Program zajęć kompensacyjnych z wykorzystaniem elementów biblioterapii i pedagogiki zabawy.
Autorski program uzupełniający roczny plan pracy świetlicy szkolnej opracowany został przez wychowawców świetlicy ze Szkoły Podstawowej nr 8 w Świętochłowicach Katarzynę Fedynkiewicz i Aleksandrę Leszczyńską. Przeznaczony jest dla uczniów klas I III do realizacji w ramach zajęć świetlicowych. W dn. 2 lutego 2011 został on zatwierdzony do realizacji przez Radę Pedagogiczną SP8.
Charakterystyka grupy Grupa świetlicowa jest grupą zróżnicowaną zarówno pod względem wieku dzieci jak i ich dojrzałości szkolnej i emocjonalnej. Świetlica, to miejsce, do którego uczęszczają uczniowie przed i po lekcjach. Celem jej działalności zgodnie z zapisem w Statucie Szkoły jest zapewnienie opieki uczniom przed zajęciami lekcyjnymi i po ich zakończeniu, a także stworzenie warunków do wypoczynku, relaksu, odrobienia prac domowych i zjedzenia posiłku. Wychowankowie świetlicy pochodzą z różnych środowisk. Są to grupy koedukacyjne.
Charakterystyka grupy Obecnie do świetlicy szkolnej uczęszcza coraz więcej dzieci nadpobudliwych, które wykazują nadaktywność ruchową, a także dzieci nieśmiałych, zagubionych, mających trudności adaptacyjne. Trudności te niestety potęgują się w zatłoczonej i głośnej świetlicy. Zajęcia w świetlicy szkolnej prowadzone są pod katem potrzeb i zainteresowań dzieci. Wśród najpopularniejszych zajęć świetlicowych wyróżniają się zajęcia plastyczne, zabawy ruchowe (szczególnie z wykorzystaniem miękkich klocków lub chusty Klanza) oraz zabawa klockami Lego.
Nieśmiałość Jest to złożona przypadłość, która pociąga za sobą cała gamę skutków od lekkiego uczucia skrępowania, nieuzasadnionego lęku przed ludźmi aż do skrajnej nerwicy. Nieśmiałość jest obroną przed negatywną samooceną lub negatywną oceną ze strony innych. Może być ona chwilowa, przejściowa i trwała.
Odrzucenie lub izolacja Jednym z ważnych czynników rozwoju dziecka jest jego związek z grupą i poczucie przynależności do niego. Grupa stwarza mu poczucie bezpieczeństwa, zwłaszcza, gdy dość długo przebywa w niej i w pewnym sensie zastępuje mu ona dom rodzinny(tak jest w przypadku grupy świetlicowej). Odrzucenie lub izolacja dziecka powoduje silne zachwianie jego potrzeby bezpieczeństwa.
Zachowania agresywne Coraz częściej obserwowanym zjawiskiem wśród dzieci uczęszczających do świetlicy jest agresja. Agresywne zachowania dzieci widoczne są już od najmłodszych lat. W momencie ujawnienia się agresji należy przekazać dzieciom umiejętność i gotowość do praktykowania konstruktywnego, zgodnego, ustępliwego zachowania, które ma na celu przezwyciężenie konfliktów. Świadome ukierunkowanie przezwyciężania pedagogicznymi środkami agresji i wybuchów złości jest bardzo ważne.
Wyżej zdiagnozowane problemy ujawniające się w świetlicy mogą być spowodowane dziecięcymi przeżyciami, w domu, w szkole, na podwórku. Warto więc im się przyjrzeć bliżej i poszukać rozwiązań.
Zastanawiając się nad wyborem książki bazowej do niniejszego programu wzięłyśmy pod uwagę fakt, że akcja Cała Polska Czyta Dzieciom trwa w Polsce już prawie 10 lat oraz fakt, że nasza szkoła przystąpiła do kampanii głośnego czytania w roku szkolnym 2005/2006.
Opowiadane przez Giżyckiego zpozoru niewinne historyjki mają inny, bardziej ogólny sens ( ) okazuje się, że reguły panujące wświecie przyrody są owiele bardziej ludzkie przejrzystsze iuczciwsze, niż mogłoby się w pierwszej chwili zdawać. * *Mariusz Czubaj: Kamil Giżycki, "Wielkie czyny szympansa Bajbuna Mądrego" www.polityka.pl/kultura
I właśnie dlatego, że wszystkie cechy i uczucia niezbędne do prawidłowego rozwoju dzieci można znaleźć w niewielkiej książeczce Kamila Giżyckiego, uważamy, że jest ona świetną bazą do rozmów z dziećmi na temat uczuć i emocji, z którymi sobie radzą lub nie.
Następuje pełna integracja grupy. Brak rywalizacji między uczestnikami grupy. Potrafimy swobodnie formułować wypowiedzi bez obawy przed ośmieszeniem lub ocenianiem. Stajemy się bardziej twórczy, aktywni, komunikatywni.
Następuje pełny rozwój percepcji słuchowej, wzrokowej oraz ruchowej. Osiągamy wysoki poziom tolerancji, akceptacji siebie i innych. Pogłębia się integracja z rodzicami i nauczycielem.
Pracując z dziećmi w szkole można opierać się na trzech podstawowych typach biblioterapii, zależnych od rodzaju wykorzystanego tekstu: klasycznej, terapii przez baśń oraz bajce terapeutycznej. I to właśnie na tej ostatniej chciałybyśmy oprzeć założenia tego programu.
Adresowana jest głównie do dzieci od 4 do 9 lat, ma na celu uspokojenie, zredukowanie problemów emocjonalnych i wspieranie rozwoju osobowego dziecka. Jej specyfiką jest to, że jest skierowana do konkretnego odbiorcy mającego konkretny problem.
Pozwala dziecku bez lęku spojrzeć na swoje problemy i uczy jak sobie z nimi radzić, dziecko zaczyna pozytywnie myśleć o sytuacjach trudnych lękotwórczych.
Ma rozbudowaną fabułę. Jej zadaniem jest obniżanie lęku, czyli ma następujące cele:
zastępczo zaspokoić potrzeby (kompensacja),
dowartościować, dać wsparcie przez zrozumienie i akceptację,
budować pozytywne emocje, nadzieję i przyjaźń,
przekazać odpowiednią wiedzę o sytuacji lękotwórczej i wskazać sposoby radzenia sobie.
malowanie i rysowanie ilustracji do wybranych, niedokończonych fragmentów utworu; tworzenie symbolicznego katalogu "ruchomych obrazków" (dzieci inscenizują sceny wymieniane przez nauczyciela); lepienie z plasteliny elementów brakujących w przeczytanym przez nauczyciela i znanym dzieciom wcześniej opisie rzeczy czy sceny;
wykonywanie wydzieranek i układanie podpisów adekwatnych do treści utworu; projektowanie strojów dla ulubionych bohaterów literackich; rozwiązywanie krzyżówek związanych z treścią utworu; zabawy logopedyczne; układanie i rozwiązywanie rebusów; zgadywanki, quizy, konkursy.
Inscenizacje i improwizacje, scenki dramowe, teatrzyk kukiełkowy, piosenki, tańce np.; polowanie z lwem, tańce; Debaty: Czy chciałbyś być królem zwierząt?, Które zwierzę, twoim zdaniem powinno być symbolem dobroci ; Efektywna praca w zespole: przygotowanie prezentacji, albumów, materiałów dotyczących określonej tematyki, prace plastyczne np.: Moja mama jest z wioski Ninibolomo, pisanie zaproszeń na zwierzęcy piknik, Jakie święta mogą obchodzić mieszkańcy Ninibolomo?;
Twórcza burza mózgów : książka za 100 lat; 5 rzeczy, które warto wiedzieć o uczuciach, organizujemy dzień radości ; Poszukiwanie i wykorzystywanie wiedzy z różnych źródeł: tworzenie plakatu prezentującego zwierzęta symbolizujące uczucia, zakładanie teczek tematycznych; Promyczkowe uszeregowanie: dlaczego uczymy się o emocjach? Co to jest tolerancja?
Wypowiedzi ustne, Praca zespołowa, Quizy, Konkursy, Wytwory plastyczne, Prezentacje, Korespondencja, Ankieta,