PROGRAM WYCHOWAWCZY II Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Integracyjnymi im C. K. Norwida w Tychach na lata 2015-2018 SPIS TREŚCI I. PODSTAWA PRAWNA II. WSTĘP III. CELE WYCHOWAWCZE SZKOŁY IV. WZÓR OSOBOWY ABSOLWENTA/ABSOLWENTKI V. OBSZARY TEMATYCZNE ZAJĘĆ Z MŁODZIEŻĄ VI. WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI VII. POGŁĘBIANIE WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NAUCZYCIELI/NAUCZYCIELEK VIII. EWALUACJA PROGRAMU
I. PODSTAWA PRAWNA 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej 2. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka 3. Konwencja o Prawach Dziecka 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 7 maja 2013 r., poz. 532) 5. Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r., Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) 6. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 167 poz. 1372 z 2004r.) 7. Ustawa z 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111 poz. 535, z późn. zm.) 8. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 24 poz. 198, z późn. zm.) 9. Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. 10 poz. 55, z późn. zm.) 10. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr. 26 poz. 226) 11. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r., Nr 6 poz. 69) 12. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 7 maja 2013 r., poz. 532) 13. Program rządowy na lata 2014 2016 "Bezpieczna i przyjazna szkoła" 14. Koncepcja pracy szkoły na lata 2015/16 2019/20 15. Statut szkoły 16. Szkolny Program Profilaktyki II. WSTĘP 1. Program skonstruowany jest w oparciu o to, co realne, tzn. cele i zadania sformułowane optymalnie, biorąc pod uwagę uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne szkoły, dzięki czemu są one autentyczne, wyrastające z tradycji szkoły, dostosowane do potrzeb i możliwości nauczycieli i uczniów. 2. Pierwszym i najważniejszym środowiskiem, w którym kształtuje się osobowość człowieka i najistotniejsze wartości życia ludzkiego jest rodzina, a pierwszymi i uprawnionymi do wychowania swoich dzieci są rodzice. Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Nauczyciele w zakresie wychowania współpracują z rodzicami, mają za zadanie ich wspomagać. 3. Wychowanie uczniów naszej szkoły stawiamy na równi z wiedzą i umiejętnościami, dbając o jego wszechstronny rozwój osobowy oraz przygotowując do wypełniania obowiązków obywatelskich w oparciu o zasady wolności, tolerancji, sprawiedliwości, demokracji.
4. Nauczyciele w realizacji procesu pedagogicznego mają obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie i poszanowanie godności osobistej. 5. Zespół Wychowawczy jest zespołem otwartym. Na spotkaniach zespołu mile widziani są przedstawiciele wszystkich społeczności szkoły: inni nauczyciele, rodzice, uczniowie a także pracownicy nie będący nauczycielami. III. CELE WYCHOWAWCZE SZKOŁY 1. Umożliwienie każdemu uczniowi rozwoju we wszystkich sferach jego osobowości (intelektualnej, społecznej, zdrowotnej). 2. Umożliwienie kształtowania poczucia tożsamości narodowej, kulturowej, etnicznej, religijnej i seksualnej. 3. Umożliwienie korzystania z pomocy psychologicznej i pedagogicznej. 4. Zapewnienie opieki i bezpieczeństwa podczas zajęć edukacyjnych i imprez organizowanych przez szkołę. 5. Wspieranie rodziców w dziele wychowania młodzieży. 6. Zaznajomienie z prawami człowieka i prawidłowego stosowania ich w życiu wobec siebie i innych. 7. Umożliwienie realizacji potrzeb i ambicji. 8. Kształtowanie postawy dialogu, umiejętności współdziałania i słuchania innych oraz tolerancji. Realizując misję wychowawczą, szkoła: prowadzi monitoring wizyjny za pomocą urządzeń rejestrujących dźwięk i obraz w ciągu całej doby, obraz jest utrwalany na nośniku, a zapisane na nim dane są przechowywane przez okres nie krótszy niż 30 dni nie wykorzystuje kamer monitoringu do celów innych niż zapewnienie bezpieczeństwa uczniów może wykorzystać wybrane materiały z monitoringu wizyjnego do prezentowania przykładów dobrej praktyki zachowania uczniów, przy czym materiały te muszą zostać poddane zabiegom, aby osoby w nich się pojawiające były anonimowe, chyba że pełnoletni uczeń lub rodzic (prawny opiekun) wyrazi pisemną zgodę na odstąpienie od nich, wykorzystuje wybrane materiały z monitoringu wizyjnego do identyfikacji takich zagrożeń, jak: przemoc i agresja rówieśnicza, kradzieże i wymuszenia, dewastacja mienia szkolnego, przebywanie na terenie szkoły osób nieuprawnionych dostęp do urządzeń rejestrujących mają osoby upoważnione przez dyrektora szkoły osoby te są odpowiedzialne za zabezpieczenie danych przed zniszczeniem i zniekształceniem. Działania wychowawcze w liceum im. C. K. Norwida to działania wszystkich pracowników, którzy mają kontakt z wychowankiem. Wychowujemy przede wszystkim własnym przykładem, zatem:
szanujemy i uczymy poszanowania godności każdego człowieka oraz szacunku do życia ludzkiego kierujemy się we wszystkich swoich działaniach prawdą uczymy miłości do kraju ojczystego, tradycji szeroko pojętej kultury narodowej reagujemy na wszelkie przejawy niewłaściwego zachowania uczniów/uczennic wymagamy od wychowanków odpowiedzialnych postaw, tworząc jednocześnie klimat rzetelnej i życzliwej pracy troszczymy się o atmosferę otwartości, życzliwości i dialogu udzielamy pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych dbamy, by szkoła była estetyczna i schludna Szczególną rolę w procesie wychowania odgrywa wychowawca klasy, który: wspiera integrację zespołu klasowego zna potrzeby swoich wychowanków diagnozuje problemy wychowawcze i podejmuje działania zmierzające do ich rozwiązania współpracuje z pedagożką i psycholożką szkolną nawiązuje kontakt z rodzicami, stwarza im możliwości współpracy ze szkołą wspiera właściwą atmosferę klasy współpracuje z nauczycielami poszczególnych przedmiotów interesuje się sukcesami i porażkami swoich uczniów zapoznaje młodzież i rodziców z dokumentami szkolnymi uczy podejmowania decyzji i odpowiedzialności podejmuje działania w zakresie profilaktyki zgodnie ze Szkolnym Programem Profilaktyki dba o bezpieczeństwo młodzieży prowadzi dokumentację, dokonuje oceny zachowania uczniów/uczennic i przedstawia ją do zatwierdzenia radzie pedagogicznej IV. WZÓR OSOBOWY ABSOLWENTA/ABSOLWENTKI Nasze działania edukacyjne i wychowawcze zmierzają do tego aby absolwent naszej szkoły: był tolerancyjny wobec innych kultur, narodów, wyznań, ras, religii, wyglądu zewnętrznego, wszelkiej odmienności, niepełnosprawności znał i szanował historię, kulturę, tradycję narodową z jej regionalnym bogactwem dbał o dobre imię szkoły umiał dokonywać wyborów i ponosić ich konsekwencje posiadał umiejętności komunikacyjne był kreatywny znał swoje mocne strony znał języki obce, umiał się nimi posługiwać i był przygotowany do życia w zintegrowanej Europie sprawnie posługiwał się nowoczesnymi technologiami
potrafił współpracować w grupie rówieśniczej i społecznej wykazując postawę szacunku, tolerancji a także akceptacji i wsparcia podejmował odpowiedzialne decyzje dotyczące własnego zdrowia, stylu życia i form spędzania wolnego czasu dążył do poszanowania samego siebie poprzez zrozumienie swoich uczuć, emocji i potrzeb był wrażliwy/a na piękno przyrody i miał poczucie odpowiedzialności za stan środowiska naturalnego potrafił szanować pracę swoją i innych ludzi był przygotowany do samokształcenia i podjęcia dalszej edukacji V. OBSZARY TEMATYCZNE ZAJĘĆ Z WYCHOWAWCĄ/WYCHOWAWCZYNIĄ Obszary tematyczne zajęć z wychowawcą/wychowawczynią są skorelowane z celami wychowawczymi i wzorem absolwenta. W związku z różnicami w zakresie potrzeb i oczekiwań uczniów w oddziałach klasowych, program wychowawczy zakłada, iż każdy wychowawca opracuje plan wychowawczy dla swojego zespołu klasowego na cały rok szkolny biorąc pod uwagę poniższe obszary tematyczne jako priorytetowe w całym cyklu edukacyjnym. Propozycje te wynikają z ewaluacji poprzedniego programu, aktualnej Koncepcji Pracy Szkoły, oraz z obserwacji, wywiadów z uczniami a także aktualnych problemów cywilizacyjnych. 1. Prawo szkolne (wychowawca) 2. Promocja zdrowego stylu życia (wychowawca) 3. Niepełnosprawność, choroby przewlekłe (wychowawca, psycholożka szkolna) 4. Edukacja na rzecz praw człowieka (wychowawca, pedagożka szkolna) 5. Preorientacja zawodowa (wychowawca, psycholożka szkolna) 6. Profilaktyka uzależnień (w tym od komputera, innych nośników, a także dopalaczy) (wychowawca, pedagożka, psycholożka szkolna) 7. Cyberprzemoc (wychowawca, pedagożka szkolna) 8. Radzenie sobie ze stresem szkolnym oraz w sytuacji kryzysu (wychowawca, pedagożka szkolna) 9. Problemy emocjonalne okresu adolescencji (w tym: profilaktyka zachowań suicydalnych) (wychowawca) 10. Zagrożenia środowiska (wychowawca) 11. Tradycja i kultura regionalna (obyczaje śląskie) (wychowawca) 12. Działania (medyczne) w zakresie profilaktyki nowotworowej (wychowawca) 13. Zdrowie psychiczne (wychowawca, psycholożka szkolna) 14. Transplantacja narządów (wychowawca) 15. Choroby cywilizacyjne (wychowawca) 16. Profilaktyka HIV/AIDS (wychowawca, pedagożka szkolna) 17. Umiejętności komunikacyjne (wychowawca) VI. WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI
1. W rezultacie kontaktów szkoły z rodzicami rodzice będą uzyskiwać aktualne informacje o: a) dokumentach obowiązujących w szkole, w tym o programach realizowanych w szkole (program wychowawczy, program profilaktyki, oraz inne, aktualne); b) potrzebach szkoły; c) możliwościach aktywnego udziału w życiu szkoły zarówno uczniów jak i rodziców (wgląd do projektów, dokumentów itp.); d) możliwościach uczestnictwa we wszelkich formach psychoedukacyjnych organizowanych na terenie szkoły i poza nią; 2. W kontakcie indywidualnym z wychowawcą/nauczycielem czy też specjalistą rodzice uzyskają możliwie pełną informację dotyczącą: a) funkcjonowania ucznia w szkole, w grupie rówieśniczej w kontakcie z dorosłymi; b) pracy i wyników edukacyjnych ucznia; c) możliwości współpracy i oferty pomocy psychologiczno - pedagogicznej w sytuacji jakichkolwiek problemów ucznia (edukacyjnych, emocjonalnych, wychowawczych) objęcie ucznia wsparciem na podstawie rozporządzenia o pomocy psychologiczno pedagogicznej; 3. Wychowawcy/nauczyciele/specjaliści w kontakcie indywidualnym otrzymają od rodziców informacje na temat ważnych dla rozwoju ucznia uwarunkowań jego życia rodzinnego i inne, niezbędne dla zrozumienia sytuacji ucznia. 4. W wymagających tego przypadkach celem współdziałania szkoły z rodzicami jest nawiązanie ścisłej współpracy i koordynacji oddziaływań wychowawczych, włącznie ze wspólnym planowaniem pomocy dla całego systemu rodzinnego. 5. Biorąc pod uwagę wyniki ewaluacji poprzedniego programu wychowawczego i zawarte w niej potrzeby rodziców szkoła umożliwi rodzicom uczestniczenie w prelekcjach w zakresie następujących obszarów tematycznych: a) profilaktyki uzależnień b) preorientacji zawodowej c) zaburzeń odżywiania VII. POGŁĘBIANIE WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NAUCZYCIELI Ewaluacja poprzedniego programu wskazuje na wzrost zainteresowania następującymi obszarami tematycznymi: 1. Jak się uczyć? Techniki zwiększające motywację uczniów i uczennic do nauki i szybkiego uczenia się. 2. Zagrożenia w cyberprzestrzeni. 3. Zaburzenia odżywiania. 4. Substancje psychoaktywne. 5. Integracja zespołu klasowego. VIII. OCENA EFEKTYWANOŚCI DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH SZKOŁY/ EWALUACJA PROGRAMU
Ocena efektywności programu i jego ewaluacja przeprowadzona zostanie po trzech latach działania programu w oparciu o obserwacje, badania ankietowe, wywiady, dane z dokumentacji szkolnej. Ewaluacja przeprowadzona zostanie wśród wszystkich społeczności szkolnych. Ewaluację przeprowadza Szkolny Zespół Wychowawczy. Program opracował zespół wychowawczy w składzie: Romana Kuczmińska Blumska (przewodnicząca zespołu), Katarzyna Haberka, Aneta Swoboda, Miłosława Szewczyk, Katarzyna Sztafrowska.