Publiczne Przedszkole w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Starych Słowikach im. Kazimierza Ośki PROGRAM WYCHOWAWCZY PRZEDSZKOLA Rok szkolny 2016/2017 ROKIEM WOLONTARIATU Opracowały: mgr Małgorzata Pachucy mgr Małgorzata Boryczka mgr Barbara Sałek 1
Podstawa prawna: Konstytucja RP, art.48 ust. 1, art. 53 ust 3, art. 72 ust 1 (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, pozycja 483 z późniejszymi zmianami); ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty, artykuły: 1, 4, 5, 22, 33, 34a, 40 (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, pozycja 2572 z późniejszymi zmianami); ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela, art. 6 (Dz. U z 2007 r. Nr 247, pozycja 1821 z późniejszymi zmianami); rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 czerwca 2016 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (pozycja 895); rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 roku w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, paragraf 2.1.1 (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, pozycja 624 z późniejszymi zmianami), Statut Przedszkola. PLAN PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO I. WSTĘP II. III. IV. CELE PROGRAMU ADRESACI PROGRAMU BLOKI TEMATYCZNE PROGRAMU V. PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH VI. VII. METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU EWALUACJA PROGRAMU 2
I. WSTĘP Naczelnym celem wychowania jest ukształtowanie osobowości, która kierując się własną wolą dokonywać będzie wyborów zgodnych z moralnymi zasadami. To przez wychowanie kształtuje się system wartości, normy i cel życia człowieka. Do uniwersalnych ogólnoludzkich wartości zalicza się: sprawiedliwość, wolność, godność, humanizm, solidarność, pokój. Podmiotem tych wartości jest człowiek. Wartości uniwersalne określane w podstawach programowych to: piękno, dobro, prawda i miłość. Z tych wartości wynikają normy postępowania etycznego, które przyswojone we wczesnym dzieciństwie wywierają duży wpływ na decyzje człowieka w wieku późniejszym. Wychowanie odbywa się na dwa sposoby: Wychowanie naturalne pod wpływem środowiska, np. w rodzinie Wychowanie instytucjonalne przez oddziaływanie instytucji wychowujących np. przedszkola Bezwzględny priorytet w wychowaniu dziecka ma dom rodzinny. To rodzice są najważniejszymi i pierwszymi nauczycielami swojego dziecka, dlatego mają prawo decydować o procesie wychowania również w przedszkolu. A przedszkole ma rodziców wspierać a nie zastępować. Dlatego koncepcja programu wychowawczego przedszkola powinna być tworzona po wspólnym ustaleniu przez rodziców i nauczycieli katalogu wartości. Wartości wiążą się z pewnymi zasadami, normami, które należy przestrzegać. Dla dzieci ważne jest, aby te wymagania były jasne i jednoznaczne. Ważne jest, aby były dostosowane do wieku i etapu rozwoju dziecka. Dzieci w przedszkolu wchodzą w swój pierwszy społeczny świat. Ponieważ u już dzieci w wieku przedszkolnym pojawiają się drobne konflikty lub zachowania agresywne, których przyczyną w wielu przypadkach są błędy wychowawcze popełniane przez rodziców, egocentryzm dziecięcy czy chęć dominacji. Dlatego jako nauczyciele nie możemy zamykać oczu i udawać, że wszystko jest w porządku, bowiem jest to odpowiedni czas na to, aby z egoisty powstał człowiek tolerancyjny, wrażliwy na drugiego człowieka, troskliwy posiadający własny sposób radzenia sobie z emocjami oraz własny system wartości i oceny. Tutaj powinny się nauczyć przestrzegać zasad współżycia w grupie, aby w przyszłości umieć kochać, szanować, pomagać i nie krzywdzić innych. Program wychowawczy ma na celu poprawę jakości pracy edukacyjnej, uwzględnia potrzeby społeczności przedszkolnej: dzieci, rodziców i środowiska oraz pracowników. Integruje nauczycieli i rodziców w realizowaniu celów wychowawczych. Ma on za zadanie określać, jakimi wartościami kierujemy się w stosunku do naszego wychowanka, jego rodzica, jakie normy postępowania czy zachowania są pożądane, aby dziecko umiało funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętymi normami społecznymi. 3
II. CELE PROGRAMU CEL GŁÓWNY Celem głównym niniejszego Programu Wychowawczego jest: stwarzanie warunków do pełnego rozwoju osobowości każdego z naszych wychowanków, zgodnego z ich wrodzonym potencjałem i możliwościami w relacjach ze środowiskiem społeczno-kulturowym i przyrodniczym, tj. uczenie dziecka współżycia z ludźmi, uczenie pozytywnego stosunku do otaczającego świata i siebie, uczenie zachowań społecznie akceptowanych, CELE SZCZEGÓŁOWE wzbogacanie wiedzy o otaczającym świecie i zdobywanie nowych doświadczeń kształtowanie podstawowych postaw moralnych; uczuciowość, tolerancja, sprawiedliwość, odpowiedzialność i życzliwość zapoznanie dzieci z ideą wolontariatu; tworzenie więzi uczuciowej z rodziną i środowiskiem uczenie dzieci rozwiązywania sytuacji trudnych na zasadzie kompromisu rozwijanie umiejętności rozróżniania dobra i zła uświadomienie dzieciom o czyhających zagrożeniach, wdrażanie do przestrzegania zasad warunkujących bezpieczeństwo III. ADRESACI PROGRAMU dzieci 3,4,5,6 letnie uczęszczające do przedszkola objętego programem nauczyciele zatrudnieni w placówce rodzice dzieci uczęszczających do przedszkola objętego programem inne osoby związane z placówką IV. BLOKI TEMATYCZNE PROGRAMU 1. POZNAWANIE REGUŁ ŻYCIA W GRUPIE 2. WSPIERANIE ROZWOJU EMOCJINALNEGO DZIECKA 4
3. UCZESTNICTWO W ŻYCIU RODZINNYM 4. KSZTAŁTOWANIE POCZUCIA PRZYNALEŻNOŚCI NARODOWEJ 5. KSZTAŁTOWANIE ZACHOWAŃ KULTURALNO- GRZECZNOŚCIOWYCH 6. UWRAŻLIWIENIE NA POTRZEBY DRUGIEGO CZŁOWIEKA 7. KSZTAŁTOWANIE SZACUNKU WOBEC ŚRODOWISKA NATUTALNEGO V. PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH I. POZNAWANIE REGUŁ ŻYCIA W GRUPIE TREŚCI/ ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI OCEKIWANE REZULTATY - rozróżnianie dobra i zła; -poznawanie i postrzeganie norm zgodnego współżycia; - rozwiązywanie konfliktów i dochodzenie do kompromisów; -obserwacja dzieci w czasie swobodnych zabaw i podczas zajęć grupowych; -współtworzenie z dziećmi norm i zasad obowiązujących w grupie oraz ich respektowanie, Kodeks Przedszkolaka ; - poznawanie różnych sytuacji życia społecznego - słuchanie utworów literackich (oceny i wnioski); - dostarczanie dzieciom wzorców właściwego zachowania się postawa nauczycieli, opiekunów i rodziców; - szanowanie wytworów - przedstawienie zasad kulturalnego zachowania się w kolegów i cudzej własności stosunku do innych osób i w miejscach publicznych; - uczenie się bycia uprzejmym i koleżeńskim wobec innych; - organizowanie prac zespołowych uczenie współpracy, współdziałania w planowaniu i realizowaniu wspólnie wytyczonego celu; - zabawy tematyczne- nawiązywanie kontaktów, odtwarzanie ról społecznych i wzmacnianie pozytywnych - dziecko przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać w zabawach i sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych, - używa zwrotów grzecznościowych ODPOWIEDZIALNI -nauczyciele -rodzice TERMINY REALIZACJI Cały rok 5
zachowań; - stwarzanie okazji do poznania swoich możliwości, budowania wiary we własne siły podczas zabaw indywidualnych; - udział w Warsztatach mydlarskich - rozmowy z rodzicami i nauczycielami (informacje, spostrzeżenia, wnioski, wskazówki); II. WSPIERANIE ROZWOJU EMOCJINALNEGO DZIECKA TREŚCI/ ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI OCEKIWANE REZULTATY -poznanie samego siebie: wygląd zewnętrzny, cechy charakterystyczne i własne możliwości; -pomoc w określaniu i nazywaniu uczuć; -akceptacji samego siebie i drugiego człowieka; -wyzwalanie pozytywnych uczuć, wzmacnianie poczucia akceptacji i bezpieczeństwa, pobudzanie do samodzielnej aktywności, zdobywanie pewności siebie, śmiałości, wiary we własne możliwości; - uczenie dzieci umiejętności określania swoich uczuć, wyrażania swoich oczekiwań w sposób zrozumiały dla innych; - rozumienie konsekwencji kłamstwa dla siebie i innych; - podejmowanie próby oceny postępowania własnego, kolegów i bohaterów bajek; - układanie zakończeń historyjek obrazkowych, przewidywanie skutków złego postępowania, wyciąganie wniosków; - uczenie właściwego przyjmowania pochwał i krytyki; - rozróżnianie prawdy, fałszu, fantazji, kłamstwa w sytuacjach codziennych; -dziecko ma poczucie własnej wartości; -potrafi porównać siebie z innymi, rozumie i akceptuje odmienność innych ludzi, akceptuje samego siebie; -potrafi wyrażać swoje uczucia; -zna cechy określające charakter: dobre i złe; -jest wrażliwe na ocenę innych; -dziecko wyraża własne emocje myśli i uczucia bez naruszania godności własnej i innych; ODPOWIEDZIALNI -nauczyciele; TERMIN REALIZACJI Cały rok; 6
- rozmowy tematyczne; III. UCZESTNICTWO W ŻYCIU RODZINNYM TREŚCI/ ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI OCEKIWANE REZULTATY ODPOWIEDZIALNI TERMINY REALIZACJI -umacnianie naturalnych więzi uczuciowych pomiędzy dziećmi, rodzicami, rodziną; -wzmacnianie prawidłowych relacji dziecka z rodziną; -organizowanie i udział w uroczystościach rodzinnych tj. Jasełka, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Matki i Ojca, Dzień Dziecka; -współpraca z rodzicami, indywidualne rozmowy z rodzicami; -udział w konkursach i imprezach przedszkolnych i środowiskowych -zajęcia plastyczno-techniczne: wykonanie upominków, wykonanie dekoracji świątecznych, drzewo genealogiczne; -zabawy tematyczne; -budzenie tożsamości rodzinnej zapoznanie z rolami poszczególnych członków rodziny, pracą zawodową rodziców; chętnie bierze udział w przygotowaniu wymienionych uroczystości -potrafi zaprezentować rodzicom lub innym członkom rodziny własne umiejętności -szacunek do członków rodziny -prawidłowe relacje szkoładom rodzinny - zna zawody wykonywane przez rodziców i potrafi o nich opowiedzieć - nauczyciele, - rodzice Cały rok; XII,V, VI IV. KSZTAŁTOWANIE POCZUCIA PRZYNALEŻNOŚCI NARODOWEJ TREŚCI/ ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI OCEKIWANE REZULTATY ODPOWIEDZIALNI TERMINY REALIZACJI -zachęcanie do poznania własnej miejscowości; -kształtowanie umiejętności słuchania; -kształtowanie właściwych - spacery i wycieczki poznanie najbliższego otoczenia, zabytków; -rozmowy tematyczne; -kształtowanie uczuć i postaw społeczno moralnych, umacnianie i rozwijanie przywiązania do kraju rodzinnego, -dziecko zna adres zamieszkania; - dziecko ma świadomość przynależności regionalnej i narodowej; -nauczyciele, - rodzice; Cały rok 7
postaw obywatelskich, wpajanie szacunku dla tradycji historii narodowej oraz symboli narodowych; -rozwijanie poczucia przynależności do społeczności europejskiej; wzbogacanie kultury językowej opowiadania; - uroczystości przedszkolne prezentacja treści patriotycznych w wierszu, piosence i tańcu: udział w Gminnym Konkursie Pieśni i Piosenki Patriotycznej w Sieciechowie, Konkurs Poezji Patriotycznej w Garbatce, Udział w Festiwalu Piosenki Biesiadnej, Akademia: 11 Listopada i 3 Maja; - spotkanie z poetką ludową panią Zofią Kucharską; - zajęcia plastyczne wyrażanie myśli, przeżyć i uczuć; -zapoznanie z flagą Polski, godłem, nazwą stolicy, herbem stolicy; -słuchanie hymnu narodowego; -zapoznanie z symbolami UE; - zapoznanie z twórczością poetki, słuchanie wierszy o tematyce ludowej; -rozpoznaje flagę i godło Polski; -wie jak nazywa się stolica Polski; -rozpoznaje hymn narodowy i przyjmuje właściwą postawę podczas jego słuchania i śpiewania; -rozpoznaje symbole UE (europejska flaga, hymn UE); - poetka ludowa p. Zofia Kucharska Wg. harmonogramu organizowanych konkursów; V V. KSZTAŁTOWANIE ZACHOWAŃ KULTURALNO- GRZECZNOŚCIOWYCH TREŚCI/ ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI OCEKIWANE REZULTATY - wyrabianie nawyku mówienia dzień dobry, dziękuję, do widzenia ; -przyswajanie kulturalnego zachowania się w miejscach użyteczności - codzienne sytuacje z życia przedszkolnego, zabawy, gry; -wykorzystanie literatury np. Dobre wychowanie wycieczki tematyczne i krajoznawcze; -pobyty w miejscach publicznych: kino, sklep -używa i stosuje formy grzecznościowe; -potrafi wspólnie rozwiązywać sytuacje konfliktowe; -potrafi przeprosić innych za ODPOWIEDZIALNI -nauczyciele; TERMINY REALIZACJI Cały rok; 8
społecznej; niewłaściwe zachowanie; -rozumie i ponosi konsekwencje swoich zachowa; VI. UWRAŻLIWIENIE NA POTRZEBY DRUGIEGO CZŁOWIEKA TREŚCI/ ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI OCEKIWANE REZULTATY - niesienie pomocy osobom niepełnosprawnym i chorym; - pogadanki z pedagogiem szkolnym; - dzieci rozumieją potrzebę - spotkanie z osobą niepełnosprawną, rozmowa, pogadanka; niesienia pomocy innym; -zbiórki na cele charytatywne Loteria fantowa zbiórka - szacunek do innych ludzipieniędzy dla ubogich dzieci z Afryki; wykonanie potrzebujących pomocy; własnoręcznie kartki świątecznej dla dziecka z Domu Dziecka; -zbiórka nakrętek plastikowych na rzecz chorych dzieci; - zbiórka zużytych baterii; - udział w różnych akcjach; ODPOWIEDZIALNI - nauczyciele; - rodzice; - osoba niepełnosprawna; TERMINY REALIZACJI Cały rok; VII. KSZTAŁTOWANIE SZACUNKU WOBEC ŚRODOWISKA NATUTALNEGO TREŚCI/ ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI OCEKIWANE REZULTATY - uczenie dzieci ekologicznego myślenia; - poznawanie piosenek o tematyce przyrodniczo ekologicznej; - spotkanie z przedstawicielami Ochotniczej Straży Pożarnej; - wycieczki, spacery; - zbiórka elektrośmieci ( np. zużyte telefony komórkowe); - zakładanie kącików przyrody; - wykonywanie przez dzieci prac plastycznych o tematyce - dziecko rozumie konieczność poszanowania i ochrony środowiska przyrodniczego; ODPOWIEDZIALNI - nauczyciele - rodzice; TERMINY REALIZACJI Cały rok; 9
przyrodniczej; - szanowanie zieleni w najbliższym otoczeniu; - dbanie o czystość i porządek; Kalendarz wydarzeń/uroczystości w przedszkolu w roku szkolnym 2016/2017 Lp Wydarzenie/uroczystość Miesiąc Opiekunowie /osoby odpowiedzialne 1. Udział w akcji Jabłko lub cytryna IX N-le przedszkola, policja 2. Dzień Chłopaka IX N-le przedszkola, rodzice 3. Spotkanie z policjantem - pogadanka X N-le przedszkola, policja 4. Akademia z okazji Dnia Edukacji Narodowej X N-le przedszkola, rodzice 5. Dzień Marchewki marchewkowy zawrót głowy X N-le przedszkola 6. Próbne ćwiczenia ewakuacyjne X/XI N-le przedszkola, straż pożarna 7. Konkurs Piosenki Patriotycznej w Sieciechowie X/XI N-le przedszkola, rodzice 8. Święto Niepodległości XI N-le przedszkola 9. Warsztaty mydlarskie XI N-le przedszkola, zaproszona osobą prowadząca warsztaty 10. Zabawa Andrzejkowa XI N-le przedszkola, rodzice 11. Konkurs Kolęd w Zajezierzu XI/XII N-le przedszkola, rodzice 12. Odwiedziny Mikołaja XII Mikołaj, rodzice, n-le przedszkola 13. Warsztaty dzieci z rodzicami Ozdoby świąteczne XII N-le przedszkola, rodzice 14. Wigilia XII N-le przedszkola 15. Dzień Babci i Dziadka I N-le przedszkola, rodzice 16. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy I N-le przedszkola, rodzice 10
17. Dzień Clowna cyrkowy zawrót głowy I N-le przedszkola 18. Festiwal Zespołów Artystycznych Przedszkoli w Kozienicach O piernikowe serce Jasia i Małgosi I N-le przedszkola, rodzice 19. Zabawa Choinkowa II N-le przedszkola, rodzice 20. Walentynki II N-le przedszkola 21. Konkurs recytatorski eliminacje szkolne III N-le przedszkola 22. Dzień Kobiet dużych i małych III N-le przedszkola, rodzice 23. Dzień Pluszowego Misia III N-le przedszkola, 24. Światowy Dzień Ziemi/Pierwszy Dzień Wiosny IV N-le przedszkola 25. Konkurs Piosenki i Pieśni Religijnej w Kozienicach IV N-le przedszkola, rodzice 26. Święto Konstytucji 3-go Maja V N-le przedszkola 27. IV Festiwal Piosenki Biesiadnej w Słowikach V N-le przedszkola, rodzice 28. Wycieczka autokarem V N-le przedszkola 29. Piknik rodzinny Dzień Dziecka VI N-le przedszkola, rodzice System motywacji Bardzo skutecznym środkiem wychowania są pochwały i nagrody. Mają one właściwości zachęcające i pobudzające do wysiłku każdego człowieka, szczególnie dziecko. Nagradzamy za: podporządkowanie się umowom, zasadom wspólnie ustalonym; bezinteresowną pomoc słabszym; za wysiłek włożony w wykonanie pracy, zadania z uwzględnieniem możliwości dziecka za bardzo dobre wypełnianie przyjętych na siebie obowiązków (np. dyżury). 11
Formy nagród: pochwała indywidualna, pochwała wobec grupy, pochwała w postaci specjalnego znaczka Wzorowy Przedszkolak, pochwała przed rodzicami, pochwała w postaci różnych emblematów uznania (serduszka, minki itp.), dostęp do atrakcyjnej zabawki, zajęcia, zabawy. Po ustaleniu norm postępowania wskazane jest ustalenie określonych konsekwencji za brak podporządkowania się przyjętym normom, umowom i zasadom. Środki zaradcze stosujemy za: nieprzestrzeganie ustalonych zasad i norm współżycia w grupie i w przedszkolu; stwarzanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu własnemu i innych; agresywne zachowanie skierowane na dorosłych, dzieci i przedmioty; przeszkadzanie innym w zabawie; celowe niewywiązywanie się z podjętych obowiązków; niszczenie cudzej własności oraz wytworów prac innych dzieci. Formy środków zaradczych w przypadku niestosowania się do ustalonych wspólnych zasad: słowne upomnienie, czyli rozmowa (przypomnienie obowiązujących zasad), poinformowanie rodziców o przewinieniu, upomnienie wobec grupy, wyrażanie przez nauczyciela swojego smutku i zawodu z powodu zachowania dziecka, propozycje aktywności mającej na celu rozładowanie negatywnych emocji, ukazywanie następstw zachowania, aby skłonić do autorefleksji, odsunięcie na krótki czas od zabawy, czasowe odebranie przyznanego przywileju, np. utrata funkcji dyżurnego (spokojna i rzetelna informacja dotycząca czynu, a nieuderzająca w charakter dziecka). 12
Budowanie systemu motywacji opiera się na stosowaniu nagrody zaraz po wystąpieniu zachowania pożądanego, przechodzeniu od nagradzania ciągłego do sporadycznego, nagradzania nie tylko efektów, ale też prób wykonania czynności. Dziecko częściej reaguje na pochwałę niż na karę, dlatego też program wychowawczy przedszkola oparty jest na wzmocnieniach pozytywnych, nauczyciele jednak powinni unikać nadmiaru nagród, zachowując konsekwencję w stosowaniu wzmocnień. Wychowawcy opracowując wspólnie z dziećmi Kodeks postępowania z jednej strony wspierają je i motywują do przestrzegania norm i zasad, z drugiej konsekwentnie egzekwują go. Dziecko bowiem potrzebuje precyzyjnego i wyraźnego określenia, co jest dozwolone, a czego nie wolno. VI. METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Metody pracy: Przyswajanie metody podające: opowiadanie, wiersze, piosenki, rozmowa, historyjka obrazkowa, praca z tekstem; Odkrywanie metody problemowe: gry dydaktyczne, inscenizacja; Przeżywanie metody aktywizujące: pokaz, drama, wystawa ekspozycja; Działanie - metody praktyczne: ćwiczenia, gry dydaktyczne, zabawy intelektualne np. krzyżówki, rebusy, rozsypanki. Formy pracy: - w małych zespołach, - z całą grupą, - indywidualnie z dzieckiem - wycieczki i spacery - udział w uroczystościach organizowanych na terenie przedszkola VII. EWALUACJA PROGRAMU Podstawę sprawozdania z realizacji programu będą stanowiły: obserwacja rozmowy z innymi nauczycielami/pracownikami własne wnioski kontakt wychowawcy z rodzicami 13
analiza dokumentów (np. realizacja podstawy programowej, zapis w dzienniku) analiza wytworów pracy dzieci i stopnia ich zaangażowania dodatkowe osiągnięcia, np. udział w konkursie, akcji charytatywnej, programie; Oceny efektów realizacji Programu Profilaktycznego, obok bieżącego monitorowania, dokonuje się na końcowej radzie pedagogicznej. Ewaluacja programu, polega na sporządzeniu krótkiego pisemnego sprawozdania z jego realizacji. Podstawę dla formułowania oceny realizacji programu będą stanowiły: wnioski z obserwacji zachowań dzieci, rozmowy z rodzicami, rozmowy z nauczycielami, analiza dokumentów - dziennik, plany miesięczne, wytwory dzieci, osiągnięcia w konkursach, analiza ankiet Dopuszcza się wprowadzenie zmian do programu w trakcie jego realizacji, w formie aneksów, w zależności od potrzeb. Wyniki ewaluacji posłużą konstruowaniu Programu Wychowawczego na kolejne lata. Przedszkolny program wychowawczy opracował zespół nauczycieli: mgr Małgorzata Pachucy mgr Małgorzata Boryczka mgr Barbara Sałek Program zaopiniowany do realizacji RP dnia. Uchwała Rady Rodziców 14