SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Rehabilitacja dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością: teoria i możliwości praktyczne. Moduł 190.: Niepełnosprawność intelektualna i zaburzenia wieku rozwojowego. 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Rehabilitation of children and young people with disabilities: theory and practical possibilities 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Pedagogiki Osób Niepełnosprawnych 4. Kod przedmiotu/modułu (nie wypełniać) 5. Rodzaj przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny) Fakultatywny 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów V 9. Semestr (zimowy lub letni) zimowy 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: konwersatorium, 30 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Beata Cytowska, dr hab.. 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów brak wymagań 13. Cele przedmiotu 1
C1 Dostarczenie wiedzy o specyfice i problemach osób z różnorodną niepełnosprawnością na różnych etapach rozwoju: upośledzeniem umysłowym, zespołem Downa, autyzmem, wzroku, słuchu, ruchową, demencją (CP).. C2 Dostarczenie wiedzy o specyfice diagnozy dla osób niepełnosprawnych, o metodach diagnozy i terapii dla celów rehabilitacji (CP).. C3 Kształtowanie umiejętności komunikacyjnych z osobami niepełnosprawnymi, etycznego zachowania w sytuacji badawczej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej (CP).. C4 Kształtowanie umiejętności planowania i realizacji badań diagnostycznych dla celów terapii i rehabilitacji, opracowywania programów terapeutycznych i rehabilitacyjnych.. C5 Przygotowanie studenta do pracy diagnostycznej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej, wychowawczej, edukacyjnej z osobami z różnorodną niepełnosprawnością (CP).. C6 Przygotowanie studenta do współpracy z innymi specjalistami od terapii i rehabilitacji, ośrodkami pomocy i placówkami specjalistycznymi (CP).i C7 C8 C9 C10 C11 C12 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) EK_W_01 Posiada wiedzę o grupach zaburzeń wieku rozwojowego i ich przyczynach.. EK_W_02 Rozumie podstawowe problemy osób z różnorodną niepełnosprawnością i w różnym wieku; posiada wiedzę o metodach diagnozy, terapii, rehabilitacji osób niepełnosprawnych.. EK_W_03 Posiada wiedzę o specyfice diagnozy dla osób niepełnosprawnych, konieczności współpracy ze specjalistami z innych dziedzin i placówkami specjalistycznymi.. EK_W_04 EK_W_05 EK_U_01 Planuje badania diagnostyczne dla celów terapii i rehabilitacji osób z różnorodną niepełnosprawnością.. EK_U_02 Posługuje się różnymi metodami diagnozowania dla celów K_W03; K_W04; K_W06; K_W09; K_W10; K_W12. K_U01; K_U03; K_U06; K_U07 2
terapii i rehabilitacji.. EK_U_03 Inicjuje kontakt z osobami z różnorodną niepełnosprawnością; włącza osoby niepełnosprawne do opracowywania indywidualnego programu rehabilitacji.. EK_U_04 EK_U_05 EK_K_01 Współpracuje w zespołach badawczych; opracowuje programy terapeutyczno-rehabilitacyjne.. EK_K_02 Zachowuje etyczną postawę wobec osób z niepełnosprawnością, w działaniach diagnostyczno-rehabilitacyjnych; nawiązuje kontakt ze specjalistami z innych dziedzin.. EK_K_03 Jest przygotowany do samorozwoju, zwiększania kompetencji profesjonalnych w diagnostyce psychologicznej, terapii i rehabilitacji.. EK_K_04 EK_K_05 15. Treści programowe K_K01; K_K03; K_K04; K_K07. 1. Rehabilitacja definicje, cele i zadania. Autonomia i integracja społeczna niepełnosprawnych w środowisku życia. Problemy rodziny z dzieckiem specjalnej troski. Diagnoza, terapia, profilaktyka, wczesna interwencja. Postawy społeczne wobec ludzi niepełnosprawnych. Relacje wzajemne. System szkolny dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością. 2. Wady słuchu. Specyfika rozwoju dziecka niesłyszącego i niedosłyszącego. Wczesna terapia dziecka z wadą słuchu. Wychowanie słuchowe. Sposoby komunikowania się osób z uszkodzonym słuchem. 3. Wady wzroku. Specyfika rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego. Terapia dzieci i młodzieży słabowidzących. Orientacja i samodzielne poruszanie się osób niewidomych. Pismo brajlowskie, oprogramowanie komputerowe i sprzęt wspomagający codzienne funkcjonowanie. 4. Charakterystyka funkcjonowania psychospołecznego dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną. Główne metody oddziaływań w edukacji i wychowaniu osób z niepełnosprawnością intelektualną. Zespół Downa i inne zburzenia sprzężone z niepełnosprawnością intelektualną. 5. Postępowanie wychowawcze w procesie rehabilitacji dzieci i młodzieży przewlekle chorych i z niepełnosprawnością ruchową. Długotrwała hospitalizacja i jej skutki dla rozwoju dziecka. Padaczki, cukrzyca, nowotwory jako przykładowe choroby przewlekłe i ich wpływ na życie dzieci i młodzieży Edukacja i rehabilitacja dzieci i młodzieży 3
niepełnosprawnych ruchowo. Mózgowe porażenie dziecięce problemy i terapia. 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: 1. Cytowska B., Winczura B. (red.) (2006). Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka. Kraków: Impuls. 2. Dykcik W. (red.). (2001). Pedagogika specjalna. Poznań: Wyd. UAM. 3. Kościelak R. (1995). Integracja społeczna niepełnosprawnych umysłowo. Gdańsk: Wyd. Uniw. Gdańskiego. 4. Obuchowska I. (red.)(1995). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszaw: WSiP. 5. Wyczesany J. (2004). Pedagogika upośledzonych umysłowo. Kraków: Impuls. Uzupełniająca: 1. Bogucka J., Kościelska M. (red.)(1994). Wychowanie i nauczanie integracyjne. Warszawa: STO. 2. Borkowska M. (red.)(1997). Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Cz.2. 3. Cytowska B., Winczura B. (red.) (2007). Dziecko chore. Zagadnienia biopsychiczne i pedagogiczne. Kraków: Impuls. 4. Dryżałowska G. (2007). Rozwój językowy dziecka z uszkodzonym słuchem a integracja edukacyjna. Warszawa: Wyd. Uniw. Warszawskiego. 5. Frohlich A. (1998). Stymulacja od podstaw. 6. Gindrich P., Kirenko J.(2007). Odkrywanie niepełnosprawności wzrokowej w nauczaniu włączającym. Lublin: Wyd. UMCS. 7. Kościelska M. (1995). Oblicza upośledzenia. Warszawa: PWN. 8. Kott T. (red)(2005). Uczeń z przewlekłą chorobą i uczeń z zaburzeniami psychicznymi w szkole ogólnodostępnej. Warszawa: MENiS. 9. Maciarz A. (2006). Dziecko przewlekle chore. Opieka i wsparcie. Warszawa: Wyd. Akademickie Żak. 10.Mazanek E. (red.)(1998). Dziecko niepełnosprawne ruchowo. cz.3. 11.Kuczyńska Kwapisz J. (red.)(2001). Orientacja przestrzenna w usamodzielnianiu osób niewidomych.warszawa: Wydawnictwo APS. 12.Kwapisz J. (1996). Rehabilitacja osób niewidomych i słabo widzących. Warszawa : Wyd. Interart. 13.Loska M. (2005). Uczniowie z mpdz. Osiągnięcia szkolne. Warszawa: WSiP. 14.Łosiowski Z. (red.)(1997). Dziecko niepełnosprawne ruchowo. cz. 1. 15.Stachyra J. (2001). Zdolności poznawcze i możliwości umysłowe uczniów z uszkodzonym słuchem. Lublin: Wyd. UMCS. 16.Szczepankowski B. Niesłyszący-głusi-głuchoniemi. 17.Utnik W. Lisowska A., Sękowska E. (1995). Jak pomóc dziecku słabowidzącemu. Lublin: Poli ART. Studio. 4
18.Witczak-Nowotna J. (red.)(2010). Wspomaganie uczniów z dysfunkcją wzroku w szkołach ogólnodostępnych. Wybrane zagadnienia. Warszawa: BON UW. 19.Zielińska J.(2005). Edukacja dzieci z uszkodzeniem słuchu w społeczeństwie informacyjnym. Toruń: Wyd. Adam Marszałek.. 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład: - ćwiczenia: - laboratorium: - konwersatorium: kolokwium, praca zaliczeniowa - warsztat: - inne: 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład: godzin - ćwiczenia: godzin - laboratorium: godzin - konwersatorium: 30 godzin - warsztat: godzin - inne: godzin 30 godzin Praca własna studenta np.: (podać tylko te, które dotyczą danego przedmiotu. Praca własna wyliczona z uwzględnieniem ECTS - patrz: opis pod tabelą**) - przygotowanie do zajęć: 30 godzin - opracowanie wyników: godzin - czytanie wskazanej literatury: 30 godzin - napisanie raportu z zajęć: godzin - przygotowanie do egzaminu: godzin - przygotowanie do kolokwium: 20 godzin 80 godzin Suma godzin 110 godzin Liczba punktów ECTS 4. 5