Zadanie domowe 1. Podczas ruszania samochodu, w pewnej chwili prędkość środka przedniego koła wynosiła. Sprawdź, czy pomiędzy kołem a podłożem występował poślizg, jeżeli średnica tego koła

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie N 14 KAWITACJA

Ćwiczenie N 14 KAWITACJA LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćiczenie N 1 KAWITACJA 1. Cel ćiczenia ośiadczalne yznaczenie ciśnienia i strumienia objętości kaitacji oraz charakterystyki przepłyu zęŝki, której postaje kaitacja.. Podstay

Bardziej szczegółowo

Siatka spiętrzająca opis czujnika do pomiaru natężenia przepływu gazów. 1. Zasada działania. 2. Budowa siatki spiętrzającej.

Siatka spiętrzająca opis czujnika do pomiaru natężenia przepływu gazów. 1. Zasada działania. 2. Budowa siatki spiętrzającej. Siatka spiętrzająca opis czujnika do pomiaru natężenia przepływu gazów. 1. Zasada działania. Zasada działania siatki spiętrzającej oparta jest na teorii Bernoulliego, mówiącej że podczas przepływów płynów

Bardziej szczegółowo

Kurs ZDAJ MATURĘ Z MATEMATYKI - MODUŁ 13 Teoria stereometria

Kurs ZDAJ MATURĘ Z MATEMATYKI - MODUŁ 13 Teoria stereometria 1 GRANIASTOSŁUPY i OSTROSŁUPY wiadomości ogólne Aby tworzyć wzory na OBJĘTOŚĆ i POLE CAŁKOWITE graniastosłupów musimy znać pola figur płaskich a następnie na ich bazie stosować się do zasady: Objętość

Bardziej szczegółowo

4.2.1. Środek ciężkości bryły jednorodnej

4.2.1. Środek ciężkości bryły jednorodnej 4..1. Środek ciężkości rł jednorodnej Brłą jednorodną nawam ciało materialne, w którm masa jest romiescona równomiernie w całej jego ojętości. Dla takic ciał arówno gęstość, jak i ciężar właściw są wielkościami

Bardziej szczegółowo

Przykład 3.7. Naprężenia styczne przy zginaniu belki cienkościennej.

Przykład 3.7. Naprężenia styczne przy zginaniu belki cienkościennej. Prkład.7. Naprężenia tcne pr ginaniu belki cienkościennej. Wnac rokład naprężenia tcnego w prekroju podporowm belki wpornikowej o prekroju cienkościennm obciążonej na wobodnm końcu pionową iłą P. Siła

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZACHOWANIA ENERGII MECHANICZNEJ, PĘDU I MOMENTU PĘDU

ZASADY ZACHOWANIA ENERGII MECHANICZNEJ, PĘDU I MOMENTU PĘDU ZASADY ZACHOWANIA ENERGII MECHANICZNEJ PĘDU I MOMENTU PĘDU Praca W fiyce racą eleentarną dw nayway wielkość dw Fd Fdr (4) gdie F jet iłą diałającą na drode d d F Pracę eleentarną ożna także redtawić w

Bardziej szczegółowo

Pomiar siły parcie na powierzchnie płaską

Pomiar siły parcie na powierzchnie płaską Pomiar siły parcie na powierzchnie płaską Wydawać by się mogło, że pomiar wartości parcia na powierzchnie płaską jest technicznie trudne. Tak jest jeżeli wyobrazimy sobie pomiar na ściankę boczną naczynia

Bardziej szczegółowo

J. Szantyr Wykład 27bis Podstawy jednowymiarowej teorii wirnikowych maszyn przepływowych

J. Szantyr Wykład 27bis Podstawy jednowymiarowej teorii wirnikowych maszyn przepływowych J. Szantyr Wykład 7bis Podstay jednoymiaroej teorii irnikoych maszyn przepłyoych a) Wentylator lub pompa osioa b) Wentylator lub pompa diagonalna c) Sprężarka lub pompa odśrodkoa d) Turbina odna promienioo-

Bardziej szczegółowo

Klasa 3. Trójkąty. 1. Trójkąt prostokątny ma przyprostokątne p i q oraz przeciwprostokątną r. Z twierdzenia Pitagorasa wynika równość:

Klasa 3. Trójkąty. 1. Trójkąt prostokątny ma przyprostokątne p i q oraz przeciwprostokątną r. Z twierdzenia Pitagorasa wynika równość: Klasa 3. Trójkąty. 1. Trójkąt prostokątny ma przyprostokątne p i q oraz przeciwprostokątną r. Z twierdzenia Pitagorasa wynika równość: A. r 2 + q 2 = p 2 B. p 2 + r 2 = q 2 C. p 2 + q 2 = r 2 D. p + q

Bardziej szczegółowo

Metody dokładne w zastosowaniu do rozwiązywania łańcuchów Markowa

Metody dokładne w zastosowaniu do rozwiązywania łańcuchów Markowa Metody dokładne w astosowaniu do rowiąywania łańcuchów Markowa Beata Bylina, Paweł Górny Zakład Informatyki, Instytut Matematyki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Plac Marii Curie-Skłodowskiej 5, 2-31

Bardziej szczegółowo

LICEALIŚCI LICZĄ ph różnych roztworów < materiały pomocnicze do sprawdzianu nr 2 > Przykładowe zadania:

LICEALIŚCI LICZĄ ph różnych roztworów < materiały pomocnicze do sprawdzianu nr 2 > Przykładowe zadania: LICEALIŚCI LICZĄ ph różnyh rotoró < materiały pomonie do spradianu nr > Spradian będie obejmoał 5 typó adań:. Oblianie artośi ph rotoró monyh kasó i asad uględnieniem spółynnika aktynośi jonó H + /OH -

Bardziej szczegółowo

Rachunek całkowy - całka oznaczona

Rachunek całkowy - całka oznaczona SPIS TREŚCI. 2. CAŁKA OZNACZONA: a. Związek między całką oznaczoną a nieoznaczoną. b. Definicja całki oznaczonej. c. Własności całek oznaczonych. d. Zastosowanie całek oznaczonych. e. Zamiana zmiennej

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 10 METODY POMIARU PRĘDKOŚCI, STRUMIENIA OBJĘTOŚCI I STRUMIENIA MASY W PŁYNACH

WYKŁAD 10 METODY POMIARU PRĘDKOŚCI, STRUMIENIA OBJĘTOŚCI I STRUMIENIA MASY W PŁYNACH WYKŁAD 10 METODY POMIARU PRĘDKOŚCI, STRUMIENIA OBJĘTOŚCI I STRUMIENIA MASY W PŁYNACH Pomiar strumienia masy i strumienia objętości metoda objętościowa, (1) q v V metoda masowa. (2) Obiekt badań Pomiar

Bardziej szczegółowo

ZADANIA Z HYDROSTATYKI. 2. Jaki nacisk na podłoże wywierają ciała o masach: a) 20kg b) 400g c) 0,4t

ZADANIA Z HYDROSTATYKI. 2. Jaki nacisk na podłoże wywierają ciała o masach: a) 20kg b) 400g c) 0,4t ZADANIA Z HYDROSTATYKI 1. Zamień na jednostki podstawowe: 0,4kN = 1,5kN = 0,0006MN = 1000hPa = 8kPa = 0,5MPa = 20dm 2 = 2500cm 2 = 0,0005km 2 = 2. Jaki nacisk na podłoże wywierają ciała o masach: a) 20kg

Bardziej szczegółowo