PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. POWSTAŃCOW WIELKOPOLSKICH W KONOJADZIE I. UWAGI WSTĘPNE 1. Profilaktyka jest ochroną człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. 2. Szkoła jest miejscem realizacji profilaktyki pierwszorzędnej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka. 3. Profilaktyka pierwszorzędna polega na promowaniu zdrowego trybu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. Jej celem jest opóźnienie inicjacji lub zachęcenia do abstynencji. 4. Program profilaktyki szkolnej to ogół działań chroniących młodzież przed zakłóceniami w rozwoju interwencyjnych w sytuacjach pojawiających się zagrożeń. 5. Obejmuje działania podejmowane w trakcie realizacji programów nauczania i Programu wychowawczego szkoły. II. STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Rada Pedagogiczna 1. Określa zadania w zakresie profilaktyki. 2. Określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych. 3. Dokonuje analizy działalności profilaktycznej. Nauczyciele 1. Współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań profilaktycznych. 2. Wykonują zalecenia zawarte w orzeczeniach wydanych przez PPP. 3. Doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych. Wychowawcy klas 1. Rozpoznają indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych. 2. Integruje zespół klasowy. 3. Dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacje ucznia w klasie. 4. Wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. 5. Realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów.
6. Podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające z Programu wychowawczego szkoły i Programu profilaktyki szkolnej w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli. Rada Rodziców 1. Opiniuje Program profilaktyki szkolnej. 2. Analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki. 3. Współpracuje z Rada Pedagogiczną, dyrektorem, Samorządem Uczniowskim. Rodzice 1. Przedstawiają Radzie Rodziców opinie na temat profilaktyki. 2. Korzystają z pomocy i wsparcia ze strony szkolnej służby zdrowia w zakresie profilaktyki. 3. Wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Organ prowadzący Samorząd Gminy 1. Decyduje o zatrudnieniu i wymiarze czasu pracy pedagoga, psychologa, logopedy. 2. Współuczestniczy w wyposażeniu szkoły w pomoce dydaktyczne, środki niezbędne do realizacji Programu. III. ROZPOZNANIE CZYNNIKÓW RYZYKA Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki ) zwiększające ryzyko wystąpienia zachowań problemowych i związanych z nim szkód. Są one zróżnicowane w zależności od rodzaju problemu objętego profilaktyką ( od kilkunastu do ponad stu, w zależności od typu problemu ). Do zbadanych czynników ryzyka należą: 1. Środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań. 2. Modelowanie takich zachowań w domu i w szkole. 3. Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne. 4. Słabe wyniki w nauce. 5. Brak celów życiowych. 6. Dostęp do środków i substancji psychoaktywnych. 7. wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych.
IV. ZACHOWANIA RYZYKOWNE Zachowania ryzykowne, to działania zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji psychologicznych, społecznych i zdrowotnych. Rodzaje zachowań ryzykownych: 1. Wulgaryzm, brak kultury osobistej. 2. Wagary. 3. Brak zainteresowania nauką. 4. Palenie papierosów, picie alkoholu, zażywania innych środków psychoaktywnych. 5. Zachowanie agresywne. 6. Wczesna inicjacja seksualna. 7. Lekceważenie bezpieczeństwa własnego i innych. V. CZYNNIKI CHRONIĄCE Czynniki chroniące, to wszystkie elementy osłabiające oddziaływanie czynników ryzyka. Wymienia się w tym kontekście: 1. Silna więź z rodzicami, opiekę dorosłych. 2. zainteresowanie nauka i własnym rozwojem, aktywność, ciekawość poznawczą. 3. Praktyki religijne. 4. Zakorzenienie w tradycji społeczności i szacunek dla jej norm. 5. Konstruktywną grupę rówieśniczą, autorytety. VI. CELE PROFILAKTYKI SZKOLENEJ 1. Ochrona uczniów przed zagrożeniami rozwoju. 2. reagowanie na pojawiające się zagrożenia. VII. ZADANIA PROFILAKTYKI SZKOLNEJ 1. Dostarczanie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwianie racjonalnego wyboru. 2. Pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych. 3. Rozwijanie możliwości podejmowania działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność pozytywna.
4. Reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. 5. Pomoc w organizowaniu pierwszego kontaktu ze specjalistą. 6. Nawiązanie kontaktu z rodzicami. 7. Motywowanie do podjęcia leczenia, terapii. VIII. ODDZIAŁYWANIA PROFILAKTYCZNE I. CZYNIKI RYZYKA 1. Środowisko rodzinne. a) Negatywne wzorce rodziców i rodzeństwa. b) Nakłanianie do zachowań przestępczych. c) Alkoholizm. d) Agresja w rodzinie. e) Molestowanie seksualne. f) Brak opieki nad dziećmi g) Trudne warunki materialne i mieszkaniowe. h) Bezrobocie w rodzinie. i) Niski poziom wiedzy prawnej, pedagogicznej i psychologicznej rodziców i prawnych opiekunów. j) Brak zainteresowania rodziców funkcjonowaniem dziecka w szkole i poza nią k) Brak motywowania uczniów do lepszej nauki i zmiany zachowania. 2. Środowisko lokalne. a) Wpływ patologicznych grup młodzieżowych. b) Zła sytuacja materialna, bezrobocie. c) Utrwalone negatywne wzorce występujące w środowisku lokalnym. d) Tolerowanie zachowań patologicznych. e) Akceptacja zła jako sposobu na życie. f) Brak poszanowania dla norm prawnych. g) Słabe rozpoznanie sytuacji patologicznej przez szkołę i Ośrodek Pomocy Społecznej. 3.Media a) Promowanie negatywnych wzorców zachowań i postaw. b) Promowanie konsumpcyjnego stylu życia. c) Agresja d) Oderwanie od życia rodzinnego. e) Promowanie obcych wzorców kulturowych, które powodują wyalienowanie ze środowiska. f) Wpływ reklam. g) Łatwy dostęp do stron pornograficznych w Internecie. h) Łatwy dostęp do wydawnictw pornograficznych.. 4. Grupy rówieśnicze. a) Promowanie i akceptacja negatywnych zachowań. b) Podporządkowanie się strukturze i obyczajowości grupy.
c) Presja grupy na swoich członków. d) Przemoc i agresja. e) Problem atrakcyjności grupy w stosunku do rodziny i szkoły. f) Hermetyczność grupy. g) Używki. h) Wczesna inicjacja seksualna. 5. Funkcjonowanie dziecka jako ucznia w szkole i klasie: a) Słabe wyniki w nauce. b) Wagary. c) Duża liczba opuszczonych godzin za zgoda rodziców. d) Brak akceptacji przez zespół klasowy. e) Mobing. f) Niska samoocena. g) Niechęć do włączania się w prace zespołu klasowego i imprezy szkolne. h) Brak chęci ucznia się, brak motywacji. i) Negatywne nastawienie się do szkoły. j) Przeciążenie nauka, niedostosowanie wymagań do możliwości ucznia. 6. Brak celów życiowych: a) Brak umiejętności radzenia sobie z trudnościami życiowymi. b) Brak alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu. c) Brak perspektyw na przyszłość. 7. Dostęp do środków uzależniających: a) Moda i chęć zaimponowania rówieśnikom. b) Presja grupy na osoby stroniące od środków uzależniających. c) Łatwość dostępu. d) Brak kontroli rodziców nad finansami dzieci. e) Złe wzorce środowiskowe. 8. Lekceważenie bezpieczeństwa własnego i innych: a) Agresja fizyczna. b) Brak szacunku do człowieka jako osoby ludzkiej. c) Propagowanie i akceptacja zachowań ryzykownych dla życia i zdrowia. d) Brak poszanowania przepisów ruchu drogowego. e) Brak poszanowania przepisów przeciw pożarowych. II. ZADANIA PRZECIWDZIAŁAJĄCE CZYNNIKOM RYZYKA. 1. Środowisko rodzinne. a) Pedagogizacja rodziców. b) Podniesienie wiedzy prawnej. c) Monitorowanie sytuacji rodzinnej. d) Nawiązanie kontaktu z domem rodzinnym ucznia. 2. Środowisko lokalne. a) Monitorowanie sytuacji rodzinnej ucznia i środowiska w którym
funkcjonuje. b) Współpraca z Ośrodkiem Pomocy Społecznej. c) Przekształcanie wzorców negatywnych w pozytywne. d) Podniesienie kultury prawnej. 3. Media. a) Uczenie krytycznego stosunku do mediów i propagowanych przez nie wzorców. b) Kontrola dostępności do telewizji i Internetu oraz prasy dla dorosłych. 4. Grupy rówieśnicze. a) Eliminować istnienie negatywnych grup rówieśniczych. b) Integrować zespoły klasowe. c) Ograniczać zjawiska przemocy i agresji wśród uczniów. d) Dostarczać uczniom wiedzę na temat sposobów radzenia sobie z emocjami. e) Wdrożyć program wychowawczy Wychowanie przez sport. 5. Funkcjonowanie dziecka jako ucznia w szkole i klasie. a) Aktywność uczniów. b) Ograniczyć rozmiar absencji uczniów na lekcjach. c) Rozpoznać problemy wychowanków. d) Podnosić poziom samooceny uczniów. e) Propagować różne formy spędzania wolnego czasu. 6. Brak celów życiowych. a) Dostarczyć uczniom wiedzę o konsekwencjach zachowań dysfunkcyjnych. b) Propagować wartości pozytywne. c) Propagować różne formy spędzania wolnego czasu. 7. Dostęp do środków uzależniających. a) Ograniczyć dostęp do środków uzależniających. b) Dostarczyć wiedzę nt. skutków zażywania środków uzależniających. c) Diagnozować zjawisko. d) Organizować spotkania ze specjalistami. e) Pedagogizacja rodziców. 8. Lekceważenie bezpieczeństwa własnego i innych. a) Przeciwdziałanie agresji. b) Podniesienie kultury prawnej uczniów w zakresie ruchu drogowego i przeciw pożarowego. c) Wpajanie szacunku dla innych i siebie. d) Stworzenie bazy danych numerów kontaktowych do rodziców wszystkich uczniów. III. SPOSOBY REALIZACJI.
1. Środowisko rodzinne. a) Przeprowadzanie pogadanek podczas spotkań z rodzicami. b) Organizacja spotkań z przedstawicielami policji, pracownikami Opieki Społecznej, pedagogiem, psychologiem, przedstawicielami służby zdrowia. c) Wysyłać wezwania przez szkołę dla rodziców. d) Przeprowadzać indywidualne spotkania z rodzicami. e) Przeprowadzać spotkania z rodzicami w obecności uczniów. 2. Środowisko lokalne. a) Zdiagnozować środowisko lokalne i sytuację materialną ucznia. b) Zorganizować pomoc uczniom z rodzin patologicznych. c) Zapewnić dożywianie uczniom z rodzin ubogich i patologicznych. d) Zorganizowanie zajęć pozaszkolnych w celu wyrwania ucznia z patologicznego środowiska, świetlice terapeutyczne. e) Pedagogizacja rodziców podczas spotkań nt. środowiska lokalnego. 3. Media a) Zorganizować pogadankę na temat roli mediów w kształtowaniu negatywnych wzorców zachowań. b) Promocja aktywnego spędzania wolnego czasu prowadzone przez szkołę i organizacje środowiskowe. c) Promocja pozytywnych wartości poprzez udział w uroczystościach kościelnych, świętach państwowych, imprezach charytatywnych. d) Organizacja wycieczek do kina, teatru, muzeum i wycieczek krajoznawczych. 4. Grupy rówieśnicze. a) Przeprowadzenie badań socjometrycznych w klasach. b) Przeprowadzenie zajęć i imprez integrujących zespoły klasowe. c) Inicjowanie przedsięwzięć klasowych służących integracji klasy ( wycieczki, biwaki, wyjścia, imprezy ). d) Zdiagnozowanie miejsca oraz sytuacji występowanie przemocy i agresji w szkole. e) Przeprowadzenie zajęć wychowawczych na temat kształtowania prawidłowych postaw oraz ćwiczenia umiejętności zachowania się w sytuacji stresu, frustracji oraz zagrożenia. f) Podjąć tematykę AIDS i chorób przenoszonych drogą płciową. 5. Funkcjonowanie dziecka jako ucznia w szkole i klasie. a) Stosować metody aktywizujące w pracy z uczniami. b) Zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną (społeczną charytatywną, artystyczną) c) Wykorzystać elementy motywacji w systemie oceniania. d) Nagradzać uczniów ze rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności. e) Stworzyć zespoły wyrównawcze i zajęcia konsultacyjne. f) Organizować prezentacje osiągnięć uczniów.
g) Zapoznać uczniów i rodziców z treściami Statutu Gimnazjum dotyczących praw i obowiązków uczniów, zasad usprawiedliwiania nieobecności oraz systemu nagród i kar. h) Monitorować absencje uczniów w szkole. i) Wspomagać rodziców w nawiązywaniu kontaktów z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczna w kwestiach orzecznictwa. 6. Brak celów życiowych. a) Przeprowadzić lekcje wychowawcze na temat przyjaźni, miłości, szczęścia rodzinnego wartości najbardziej cenione przez młodzież. b) Wykorzystywać uczestnictwo młodzieży w praktykach religijnych dla dostarczenia wiedzy o wartościach pozytywnych. c) Zorganizować różne formy zajęć pozalekcyjnych po rozpoznaniu zapotrzebowania na nie wśród młodzieży. 7. Dostęp do środków uzależniających. a) Zorganizować materiały, nowoczesne środki dydaktyczne na temat profilaktyki uzależnień. b) Przygotować i przeprowadzić lekcje wychowawcze na temat zagrożeń związanych z uzależnieniami. c) Przeprowadzić pedagogizację rodziców na temat zagrożeń uzależnieniami i profilaktyki uzależnień. d) Pozyskać współpracowników z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, poradni specjalistycznej. - przeprowadzić spotkania z psychologiem. e) Przeprowadzić lekcje na temat zachowań asertywnych. f) Zabezpieczyć szkołę przed wnoszeniem i handlem na jej terenie narkotykami. 8. Lekceważenie bezpieczeństwa własnego i innych. a) Pogadanki na temat zachowań agresywnych. b) Zorganizować spotkania z przedstawicielami policji i straży. c) Przeprowadzić na lekcjach wychowawczych i lekcjach techniki zajęcia z zakresu bezpieczeństwa i przepisów ruchu drogowego. d) Zorganizować spotkania z pielęgniarką na temat udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej. e) Zorganizowanie kursu i egzaminu na kartę rowerową i motorowerową. f) Organizacja konkursu wiedzy i bezpieczeństwa ruchu drogowego. IV. ODPOWIEDZIALNI ZA REALIZACJĘ PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO. 1. Dyrektor Gimnazjum. 2. Nauczyciele. 3. Rada Rodziców. 4. Rodzice. 5. Samorząd Uczniowski. 6. Poradnia Psychologiczna Pedagogiczna w Grodzisku Wlkp.
7. Samorząd lokalny. 8. Urząd Gminy Kamieniec. 9. Ośrodek Pomocy Społecznej w Kamieńcu. 10. Służba zdrowia. 11. Straż pożarna. 12. Policja. V. EWALUACJA PROGRAMU. Ocena efektów realizacji Programu profilaktyki szkolnej, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzonej przez zainteresowane podmioty, dokonuje się w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznej podsumowujących pracę na koniec roku szkolnego. Wnioski wynikające z oceny, przekazywane są do wiadomości Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. Program profilaktyczny Gimnazjum w Konojadzie przyjęty do realizacji mocą Uchwały Rady Pedagogicznej Nr XXI /2013 z dnia 26.09.2013r.