Poczucie bezpieczeństwa uczniów klas II - VI w szkole

Transkrypt

1 Wyniki badań Komisji ds. Ewaluacji Wewnętrznej 213/214 Cel ewaluacji wewnętrznej Zbadanie poczucia bezpieczeństwa i zachowań prospołecznych uczniów na terenie szkoły Wyniki na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród uczniów: W badaniu ankietowym wzięło udział 38 uczniów, w tym 182 dzieci z klas drugich i trzecich oraz 198 uczniów z klas czwartych, piątych i szóstych. Na pytanie: Czy czujesz się w szkole bezpiecznie? 83% badanych uczniów odpowiedziało twierdząco: tak 25 osób (54%), najczęściej tak 111 osób (29%). Pięćdziesięcioro troje uczniów (14%) czasami nie czuje się w szkole bezpiecznie, natomiast 1 osób (3% ) deklaruje brak poczucia bezpieczeństwa. tak najczęściej tak czasami nie nie % 29% 14% 3% 25 Poczucie bezpieczeństwa uczniów klas II - VI w szkole % % 53 14% 1 3% tak najczęściej tak czasami nie nie

2 Miejsca, w których uczniowie klas II - VI najczęściej obserwują niebezpieczne zachowania Miejsca, w których uczniowie najczęściej obserwują niebezpieczne zachowania - porównanie wypowiedzi uczniów klas II i III i wypowiedziami uczniów klas IV - VI Uczniowie klas II i III Uczniowie klas IV, V, VI

3 Najczęstsze formy przemocy obserwowane przez uczniów klas II - VI Kogo najczęściej uczniowie klas II - VI informują o zaobserwowanych lub doświadczanych aktach przemocy

4 Kiedy najczęściej dochodzi do aktów przemocy w czasie porannych zajęć w czasie przerw po lekcjach w świetlicy szkolnej brak odpowiedzi WYNIKI ANKIETY DLA RODZICÓW Ankietę dla rodziców wypełniły 283 osoby. Była ona anonimowa. Zawierała 13 pytań na temat poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole. Na pierwsze pytanie Czy uważa Pani/Pan, że Państwa dziecko jest w szkole bezpiecznie? 87% ankietowanych odpowiedziało tak lub raczej tak, natomiast 13% czasami nie lub nie. Czy uważa Pani/Pan, że Państwa dziecko jest w szkole bezpiecznie? tak najczęściej tak czasami nie nie 11% 2% 37% 5%

5 Czy według Pani/Pana w szkole jest stosowana przemoc? Jeśli tak, w jakiej formie? przemoc fizyczna zaczepianie przez starszych przemoc psychiczna 26% 44% 3% Czy uważa Pani/Pan, że szkoła stymuluje zachowania prospołeczne uczniów? tak nie nie wiem 36% 5% 14%

6 W kolejnym pytaniu co piąta osoba potwierdziła, że jej dziecko było ofiarą przemocy w szkole. Czy Pani/Pana dziecko było ofiarą przemocy na terenie szkoły? tak nie nie wiem % 18% 82% W ostatnim pytaniu ponad połowa ankietowanych potwierdzających, że ich dziecko było ofiarą przemocy, za niebezpieczne miejsce uznało korytarz szkolny. Jeśli Pani/Pana dziecko było ofiarą przemocy, gdzie miało miejsce to zdarzenie? korytarz toaleta szatnia szatnia wf sala lekcyjna stołówka świetlica inne % 2% % % 17% 19% 6% 2%

7 przezywanie wyśmiewanie zaczepianie szturchanie kopanie straszenie biciem pobicie niszczenie rzeczy inne (nie ma) inne (zabawy związane z inne (plotkowanie) WYNIKI ANKIETY DLA NAUCZYCIELA W badaniu ankietowym wzięło udział 38 nauczycieli uczących w klasach I-III, IV-VI oraz nauczycieli pracujących w świetlicy szkolnej Czy według Pani/Pana w szkole jest stosowana przemoc? Jeśli tak, w jakiej formie? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) Czy według Pani/Pana w szkole jest stosowana przemoc? Jeśli tak, w jakiej formie? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) WNIOSKI KOŃCOWE I REKOMENDACJE 1. Ponieważ brak ujścia energii i emocji powoduje ich kumulację, co może spowodować zachowania agresywne, nauczyciele nadal powinni, w czasie przerw oraz w czasie zajęć świetlicowych, zapewniać swoim podopiecznym jak najwięcej ruchu. W naszej placówce uczniowie klas V i VI opuszczają teren szkoły zaraz po lekcjach. Dlatego w ich przypadku należy zadbać o umożliwienie im zabaw ruchowych w czasie przerw, zaproponować bezpieczne gry na korytarzu szkolnym lub boisku. Większość uczniów klas od I do IV spędza czas wolny na terenie szkoły pod opieką nauczycieli świetlicy. Zajęcia te odbywają się w salach lekcyjnych, na korytarzu szkolnym, w pomieszczeniach świetlicy głównej i na boisku szkolnym. Ponieważ na tym etapie rozwoju dzieci mają ogromne zapotrzebowanie na ruch nauczyciele dbają o to, by ta potrzeba była w pełni zaspokojona. W czasie zabaw dowolnych dochodzi do nieporozumień i konfliktów między uczniami. Jest to pewien etap rozwoju społecznego dziecka. Nauczyciele pełnią rolę moderatorów zachowań uczniów, w kryzysowych sytuacjach ingerują w zabawę

8 i starają się możliwie jak najszybciej rozwiązać problem. Wyniki badań pokazują, że tak właśnie się dzieje, gdyż nauczyciele cieszą się zaufaniem. 2. Z badań wynika, że najczęściej są wymieniane przez uczniów formy agresji werbalnej, takie jak przezywanie, wyśmiewanie, słowne zaczepianie, straszenie biciem. Rzadziej mamy do czynienia z agresją fizyczną, do której należy: kopanie, szturchanie, pobicie, niszczenie rzeczy. Pamiętając o tym, że u podłoża zachowań agresywnych leżą niezaspokojone potrzeby dziecka, takie jak potrzeba akceptacji, potrzeba poczucia przynależności do grupy, poczucie bycia wartościowym człowiekiem, wychowawcy oraz pozostali nauczyciele powinni: - Zadbać o to, by uczeń sprawiający kłopoty nie był publicznie krytykowany, wszelkie reprymendy powinny być mu udzielane na osobności. - Podkreślać mocne strony uczniów, którzy przejawiają jakiekolwiek problemy w nauce. W miarę możliwości angażować ich w działalność na rzecz klasy i szkoły. - Nie podawać za przykład właściwego zachowania ucznia wzorowego, gdyż może to nasilić wobec niego agresywne zachowania pozostałych kolegów. - Uświadomić uczniom, czym różni się skarżenie na kolegę od zgłaszania nauczycielowi zachowań niebezpiecznych. Skargi kolegów na innego ucznia powodują narastanie konfliktów, niechęci, wrogości, zachowania agresywne. - Należy dążyć do integracji zespołu klasowego poprzez stosowanie form pracy zespołowej. Służyć temu mogą wycieczki, wspólne opracowanie przez uczniów i realizowanie projektu naukowego, imprezy klasowe i szkolne. - Warto zadbać o to, żeby rodzice naszych uczniów również mieli możliwość nawiązania przyjacielskich relacji. Zapraszanie rodziców uczniów do udziału w imprezach klasowych może być jednym ze sposobów na ich lepsze poznanie się. 3. Według badań z 1998 r. (A. Urbaniak: Multimedia a wychowanie, Wychowawca 2, nr 6) znaczną rolę w powstawaniu zachowań agresywnych oprócz szkoły mają: telewizja, filmy, prasa młodzieżowa, a także rodzina. W związku z tym: - Zadaniem nauczyciela wychowawcy jest poznanie zainteresowań swoich uczniów i w miarę potrzeby podjęcie próby ich właściwego ukierunkowania. - W czasie zebrań i rozmów indywidualnych z rodzicami należy podkreślać jak niebezpieczna dla prawidłowego rozwoju osobowości dziecka jest rozbieżność zdań rodziców i pozostałych członków rodziny dotycząca wychowania. Brak jednolitego wzoru utrudnia ukształtowanie charakteru i wpływa na zwiększenie pobudliwości i agresywności. - Należy podkreślić, że formowanie się osobowości agresywnej jest również konsekwencją wpływu niewłaściwych postaw rodziców: odrzucenie powoduje, że dziecko ucieka się do złego zachowania, jest nieposłuszne, gdyż chce zwrócić na siebie uwagę; nadmierne ochranianie, wyręczanie w obowiązkach opóźnia osiągnięcie przez nie dojrzałości emocjonalnej; stawianie zbyt wysokich wymagań i nieliczenie się z możliwościami dziecka sprawia, że nie wierzy ono w swoje siły,

9 odczuwa gniew i frustrację; stosowanie przez rodziców kar cielesnych jest upokarzające i wzbudza gniew. Dziecko, nie mogąc odwzajemnić się rodzicom, przenosi swoją złość na kolegów. 4. Należy: - Na bieżąco wyciągać konsekwencje wobec uczniów, którzy są agresywni, szybko reagować w sytuacjach zagrożenia. Zdecydowanie i konsekwentnie wymagać od uczniów przestrzegania zasad bezpieczeństwa. - Przypominać nauczycielom i pozostałym pracownikom o systematycznym utrwalaniu i stosowaniu zasad bezpieczeństwa. - Uczulić nauczycieli, aby sumiennie wypełniali dyżury międzylekcyjne ze szczególnym zwracaniem uwagi na bezpieczeństwo uczniów klas I-III oraz w miejscach uznawanych za szczególnie niebezpieczne (korytarz, przebieralnia w-f, toaleta, stołówka, szatnia, świetlica). - Przypominać i uświadamiać rodzicom rolę, jaką odgrywają zebrania klasowe oraz jak ważne jest przekazywanie przez rodziców wychowawcom i nauczycielom informacji dotyczących wypadków naruszania i łamania zasad bezpieczeństwa w szkole i poza szkołą. - Systematycznie przypominać uczniom i rodzicom o czytaniu i podpisywaniu wpisów w dzienniczkach uczniów. - Uświadamiać rodzicom, jak ważna jest współpraca z nauczycielami i z innymi rodzicami w przypadku konfliktów między dziećmi, aby można je było rozwiązać bez przemocy słownej i fizycznej, jak ważna jest dla dziecka postawa rodziców, którzy są dla nich wzorem. - Zintensyfikować działania nauczycieli, przede wszystkim wychowawców, na rzecz stymulowania zachowań prospołecznych, tj. organizować warsztaty z udziałem gości i jeszcze więcej godzin do dyspozycji wychowawców poświęconych tej tematyce.