SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół Zawodowych im. Zesłańców Sybiru w Kaliszu LATA REALIZACJI: ROK SZKOLNY 2013/2014 2015/2016
SPIS TREŚCI: I. Wstęp II. Założenia programu III. Cele programu IV. Kierunki i strategie działań profilaktycznych i interwencyjnych V. Struktura programu VI. Ewaluacja i procedura uaktualniania Szkolnego Programu Profilaktyki I. WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki uwzględnia zdobytą przez Zespół ds. profilaktyki wiedzę (ankiety, obserwacje) na temat istniejących problemów i zagrożeń środowiska w którym funkcjonują uczniowie. Adresatem programu jest całe środowisko szkolne (tj. uczniowie Gimnazjum dla Dorosłych, Zasadniczej szkoły Zawodowej nr 7, Technikum Fryzjerskiego nr 7 oraz Technikum Uzupełniającego, nauczyciele, rodzice, personel techniczny szkoły). PODSTAWA PRAWNA - Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr. 256, poz. 2572 z późn. zm.), - Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.), - Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4, poz.17), - Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach i placówkach (Dz.U. z 2010 r. Nr 228, poz. 1487), - Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz.U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226).
Przepisy pozaoświatowe: - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) Art. 72, - Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. Nr. 120, poz. 526 z późn zm.) Art. 33, - Ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178 z późn. zm.), - Ustawa z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 231, poz 1375), - Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.), - Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485 z późn. zm.), - Ustawa z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. nr 10, poz. 55 z późn. zm.), II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Założenia szkolnego programu profilaktyki wynikające z podstawy prawnej, powinności nauczyciela, realnych potrzeb: - program realizowany jest w klasach I, II, III, IV - program jest integralna częścią programu wychowawczego Zespołu Szkół Zawodowych im. Zesłańców Sybiru w Kaliszu - odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole i środowisku, - formy i sposoby działań z zakresu profilaktyki pierwszorzędowej są dostosowane do wieku uczniów, - do realizacji zadań włączają się wszyscy nauczyciele, we współpracy z rodzicami i instytucjami lokalnymi.
W każdym roku szkolnym zespół ds. profilaktyki powołany przez dyrektora szkoły opracuje harmonogram działań profilaktycznych, stanowiący integralną lecz ruchomą część programu profilaktyki. III. CELE PROGRAMU Celem szkolnego programu profilaktyki jest przygotowanie młodego człowieka do dokonywania wyborów takich, które by nie szkodziły innym i jemu samemu. Program ma pomóc młodzieży w kształtowaniu siebie jako dorosłego człowieka świadomego swoich wyborów, szanującego siebie i innych oraz odpornego na zagrożenia płynące z życia. W tym celu szkoła podejmie następujące działania: 1. Doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy nauczycieli i wychowawców klas oraz pedagoga szkolnego w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych. 2. Systematyczne organizowanie zajęć profilaktycznych przez pedagoga szkolnego i wychowawców klas dla uczniów. 3. Współpraca z rodzicami- przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń, włączanie ich w życie szkoły. 4. Współpraca z policją i strażą miejską natychmiastowe informowanie o problemach uczniów oraz o zagrożeniach płynących z położenia szkoły. 5. Współpraca z poradnią psychologiczno- pedagogiczną w zakresie kierowania uczniów ze specjalnymi trudnościami w uczeniu się oraz z trudnościami wieku dojrzewania. 6. Zachęcanie uczniów do udziału w różnorodnych akcjach na rzecz szkoły i środowiska. 7. Wzmacnianie poczucia własnej wartości, wiary w siebie i w swoje możliwości. 8. Kształtowanie umiejętności komunikacji, wyrażania własnych opinii i poglądów. 9. Kształtowanie umiejętności opanowywania własnych emocji oraz umiejętność rozpoznawania ich i nazywania. 10. Kształtowanie postawy tolerancji i poszanowania innego człowieka.
11. Bezpośrednia ingerencja każdego z pracowników szkoły w zakresie dbania o poziom kulturalny uczniów. 12. Ewaluacja programu wychowawczego. IV. KIERUNKI I STRATEGIE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH I INTERWENCYJNYCH W szkole realizowana jest profilaktyka pierwszo, drugo i trzeciorzędowa. Profilaktyka pierwszorzędowa jest skierowana do ogółu uczniów i na celu ma działanie zapobiegające. Profilaktyka drugorzędowa ma na celu dotarcie do grupy podwyższonego ryzyka i ma na celu ujawnienie osób najbardziej zagrożonych rozwinięciem się u nich określonych kłopotów. Profilaktyka trzeciorzędowa jest ukierunkowana na osoby, u których już wystąpiły niepożądane zachowania. Profilaktykę pierwszo i drugorzędową realizuje cała społeczność szkolna. Profilaktykę trzeciorzędową realizuje pedagog szkolny. Wymienia się następujące strategie: - działania informacyjne (oparte o procesy poznawcze) - działania edukacyjne (w zakresie umiejętności) - działania o charakterze alternatywnym - działania interwencyjne - działania w zakresie zmiany prawa (przepisów) - działania w zakresie zmian środowiskowych V. STRUKTURA PROGRAMU Program jest kierowany do całej społeczności szkolnej. Aby program był skuteczny należy działania prowadzić w sposób systematyczny i wielopoziomowy. Program będzie realizowany w trzech sferach: uczucia, komunikacja, zagrożenia. Wśród każdej ze sfer w corocznym planie profilaktyki podejmowane będą wybrane zagadnienia: 1. UCZUCIA - umiejętność rozpoznawania i nazywania uczuć, rozwijania empatii, - radzenia sobie z uczuciami negatywnymi (np. złość), - nabywania umiejętności rozładowania napięć, i radzenia sobie w trudnych sytuacjach
życiowych (śmierć bliskiej osoby, rozwód rodziców, częste zmiany miejsca zamieszkania, asymilacja młodzieży powracającej zza granicy) - rozwój samoświadomości moje mocne strony. 2. KOMUNIKACJA usprawnianie komunikacji interpersonalnej, zastępowanie zachowań agresywnych zachowaniami asertywnymi, kształtowanie postaw tolerancji, akceptacji i współpracy, budowanie dobrych relacji z rówieśnikami i dorosłymi, nabywanie wiedzy o zdrowym stylu życia, planowanie rozwoju osobowego, poznania norm prawnych dotyczących życia społecznego (m.in. odpowiedzialności nieletnich w prawie). 3. ZAGROŻENIA - informowanie o środkach uzależniających i mechanizmach rozwoju uzależnień (alkohol, nikotyna, leki, środki psychoaktywne) - przybliżenie wiedzy na temat uzależnień wypływających z nowoczesnych technologii (telewizja, Internet, telefony komórkowe) - uświadamianie skutków uzależnień dla zdrowia i pokazywanie wpływu mediów i reklamy na kształtowanie niewłaściwych postaw - przemoc rówieśnicza i domowa, - ryzykowne zachowania seksualne wśród młodzieży (uwzględnienie problematyki HIV/AIDS i innych zakażeń), - wykorzystywanie seksualne małoletnich, - inne zagrożenia: próby samobójcze, depresja, zaburzenia odżywiania (anoreksja), wpływ sekt - instytucje powołane do udzielenia pomocy. - odpowiedzialność prawna nieletnich. SPOSOBY REALIZACJI DOTYCZĄCE RODZICÓW: - indywidualne rozmowy z rodzicami(wychowawcy, nauczyciele, pedagog, dyrektor szkoły)
- udział rodziców w wywiadówkach i konsultacjach, - udział rodziców w spotkaniach psychoedukacyjnych organizowanych przez szkołę. VI. Ewaluacja i procedura uaktualniania Szkolnego Programu Profilaktyki W celu uaktualnienia Szkolnego Programu Profilaktyki: I. Ewaluacji dokonuje się wg harmonogramu na podstawie: analizy dokumentów (dzienniki, sprawozdania) wyników ankiety - w zależności od potrzeb w losowo wybranych klasach wychowawcy przeprowadzają ankietę przygotowaną przez zespół ds. profilaktyki dotyczącą oceny programu realizowanego w danym roku szkolnym zdiagnozują oczekiwania uczniów dotyczące działań profilaktycznych w kolejnym roku szkolnym. Następnie przekazują wyniki zespołowi ds. profilaktyki obserwacji zachowań uczniów, życia szkoły i środowiska lokalnego, indywidualnych rozmów z uczniami i ich rodzicami, ze szczególnym uwzględnieniem: zachowań ryzykownych zauważonych u uczniów szkoły problemów o jakich mówili uczniowie sposobu spędzania wolnego czasu przez uczniów problemów zgłaszanych przez rodziców problemów uczniów i środowiska o jakich donosiła lokalna prasa informacji uzyskanych przez pedagoga szkolnego dotyczących: problemów identyfikowanych przez pracowników Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej i Policji Priorytetów Wielkopolskiego Kuratora Oświaty i Ministra Edukacji Narodowej na dany rok szkolny Powołany zespół ds. profilaktyki opracowuje harmonogram profilaktyki na dany rok szkolny. W porozumieniu z Radą Pedagogiczną, Rada Rodziców uchwala Plan Profilaktyki do realizacji w danym roku szkolnym. Szkolny Program Profilaktyki ma charakter otwarty i w czasie roku szkolnego może ulegać zmianom, w zależności od bieżących potrzeb.
Opracowano w porozumieniu z Radą Rodziców: dn. 12. 09. 2013 r.......