Ekonomia oczami fizyka

Podobne dokumenty
Rachunek Prawdopodobieństwa Anna Janicka

Skoki o zerowej długości w formalizmie błądzenia losowego w czasie ciągłym

Kierunek studiów: Finanse i Rachunkowość Specjalność: Inżynieria finansowa

Modelowanie rynków finansowych

Finanse behawioralne. Finanse

i inwestowania w biznesie

Kierunek: Matematyka Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Kierunek: Matematyka Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Kierunek: Matematyka Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Kierunek: Matematyka Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Kierunek: Matematyka Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Zarządzanie ryzykiem. Opracował: Dr inŝ. Tomasz Zieliński

dr hab. Renata Karkowska 1

Opcje giełdowe. Wprowadzenie teoretyczne oraz zasady obrotu

dr hab. Renata Karkowska 1

KURS DORADCY FINANSOWEGO

Finansowe Rynki Kapitałowe - wprowadzenie

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Młody inwestor na giełdzie Strategie inwestycyjne Grzegorz Kowerda EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Matematyka finansowa w pakiecie Matlab

Hierarchical Cont-Bouchaud model

Systematyka ryzyka w działalności gospodarczej

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy LXX Egzamin dla Aktuariuszy z 23 marca 2015 r. Część I Matematyka finansowa

Ryzyko i efektywność. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Wstęp do sieci neuronowych, wykład 11 Łańcuchy Markova

Konstrukcja uśmiechu zmienności. Dr Piotr Zasępa

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLI Egzamin dla Aktuariuszy z 8 stycznia 2007 r. Część I

Opcje walutowe proste. 1. Czym sa opcje 2. Rodzaje opcji 3. Profile ryzyka i The Greeks 4. Hedging 5. Strategie handlowania zmiennoscia cen

Czy opcje walutowe mogą być toksyczne?

Finanse behawioralne; badanie skłonności poznawczych inwestorów

Kontrakty terminowe na GPW

Stochastyczne równania różniczkowe, model Blacka-Scholesa

Giełda. Podstawy inwestowania SPIS TREŚCI

Modelowanie Rynków Finansowych

1 Funkcja użyteczności

Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotów podstawowych

Statystyka matematyczna. Wykład IV. Weryfikacja hipotez statystycznych

7. Zastosowanie wybranych modeli nieliniowych w badaniach ekonomicznych. 14. Decyzje produkcyjne i cenowe na rynku konkurencji doskonałej i monopolu

Giełda : podstawy inwestowania / Adam Zaremba. wyd. 3. Gliwice, cop Spis treści

Wycena equity derivatives notowanych na GPW w obliczu wysokiego ryzyka dywidendy

OPCJE NA GPW. Zespół Rekomendacji i Analiz Giełdowych Departament Klientów Detalicznych Katowice, luty 2004

Mikroekonomia. O czym dzisiaj?

Spis treści. Przedmowa... XI. Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar Rozdział 2. Pomiar: liczby i obliczenia liczbowe... 16

Cele i zadania gospodarki leśnej na tle struktury Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe

Algorytmy i bazy danych (wykład obowiązkowy dla wszystkich)

Zakładamy, że są niezależnymi zmiennymi podlegającymi (dowolnemu) rozkładowi o skończonej wartości oczekiwanej i wariancji.

ALGORYTMICZNA I STATYSTYCZNA ANALIZA DANYCH

MODELOWANIE RZECZYWISTOŚCI

Statystyka, Ekonometria

Teoria gier. wstęp Teoria gier Zdzisław Dzedzej 1

Ekonomia II stopień ogólnoakademicki stacjonarne wszystkie Katedra Ekonomii i Zarządzania dr hab. Jan L. Bednarczyk. kierunkowy. obowiązkowy polski

Informacja i decyzje w ekonomii

STUDIA DRUGIEGO STOPNIA NIESTACJONARNE -Ekonomia - seminaria (uruchomienie seminarium nastąpi przy zapisaniu się minimum 8 osób)

Kapitalny senior emerytura nie musi być tylko z ZUS

Opcje - wprowadzenie. Mała powtórka: instrumenty liniowe. Anna Chmielewska, SGH,

Spekulacja na rynkach finansowych. znajomość narzędzi czy siebie? Grzegorz Zalewski DM BOŚ S.A.

OPCJE MIESIĘCZNE NA INDEKS WIG20

Efekty kształcenia dla kierunku Ekonomia stopnia II

Lista przedmiotów przewidzianych do uruchomienia w semestrze zimowym 2017/2018 na studiach niestacjonarnych sobotnio-niedzielnych Sygnatura

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXII Egzamin dla Aktuariuszy z 7 czerwca 2004 r. Część I. Matematyka finansowa

Największym zagrożeniem w ryzyku jest...

Akademia Młodego Ekonomisty

Teoria gier matematyki). optymalności decyzji 2 lub więcej Decyzja wpływa na wynik innych graczy strategiami

Modelowanie rynków finansowych

Wycena opcji rzeczywistych zgodnie z teorią perspektywy

Metody Ilościowe w Socjologii

Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem SPIS TREŚCI

Spis treści. Przedmowa 11

Spis treści Wstęp 1. Ryzyko a pojęcie cykliczności, procykliczności i antycykliczności zjawisk sfery realnej i systemu finansowego gospodarki

Osoba posiadająca kwalifikacje II stopnia WIEDZA

Opcje. Dr hab Renata Karkowska; Wydział Zarządzania UW

Spis treści: Wstęp. ROZDZIAŁ 1. Istota i funkcje systemu finansowego Adam Dmowski

Wprowadzenie do gier symulacyjnych. Scenariusz gry TEES-6. Rozgrywka gry TEES-6 (System Wspomagania Decyzji) Plan prezentacji

Modele rynku, kontrakty terminowe, spekulacje

Postawy wobec ryzyka

Osoba posiadająca kwalifikacje II stopnia WIEDZA

Systemy Agentowe główne cechy. Mariusz.Matuszek WETI PG

Inżynieria Finansowa: 8. Model Blacka-Scholesa

Kredytowe instrumenty a stabilność finansowa

Zarządzanie finansami. Dr Rafał Cieślik

INFORMATYKA i FINANSE KATEDRA INFORMATYKI TEORETYCZNEJ

Załącznik nr 2 do zarządzenia nr 111 Rektora UŚ z dnia 31 sierpnia 2012 r. Literatura i treści programowe studiów podyplomowych Inwestycje Giełdowe

Sprawy organizacyjne

SEGMENTACJA RYNKU A TYPY MARKETINGU

Przejścia fazowe w uogólnionym modelu modelu q-wyborcy na grafie zupełnym

Przewodnik po akcjonariacie i podstawach finansów dla pracowników. Definicje i podstawowe koncepty

Ćw.121 PS 3 Analiza wielkości i struktury kapitałów

Marcin Bartkowiak Katedra Matematyki Stosowanej AE Poznań. Charakterystyka wybranych szeregów czasowych na GPW

STATYSTYKA

Każde państwo posiada walutę, w której rozlicza się wszelkie płatności na jego terenie. W Polsce jest nią złoty, dzielący się na 100 groszy.

MATEMATYCZNE METODY WSPOMAGANIA PROCESÓW DECYZYJNYCH

Ekonomia behawioralna a ekonomia głównego nurtu

Elementy Modelowania Matematycznego

Wojciech Buksa Podatek od transakcji finansowych - jego potencjalne implikacje dla rynków finansowych

Schemat programowania dynamicznego (ang. dynamic programming)

Wykład 10. Ceny na rynkach terminowych (1)

ANALIZA OPCJI ANALIZA OPCJI - WYCENA. Krzysztof Jajuga Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Wykład 3 Hipotezy statystyczne

1) jednostka posiada wystarczające środki aby zakupić walutę w dniu podpisania kontraktu

Opis efektów kształcenia dla programu kształcenia (kierunkowe efekty kształcenia) WIEDZA. rozumie cywilizacyjne znaczenie matematyki i jej zastosowań

Podstawowe pojęcia Testy hipotezy o efektywności Bąble spekulacyjne. Efektywność rynku. Jerzy Mycielski. 12 października 2017

Transkrypt:

Ekonomia oczami fizyka Fluktuacje na giełdzie Gauss, Levy, grube ogony, skalowanie, log-periodyczność, Rozkład bogactwa w społeczeństwie (Pareto,Gibrat) - układy krytyczne Optymalizacja portfela symulowane wyżarzanie, macierze losowe, rewizja definicji ryzyka finansowego Black-Scholes - równanie dyfuzji Kryzysy giełdowe, kolektywne bankructwa modelowanie wielo-agentowe, efekty kolektywne (stadne), modele perkolacji Oddziaływania w układach społeczno-ekonomicznych sieci złożone

Fluktuacje na giełdzie

Fluktuacje na giełdzie volatility clustering Zwrot G(t)=

Rozkład zwrotów: Fluktuacje na giełdzie - Bachelier (ok.1900) - Gauss - Mandelbrot (1963) - Levy (stabilność) - Mantegna & Stanley (1995) Levy z obcięciami (skończona wariancje, brak stabilności) - inne rozkłady: potęgowy, t-studenta, hipergeometryczny,

Niezmienniczość ze względu na skalę długości podstawiając otrzymujemy: Dla transformacji dyskretnych A( ) jest log-periodyczna modele na sieciach hierarchicznych, pęknięcia, trzęsienia Ziemi, (Sornette - 1998)

Krachy na giełdzie, log-periodyczność, skalowanie Model dynamiczny w stanie krytycznym (SOC?) Dlaczego dyskretna niezmienniczość?

Dystrybucje dochodów jednostek Gauss? Rozklad Pareto (1897)

Dystrybucje dochodów Pareto vs. log-normalny Roczny przychód jednostki jest ułamkiem jej dochodu w roku poprzednim Procesy multiplikatywne R. Gibrat (1931) Gibrat zmiany niezależne Pareto układ skorelowany

Dochody firm Okuyama, Takayasu & Takayasu (1999)

Dystrybucja bogactw - modelowanie agentowe Wyprzedaż podwórkowa: maksymalny zysk i strata nie może przewyższać zasobów biedniejszego z partnerów. Prowadzi do kondensacji bogactwa. Brak ograniczenia (rozpady małżeństw, firm) prowadzi do rozkładu Boltzmanna. Model pośredni: wybór maksimum transakcji jest równy zasobom agenta, który wcześniej został wylosowany jako ten, który traci swoje zasoby. Bogaty ma więcej do stracenia, a biedny więcej do zyskania. Model ten opisuje więc sytuację, gdy agenci ukrywają swoje zasoby... a prowadzi do bardziej równomiernego rozkładu. Analogia z gazem zasada zachowanie pieniądza Literatura: Follow the money, B. Hayes, American Scientist vol. 90 (2002)

Ekonomia jako złożony system adaptatywny Zdecentralizowany rynek to złożony system adaptatywny, składający się z dużej liczby adaptatywnych i oddziałujących agentów. Cele: Bottom-up modelowanie procesów rynkowych Tworzenie się sieci ekonomicznych Tworzenie agentów na potrzeby rynków automatycznych lub zarządzania produkcją www.econ.iastate.edu/tesfatsi/

Agent Agent to program komputerowy (lub jego fragment) wykorzystywany w programowaniu agentowym Najważniejsze cechy: * autonomiczność (zdolność podejmowania samodzielnych decyzji) * komunikatywnością (umiejętność komunikacji z innymi agentami i użytkownikiem) * percepcją (jest to zdolność do postrzegania i reagowania na zmiany środowiska)

Giełda model Isinga S=+1 kupuję S=-1 sprzedaję E i [s j ] - oczekiwanie agenta i co do zachowania się agenta j (w czasie t) K ij - skłonność i do ulegania wpływom j G wiadomości zewnętrzne (dodatnie sprzyjające, ujemne - niesprzyjające) czułość agenta na wiadomości (0< < max ) e ocena charakterystyczna bazująca na prywatnej wiedzy/sądach Zhou & Sornette (2005)

Giełda model Isinga (cd) Cena uaktualniana jest zgodnie ze wzorem: Gdzie zwrot r(t) zdefiniowany jest jako: l płynność rynku

Rozważmy t-zwroty: Giełda model Isinga (cd)

Giełda model Isinga (cd) Cele modelowania agentowego wyjaśnić naturę tzw. stylized facts 1) Grube ogony (zwrotów, akcji, cen, być może potęgowe, relacje ze zjawiskami krytycznymi) 2) Volatility clustering (okresy dużych i małych fluktuacji akumulują się) 3) Pamięć długofalowa zmienności (powolny zanik funkcji autokorelacji zmienności) Szybki zanik, uzasadnia hipotezę efektywnego rynku Powolny zanik ( t ~ miesiąc)

I tak dalej - modelowanie agentowe ( mikroskopowe ), minority game, dylemat więźnia, próba wytłumaczenia natury szumu i rozkładów prawdopodobieństw w układach ekonomicznych - nieklasyczna wycena instrumentów pochodnych (poprawianie Blacka-Scholesa) - giełda a turbulencja, giełda a chaos deterministyczny - rynki finansowe a systemy ekologiczne/ewolucyjne (ekonobiologia) - finanse z cechowaniem etc. - socjofizyka

This opens a broad perspective if we do not only think of mechanical objects. Let s consider to apply this method to the statistics of living beings, society, sociology and so forth. Boltzmann L (1905) Populäre Schriften

Bar El Farol - Gra Mniejszościowa N graczy wybiera niezależnie jedną z dwóch pozycji ( 0 lub 1) Gracze znajdujący się w mniejszości wygrywają Gracze posługują się strategiami wynikającymi z przeszłych posunięć Pamięć gracza jest ograniczona gracz pamięta M poprzednich gier Ujmuje sedno oddziaływań między graczami na giełdzie