Program zajęć dodatkowych realizowanych w ramach projektu,,indywidualizacja procesu nauczania i wychowania w Niepublicznej Szkole Podstawowej w Trzemesnej 1. Zajęcia dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, w tym także zagrożonych ryzykiem dysleksji. 2. Czas trwania i sposób realizacji to 30 godzin po 45 minut w I semestrze roku szkolnego 2011/2012 oraz 30 godzin po 45 minut w I semestrze roku szkolnego 2012/2013. 3. Metoda pracy: zadaniowa, ćwiczenia a forma pracy: indywidualna, grupowa. 4. Wymagania wstępne dla uczestników zajęć - uczniowie ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania. 5. Ilość uczniów na zajęciach: grupa I - 5 osób Cel główny: 1. Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez indywidualizację procesu nauczania i wychowania dzieci klasy I 2. Wyrównywanie braków w rozwoju psychomotorycznym dzieci oraz opanowanie przez nie podstawowych umiejętności w czytaniu i pisaniu. Cele operacyjne: 1. Uczeń potrafi słuchać i wypowiadać się na dany temat. 2. Prawidłowo odtwarza kształt liter. 3. Pisze we właściwym temacie. 4. Poprawnie przepisuje, pisze z pamięci 5. Zapamiętuje proste zasady ortograficzne. 6. Czyta sylabami i w miarę możliwości całościowo. 7. Dostrzega i poprawia popełnione błędy. 8. Usprawniają się zaburzone funkcje percepcyjno - motoryczne. Plan zajęć dla klasy pierwszej Ćwiczenia rozwijające ogólne sprawności ruchowe i manualne * Ćwiczenia ogólnej sprawności ruchowej - przenoszenie różnych przedmiotów 1
- wiązanie, przewlekanie, zapinanie - ćwiczenia równoważne (chodzenie po narysowanej linii) - ćwiczenia orientacji kierunkowej (skąd odchodzi głos?) - zagadki ruchowe naśladowanie i odgadywanie czynności Ilość godzin 4 * Ćwiczenia sprawności manualnej - ugniatanie różnych materiałów np. kul z papieru i rzucanie do celu - rozdzieranie i wydzieranie papieru - modelowanie plasteliny - nawlekanie i przewlekanie - ćwiczenia w sprawności palców naśladowanie Ćwiczenia rozmachowe rąk: - rysowanie w powietrzu (zgodnie z przyjętym kierunkiem) linii poziomych, pionowych, ukośnych, różnych kształtów - rysowanie i kreślenie linii oraz kształtów palcem, patykiem, kredką na dużych arkuszach papieru, ziemi, tackach z mąką, kaszą, tablicy Pogrubienie powiększonych konturów i układów pasowych palcem, pędzlem, mazakiem. Zapełnianie przestrzeni konturów. Ilość godzin 4 * Ćwiczenia graficzne - pogrubienie konturów, figur, znaczków, obrazków - rysowanie wzorów po śladzie kreskowym lub kropkowym - obrysowywanie drobnych kształtów szablonów - rysowanie po śladzie, kończenie zaczętego wzoru, odwzorowywanie, rysowanie z pamięci - dorysowywanie brakujących elementów - rysowanie szlaczków literopodobnych - odtwarzanie układów linearnych różniących się kształtem lub kolorem Ilość godzin - 3 Ćwiczenia funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej na materiale obrazkowym i abstrakcyjnym bez czytania * Ćwiczenia percepcji wzrokowej - wyszukiwanie podobnych kształtów - odbieranie obrazków i figur geometrycznych w pary - układanie obrazków wg instrukcji słownych określanie położenia - układanie obrazków z części - mozaiki z elementów geometrycznych 2
- dobieranie części obrazka do całości - rysowanie od szablonów obrazków i figur - kompozycje z klocków wg wzoru - dobieranie zbiorów liczbowych w tym samym układzie, a potem w innym - wyszukiwanie podobieństw i różnic na obrazku - wyszukiwanie i dobieranie par liter bez czytania Ilość godzin 3 Ćwiczenia funkcji słuchowych * Ćwiczenia wrażliwości słuchowej - wysłuchiwanie i różnicowanie dźwięków otoczenia oraz ich lokalizacja - różnicowanie głosów przyrody - rozpoznawanie odgłosów wydawanych przez spadające, przesypujące lub uderzające o siebie przedmioty - rozpoznawanie i lokalizowanie dźwięku instrumentów muzycznych - odtwarzanie struktur rytmicznych - odtwarzanie przestrzennych układów rytmicznych - odtwarzanie rytmiczne układów - zabawy ruchowe ze śpiewaniem, klaskaniem Ilość godzin - 3 * Ćwiczenia analizy i syntezy głoskowej wyrazów - dobieranie par obrazków wg pierwszej głoski - tworzenie wyrazów zaczynających się od danej głoski - rozpoznawanie danej głoski w wygłosie - rozpoznawanie obrazków na podstawie ostatnich głosek - rozpoznawanie wyrazów kończących się i rozpoczynających tą samą głoską - łańcuchy lis sowa arbuz - rozpoznawanie samogłosek w śródgłosie - rozpoznawanie podanej głoski w dowolnym miejscu wyrazu bez określania jej położenia - przekształcanie wyrazów poprzez zmianę głoski - przekształcanie wyrazów poprzez zmianę sylaby - rozwiązywanie rebusów sylabowych - tworzenie wyrazów z sylab - wykrywanie różnic i podobieństw w wyrazach - synteza głosek podanych ze słuchu Ilość godzin - 4 Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu * Czytanie i pisanie sylab i wyrazów 3
- utrwalanie znajomości liter (dobieranie par, domina obrazkowo literowe, zestaw magnetycznych liter) - pisanie liter odpowiadających pierwszej głosce nazwy obrazka - utrwalanie samogłosek i spółgłosek - tworzenie i czytanie sylab trzyliterowych zamkniętych z różnych sylab dwuliterowych i spółgłosek - przekształcenie wyrazów trzyliterowych (las los) - czytanie dwóch sylab zamkniętych kotlet - tworzenie, czytanie, pisanie dwusylabowych wyrazów z sylab trzyliterowych zamkniętych (zestaw magnetycznych sylab) - tworzenie, czytanie, pisanie sylab i wyrazów z grupą spółgłoskową - usprawnianie czytania i pisania prostych zdań z dwuznakami i zmiękczeniami - części mowy - ortografia - adresowanie koperty - pisanie z pamięci Ilość godzin 4 * Ćwiczenia w mówieniu - wybrzmiewacie głosek, sylab i wyrazów - swobodne wypowiedzi na temat ilustracji, wysłuchanego wiersza, zabawy - wypowiedzi o przeżyciach i uczuciach na podstawie własnych doświadczeń i obserwacji - nazywanie różnych przedmiotów - układanie zdań do obrazka lub historyjki obrazkowej - recytowanie zagadek i krótkich wierszyków Ilość godzin 3 * Ćwiczenia rozwijające koncentrację uwagi - krzyżówki, loteryjki, układanki - gry stolikowe (domino, warcaby itp.) - układanki mozaikowe -,,Kolorowe liczby - historyjki obrazkowe, konstrukcje z klocków Ilość godzin 2 1. Treści kształcenia Klasa pierwsza - edukacja polonistyczna: - analiza i synteza słuchowo - wzrokowa wyrazów - budowanie schematu i modelu wyrazów, podział wyrazów na sylaby - czytanie wyrazów, zdań i krótkich tekstów - wypowiadanie się na temat ilustracji 4
- formułowanie odpowiedzi na podstawowe pytania - kreślenie znaków litero podobnych - nauka pisania liter, łączenie ich w wyrazy - przepisywanie wyrazów, zdań i krótkich tekstów z elementarza i tablicy - adresowanie kopert - pisownia wielką literą (imiona, nazwiska, nazwy miast, rzek, gór) - rozpoznawanie i wyszukiwanie w tekście nazw rzeczy i czynności - pisownia wyrazów z ó, rz wymiennym i niewymiennym - pisanie z pamięci wyrazów i krótkich zdań 2. Oczekiwane efekty: 1. Uczeń zna i zapisuje wszystkie litery. 2. Poprawnie dokonuje analizy i syntezy słuchowej wyrazów 3. Czyta sylabami i w miarę możliwości całościowo 4. Potrafi w miarę możliwości zapanować nad stresem związanym z czytaniem i pisaniem 5. Prawidłowo rozmieszcza litery w liniaturze oraz krótki tekst na stronie. 3. Literatura 1. Bogdanowicz M,,Trudności w pisaniu i czytaniu u dzieci'' 2. Bogdanowicz M,,O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu - odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli'' 3. Czajkowska I. Herda K.,,Zajęcia korekcyjno - kompensacyjne w szkole'' 4. Gąsowska T.,,Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu'' 5. Smoleńska A.,,Ćwiczenia wyrównawcze w zakresie czytania i pisania'' 6. Jastrząb J.,,Usprawnianie funkcji percepcyjno - motorycznych dzieci dyslektycznych'' 7. Grabalowska K. Jastrząb J.,,Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu'' 4. Materiały dydaktyczne: Kolorowe plansze, instrumenty, piłki, woreczki, gry, szary papier, figury geometryczne, szablony, układanki obrazkowe i geometryczne, pomoce do naklejania i przyklejania, wycinanki, obrazki, szablony ćwiczenia Tymichowej, kalka, domina, loteryjki, puzzle, litery, układanki płaskie i klockowe, rozsypanki sylabowe, wyrazowe, teksty, 5. Ewaluacja: - ankieta dla rodziców dzieci uczestniczących w zajęciach - ankieta dla uczestników zajęć - testy dla dzieci (koniec roku szkolnego 2011/2012 oraz koniec I półrocza 2012/2013) 5
6