Psychometria Wprowadzenie w problematykę zajęć W 1 Psychologia potoczna potoczne przekonanie dotyczące natury ludzkiego zachowania wyrażające się w zdroworozsądkowych, intuicyjnych twierdzeniach. dr Łukasz Michalczyk 1 3 Psychometria (z gr. psyche dusza, metria miara) dział psychologii, zajmujący się pomiarami zjawisk i procesów psychicznych oraz opracowywaniem i stosowaniem testów psychologicznych. Nasza intuicja nie zawsze jest zgodna z prawdą. W rzeczywistości, często jest fałszywa. 2 4 Efekt wiedzy po fakcie (ang. hindsight bias) ( wiedziałem, że tak będzie - ang. I-Knew_It_All_Along) 1. Wprowadzenie w problematykę zajęć. 2. Rodzaje testów psychologicznych. 3. Test jako narzędzie diagnozy psychologicznej. Podstawowe pojęcia. 5 7 Psychometria (z gr. psyche dusza, metria miara) dział psychologii, zajmujący się teorią i praktyką stosowania testów psychologicznych, opracowywanych w oparciu o statystykę i matematykę. 4. - 7. Co wyniki testu mówią nam o samym teście? A. Rzetelność pomiaru testem. B. Trafność pomiaru testem. C. Właściwości psychometryczne pozycji testowych. 6 8
8. Co testy mówią nam o właściwościach psychicznych osób badanych? A. Normalizacja wyników testu. B. Czynniki zniekształcające wyniki testowe. C. Znaczenie błędów standardowych i przedziałów ufności. Egzamin 1. Warunkiem przystąpienia do egzaminu: zaliczenie ćwiczeń. 2. Egzamin: test około 30 pytań (wyboru: a,b,c,d i otwarte) treść: ćwiczenia i wykłady minimum 50% punktów punkty uzyskane z kolokwium zostaną wliczone do punktów uzyskanych z egzaminu Ocena końcowa to suma efektów uczenia na ćwiczeniach i wykładzie. 9 11 Literatura Literatura podstawowa: Fronczyk, K. (red.). (2009). Psychometria. Podstawowe zagadnienia. Wydawnictwo: Wizja PRESS & IT 9. Kim byli twórcy statystyki? Podsumowanie dotychczasowych rozważań. 10.Zagadnienia etyczne. Procedury konstruowania testu. Jak samemu zbudować test? Literatura zalecana: Hornowska, E. (2001). Testy psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Anastasi, A., Urbina, S. (1999). Testy psychologiczne. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP. Brzeziński, J. (2014). Metodologia badań psychologicznych. Wydawnictwo: PWN 10 Zawadzki, B., Hornowska, E. (2008). Psychometria. Konstruowanie i adaptowanie testów psychologicznych. W: D. Doliński i J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki (s. 847-893). Gdańsk: GWP. 12 krótkie refleksja nad statystyką jak statystyka ma się do psychologii? - Nie widzę w Pana pracy odniesień do Boga Napoleon Bonaparte - Nie było potrzeby, by postawić taką hipotezę Pierre-Simone Laplace 13 15 świat jako mechanizm zegara świat jako mechanizm zegara funkcja błędu (ang. error function) Pierre-Simone Laplace 14 16
XX wiek statystyczny model rzeczywistości korelacja szansa ryzyko Metodologia badań psychologicznych Okazało się, że im bardziej wzrasta precyzja pomiaru, tym bardziej błąd pomiaru się zwiększa, a nie maleje. 17 19 krótkie refleksja nad statystyką jak statystyka ma się do psychologii? Operacjonalizacja (ang. operationalizing) 18 20 Metoda naukowa 1. pytania i teoria 2. hipotezy, twierdzenia, które można badać/testować 3. hipotezy testowana eksperymentem, który można zreplikować Studium przypadku (ang. case study) 21 23 Metoda naukowa 1. pytania i teoria 2. hipotezy, twierdzenia, które można badać/testować 3. hipotezy testowane eksperymentem, który można zreplikować Obserwacja w warunkach naturalnych (ang. naturalistic observation) 22 24
Obserwacja w warunkach naturalnych świetnie opisuje zachowanie, ale nie wyjaśnia dlaczego ktoś się zachował właśnie tak a nie inaczej. Znaczenie doboru pytań 25 27 Ankieta (ang. survey) kwestionariusz Tendencyjność próby (ang. sampling bias) Czy wierzysz w kosmitów? Czy myślisz, że gdzieś we wszechświecie jest inteligentna forma życia? 26 28 Randomizacja próby (ang. random sample) Korelacja przewiduje możliwość wystąpienia relacji przyczynowoskutkowej, ale nie może jej udowodnić. 29 31 W jaki sposób jedna cecha lub zachowanie wiąże się z innymi, czyli jak ze sobą korelują? Korelacje nie są predyktorem związków przyczynowoskutkowych Eksperyment umożliwia badaczom wyizolować różne efekty poprzez manipulacje zmiennymi niezależnymi i utrzymywanie innych zmiennych na stałym poziomie. Grupa eksperymentalna - którą zamierzasz poddać badaniu 30 Grupa kontrolna - którą nie poddasz wpływowi badanej zmiennej 32
Metodologia badań psychologicznych 33 1. Wprowadzenie w problematykę zajęć. 2. Rodzaje testów psychologicznych 3. Test jako narzędzie diagnozy psychologicznej. Podstawowe pojęcia. 34