Nowe prawo NEWSLETTER PODATKOWY 1. PIT/CIT Rabaty będą rozliczane na bieżąco Od 1 stycznia 2016 r. tylko błędy rachunkowe lub inne oczywiste pomyłki będą musiały być korygowane w miesiącu sprzedaży. Faktury korygujące dokumentujące inne zdarzenia będą wpływać na podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym w miesiącu ich wystawienia. Takie uproszczenia wprowadza ustawa z 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów. Co istotne, dotyczą one zarówno wystawców faktur (korygujących przychody), jak i nabywców towarów lub usług (zmniejszających lub zwiększających wysokość kosztów podatkowych). Zmiany obejmą zarówno podatników CIT, jak i podatników PIT. Nowelizacja powinna zakończyć trwające od wielu lat spory przedsiębiorców z organami podatkowymi o moment ewidencjonowania faktur korygujących. 2. PIT / CIT Znane są limity podatkowe na 2016 r. Obowiązujące w przyszłym roku wskaźniki, które obliczane są według kursu euro z 1 października będą nieco wyższe niż obecnie. W 2016 r. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych będą mogli opłacać kontynuujący działalność podatnicy, którzy w 2015 r. uzyskają przychody z działalności prowadzonej wyłącznie: samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 636.555 zł lub w formie spółki cywilnej lub jawnej, a suma przychodów wszystkich wspólników nie przekroczy kwoty 636.555 zł. Małym podatnikiem w 2016 r. będzie podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą VAT należnego) w 2015 r. nie przekroczy w 5.092.000 zł. W przypadku podatnika prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze (z wyjątkiem komisu) limit będzie wynosił 191.000 zł (jeśli prowizja lub inne postaci wynagrodzenia za wykonane usługi przekroczy w 2015 r. tę kwotę, to dany podmiot w 2016 r. nie będzie małym podatnikiem). Limit jednorazowej amortyzacji w 2016 r. będzie wynosił 212.000 zł. (o 3000 zł więcej niż obecnie). 1
3. VAT Ruszyła loteria paragonowa Od 1 października 2015 r. nabywcy towarów i usług mogą rejestrować na stronie loteriaparagonowa.gov.pl otrzymane paragony o wartości brutto 10 zł lub wyższej. Wśród uczestników rozlosowanych zostanie: 16 samochodów, 84 tablety oraz 72 laptopy. Akcja ma zachęcać do odbierania od sprzedawców wydruków potwierdzeń transakcji z kas fiskalnych. Najbardziej wartościowe nagrody samochody Opel Insignia można wygrać tylko pod warunkiem dokonania zakupu z tzw. branży premiowej. Jest ona zmieniana co kwartał. Obecnie szansę na wygraną specjalną daje paragon od fryzjera lub z salonu kosmetycznego. Warto pamiętać, że rejestracji paragonu można dokonać tylko w miesiącu zakupu towaru lub usługi. Pierwsze losowanie odbędzie się 16 listopada. Co istotne, nagrody nie będą opodatkowane. Wyroki i interpretacje 1. VAT Jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT Gminę i jej jednostki budżetowe należy uznać za jednego podatnika VAT. Tak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 29 września 2015 r. (C-276/14). Orzeczenie to potwierdziło stanowisko zajęte przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 24 czerwca 2013 r. (I FPS 1/13). Dotychczasowa praktyka była jednak inna, ponieważ odmienne stanowisko reprezentowało Ministerstwa Finansów. Teraz będzie musiało się ono zmienić. Potwierdza to komunikat zamieszczony na internetowej stronie Ministerstwa Finansów. Ministerstwo Finansów wskazuje w nim, że gminy nie będą mogły uniknąć scentralizowania rozliczeń VAT. Ministerstwo zdaje sobie jednak sprawę, że oznacza to dla nich rewolucję. W związku z tym wyjaśniło, że: aby zapewnić samorządom czas na przygotowanie się do nowego modelu rozliczeń, do połowy 2016 r. nie będą kwestionowane rozliczenia dokonywane z zastosowaniem obecnego modelu rozliczeń. Ministerstwo zakłada, że co do zasady gminy nie będą korygować rozliczeń za lata poprzednie. Dopuszcza jednak dokonanie takich korekt decyzja należy do gmin. Ministerstwo wskazuje jednak, że gmina która zdecyduje się na złożenie korekt musi nimi objąć cały nieprzedawniony okres i uwzględniać tzw. prewspółczynnik (w tym zakresie wyjaśnienia MF budzą poważne wątpliwości). Ministerstwo zwraca także uwagę, że w przypadku korekty może pojawić się konieczność zwrotu części dotacji uzyskanych ze środków unijnych. 2
Bez względu na to, czy gminy zdecydują się na korygowanie rozliczeń z ostatnich lat, czy tylko zmienią zasady obowiązujące w przyszłości czeka je trudne zadanie. Poza samą centralizacją trzeba bowiem uwzględnić, że od 1 stycznia 2016 r. wchodzą w życie przepisy dotyczące konieczności stosowania tzw. prewspółczynnika (czyli z ustawy o VAT będzie wynikać, że czynności niepodlegające opodatkowaniu będą wpływać na wysokość odliczenia VAT). 2. Ordynacja podatkowa Minister może zmienić każdą interpretację Przepisy ordynacji podatkowej dopuszczają możliwość modyfikacji interpretacji indywidualnej, nawet gdy została ona wydana w wyniku orzeczenia sądowego. Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 września 2015 r. (I FSK 563/14). Wyrok dotyczył zasad wykładni art. 14e 1 ordynacji podatkowej. Z tego przepisu wynika, że Minister Finansów może z urzędu zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W analizowanej sprawie powstała wątpliwość, czy zmiany interpretacji wydanej w wyniku wygrania przez podatnika sporu przed sądem nie uniemożliwia art. 170 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przepis ten stanowi bowiem, że prawomocne orzeczenie wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, ale również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Naczelny Sąd Administracyjny uznał jednak, że zmieniona interpretacja jest już nową sprawą. W konsekwencji art. 170 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie ma w takim przypadku zastosowania. 3. VAT Termin na korektę rozliczeń zależy od jej przyczyny Jeżeli podatnik nie odliczył w terminie VAT wynikającego z faktur zakupu, to może to zrobić składając korektę deklaracji za okres, w którym prawo do odliczenia mu przysługiwało. Co do zasady ma na to 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do odliczenia. W niektórych wypadkach okres ten powinien trwać jednak rok dłużej. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 września 2015 r. (I FSK 849/14). Istotą sporu jest skuteczność korekty deklaracji VAT dokonanej po terminie określonym w art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, ale przed upływem przedawnienia zobowiązania. 3
Naczelny Sąd Administracyjny nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika, że art. 86 ust. 13 ustawy o VAT jest niezgodny z Dyrektywą VAT. Mimo tego uznał, że w analizowanym stanie faktycznym podatnik miał prawo złożenia korekty po upływie terminu określonego w art. 86 ust. 13 ustawy o VAT. Naczelny Sąd Administracyjny zauważył, że w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej termin do odliczenia podatku zawarty w tym przepisie powinien być zastosowany do podatników niestarannych, czyli takich, którzy chcą poprawić popełnione wcześniej błędy. W analizowanej sytuacji dochowanie przez podatnika staranności nie budziło natomiast żadnych wątpliwości. Postępował on bowiem zgodnie z uzyskaną interpretacją indywidualną. Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że termin określony w art. 86 ust. 13 ustawy o VAT znajduje zastosowanie, gdy w konkretnych okolicznościach nie narusza to zagwarantowanej konstytucyjnie zasady demokratycznego państwa prawa, w tym zasady zaufania. Oznacza to, że nie bierze się go pod uwagę m.in. w przypadku wadliwej implementacji prawa UE do polskich przepisów, która pozbawiła podatnika możliwości odliczenia VAT w terminach na zasadach ogólnych. Podobnie jest, gdy podatnik został pozbawiony prawa do odliczenia w wyniku zastosowania interpretacji indywidualnej, która po pewnym czasie okazała się błędna. 4. Podatki lokalne Kiedy nadpłatę można zaliczyć na poczet innych podatków Podatnik może złożyć wniosek, aby nadpłatą w podatku od czynności cywilnoprawnych uregulować zobowiązanie w podatku od nieruchomości. Nie jest jednak możliwa zapłata w ten sposób VAT lub CIT, bo inni są beneficjenci wpływów. Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 21 września 2015 r. (I SA/Gl 536/15). Wyjaśnił on, że zaliczenie nadpłaty na poczet innych zobowiązań jest możliwe tylko, gdy beneficjentem jest ten sam podmiot. Zgodnie z art. 76 1 ordynacji podatkowej nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem w pierwszej kolejności podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetki za zwłokę oraz bieżące zobowiązań podatkowych. Jeśli powyższe zobowiązania nie występują, to nadpłata jest zwracana podatnikowi, chyba że złoży on wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych. W uzasadnienie orzeczenia z 21 września 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny przyznał, że przepisy ordynacji podatkowej nie zawierają wprost ograniczeń powodujących, że np. nadpłaty w podatku od nieruchomości nie można zaliczyć na zobowiązanie VAT. Wyjaśnił jednak, że mimo tego nie jest to dopuszczalne. Dla skuteczności takiego zaliczenia niezbędna jest nowiem tożsamości beneficjenta wpływów. Gdyby uznać, że jest inaczej, to powodowałoby to konieczność dokonywania wzajemnych 4
rozliczeń między urzędami skarbowymi i jednostkami samorządu terytorialnego. Skoro przepisy nie przewidują takich rozliczeń, to należy uznać, że niedopuszczalne jest zaliczenie, np. nadpłat z tytułu podatku stanowiącego dochód jednostki samorządu terytorialnego (np. podatku od nieruchomości) na poczet zobowiązań w podatku stanowiącym dochód Skarbu Państwa. 5. PIT Czy wyżywienie pracownika w delegacji jest zwolnione z opodatkowania W czasie podróży służbowej pracodawca może przyznać pracownikowi dietę albo pokryć koszty wyżywienia. W obu przypadkach będzie obowiązywał ten sam limit zwolnienia świadczenia z PIT. W przypadku podróży krajowej obecnie wynosi on 30 zł. Nadwyżka ponad tę kwotę podlega opodatkowaniu, także, gdy pracodawca pokrywa koszty wyżywienia pracownika (jest ono udokumentowane fakturami). Tak wynika z orzeczenia Naczelny Sąd Administracyjny z 9 września 2015 r. (II FSK 1516/13). Sąd wyjaśnił, że istota sporu merytorycznego sprowadza się do rozumienia pojęcia innych należności za czas podróży służbowych. Jest to bowiem jedna z kategorii całkowicie zwolnionych z opodatkowania. Gdyby można zaliczyć do nich koszty wyżywienia, to pracownik nie płaciłby z tego tytułu podatku bez względu na to, czy uzyskał świadczenie o wartości 30 zł czy też wyższe. Analizując przepisy o podróżach służbowych sąd uznał, że wskazane pojęcie nie obejmuje wyżywienia w czasie delegacji. Dodatkowo Naczelny Sąd Administracyjny powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (sygn. K 7/13). Na jego podstawie zauważył, że pełne wyżywienie jest wydatkiem ponoszonym przez pracodawcę w interesie pracownika. Pracodawca zobowiązany jest bowiem jedynie do zrekompensowania pracownikowi różnicy między wydatkami ponoszonych na wyżywienie w delegacji, a takimi wydatkami ponoszonymi na co dzień. W razie Państwa pytań prosimy o kontakt z: Michał Dec partner, doradca podatkowy email: michal.dec@kndp.pl tel. + 22 826 00 62 lub Państwa doradcą ze strony naszej Kancelarii Konrad Piłat doradca podatkowy e-mail: konrad.pilat@kndp.pl tel. +22 826 00 62 KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy ul. Miodowa 1, 00-080 Warszawa, tel.: +48 22 826 00 62; www.kndp.pl Niniejszy dokument nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Nie ponosimy odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w komunikacie bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii doradców prawnych lub podatkowych. 5