ZAŁĄCZNIK Nr 2 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ ROLNICZO-BUDOWLANYCH ROK SZKOLNY 2011/2012
SPIS TREŚCI UWAGI WSTĘPNE... 3 STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH... 4 ROZPOZNANIE CZYNNIKA RYZYKA... 5 ZAŁOŻENIA PROGRAMU... 6 ZADANIA PROFILAKTYKI SZKOLNEJ... 6 SPODZIEWANE EFEKTY... 6 ODDZIAŁYWANIA PROFILAKTYCZNE... 7 EWALUACJA PROGRAMU... 9 2 z 9
Podstawy prawne: - rozporządzenie MENiS z dnia 31.01,2003 roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226), - ustawa z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 1, poz. 209 z późniejszymi zmianami), - ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 1982 r. Nr 35, poz. 230 z późniejszymi zmianami), - ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198), - ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji (Dz. U. z 1990 r. Nr 30, poz. 179 z późniejszymi zmianami), - zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1977 roku w sprawie form i metod działań Policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich, - Statut szkoły. UWAGI WSTĘPNE Tworzeniu Programu profilaktyki szkolnej towarzyszyło przekonanie, że - Profilaktyka jest ochroną człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. - Szkoła jest miejscem realizacji profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka. - Profilaktyka pierwszorzędowa polega na promowaniu zdrowego stylu życia zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. - Program profilaktyki szkolnej to ogół działań chroniących dzieci przed zakłóceniami w rozwoju oraz działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. - Program profilaktyki szkolnej obejmuje działania podejmowane w trakcie realizacji programów nauczania i Programu wychowawczego szkoły, gdy realizowane są ogólne zadania szkoły, a także działania specyficzne dla profilaktyki. - Program profilaktyczny jest oparty na obowiązujących w szkole normach, regulaminie i zwyczajach. 3 z 9
STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Rada Pedagogiczna - określa zadania w zakresie profilaktyki, - określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych, - dokonuje analizy działalności profilaktycznej. Nauczyciele - współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań profilaktycznych, - wykonują zalecenia zawarte w orzeczeniach wydanych przez PPP, - doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych. Wychowawca klasy - integruje zespół klasowy, - dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie, - wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, - realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów. Wicedyrektor - monitoruje pracę wychowawców klas i pedagoga w zakresie profilaktyki, - diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki, - współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi działania z zakresu profilaktyki, - inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Programie szkolnej profilaktyki. Pedagog szkoły - rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych, - określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb, - organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli, - podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające z Programu wychowawczego szkoły i Programu profilaktyki szkolnej w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli, - wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli, wynikające z Programu profilaktyki szkolnej. 4 z 9
Organy współpracujące ze szkołą 1. Biuro ds. uzależnień Lipowa 32 tel. 529-82-27/26 2. Zespół Prewencji Kryminalnej i Nieletnich Ks. Korcza tel. 523-13-72; dzielnicowy tel. 523-16-85 3. Młodzieżowe Centrum Profilaktyki Alternatywa Jana Pawłami tel. 529-74-94 4. Poradnia Profilaktyki i Terapii Uzależnień Monar Przemysłowa 27 520-41-43 5. Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich Kasprzaka 1 tel. 529-34-20 6. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna Niepodległości 68 tel. 526-15-15 7. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna B. Chrobrego 15 8. Ośrodek Interwencji Kryzysowej Niepodległości 27 tel. 52998-66 9. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Korczaka 5 tel. 520-70-46 10. Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy B. Chrobrego 15 tel. 520-65-74 11. Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny B. Chrobrego 15 tel. 520-62-57 Rada Rodziców - opiniuje Program profilaktyki szkolnej, - analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki, - współpracuje z Radą Pedagogiczną, wicedyrektorem i Samorządem uczniowskim. Rodzice - przedstawiają Radzie Rodziców opinie na temat profilaktyki, - korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga i szkolnej służby zdrowia w zakresie profilaktyki, - wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Organ prowadzący - decyduje o zatrudnieniu i wymiarze czasu pracy pedagoga, psychologa i logopedy, - współuczestniczy w wyposażeniu szkoły w pomoce dydaktyczne, środki niezbędne do realizacji Programu. ROZPOZNANIE CZYNNIKA RYZYKA Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki) zwiększające ryzyko wystąpienia zachowań problemowych i związanych z nim szkód. Do czynników ryzyka należą: - środowisko społeczne, - negatywne zachowania w domu i w szkole, - grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne, - słabe wyniki w nauce, - brak celów życiowych, - dostęp do środków i substancji psychoaktywnych, - wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych, - negatywne oddziaływanie TV, Internetu, gier komputerowych. 5 z 9
ZAŁOŻENIA PROGRAMU Program adresowany jest do uczniów klas I IV. Program zakłada pracę nad całością osobowości ucznia z uwzględnieniem sfery psychicznej, fizycznej i duchowej. ZADANIA PROFILAKTYKI SZKOLNEJ 1. Dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie racjonalnego wyboru poprzez działania asertywne. 2. Pomoc w rozwiązywaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych. 3. Rozwijanie możliwości podejmowania działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną. 4. Reagowanie w sytuacjach rozpoznawania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. 5. Pomoc w organizowaniu pierwszego kontaktu z rodzicami. 6. Motywowanie do podjęcia leczenia, terapii. SPODZIEWANE EFEKTY - zmniejszenie liczby zachowań ryzykownych podejmowanych przez uczniów, - zmniejszenie ilości zachowań agresywnych, - zwiększenie poziomu integracji zespołów klasowych, - zmniejszenie ilości problemów edukacyjnych i wychowawczych, - zmniejszenie liczby dewastacji na terenie szkoły, - większa kultura osobista uczniów, - większe zaangażowanie uczniów w życiu klasy, szkoły i w imprezach sportoworekreacyjnych. 6 z 9
ODDZIAŁYWANIA PROFILAKTYCZNE PEDAGOGIZACJA RODZICÓW Udzielanie pomocy pedagogicznej rodzicom Angażowanie rodziców do współpracy wychowawczej ze szkołą. spotkania z rodzicami (klasowe i ogólnoszkolne) indywidualne spotkania rodziców z nauczycielami, wychowawcami klas udział rodziców w spotkaniach klasowych, w działalności Rady Rodziców. W organizacji uroczystości, imprez klasowych, szkolnych. Wychowawcy, pedagog, dyrekcja, pozostali nauczyciele Wychowawcy, pedagog, dyrekcja DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PODNIESIENIA MOTYWACJI DO NAUKI Wzmacnianie motywacji uczniów do nauki. warsztaty, spotkania, indywidualne rozmowy ( współpraca z przedstawicielami wychowawcy pedagog Wzmacnianie poczucia własnej wartości. Alternatywy ). indywidualne rozmowy, ćwiczenia, współpraca z specjalistami instytucji i stowarzyszeń. wychowawcy pedagog pozostali nauczyciele DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PRZECIWDZIAŁANIA ALKOHOLIZMOWI. Uświadomienie uczniom zagrożeń wynikających z nadużywania alkoholu. lekcje wychowawcze, gazetki ścienne, pogadanki, spotkania z przedstawicielami Sanepidu (skutki zdrowotne) i policji (skutki prawne) wychowawcy pedagog higienistka szkolna nauczyciele biologii zaproszeni specjaliści Kształcenie nawyku zdrowego stylu życia. lekcje wychowawcze, lekcje wychowania fizycznego, wycieczki imprezy sportowo - rekreacyjne wychowawcy, nauczyciele w-f, pozostali nauczyciele DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII. Zapoznanie uczniów ze skutkami zażywania środków odurzających. lekcje wychowawcze, przeprowadzenie, pogadanek, przygotowanie gazetek wychowawcy klas, pedagog szkolny, Zapoznanie rodziców uczniów ze skutkami zażywania środków odurzających. ściennych, prelekcje na ogólnych zebraniach z rodzicami, indywidualne rozmowy. dyrekcja szkoły, pedagog szkolny. DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PRZECIWDZIAŁANIA NIKOTYNIZMOWI. Poszerzenie wiedzy na temat Informowanie poprzez materiały wychowawcy klas, pedagog 7 z 9
skutków palenia papierosów. Uświadomienie uczniów, że nikotyna powoduje uzależnienie. umieszczane w gablotach ściennych, prezentacja plakatów, lekcje wychowawcze,. szkolny, pielęgniarka szkolna wychowawcy klas, pielęgniarka szkolna, dyrekcja szkoły DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PRZECIWDZIAŁANIA ZACHOWANIOM AGRESYWNYM. Uświadomienie uczniów, na czym polegają zachowania agresywne. zajęcia na temat agresji na lekcjach wychowawczych, spotkania z przedstawicielami wychowawcy klas, pedagog szkolny, zaproszeni goście. Wzbudzanie szacunku dla drugiego człowieka oraz poszanowania jego godności Alternatywy rozmowy i dyskusje przy realizacji tematów na lekcjach w tym lekcjach wychowawczych wychowawcy klas, nauczyciele poszczególnych przedmiotów, pedagog szkolny DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO KSZTAŁTOWANIA WŁAŚCIWYCH POSTAW I ZACHOWAŃ. Uświadomienie uczniom stosowania właściwego stroju w szkole. Propagowanie właściwego korzystania z telefonów komórkowych i sprzętu elektronicznego. Wyeliminowanie wulgaryzmów u młodzieży. Utrwalanie szacunku do godła państwa polskiego i symboli narodowych rozmowy na lekcjach wychowawczych, rozmowy na lekcjach wychowawczych, pogadanki, rozmowy, zwracanie uwagi uczniom na wszystkich zajęciach i na terenie całej szkoły rozmowy na lekcjach wychowawczych, edukacji do bezpieczeństwa oraz pozostałych lekcjach, udział uczniów w apelach okolicznościowych i uroczystościach historycznych na terenie szkoły i poza nią. wychowawcy klas, pozostali pracownicy szkoły. wychowawcy klas, pozostali pracownicy szkoły, wychowawcy klas, nauczyciele pełniący dyżury, pozostali pracownicy szkoły, wychowawcy klas, nauczyciele poszczególnych przedmiotów, pozostali pracownicy szkoły. DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PRZECIWDZIAŁANIA ZAŻYWANIA DOPALACZY. Poszerzenie wiedzy na temat skutków zażywania dopalaczy. poprzez materiały umieszczane w gablotach ściennych, wychowawcy klas, pedagog szkolny, Uświadomienie uczniom, że dopalacze powodują uzależnienie. pogadanki i zajęcia z uczniami. pogadanki na lekcje wychowawczych, biologii, dyrekcja szkoły, wychowawcy klas, pedagog szkolny. 8 z 9
EWALUACJA PROGRAMU Ocena efektów realizacji Programu profilaktyki szkolnej, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzonej przez Zespół do nowelizacji programu wychowawczego i profilaktyki, dokonuje się w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznej podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego. Wynikające z oceny wnioski, przekazywane są do wiadomości Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. Ocenie poddawane są następujące elementy: - funkcjonowanie pomocy pedagogicznej, - tematyka pedagogizacji rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas, - realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz poradni specjalistycznych, - realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas, - udział nauczycieli w formach zewnętrznego doskonalenia zawodowego z zakresu profilaktyki, - problematyka profilaktyki w ramach ODN, - innowacje i projekty wychowawcze w zakresie profilaktyki, - realizacja programów profilaktycznych, - występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych, - występowanie czynników chroniących. Podstawę dla formułowania ocen realizacji Programu profilaktyki szkolnej stanowią: narzędzia stosowane w ramach wewnętrznego mierzenia jakości pracy: sprawozdania z realizacji planów, analizy, dane statystyc zne, obserwacje, hospitacje, zapis y w dokumentacji, badania ankietowe, opinie i wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy, scenariusze, itp. 9 z 9