ANALIZA ANKIETY DOTYCZĄCEJ BEZPIECZEŃSTWA UCZNIÓW W SZKOLE PRZEPROWADZONEJ W RAMACH PROJEKTU ZINTEGROWANEJ POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA

ANALIZA ANKIETY DOTYCZĄCEJ BEZPIECZEŃSTWA UCZNIÓW W SZKOLE PRZEPROWADZONEJ W RAMACH PROJEKTU ZINTEGROWANEJ POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Jadownikach WSTĘP Sygnały płynące z wielu źródeł potwierdzają, że agresja jest zjawiskiem występującym coraz powszechj w kontach rówieśniczych. Tymczasem uczestnicze w aktach agresji zależ od tego, czy po stro sprawcy, czy ofiary powoduje długotrwałe negatywne konsekwencje dla funkcjonowania psychospołecznego, poprzez obniże subiektywnej, jakości życia, która w sferze psychicznej (podmiotowej) zależna jest przede wszystkim od zaspokojenia ważnych dla jednostki potrzeb (bezpieczeństwa, miłości, afiliacji, samorealizacji), natomiast w sferze społecznej od jej relacji interpersonalnych. Wzrost częstotliwości agresywnych zachowań rozpatrywać można, zatem zarówno z perspektywy globalnej, jako istotny problem społeczny, jak i jednostkowej, jako zaburze zdrowia psychospołecznego, znacząco wpływające, na jakość życia wszystkich uwikłanych w te zachowania osób Prezentowane badania za pomocą ankiet skierowane były na potrzeby naszej szkoły, były próbą diagnozy zjawiska przemocy, zatem główny problem ankiety sprowadza się do: Określenia rodzaju i rozmiarów przemocy występujących wśród uczniów naszego gimnazjum Uzyska pośrednich danych odnoś najczęściej spotykanych przejawów agresji, przyczyn i mechanizmów ich powstawania Wskaza najbardziej bezpiecznych miejsc z według uczniów Zdobycie przesłanek i argumentów na rzecz organizowania kompleksowej, skutecznej i szeroko pojętej profilaktyki Wyniki badań ankietowych zastaną wykorzystane w realizacji projektu BEZPIECZNE GIMNZAJUM" w ramach Zintegrowanej Polityki Bezpieczeństwa. METODY BADAWCZE Pierwszym etapem tego projektu jest jak najdokładjsze przeanalizowa problemu bezpieczeństwa w naszej szkole. Służą temu ankiety, które zostały przeprowadzone wśród uczniów, rodziców i nauczycieli naszej szkoły. 1

Zastosowane ankiety zostały przygotowane dla każdej z grup badanych osobno. Ankieta dla rodziców składała się z 10 pytań, w tym 2 otwarte. Ankieta dla nauczycieli składała się z 11 pytań w tym rówż 2 otwarte Najobszerjsza tematycz była ankieta dla uczniów zawierająca 24 pytania w tym 1 pyta otwarte. Powyższe ankiety zawierają jedy 4 ie same pytania. OPIS PROWADZONYCH BADAŃ W badaniach ankietami wzięło udział 152 rodziców uczniów klas la, lb, 1c, 1d, 2a, 2b, 2c, 2d, 2e, 3a, 3b, 3c, 3d, 3e. 24 nauczycieli 165 uczniów z wszystkich klas 2,3, (łącz 10 oddziałów). Badania zostały przeprowadzone w dwóch pierwszych tygodniach września 2011 r.. Przed przystąpiem do wypełniania ankiet badani zostali poinformowani o zasadach i formach ankietowania, czyli; o anonimowości, jej celach, poproszeni o wiarygodność i wybór odpowiedzi prawdziwych. Czas wypełniania ankiety był ograniczony. Nikt z badanych zgłaszał problemów ze zrozumiem pytań. ANALIZA ANKIETY DLA NAUCZYCIELI W odpowiedzi na pyta pierwsze większość ankietowanych nauczycieli (61%), była świadkiem przemocy w szkole. Jednakże jest to zbyt duża przewaga w stosunku do osób, które zetknęły się z przemocą w szkole (39%) Czy był/a Pan/Pani świadkiem przemocy w szkole? 61% 39% Natomiast drugie pyta dotyczące, jakiego rodzaju była to przemoc, pokazało częstszą 2

formę agresji, są to tzw. rozwiązania siłowe, czyli przemoc fizyczna ( 64%), co oznacza, że przemoc w formie psychicznej pozostaje zauważalna, gdyż według ankietowanych jest to (36%) Jeżeli, to jakiego rodzaju była to przemoc? 36% 64% Fizyczna Psychiczna Kolejne trzecie pyta sprawdzało, jakie czynności podejmowali ankietowani, a brzmiało: Czy zareagował/a Pan /Pani na fakt przemocy? Tu ankietowani zgod przedstawili jedną odpowiedź z dwóch możliwych, czyli potwierdzającą o natychmiastowej reakcji na fakt przemocy (10), Czy zareagowała Pan,'Pani na fakt przemocy 10 2 4 6 8 10 12 liczba w procentach 10 Natomiast, kogo nauczyciele poinformowali w tej kwestii, przedstawia się następująco: dyrektora (26%), wychowawcę (32%), pedagoga (31%), rodziców (11%), policję () 3

Kogo o tym fakcie Pan/Pani powiadomił/a policję rodziców 11% dyrektora 26% pedagoga 31% wychowacę 32% dyrektora wychowacę pedagoga rodziców policję Większość ankietowanych wie jak zakończyła się sprawa zgłoszonego przez nich przypadku przemocy, o czym świadczy odpowiedź na następne pyta w ankiecie Czy wie Pan/Pani jak zakończyła się sprawa? " Czy wie Pan/Pani jak zakończyła się sprawa? 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 9 1 Większość niż połowa z ankietowanych w sprawie przypadku przemocy brała czynny udział w różnych czynnościach od początku do końca, co było odpowiedzią do szóstego pytania ankiety 4

Jaki udział był Pana/Pani w tej sprawie uczestniczyłem/am w czynnościach od początku do końca 62% brałem/am udziału w dalszym ciągu czynności 38% 1 2 3 4 5 6 7 W siódmym pytaniu poproszono o wypowiedź na temat Czy rozmawia Pan/Pani z uczniami o przemocy? " 10 badanych odpowiada TAK Czy rozmawia Pan?Pani z uczniami o przemocy? 12 10 10 8 6 4 2 Pyta ósme było pytam otwartym i dotyczyło form rozmowy z uczniami o przemocy: najczęściej są to pogadanki, dyskusje rozmowy indywidualne, specjal przygotowywane lekcje wychowawcze. Pyta 9 brzmiało Czy uważa Pan/Pani, ze w szkole jest bezpiecz? Nauczyciele jednomyśl, zgod i w 10 odpowiadają TAK. Identyczny wynik jak wyżej wymienione, otrzymało dziesiąte pyta dotyczące poczucia bezpieczeństwa w szkole nauczycieli Czy czuje się Pan/Pani w swojej szkole bezpiecz Odpowiedź w 10 była na TAK. 5

Ostat jedenaste pyta podob jak ósme było pytam otwartym, "Kto wg Pana /Pani jest odpowiedzialny za przemoc w szkole ". Odpowiedzi, jakie się pojawiły to: zbyt niskie kary, brak kontroli w domu PODSUMOWANIE Wyniki ankiety pokazują, że nauczyciele lekceważą przypadków przemocy na tere szkoły oraz znają procedury postępowania w razie pojawienia się iej sytuacji. W celu rozwiązania problemu przemocy wśród uczniów. Wszyscy nauczyciele rozmawiali z uczniami o przemocy i jej skutkach. Nauczyciele podejmowali różnorodne działania. Więcej niż połowa nauczycieli deklaruje, że uczestniczyła od początku do końca w sprawie związanej z aktem przemocy, co świadczy o odpowiednim zaangażowaniu w tej sprawie Optymistycznym faktem jest rówż to, iż prawie wszyscy nauczyciele czują się w szkole bezpiecz. ANALIZA ANKIETY DLA UCZNIÓW Ankietę wypełniało 165 uczniów z klas 2 i 3 w tym: 86 chłopców i 79 dziewcząt. Na pierwsze pyta ankiety Czy byłeś ofiarą przemocy w szkole lub jej okolicy? " badani odpowiadają następująco: 18% przyznaje, że było ofiarą przemocy w szkole 72% wybiera odpowiedź NIE 1 twierdzi, że pamięta 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 1. Czy byłeś/aś ofiarą przemocy w szkole lub jej okolicy? 3A 3B 3C 3D 3E 2A 2B 2C 2D 2E pamiętam 1. Czy byłeś/aś ofiarą przemocy w szkole lub jej okolicy? 1 72% 18% pamiętam Analizując kolejne odpowiedzi zagłębiamy się czy są to odpowiedzi chłopców czy dziewcząt, poważ obserwujemy zasadniczych rozbieżności w odpowiedziach. Ich odpowiedzi są zbliżone. 6

Drugie pyta ankiety dotyczyło form przemocy. Przezywa 24% uczniów Wyśmiewa 22% Zaczepia 2 Szturcha 18% Kopa 4% Zabiera jedzenia Strasze biciem 5% Pobicie 5% Niszcze rzeczy 4% Rozbój 2% Plucie 1% Rozkład form przemocy pokazuje poniższy diagram 2. Jeśli byłeś/aś ofiarą przemocy, to jaka była jej forma? (możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) 3 25% 2 15% 1 5% przezywa 24% 22% 2 18% wyśmiewa zaczepia szturcha kopa 4% 2% 1% zabiera jedzenia niszcze rzeczy wymusze pieniędzy kradzieże strasze pobiciem 5% 3% 1% pobicie rozbój plucie Dalsza część ankiety dotyczyła o fakcie powiadomienia o popełnionym czy, który zaistniał a przedstawia się to następująco: 3. Czy powiadomiłeś/aś kogoś o tym fakcie? 27% 73% 27% powiadomiło o fakcie przemocy, ale aż 73% nikomu o tym powiedziało. Natomiast, kogo uczniowie powiadomili o fakcie przemocy: 7

4. Jeżeli, to kogo? (możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) 4% policję 9% dyrektora szkoły 35% 17% pedagoga nauczyciela katechetę rodziców rodzeństwo 9% kolegę, koleżankę 26% INNE Kolegę, koleżankę 35% uczniów Rodziców 26 % uczniów Nauczyciela 17 % uczniów Rodzeństwo 9 % uczniów Dyrektora szkoły 9 % uczniów Katechetę uczniów Pedagoga 0 % uczniów Inne 0 % uczniów Jak widać na powyższym diagramie największym zaufam wśród młodzieży cieszą się rówieśnicy, ale że rodzice i nauczyciele. Pyta 5 dotyczyło miejsc, w których miało miejsce zdarze przemocy 5. Gdzie zdarze miało miejsce? (możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) 23% 2% 6% 9% 6 w szkole w drodze do szkoły lub ze szkoły w gimbusie na osiedlu, na którym znajduje się szkoła w parku przy Twojej szkole na boisku szkolnym Najwięcej, bo 6 badanych uczniów wskazało szkołę trzeba jednak wziąć pod uwagę, że uczniowie mogli zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź mającą na celu wyłonić wszystkie bezpieczne miejsca. 8

W gimbusie 23% Boisko szkolne 9% W drodze do szkoły 6% Na osiedlu, na którym znajduje się szkoła 2% W parku przy szkole Młodzież pytano rówż w ankiecie, czy była świadkiem przemocy w szkole lub jej okolicy: 6. Czy byłeś/aś świadkiem przemocy w szkole i jej okolicy? Nie pamiętam 27% 3 43% Nie pamiętam 43% ankietowanych uczniów twierdzi, że NIE, 3 było świadkami przemocy, a 27% uczniów pamięta Pyta 7 dotyczyło miejsc przemocy. Odpowiedzi młodych ludzi kształtują się następująco; 7. Jeżeli byłeś świadkiem przemocy w szkole, to gdzie to miało miejsce? klasa w czasie przerwy korytarz szatnia toaleta stołówka pole boisko W gimbusie 14% 18% 3% 4% 1% 1% 13% 46% 46% badanych twierdzi, że był to korytarz, 18% czyli uważa, że szatnia 14% uczniów twierdzi, że toaleta 13% uczniów uważa, że to klasa w czasie przerwy, 4% uważa, że pole 9

(chodzi o nazwę zwyczajową w woj. małopolskim inaczej na dworze), 3% uczniów stołówka, 1% wybrało boisko szkolne i gimbus Na pyta 8 Jak często dzieje się coś złego w szkołę? " młodzi ludzie odpowiadają następująco: 8. Jak często dzieje się coś złego w szkole? bardzo rzadko 25% rzadko 57% często 14% bardzo często 4% Rzadko 57% uczniów Bardzo rzadko 25 % uczniów Często 14% uczniów Bardzo często 4% uczniów 1 2 3 4 5 6 Podsumowując negatywne zdarzenia młodzież oceniła, jako rzadkość występującą w szkole. W kolejnym pytaniu należało udzielić odpowiedzi na pyta, kiedy dzieje sie coś złego w szkole: 9. Kiedy dzieje się coś złego w szkole? w czasie porannych zajęć w czasie popołudniowych zajęć podczas przerwy 36% 4% 3% po lekcjach 57% Najbardziej bezpieczne są wg młodzieży przerwy, oraz czas po zajęciach lekcyjnych. Natomiast młodzież, w odpowiedzi na pytania dotyczące złych zachowań w czasie 10

w drodze do szkoły lub ze szkoły na osiedlu, na którym znajduje się szkoła w gimbusie w parku przy Twojej szkole na boisku szkolnym w okolicy, gdzie mieszkasz Na przystanku Na wyjazdach Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Jadownikach porannych czy popołudniowych zajęć." (szkolnych), uznała że to raczej nikłe zdarzenia co widać z poprzedgo wykresu. Na pyta 10 Czy byłeś świadkiem przemocy poza szkołą? " ankietowani odpowiadają następująco: 10. Czy byłeś/aś świadkiem przemocy poza szkołą? 6 5 51% 4 3 2 1 31% 18% Nie pamiętam 51% twierdzi, że było świadkami przemocy 31% odpowiedziało pozytyw 18% pamiętało o im zdarzeniu Kolejny punkt ankiet sprowadza się do podania miejsca, w jakim miały miejsce agresywne zachowania: 11. Jeśli, to gdzie to miało miejsce? 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% 28% 2% 12% 5% 11% 37% 3% 2% 11

W okolicy gdzie mieszkasz / 37%/ uczniów W drodze do lub ze szkoły / 28%/ uczniów W gimbusie / 12%/ uczniów Na boisku szkolnym / 11%/ uczniów W parku przy twojej szkole / 5%/ uczniów Na przystanku / 3%/ uczniów Na osiedlu, w którym znajduje się szkoła / 2%/ uczniów Na wyjazdach / 2%/ uczniów Według młodzieży miejscem należącym do częstych zachowań agresywnych wcale jest szkoła, najwięcej uczniów odpowiedziało, że okolica, w której mieszkają staje się miejscem generującym bezpieczeństwo. Natomiast, jeżeli wziąć pod uwagę aspekty szkolne to najbezpieczjszą częścią jest sama droga dojścia i powrotu do szkoły Niepokojące są wybory dotyczące gimbusa" i boiska szkolnego. Jak ma się reakcja ankietowanych na zdarzenia, którymi byli świadkami przedstawia poniższy wykres 12. Czy zareagowałeś/aś na tę sytuację? Nie pamiętam 7% 21% 72% Nie pamiętam Większość ankietowanych zachowuje się raczej bier w reakcjach na tego typu sytuację. Natomiast ta część osób, która zareagowała zastosowała następujące działania: 13. Jeśli, to w jaki sposób to zrobiłeś? (możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) 23% 17% 6 stanąłeś/aś w obro ofiary powiadomiłeś/aś nauczyciela powiadomiłeś/aś rodziców powiadomiłeś/aś policję powiadomiłeś/aś kolegów Jak widać z poprzedgo wykresu aż 6 badanych stanęło w obro ofiary, przy czym 12

pamiętajmy, że uczniowie w tym pytaniu mogli podać, więcej niż jedną odpowiedź. Najwięcej z pozostałych odpowiedzi uzyskał wynik powiadamiający kolegów, co znów pokazuje zaufa do rówieśników, lecz wiele mj ankietowanych, zgłosiło ten fakt nauczycielowi, co daje dość pozytywny wynik Czternaste pyta dotyczyło znajomości sprawcy przemocy ankietowani odpowiedzieli następująco: Czy sprawca przemocy był Ci znany? 8 7 6 5 4 3 2 1 71% 29% Jak widać, aż ponad 7 znało dobrze sprawcę a przynajmj go rozpoznawało,, więc Kim był owy sprawca przemocy: osoba dorosła 15% młodzież z osiedla, na którym znajduje się szkoła 19% Jeżeli, to kim był? uczeń z Twojej klasy 9% uczeń z innej klasy 57% uczeń z Twojej klasy uczeń z innej klasy młodzież z osiedla, na którym znajduje się szkoła osoba dorosła Sprawca według ankietowanych okazuje się najczęściej uczeń innej klasy twierdzi 57% ankietowanych, stety wiadomo czy klasowo starszy czy też rówieśnik. Faktem jest, że w szkole jest bardzo zróżnicowane środowisko, poważ do szkoły uczęszcza młodzież z różnych miejscowości. 19% ankietowanych uznało, że była to młodzież z osiedla, na którym 13

znajduje, się szkoła, prawdopodob ankietowani mieli na myśli osoby z lokalnej miejscowości przychodzące na teren np. boiska sportowego, lub do znajomych w szkole. Kolejne 15% podało, jako sprawcę osobę dorosłą, co może powodować pewien pokój, gdyż do zdarzenia dochodzi na tere szkoły. 9% ankietowanych uznało, że był to uczeń z tej samej klasy. Pyta szesnaste stawiało ankietowanego w odwrotnej sytuacji, czyli jako oprawcy 16 brzmiało Czy ty dokonywałeś przemocy w szkole łub jej okolicy? " 16. Czy Ty dokonywałeś przemocy w szkole i jej okolicy? Nie pamiętam 14% 64% 22% 2 4 6 8 I tu porównując powyższe pytania ma zbyt zaskakujących odpowiedzi gdyż 64% stwierdziło, że dokonywało przemocy w szkole, co ma się dość proporcjonal do pytania pierwszego ankiety. Natomiast ulotna pamięć to przydatna rzecz aż w przypadku 14%. Na kolejne pyta "Czy działałeś sam" podczas przemocy ankietowani odpowiadają następująco: Jeśli, to działałeś: w grupie 53% sam 47% sam w grupie Formy przemocy, jakie były stosowane przez agresorów" to kolejne pyta, z którego możemy zauważyć na poniższym wykresie, że najczęściej to zaczepki słowne - przezywa wyśmiewa, jasne jest zapyta o zaczepia ( wiadomo do końca, jaka jest forma 14

przezywa Wyśmiewa się Zaczepia szturcha kopa Zabiera jedzenia Niszcze rzeczy Wymusza pieniędzy Kradzieże Strasze pobiciem Pobicie Rozbój oddawa Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Jadownikach tego zaczepiania), można odczytać z wykresu, że w parze z nimi idą szturcha i kopa, natomiast pozostałe to bardzo rzadkie incydenty, które prawdopodob miały miejsce. Jaka była to forma przemocy(możesz zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) 2 15% 1 5% 19% 16% 16% 16% 16% 5% 4% 3% 2% 3% 2% 1% 1% Dziewiętnaste pyta dotyczyło powodu tych działań i wygląda to następująco: Najczęściej pojawiające się odpowiedzi to: dla zabawy 34%, pod presja innych 3, z chęci zaimponowania innym 12%, to z chęci zysku, bo 12%, ze zdenerwowania 6%, dla odreagowania 3%, prowokacja 3%. Są tu pokojące sygnały skoro dla zabawy i chęci zaimponowania innym stosuje się przemoc, lub przykład pod presją innych, to jakby przemoc stosowana przez przemoc, jedno zawiązuje się drugim? 15

Dyscyplinarne w szkole Wychowawcze od rodziców Dyscyplinujące od policji Postępowa przed sadem Miałem karę Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Jadownikach Kolejne 20 pyta dotyczyło konsekwencji związanych z dokonaną przemocą: Więcej niż połowa ankietowanych czuje się bezkar, co dobrze rokuje wśród młodzieży w tym wieku, możemy jednak stwierdzić jednoznacz, gdzie dokonane były zdarzenia, czy ich miejscem była szkoła podwórko czy dom etc. 21 pyta dotyczyło konsekwencji związanych z dokonaną przemocą: Jeżeli, to jakie? 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% 38% 31% 19% 6% 6% Jak widzimy najczęściej wyciągane konsekwencje są jednak w szkole i prawdopodob ma to odzwierciedle w domu? Zdarzyły się że konsekwencje zakończone przed sądem. 16

Ostat pyta 21 z zamkniętych w ankiecie miało pokazać czy uczniowie w czują się bezpiecz na tere szkoły? Czy w swojej szkole czujesz się bezpiecz? 13% 87% Jak widać z załączonego wykresu wygląda to dość optymistycz, prawie 9 (rzeczywiste 87%) ankietowanych ma w swoim odczuciu szkolę za bezpieczną, pozostałe 13% jednak czuje się zagrożone, więc ideal jest, a Co szkoła może zrobić, aby poczuli się jeszcze bezpieczj? Ankietowani odpowiedzieli na to w ostatnim już 22 pytaniu ankiety, oto propozycje: Ostre kary, monitoring, więcej kamer, dzień bez przemocy w szkole, zajęcia uczące zasad dobrego wychowania zachowania, ćwiczenia z samoobrony, reakcja na przemoc, monitorowa wagarów, program bez agresji, 100 zł kary, dyżury na polu, zakaz palenia i bójek, kary sądowe, lekcje jak żyć bez przemocy, zajęcia z psychologiem dla przeszkadzających, monitoring na ulice, patrole policji, PODSUMOWANIE Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uczniów pokazują, że problem przemocy istje, choć jest zjawiskiem masowym, a raczej sporadycznym, dość często wykrywalnym przez odpowied osoby. Według uczniów jest to przemoc głów werbalna tzw. psychiczna a więc; przezywa wyśmiewa, dokucza, słowne, w mjszym stopniu są rozwiązania siłowe jak szturcha czy kopa. Niestety przyczyną słabej wykrywalności przemocy wśród uczniów jest fakt, że zdecydowana większość ofiar przemocy informowała nikogo o zaistniałym incydencie. Być może, dlatego, że największym zaufam młodych ludzi cieszą się ich koledzy i koleżanki, czyli naprawdę informacja została przekazana właściwej osobie, na której zakończyła bieg. Najbardziej bezpiecznym miejscem z punktu widzenia zachowań agresywnych jest wśród młodzieży szkoła, a zwłaszcza dojazdy gimbusem, korytarz i szatnia podczas przerw szkolnych. Ankietowani uczniowie określają częstotliwość złych" zdarzeń w szkole, jako rzadkie sytuacje. Przyznają, że najczęściej byli świadkami przemocy poza szkołą głów w okolicy, gdzie 17

mieszkają. Zdecydowana większość reagowała na fakt przemocy, a jeśli już to stawali w obro ofiary. Agresor był najczęściej znany młodzieży i był to kolega z innej klasy, lokalnej miejscowości lub dorosły. 22% uczniów przyznaje się, że sami dokonywali agresji głów w formie przezywania, szturchania, zaczepiania. Jako powód ich zachowań podają głów zabawę". A mj niż połowa z nich poniosła konsekwencję. Reasumując prawie 9 procent uczniów stwierdziło jednak, że szkoła jest dla nich bezpiecznym miejscem. ANALIZA ANKIETY DLA RODZICÓW Przypomnijmy, że w ankiecie brało udział 152 rodziców z wszystkich oddziałów klasowych. Na pierwsze pyta ankiety: Czy Pani /Pana dziecko było ofiarą przemocy? rodzice odpowiadają następująco: 1.Czy Pana/Pani dziecko było ofiarą przemocy? 2% 8% wiem 9 8% odpowiada TAK 9 rodziców twierdzi NIE, uważając, że ich dziecko było ofiarą przemocy 2% wybrało kategorię NIE WIEM 18

Drugie pyta ankiety dotyczyło rodzaju przemocy. Tu rodzice poszkodowanych 8% (12 osób) twierdzą, że w większości to przemoc psychiczna 62%, natomiast z przemocą fizyczną spotkało się 38% ankietowanych. 3. Jeśli, to, jaki był rodzaj tej przemocy? 62% 38% fizyczna psychiczna Kolejne pyta dotyczyło miejsca przemocy rodzice wskazują rodzice z czterech możliwych odpowiedzi wskazali następująco: w szkole 75% w drodze do i ze szkoły 17% inne 8% na boisku Należy pamiętać, że dane te dotyczą wyżej poszkodowanych, czyli 12 osób 3. Gdzie miało miejsce zdarze? 8% 17% w szkole na boisku 75% w drodze do szkoły lub ze szkoły inne 10 rodziców potwierdziło, że sprawca był znany dziecku. 19

Czy powiadomiono kogoś o tym fakcie? " brzmiało kolejne pyta do badanych w ankiecie, poniższy wykres przedstawia, kogo informowano w tej kwestii Czy powiadomiono kogoś o tym fakcie? 17% 8% 8% nikogo policję nauczyciela/pedagoga dyrekcję szkoły inne 67% Prawie 70 % z badanych powiadomiło nauczyciela lub pedagoga 17%, dyrekcję 8% policję i tyle samo pozostawiło ten problem bez reakcji, czyli nikogo powiadomiono. Na pyta, czym był spowodowany brak powiadomienia" badani twierdzą, że potraktowano zdarze, jako jednorazowy wybryk, lub obawa przed sprawcą, należy jednak pamiętać, że odpowiedzi na ten temat udzieliły tylko 2 osoby, a poniższy wykres przedstawia ich rozkład. Czym był spowodowany brak powiadomienia? potrakrowa zdarzenia jako jednorazowego wybryku 5 5 chęć (z braku wiary, przekonania, zaudania) do instytucji ewentualna obawa przed sprawcą groźby ze strony sprawcy Pyta o ewentualne konsekwencje, jakie pośli sprawcy przemocy? Z ośmiu rodziców, którzy udzielili odpowiedzi na to pyta prawie 50 % wie, czy konsekwencje z tytułu popełnionego czynu miały miejsce, 25% wie, że były to konsekwencje 20

dyscyplinarne w szkole, 13% stwierdziło, że sprawa miała zakończe postępowam sądowym i tyle samo twierdzi, że konsekwencje zostały w ogóle wyciągnięte. Czy sprawca poniósł konsekwencje za swój czyn? 13% dyscyplinarne w szkole 49% 13% 25% dyscyplinujące przez policję postępowa przed Sądem wiem Na pyta 8 bardzo istotne z punktu widzenia celów ankiety, a więc Czy Pan/Pani uważa, że szkoła jest bezpieczna? odpowiedziało 131 osób, 98 % (129 osób) ankietowanych uważa szkołę za bezpieczna, z czego tylko 2% (2osoby) stwierdziło, że według nich szkoła zapewnia bezpieczeństwa Czy Pan/Pani uważa, że szkoła do której uczęszcza dziecko jest bezpieczna? 2% 98% Kolejne pytania to pytania otwarte, najbardziej powtarzające się odpowiedzi na poszczególne pytania ankietowanych zostały przedstawione poniżej. Na pyta, 9 Kto wg Pana jest odpowiedzialny za ist przemocy w szkole" rodzice odpowiadają następująco: rodzice i nauczyciele, którzy reagują na krzywdę lub jej widzą, bądź dochodzą do sedna sprawy 21

dyrektor wychowa wysione z domu telewizja, komputer, media brak nadzoru brak reakcji rodziców na zaistniałe problemy, incydenty, brak reakcji kolegów zachowa dzieci złe wzorce To najczęściej pojawiające się odpowiedzi z ankiet rodziców, jak łatwo zauważyć, przeważające są te, stwierdzające, brak reakcji rodziców, ale rówż i nauczycieli, wychowania wysionego z domu, nadmiernego używania mediów przez uczniów, brak reakcji opiekunów, czyli w większości sami rodzice potwierdzili, że naprawdę jedna z głównych przyczyn leży po ich stro, (rodziców tych uczniów, którzy generują przemoc). To właś dom rodzinny jest pierwszym środowiskiem wychowawczym, z którym utożsamia się dziecko, uczy pewnych zachowaniach że zachowań agresywnych. Odpowiedzi dotyczące odpowiedzialności związanej ze strony szkoły, czyli dyrektora, braku reakcji nauczycieli, rozwiązywalnych spraw do końca, rówż należy lekceważyć, gdyż są to zadbania osób dorosłych, skutkujące złymi wzorcami do naśladowania przez młodych uczniów. Pamiętajmy też, że szkoła ma wspomagać procesy wychowawcze, budując pozytywne wzorce, a fundament wychowania powin znajdować się w domu rodzinnym. Natomiast, jakie propozycje mają rodzice odnoś bezpieczjszej szkoły i jej okolic, w jaki sposób chcieliby poprawić bezpieczeństwo swoich dzieci, było kolejnym otwartym pytam. Najczęstszymi odpowiedziami były: rozmawiać z młodzieżą dyscyplina monitoring spotkania z policją dyżury pogadanki kontrola ze strony rodziców zmiana prawa zaistniałe problemy zgłaszać nauczycielom brak tolerancji dla przemocy mówie o bezpiecznych zachowaniach patrole policji Jak wynika z powyższych odpowiedzi odpowiedzialność najlepiej oddać w ręce innych osób czy podmiotów, co z jednej strony jest dobrym rozwiązam, gdyż utrwala pozytywnych wzorców i polityka profilaktyki jest jedna z najlepszych metod. Pamiętajmy jednak, że młody człowiek, czyli uczeń spędza większość czasu poza szkołą i jego zachowa może całkowicie odbiegać od tego, które stwarza sala lekcyjna, czy krótkie przerwy szkolne. Szkoda, że tylko jedna propozycja kontrola ze strony rodziców dotyczy postawy samych rodziców. Tak jak gdyby kwestię podsienia bezpieczeństwa scedowali na nauczycieli. Z pewnością widzą potrzeby angażowania się ani współpracy ze szkołą w kwestii jej bezpieczeństwa. 22

ANALIZA ZBIORCZA ANKIET NAUCZYCIEL, UCZEŃ, RODZIC Przedstawionym powyżej grupom badawczym zadano 4 jednakowe pytania, dzięki którym możemy skonfrontować wyniki przeanalizowanych ankiet i wyciągnąć odpowied wnioski, co do bezpieczeństwa w szkole przez pryzmat trzech róż funkcjonujących grup społecznych Jak widać z wyżej prezentowanego zestawienia odpowiedzi badanych różnią się między sobą. Różnice te widoczne są zwłaszcza między nauczycielami a rodzicami jest tu dość duża rozbieżność. Prawdopodob wynika ona z faktu, że nauczyciele bardzo poważ traktują każde zaobserwowane zachowa naganne, są wyczuleni" na przejawy przemocy w każdej postaci i formie. Młodzież podchodzi do pewnych zachowań na większym luzie" uważając je za szkodliwe zabawy między kolegami. Natomiast rodzice o pewnych zachowaniach nic wiedzą, co z resztą pokazywały przedstawiane wcześjsze wykresy (głów większa cześć młodzieży sympatyzuje z rówieśnikami), i tu kolejny wniosek, (co rówż wykazały ankiety rodziców) mało rozmów w koncie Dziecko Rodzic. Być może rodzice traktują też pewne zachowania, jako szkodliwe i sporadyczne wybryki dorastającej młodzieży. Drugie wspólne pyta dotyczyło form przemocy. Nauczyciele wskazują na przemoc fizyczną, tymczasem wybory uczniów wskazują raczej na przemoc psychiczną. W tym miejscu pojawia się kwestia zrozumienia czy też umiejętności rozróżniania przez uczniów agresji psychicznej od fizycznej, oraz możliwości doinformowania o iego rodzaju przemocy przez uczniów. Natomiast w kwestii rodziców należy przypomć, że wynik pokazany na poniższym wykresie dotyczy się tylko 8% rodziców, którzy zdeklarowali jako ich dzieci zostały ofiarami przemocy w szkole 23

Z kolei na pyta: "Czy powiadomiłeś kogoś o fakcie przemocy?". Odpowiedzi przedstawiają się następująco Jak widać z powyższego wykresu nauczyciele i opiekunowie bardzo poważ podchodzą do tego typu agresywnych zachowań, co, ułatwia zidentyfikowa sprawcy i posie przez go odpowiednich konsekwencji. Co do uczniów jest to dość sytuacja problematyczna, jeżeli nikt wie o zaistniałych zdarzeniach to trudno doszukiwać się tu winnych. Wniosek, jaki z tego wynika jest i, że uczniowie albo się boja albo darzą zaufam osób dorosłych, które w łatwy sposób mogłyby pomóc. Do wykonania w tej kwestii jest dość duża praca ze strony wychowawców nauczycieli i szkolnego pedagoga. Według ankietowanych grup, na pyta Czy w swojej szkole czujesz się bezpiecz 24

ankietowani odpowiadają następująco: Nauczyciele i rodzice uważają szkołę za miejsce bezpieczne, wszyscy uczniowie są jednak iego samego zdania. Pocieszający fakt, co można odczytać z wykresu to aż, prawie 9 uczniów czuje się bezpiecz, a dla pozostałych rzeczywistych 13% należy podjąć działania dotyczące poprawy ich stanu bezpieczeństwa na tere placówki. PODSUMOWANIE ANKIET 1. Wszystkie grupy ankietowanych wykazały ist przemocy w szkole. Jej rozmiary, natęże są alarmujące i zatrważające mj są sygnałem do podjęcia skutecznych działań profilaktycznych. W ich planowaniu należy oprzeć się o sugestie badanych, często trafne i przemyślane oraz zgodne z dotychczasowymi działaniami szkoły. 2. Uczniowie, jako najczęściej spotykany rodzaj przemocy wskazują na przemoc psychiczną natomiast obserwacje nauczycieli i rodziców wskazują raczej na przemoc fizyczną. Różnice te, to prawdopodob kwestia interpretacji pewnych zachowań. Należy wobec tego w dalszym ciągu prowadzić lekcje wychowawcze, pogadanki, warsztaty dla uczniów na temat: czym jest agresja, jakie są jej rodzaje, mechanizmy powstawania, metody radzenia sobie z własną i cudzą agresją. Mają one na celu dostarcze młodym ludziom informacji oraz nabywa umiejętności typu asertywność, znajomość i obrona własnych praw, umiejętności interpersonalne w kontach z innymi 3. Miejscem, gdzie najczęściej dochodzi do przemocy, są wg młodzieży dojazdy gimbusem, korytarz i szatnia podczas przerw szkolnych. Stąd też dowozy uczniów do szkoły powinny opierać się na jasno sprecyzowanym i szczegółowym regulami dowozów, a newralgiczne" miejsca powinny być monitorowane, kontrolowane, natomiast wejście i teren wokół szkoły dokład zabezpieczony. 25

4. Wyniki ankiety wskazują, że mj niż połowa agresorów poniosła konsekwencje za swoje zachowania. Natomiast najskuteczjszym środkiem zapobiegania nagannym zachowaniom jest konsekwencja w działaniu, a więc przestrzega procedur, regulaminów, zarządzeń. Wskazana jest przy tym ścisła współpraca z rodzicami uczniów, kuratorami oraz Komendą Powiatową Policji i Sądem dla letnich. 5. Według młodzieży ciekawą formą przekazywania treści ważnych są akcje, konkursy, happeningi. W dalszym ciągu należy kontynuować te formy działalności profilaktycznej. 6. Poważnym problemem, jest brak powiadamiania dokonanych o aktach przemocy. W dalszym ciągu wśród młodzieży istje przekona, że jest to skarże, donosze itp. Ten trudny problem można rozwiązać poprzez rozmowy, tłumacze, współpracę z wychowawcami i pedagogiem szkolnym, którzy powinni zdobywać jak największe zaufa wśród uczniów oraz wyciąga konsekwencji wobec biernych świadków przemocy. 7. Uczniowie agresorzy" jako powód agresywnych zachowań podają zabawę". Należy wobec tego zachęcać uczniów do uczestnictwa w alternatywnych formach spędzania wolnego czasu, Udział młodzieży w zajęciach pozalekcyjnych, spotkaniach integracyjnych, wycieczkach, rajdach, organizacja dyskotek szkolnych itp. Wyjazdy młodzieży do kina, teatru wyjścia na wystawy i udział w konkursach organizowanych przez Miejski Ośrodek Kultury Udział młodzieży w akcjach charytatywnych, imprezach okolicznościowych organizowanych przez Urząd Miasta i Gminy Udział młodzieży w akcjach ogólnopolskich 8. Warto by zwiększyć współpracę z rodzicami, choćby dla lepszego przepływu informacji czy konfrontacji zaistniałych zdarzeń. Rodzice i opiekunowie powinni poczuć, że naprawdę bardzo wiele zależy od nich, jak chociażby wyżej wymienione formy spędzania czasu. To oni w głównej mierze powinni być motorem napędzającym dla swoich dzieci do iego typu działań, jak organizowa czasu pozaszkolnego. Powinni włączyć się do szeroko pojętej współpracy ze szkołą, a stanowić raczej biernej roli obserwatorów. Opracowa na potrzeby ZPB koordynator ds. bezpieczeństwa mgr inż. Rafał Sieński 26