1. VAT Gdzie składać deklaracje i wpłacać podatek po zmianach przepisów

Transkrypt

1 NOWE PRAWO 1. VAT Gdzie składać deklaracje i wpłacać podatek po zmianach przepisów NEWSLETTER PODATKOWY Od 1 stycznia 2016 r. o właściwości miejscowej urzędu skarbowego dla celów VAT nie będzie już decydowało miejsce prowadzenia działalności, tylko miejsce zamieszkania podatnika lub jego siedziba. Takie są konsekwencje wejścia w życie ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1649). Obecnie zasadą jest, że VAT należy rozliczać w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Dopiero jeśli dany podatnik wykonuje działalność na terenie objętym zakresem działania dwóch lub więcej urzędów skarbowych, to decyduje siedziba lub miejsce zamieszkania. Celem nowelizacji jest to, aby podatek dochodowy oraz VAT był rozliczany w tym samym urzędzie skarbowym. W niektórych przypadkach powyższa zmiana przepisów spowoduje zmianę właściwości urzędu skarbowego. Nowe regulacje niestety nie wskazują, czy o takiej zmianie należy zawiadomić składając aktualizację VAT-R. Należy się spodziewać, że stanowisko w tej sprawie zajmie Ministerstwo Finansów. Jeśli tak się stanie, to poinformujemy o tym w kolejnym numerze newsletter-a. Na rozstrzygnięcie tych wątpliwości pozostało jeszcze sporo czasu. Należy bowiem pamiętać, że deklaracje VAT za grudzień 2015 r. (IV kwartał) należy złożyć na dotychczasowych zasadach. Dopiero formularze za styczeń 2016 r. (I kwartał) będą musiały być złożone zgodnie z nowymi przepisami dotyczącymi określania właściwości miejscowej urzędów skarbowych dla celów VAT. 2. Rachunkowość Małe jednostki mogą przygotować uproszczone sprawozdanie finansowe Osoby przygotowujące sprawozdania finansowe za 2015 r. mogą skorzystać z jego wzoru przeznaczonego dla niewielkich podmiotów. Dzięki temu prezentowane dane będą mogły być mniej szczegółowe. Powyższe ułatwienie mogą stosować małe jednostki. Zostały one zdefiniowane w art. 3 ust. 1c ustawy o rachunkowości. Są to m.in. zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych spółki handlowe (osobowe i kapitałowe) oraz cywilne, jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy (a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą 1

2 w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą), nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: a) zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, b) zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, c) 50 osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. Do małych jednostek zalicza się również osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które dobrowolnie zdecydowały się na prowadzenie pełnej księgowości (czyli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej euro). Należy jednak pamiętać, że sporządzanie uproszczonego sprawozdania zgodnie z wzorem określonym w załączniku nr 5 do ustawy o rachunkowości uzależnione jest od podjęcia takiej decyzji przez organ uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego (np. zgromadzenie wspólników). WYROKI I INTERPRETACJE 1. PIT Ryczałt za używanie samochodu służbowego obejmuje zużyte paliwo Od początku 2015 r. przychód pracownika, który używa firmowe auto do celów prywatnych określony jest w sposób zryczałtowany. W zależności od pojemności silnika wynosi on 250 zł lub 400 zł miesięcznie. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 23 listopada 2015 r. (I SA/Wr 1595/15) uznał, że kwoty te obejmują paliwo sfinansowane przez pracodawcę. To pierwsze orzeczenie dotyczące tego zagadnienia. Wyrok dotyczy sposobu wykładni obowiązującego od 1 stycznia 2015 r. art. 12 ust. 2a ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem: wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości: 1) 250 zł miesięcznie dla samochodów o pojemności silnika do 1600 cm 3 ; 2) 400 zł miesięcznie dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm 3. 2

3 Organy podatkowe twierdzą, że kwota zryczałtowanego przychodu doliczana jest z tytułu samego udostępnienia samochodu. Ich zdaniem, jeśli pracodawca finansuje paliwo zużywane do jazd prywatnych, to z tego tytułu pracownik uzyskuje dodatkowy przychód, który powinien zostać odrębnie opodatkowany. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Wrocławie nie zgodził się z taką wykładnią przepisów. W ustnym uzasadnieniu zauważył, że ustawodawca w sposób jednoznaczny powiązał wysokość ryczałtu z pojemnością silnika samochodu. Wskazuje to, że chciał uzależnić tę kwotę od zużycia paliwa, ponieważ ten element kosztów utrzymania samochodu powiązany jest z pojemnością silnika. W ocenie sądu należy zatem uznać, że ryczałt powinien obejmować wszystkie wydatki, które pracodawca ponosi na utrzymanie samochodu udostępnianego pracownikowi. To bardzo korzystne dla podatników orzeczenie. Należy się jednak spodziewać, że nie zakończy ono sporu. Sprawa najprawdopodobniej trafi do Naczelnego Sądu Administracyjnego. 2. VAT Wydanie towaru w zamian za udziały lub akcje podlega VAT Przekazanie przez spółkę wspólnikowi towaru w zamian za zbywane przez niego na rzecz spółki udziały stanowi dostawę towarów. Nie ma przy tym żadnego znaczenia, że odbywa się to w ramach instytucji umorzenia udziałów uregulowanej w Kodeksie spółek handlowych. Tak wynika z uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 listopada 2015 r. (I FPS 6/15). W uzasadnieniu sąd zauważył, że nie ma żadnych wątpliwości, iż wniesienie przez wspólnika aportu do spółki w zamian za objęte udziały stanowi dostawę towarów. W konsekwencji nie ma podstaw, aby uznać, że przekazanie przez spółkę wspólnikowi towaru w zamian za zbywane przez niego na rzecz spółki udziały nie jest dostawą towarów. W obu tych przypadkach dochodzi bowiem do odpłatnego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W pierwszym przypadku przez wspólnika na rzecz spółki, w drugim przez spółkę na rzecz wspólnika. Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że przyjęcie, iż przekazanie wspólnikowi przez spółkę towaru w zamian za nabyte od tego wspólnika udziały w celu ich umorzenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT naruszałoby zasadę powszechności opodatkowania. W ocenie sądu powodowałoby ono również, że otrzymujący towar wspólnik byłby w korzystniejszej sytuacji od podmiotu niebędącego wspólnikiem. 3

4 3. VAT Stawka na produkt spożywczy może zależeć od jego składu Prawo UE nie sprzeciwia się zastosowaniu obniżonych stawek w podatku od towarów i usług w oparciu o Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług. Nie ma również przeszkód, aby wysokość VAT zależała od użytych składników oraz ich ilości. Tak wynika w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (podjętego w składzie 7 sędziów) z dnia 16 listopada 2015 r. (I FSK 759/14). Sąd potwierdził, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej towary lub usługi podobne (które są konkurencyjne wobec siebie) nie mogą być traktowane odmiennie z punktu widzenia podatku VAT. Naczelny Sąd Administracyjny uznał jednak, że w analizowanej sprawie powyższa reguła nie została naruszona. Sąd pierwszej instancji po zdefiniowaniu na czym polega podobieństwo towarów dokonał bowiem porównania wskazanych przez podatnika produktów spożywczych pod względem cech wspólnych i odróżniających. Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się, że oceny należy dokonywać z perspektywy konsumenta. Cechami, które należy uwzględnić przy tej ocenie są zatem: skład, smak, funkcja towarów (środków spożywczych) oraz ewentualnie inne właściwości, które mogłyby mieć wpływ na decyzję konsumenta co do wyboru danego towaru. Oznacza to, że soki nie są towarami podobnymi do napojów zawierających poniżej 20 proc. masy soku. W ocenie sądu nie można zgodzić się z oceną, że dla przeciętnego konsumenta nie ma żadnego znaczenia, czy spożywa 100 proc. sok czy też napój zawierający niewielką ilość naturalnego soku uzupełniony barwnikami i chemicznymi dodatkami smakowymi. 4. CIT Można rozliczyć straty na opcjach zabezpieczających ryzyko Jeśli przedsiębiorstwo nie nabyło opcji walutowych w celach spekulacyjnych, lecz aby zabezpieczyć się przed zmianami kursów walut, to poniesione z tego tytułu straty może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Tak wynika z interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 3 grudnia 2015 r. (FN ). Dotychczas organy podatkowe kwestionowały możliwość podatkowego rozliczenia opcji walutowych. Z kolei orzecznictwo było niejednolite. Można jednak było z niego wyciągnąć ogólny wniosek, że jeśli opcje stanowiły zabezpieczenie ryzyka przedsiębiorstwa, to stratę można rozliczyć. Natomiast gdy transakcje miały charakter spekulacyjny, to takie uprawnienie nie przysługuje. Oznacza to, że interpretacja jedynie zbliża 4

5 stanowisko MF do orzecznictwa. Nadal problemem może być jednak ocena poszczególnych transakcji, ponieważ wymaga to analiz ekonomicznych Warto również zauważyć, że interpretacja nie pomoże firmom, które spór z organami podatkowymi już ostatecznie przegrały. Nie stanowi ona bowiem podstawy do wznowienia postępowania. Formalnie nie daje ona również dodatkowych argumentów podatnikom, którzy oczekują na wydanie wyroku przez sąd administracyjny. Interpretacje są bowiem wiążące tylko dla organów podatkowych. Dla sądów już nie i mogą one wydać wyrok mniej korzystny niż wynika to z interpretacji MF. 5. VAT Biura podróży skompensują dodatnie marże z ujemnymi Przy obliczaniu podstawy opodatkowania VAT z tytułu świadczenia usług turystyki podatnik ma prawo uwzględnienia zarówno dodatnich, jak i ujemnych marż uzyskanych z tytułu świadczenia usług turystyki. Przy obliczaniu podatku decyduje wynik za okres rozliczeniowy (miesiąc lub kwartał). Takie zasady wykładni przepisów wynikają z interpretacji ogólnej z dnia 30 listopada 2015 r. (PT EPT.403). Minister wyjaśnił, że nawet gdy tak wyliczona podstawa opodatkowania za dany okres rozliczeniowy jest wartością ujemną, to podatnik nie ma możliwości wykazania ujemnego VAT należnego. To dlatego, że podatek VAT ze swej natury nie może przyjmować bowiem wartości ujemnych. Stanowisko zajęte przez Ministra Finansów jest zgodne z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego. 6. VAT Kiedy można uzyskać zwrot podatku w 25 dni Uregulowanie faktur poprzez potrącenie nie pozwala odzyskać nadwyżki VAT naliczonego nad należnym w krótszym terminie. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 30 listopada 2015 r. (I FSK 1292/14). Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, jeśli kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od VAT należnego, to podatnik ma prawo: a) do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub b) do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Podstawowy termin zwrotu wynosi 60 dni od dnia złożenia deklaracji. 5

6 W pewnych przypadkach przepisy przewidują jednak jego skrócenie. Zgodnie z art. 87 ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT na wniosek podatnika, złożony wraz z deklaracją podatkową, urząd skarbowy jest zobowiązany dokonać zwrotu w terminie 25 dni licząc od dnia złożenia rozliczenia, w przypadku, gdy kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji podatkowej, wynikają z faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone, z uwzględnieniem art. 22 ustawy z o swobodzie działalności gospodarczej. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że warunkiem otrzymania przyspieszonego zwrotu na podstawie tego przepisu jest korzystanie z rachunku bankowego i przelew pieniędzy za faktury. Potrącenie nie skraca zatem terminu zwrotu do 25 dni. Sąd uzasadnił, że termin 60-dniowy nie jest terminem nadmiernym, nie wypacza systemu VAT i nie zawiera żadnych warunków co do formy i terminu płatności kwot wynikających z faktur VAT. W ocenie sądu 60-dniowy termin pozwala organowi podatkowemu na realne sprawdzenie zasadności zwrotu podatku. Skrócenie tego terminu do 25 dni jest wyjątkiem od podstawowej reguły. Nie ma zatem podstaw, aby dokonywać wykładni rozszerzającej analizowanych przepisów. W razie Państwa pytań prosimy o kontakt z: Michał Dec partner, doradca podatkowy michal.dec@kndp.pl tel lub Państwa doradcą ze strony naszej Kancelarii Konrad Piłat doradca podatkowy konrad.pilat@kndp.pl tel KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy ul. Miodowa 1, Warszawa, tel.: ; Niniejszy dokument nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Nie ponosimy odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w komunikacie bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii doradców prawnych lub podatkowych. 6