1. VAT Nowe obowiązki i sankcje mają wejść już od 1 stycznia 2017 r.

Transkrypt

1 NOWE PRAWO 1. VAT Nowe obowiązki i sankcje mają wejść już od 1 stycznia 2017 r. NEWSLETTER PODATKOWY Podatnik, który zaniży podatek do zapłaty albo zawyży VAT do zwrotu lub przeniesienia na kolejny miesiąc zostanie obciążony sankcją. Będzie ona wynosić 30 proc. różnicy między prawidłową, a wykazaną kwotą. To jedna ze zmian przewidziana w przygotowanej przez Ministerstwo Finansów nowelizacji ustawy o VAT. Zgodnie z nią, sankcji nie zapłacą podatnicy, którzy przed wszczęciem kontroli sami skorygują błędy. Unikną jej również podmioty, które wykazały VAT należny lub naliczony w innym okresie niż powinny albo popełniły proste błędy rachunkowe. Zupełnie inaczej będzie traktowane odliczenie VAT z tzw. pustej faktury. W tym przypadku wysokość sankcji wyniesie nie 30 proc., a 100 proc. różnicy między prawidłowym zobowiązaniem (kwotą do zwrotu albo przeniesienia), a wartością wykazaną przez podatnika. Powyższe zmiany spowodują, że od przyszłego roku wszelkie rozliczenia VAT będą obciążone znacznie wyższym ryzykiem. Błąd w interpretacji przepisów (np. dotyczący tego, kto powinien rozliczyć VAT należny albo jaką stawkę należy zastosować), będzie mógł bowiem spowodować obciążenie podatnika dodatkowym zobowiązaniem podatkowym. Niektóre podmioty, które dopiero w przyszłym roku zamierzają zarejestrować się jako podatnik VAT będą musiały uiścić kaucję gwarancyjną. Dotyczyć to może m.in. firm korzystających z tzw. wirtualnych biur. Kaucja wyniesie od 20 tys. zł do 200 tys. zł. Podatnicy uregulują ją w różny sposób, np. jako depozyt na wyodrębnionym rachunku urzędu skarbowego lub w formie gwarancji bankowej albo ubezpieczeniowej. Pojawi się również odpowiedzialność solidarna pełnomocnika za zaległości podatkowe zarejestrowanego przez niego podatnika. Będzie ona obejmować pierwsze pół roku działania firmy jako podatnika VAT. Odpowiedzialność ta została ograniczona do 10-krotności przeciętnego wynagrodzenia. Ponadto planowane jest: ograniczenie możliwości stosowania kwartalnych deklaracji oraz możliwości ubiegania się o zwrot podatku w terminie 25 dni, rozszerzenie tzw. odwrotnego obciążenia VAT na nowe towary i usługi (np. mikroprocesory) oraz odpowiedzialności solidarnej nabywcy (np. w przypadku transakcji dotyczących dysków twardych i folii typu stretch), a także inne zmiany, które mają utrudnić wyłudzenia VAT w ramach przestępstw karuzelowych. Wśród korzystnych dla podatników zmian warto wskazać na podwyższenie limitu zwolnienia podmiotowego ze 150 tys. zł do 200 tys. zł rocznie. Projekt przewiduje również zaostrzenie kar wynikających z kodeksu karnego skarbowego. Nowe rozwiązania mają wejść w życie 1 stycznia 2017 r. 1

2 2. VAT Organy podatkowe łatwiej zweryfikują sklepy internetowe Podatnicy, którzy w 2017 r. chcą nadal uniknąć wydawania paragonów ze względu na to, że wszystkie płatności przyjmują bezgotówkowo będą musieli upoważnić swój bank do przekazywania organom podatkowym informacji o wszystkich operacjach dokonywanych na koncie, na które wpływają pieniądze od klientów detalicznych. To najistotniejsza zmiana przewidziana w projekcie rozporządzenia w sprawie zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zmiana ta dotyczy podatników, którzy obecnie korzystają ze zwolnienia na podstawie poz. 37 lub 38 załącznika do obecnie obowiązującego rozporządzenia. Przepisy te przewidują zwolnienie z obowiązku dokumentowania paragonem: dostawy towarów w systemie wysyłkowym, jeżeli podatnik otrzyma w całości zapłatę za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowokredytowej. W obu przypadkach zwolnienie dotyczy tylko sytuacji, gdy prowadzona przez podatnika ewidencja zawiera wymagane przez przepisy informacje. Musi z niej jednoznacznie wynikać, jakiej konkretnie czynności ona dotyczyła. Od 1 stycznia 2017 r. organy podatkowe łatwiej zweryfikują, czy podatnik wykazuje wszystkie obroty. Będą bowiem miały możliwość zweryfikowania obrotów na koncie, bez konieczności przechodzenia standardowej procedury z tym związanej (żądanie naczelnika urzędu skarbowego albo dyrektora urzędu kontroli skarbowej, z którym może on wystąpić, gdy zebrany materiał dowodowy wymaga uzupełnienia). W praktyce oznacza to, że od 2017 r. porównanie obrotów na koncie z ewidencją sprzedaży najprawdopodobniej będzie pierwszą czynnością dokonywaną w przypadku ewentualnej kontroli u podatników korzystających z opisanego zwolnienia. Warto zauważyć, że nowe rozporządzenie ustanawia zwolnienia tylko na 2017 r. (obecne obowiązywało dwa lata). Z uzasadnienia projektu wynika, że w kolejnym roku należy spodziewać się znacznie większych zmian. Planowana jest bowiem modernizacją całego systemu kas. Prawdopodobnie z tego powodu większość dotychczasowych rozwiązań (np. wynoszący 20 tys. zł limit zwolnienia podmiotowego) pozostała bez zmian. 2

3 WYROKI I INTERPRETACJE 1. VAT Wynajmowanie samochodu pracownikowi nie wyklucza pełnego VAT Możliwa jest sytuacja, gdy pracodawca odpłatnie udostępnia zatrudnionej osobie samochód służbowy i odlicza cały VAT związany z nabyciem i eksploatacją tego pojazdu. Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 22 września 2016 r. (III SA/Wa 2346/15). Z art. 86a ust. 4 ustawy o VAT wynika, że podatnicy mogą odliczać cały VAT związany z nabyciem i eksploatacją samochodów osobowych, gdy sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. To istotny przepis, ponieważ dotyczy wszystkich typów pojazdów. Od momentu jego wejścia w życie pojawiła się wątpliwość, czy fakt, że samochód jest wynajmowany pracownikowi (zatrudniona osoba płaci za możliwość używania auta do celów prywatnych) wyklucza odliczanie 100 proc. VAT naliczonego (w przypadku samochodów z nadwoziem osobowym zasadą jest uwzględnianie w rozliczeniach VAT połowy podatku wynikającego z faktur zakupów). W interpretacjach dotyczących tego problemu organy podatkowe uznają, że wykorzystywanie samochodów przez pracowników w celu realizacji ich obowiązków służbowych oraz jednoczesne udostępnienie tych samych samochodów pracownikom do wykorzystania w celach prywatnych nie pozwala na stworzenie jasnych i przejrzystych zasad, z których wynikałby brak możliwości użycia samochodów do celów prywatnych. WSA w Warszawie był innego zdania. W ocenie sądu organ bezpodstawnie przyjął, że zawarcie przez spółkę z jej pracownikami odpłatnej umowy najmu samochodów osobowych oznacza, iż samochody te nie będą wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej spółki jako podatnika. Wykorzystywanie przez spółkę posiadanych samochodów osobowych celem generowania przychodów z jej podstawowego zakresu działalności gospodarczej oraz z tytułu odpłatnego wynajmowania tych samochodów oznacza, że w całości samochody te wykorzystywane są na potrzeby prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej. Możliwość wykorzystywania samochodów osobowych przez pracowników spółki na ich cele osobiste, ale na podstawie odpłatnej umowy najmu zawartej ze spółką nie jest zatem wykorzystywaniem pojazdów na potrzeby prywatne w rozumieniu art. 86a ust. 4 ustawy o VAT. Sąd zwrócił jednak uwagę, że pewne wątpliwości może budzić kwestia prowadzenia ewidencji przebiegu w sposób, który będzie potwierdzał wykorzystywanie samochodów wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej. 3

4 2. CIT Darmowe świadczenia nie są kosztem bez względu na motywy ich wykonania Deweloper, który wyremontuje sąsiadujący z prowadzoną inwestycją budynek nie zaliczy wydatków do kosztów uzyskania przychodów, mimo że jego jedynym celem była sprzedaż budowanych apartamentów po wyższej cenie. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 września 2016 r. (II FSK 2186/14). Sprawa dotyczyła wniosku o interpretację. Wystąpiła z nim spółka zajmująca się budową apartamentów. Aby zwiększyć ich atrakcyjność postanowiła m.in. wyremontować elewację i dach sąsiadującego z prowadzoną inwestycją starego budynku mieszkalnego. Spółka zapytała, czy poniesione wydatki może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Dyrektor izby skarbowej uznał, że nie jest to możliwe ze względu na brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT. Przepis ten wyłącza bowiem z kosztów podatkowych darowizny i ofiary wszelkiego rodzaju (z pewnymi wyjątkami, które nie mają zastosowania w tej sprawie). Argumentem było to, że umowa ze wspólnotą mieszkaniową, do której należał remontowany budynek miała charakter jednostronnie zobowiązujący (spółka nie uzyska w zamian żadnego ekwiwalentu). Sprawa trafiła do WSA w Warszawie. Ten uchylił interpretację uznając, że spółka ma prawo zaliczyć wydatki do kosztów podatkowych. WSA w Warszawie wskazał, że istotny jest cel świadczenia. W ocenie sądu nie ma wątpliwości, że była nim maksymalizacja zysku, a nie wola obdarowania kogokolwiek. W analizowanej sytuacji spółka nie działała bowiem z intencją polepszenie sytuacji wspólnoty mieszkaniowej. WSA w Warszawie zauważył również, że spółka uzyska ekwiwalent ekonomiczny, tylko od innych podmiotów. W konsekwencji w ocenie sądu art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT nie powinien mieć zastosowania w niniejszej sprawie. Dyrektor izby skarbowej złożył kasację od powyższego wyroku, a Naczelny Sąd Administracyjny przyznał mu rację. Zdaniem NSA sąd I instancji popełnił istotny błąd, ponieważ w swoich rozważaniach dotyczących darowizny na gruncie kodeksu cywilnego pominął cele, motywy i pobudki działania spółki, a ograniczył się do oceny świadczenia na gruncie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. W ocenie NSA pobudki, cele i motywy działania darczyńcy nie mają żadnego znaczenia z punktu widzenia prawa cywilnego. Oznacza to, że wystarczające jest, iż analizowana umowa ma charakter bezpłatny, zobowiązujący i konsensualny. W konsekwencji spółka nie ma prawa podatkowego rozliczenia kosztów bez względu na to, w jakim celu jednostronnie zobowiązała się do wykonania remontu. 4

5 3. CIT Zwrot nadpłaconych składek ZUS wymaga korekty zeznania Po otrzymaniu zwrotu składek z ZUS pracodawca jest zobowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów w okresach, w których je wykazał. Powoduje to zwiększenie zaliczek na CIT oraz podatku wykazanego w zeznaniach za poszczególne lata. Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 7 września 2016 r. (I SA/Wr 307/16). Orzeczenie dotyczy składek finansowanych przez pracodawcę i opłaconych przez niego w latach We wniosku o interpretację spółka wskazała, że na mocy wyroku sądu okręgowego otrzymała w 2015 r. z ZUS zwrot nienależnie opłaconych składek z tytułu zatrudniania pracowników oddelegowanych do pracy w innym kraju. W części finansowanej przez spółkę składki zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu spółki w miesiącach, za które były należne ( na podstawie art. 15 ust. 4h ustawy o CIT). Spółka zapytała, w jaki sposób zwrot wpływa na jej rozliczenia podatkowe. Jej zdaniem powinna skorygować koszty w momencie ich poniesienia. Nie może jednak dokonać takiej korekty za lata, które uległy przedawnieniu. Dyrektor IS w Katowicach uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Wyjaśnił, że co do zasady korekta powinna być odniesiona do momentu, w którym koszty zostały uprzednio ujęte. Skoro jednak taka korekta nie jest możliwa ze względu na przedawnienie, to spółka ma obowiązek wykazania zwrotu jako przychód. Dyrektor powołał się na art. 12 ust. 1 ustawy o CIT. Przepis ten stanowi, że przychodem są w szczególności otrzymane pieniądze. Ponadto zwrócił uwagę na art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT, zgodnie z którym, do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Sąd nie zgodził się z taką wykładnią przepisów i uchylił interpretację. Stwierdził, że niedopuszczalne jest traktowanie tego samego rodzaju zdarzenia różnie raz jako korekty kosztów, a raz jak przychodu. Sąd wyjaśnił, że za okres przedawnienia nie ma już możliwości złożenia skorygowanej deklaracji i ten podatek nie będzie przez spółkę zapłacony. Nie powoduje to jednak, że spółka z tego tytułu osiągnęła przychód w rozumieniu ustawy o CIT. W razie Państwa pytań prosimy o kontakt z: Michał Dec partner, doradca podatkowy michal.dec@kndp.pl tel lub Państwa doradcą ze strony naszej Kancelarii Konrad Piłat doradca podatkowy konrad.pilat@kndp.pl tel KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy ul. Miodowa 1, Warszawa, tel.: ; Niniejszy dokument nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Nie ponosimy odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w komunikacie bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii doradców prawnych lub podatkowych. 5