Psychometria Test jako narzędzie diagnozy psychologicznej. Podstawowe pojęcia. W 3

Transkrypt

1 Psychometria Test jako narzędzie diagnozy psychologicznej. Podstawowe pojęcia. W 3 dr Łukasz Michalczyk 1 Test Psychologiczny to narzędzie przeznaczone do pomiaru cech, stanów psychicznych lub postaw. O ich natężeniu wnioskuje się pośrednio, na podstawie zachowania. 2 3 arkusz testowy podręcznik testowy klucz odpowiedzi 4

2 5 Pomiar psychologiczny zmienne latentne, tzn. ukryte 6 Właściwości psychiczne (czyli zmienne latentne) mogą przybierać różne stany, różniące się pod względem natężenia. nieskończenie wielki zbiór ludzi nieskończenie niskie natężenie nieskończenie duże natężenie 7 Zakładamy, że wszyscy ludzie mają taką właściwość psychiczną jak inteligencja i inne, ale występują one u nich w różnym natężeniu. podejście nomotetyczne - wszystkich ludzi można scharakteryzować pod względem wspólnych dla nich cech podejście idiograficzne - zróżnicowanie zachowań ludzi jest uwarunkowane posiadaniem przez każdego z nich unikalnych cech psychicznych 8

3 Właściwości psychiczne (czyli zmienne latentne) mogą przybierać różne stany, różniące się pod względem natężenia. nieskończenie wielki zbiór ludzi nieskończenie niskie natężenie nieskończenie duże natężenie 9 Między osobami różniącymi się natężeniem tej właściwości psychicznej (zmiennej latentnej) istnieją określone relacje. relacje pomiędzy natężeniem danej cechy u różnych osób Bronisława Andrzej 10 Właściwości psychiczne (zmienne latentne) mają rozkład normalny 11 pomiar psychologiczny to przyporządkowanie liczb poszczególnym osobom w taki sposób, aby relacje między przyporządkowanymi liczbami odzwierciedlały relacje zachodzące między różnymi natężeniami mierzonej właściwości. 12

4 nieobserwowana bezpośrednio właściwość psychiczna INTELIGENCJA zbiór liczb, które mają tą właściwość odzwierciedlać Bronisława Andrzej pomiar psychologiczny to przyporządkowanie liczb poszczególnym osobom w taki sposób, aby relacje między przyporządkowanymi liczbami odzwierciedlały relacje zachodzące między różnymi natężeniami mierzonej właściwości. 14 nieobserowalna bezpośrednio właściwość psychiczna INTELIGENCJA zbiór liczb, które mają tą właściwość odzwierciedlać relacje równości relacje różności : większe lub mniejsze Bronisława Andrzej pomiar psychologiczny to przyporządkowanie liczb poszczególnym osobom w taki sposób, aby relacje między przyporządkowanymi liczbami odzwierciedlały relacje zachodzące między różnymi natężeniami mierzonej właściwości. 16

5 Zakładamy a priori, że relacje między wartościami niewidzialnej cechy psychicznej (np. inteligencji) są odzwierciedlone przez relacje pomiędzy liczbami przypisywanymi ludziom w trakcie pomiaru odpowiednim narzędziem pomiarowym (testem psychologicznym). Dokładnie tak samo założyliśmy wcześniej, że cechy psychiczne mają iloścowy charakter o rozkładzie normalnym. 17 Andrzej Andrzej Andrzej ? ponad 60% populacji Andrzej ,5 ponad 60% populacji

6 Właściwości psychiczne (zmienne latentne) mają rozkład normalny 21 Andrzej ,5 ponad 60% populacji

7 zmiany fizjologiczne mimika próbki zachowania gesty słowa pocenie się 25 wskaźniki to obserwowalne zachowania świadczące o stanach lub cechach psychicznych 26 próbki zachowania inteligencja rozwiązywanie złożonych zadań matematycznych szybkość uczenia się dostrzeganie relacji szybkość podawania odpowiedzi 27 próbki zachowania Spostrzegawczość dostrzeganie relacji szybkość podawania odpowiedzi 28

8 Jedna właściwość psychiczna ma wiele wskaźników, zaś jeden wskaźnik może być powiązany z wieloma właściwościami. 29 Jedna właściwość psychiczna ma wiele wskaźników, zaś jeden wskaźnik może być powiązany z wieloma właściwościami. Im częściej dany wskaźnik się będzie powtarzał, tym bardziej przypiszemy mu nieprzypadkowy charakter. 30 pomiar psychologiczny to przyporządkowanie liczb poszczególnym osobom w taki sposób, aby relacje między przyporządkowanymi liczbami odzwierciedlały relacje zachodzące między różnymi natężeniami mierzonej właściwości. 31 Zliczanie wskaźników danej cechy jest mierzeniem poziomu natężenia tej cechy. Testy psychologiczne zbudowane są z wielu wskaźników. Każdy z nich stanowi pojedynczą pozycję testową 32

9 33 34 rzetelność pomiaru testem ( jak dobrze test mierzy to co mierzy ) 35 Rzetelność pomiaru testem to właściwość psychometryczna, opisująca dokładność pomiaru (spójność wyników) uzyskanego przy użyciu danego narzędzia testowego. 36

10 TESTY INTELIGENCJI Test Matryc Ravena (Jaworowska, Szustrowa) 37 Rzetelność pomiaru testem to właściwość psychometryczna, opisująca dokładność pomiaru (spójność wyników) uzyskanego przy użyciu danego narzędzia testowego. 38 trafność pomiaru testem ( czy test mierzy to co ma mierzyć ) 39 Testy psychologiczne mają nam pozwolić formułować wnioski na temat funkcjonowania człowieka w realnym życiu. 40

11 41 42 Trafność pomiaru testem to właściwość psychometryczna, opisująca adekwatność pomiaru, czyli czy test rzeczywiście mierzy zakładaną zmienną

12 45 standaryzacja ( czy test przeprowadzono w odpowiednich warunkach i w odpowiedni sposób ) 46 TESTY INTELIGENCJI Skala Inteligencji Wechslera (Brzeziński i wsp., 2001) 47 standaryzacja ( czy test przeprowadzono w odpowiednich warunkach i w odpowiedni sposób ) 48

13 Porównanie wyników różnych osób jest możliwe wtedy, gdy diagnosta będzie skrupulatnie przestrzegał procedur badania. 49 Standaryzacja to zapewnienie jednolitej procedury wykonania testu, każdorazowo, gdy jest on używany

14 wynik surowy normy populacja odniesienia czyli: rozkład wyników próby normalizacyjnej 53 Norma nie jest w psychometrii terminem wartościującym (normalny lub nienormany). Norma opisuje w psychometrii typowy poziom wykonania określony na podstawie odsetka osób, które w grupie odniesienia (populacji) uzyskały taki sam wynik jak osoba badana. 54 Norma opisuje typowy poziom wykonania, określony na podstawie tego jaki odsetek osób w grupie odniesienia uzyskał określone wyniki lub na podstawie średniej wartości oszacowanej dla przedstawicieli danej grupy

15 57 obiektywność testu 58 59