Nagrody i upomnienia w przedszkolu

Transkrypt

1 Nagrody i upomnienia w przedszkolu Rozpatrując problem upomnień i nagród w przedszkolu trzeba na wstępie podkreślić, iż największą wartością w wychowaniu dziecka mają oddziaływania pozytywne, takie jak zachęta, uznanie, pochwała, nagroda. Wszystkie formy nagradzania bardzo silnie oddziałują na uczucia człowieka i stanowią bodziec kierujący jego postępowaniem, a im wyższy stopień świadomości społecznej wychowanka, tym większego nabierają znaczenia. Dlatego w pracy wychowawczej nauczyciela przedszkola powinny dominować takie sposoby oddziaływania na postępowanie dziecka, które sprawiają mu przyjemność, dadzą poczucie zadowolenia, a tym samym najlepiej zmobilizują do pożądanego wychowawczo postępowania. W psychologicznym znaczeniu termin nagroda nie zakłada ani tego, że istnieje ofiarodawca, ani tego, że istnieje szczególna zasługa. Zakłada tylko to, że człowiek działał i że jego działanie zaspokoiło jakąś jego potrzebę. Jeżeli mówimy o upomnieniach, to nie dlatego, aby uznać je za pożądany środek wychowawczy, a jedynie w tym celu, aby pokazać jak należy rozumieć upomnienie w stosunku do dziecka przedszkolnego, przedszkolnego przypadku jego negatywnego zachowania się i uniknąć takich reakcji nauczyciela, które nigdy nie powinny mieć miejsca. Bardzo istotna sprawą w posługiwaniu się upomnieniem jest znajomość systemu wychowawczego stosowanego przez rodziców. Tylko dobra znajomość sytuacji dziecka w rodzinie pozwoli zrozumieć, dlaczego ono jest tak bardzo wrażliwe w sytuacjach trudnych, lub tak słabo reaguje na nasze uwagi. Stosowanie upomnień to z różnych względów bardzo trudny problem w pracy wychowawczej przedszkola, trzeba bowiem zdać sobie sprawę, co dla danego dziecka będzie karą, aby spełniła ona swoja rolę jako środek wychowawczy. Dla jednego dziecka upomnieniem będzie uwaga nauczycielki lub jej niezadowolenie, inne dziecko trzeba odsunąć od rówieśników na pewien czas, a w niektórych wypadkach żadna z tych form nie odniesie skutku, zależy to od wrażliwości u dziecka, jego ambicji, a także doświadczeń związanych z metodami wychowawczymi stosowanymi przez rodziców. Zarówno nagrody jak i upomnienia jako pewne, świadomie stosowane środki oddziaływania pedagogicznego, wtedy mogą być skuteczne, gdy będą one równocześnie nagrodami i upomnieniami w znaczeniu psychologicznym. Bywa tak

2 wtedy, gdy środki wychowawcze, które mają być nagrodą wywołują u wychowanka pozytywne stany emocjonalne, a te z kolei wystąpienie tendencji do ponownego wywołania sytuacji nagradzającej. Środki wychowawcze mające być karą przynoszą tylko wtedy pożądane rezultaty, gdy wywołują przykre przeżycia i wytwarzają u danego osobnika tendencję do unikania kary. Atmosfera wychowawcza, w której przeważają nagrody, różni się od atmosfery, w której przeważają upomnienia. Przy tej pierwszej dominuje nastrój radosnego podniecenie, podczas gdy przy drugiej nastrój leku bądź przygnębienia, niechęci. Dzieci, które obcują w warunkach, w których główną siła pobudzającą jest lęk wykazują niski poziom inicjatywy, wrogi stosunek do tego co je otacza, chęć jak najszybszego pozbycia się obowiązków. Efekt tego łatwo zauważyć u dzieci, które zmusza się do jakichś czynności groźbą gniewu dorosłego. Dziecko, mimo że w jego interesie jest jak najszybsze wykonanie przykrej czynności, przez długi czas nie może się do niej zabrać, pracuje powoli, szuka co chwilę pretekstów do tego, by przerwać pracę, odejść na chwilę, zająć się choćby na krótko czymś innym. Jeżeli dziecko źle posprzątało, musi powtarzać tę czynność wiele razy. Łatwo powstają wtedy oznaki zmęczenia, znudzenia, gniewu, łatwo też przychodzą do głowy różne usprawiedliwienia, aby nie wykonać tego, lub innego zadania. Tego rodzaju objawy nie występują lub też mają znacznie mniejsze nasilenie wtedy, gdy motorem działania jest nadzieja powodzenia, chęć zrobienia dobrze, czy inny dodatni czynnik motywacyjny. Wprawdzie i w tym wypadku mogą pojawić się reakcje niechęci i tendencje do przerw, ponieważ zmęczenie powoduje powstanie motywacji ujemnej, jednakże relacje te są dużo słabsze. Zarówno nagrody i upomnienia odnoszą skutek wtedy, gdy stosuje się je na podstawie dobrej znajomości poszczególnych dzieci, z uwzględnieniem ich osobowości, należy jednak pamiętać, że największą wartość w wychowaniu dziecka mają pozytywne wzmocnienia. Dzieci potrzebują precyzyjnego określenia, co jest dozwolone, a czego nie wolno. Opracowując wspólnie z nimi,,kontrakt grupowy musimy zarówno wspierać i motywować je do przestrzegania obowiązujących norm i zasad, jak również konsekwentnie egzekwować go.

3 Formy nagradzania zachowań respektujących ustalone normy i zasady pochwała wobec grupy, pochwała indywidualna, pochwała przed rodzicami, atrakcyjne spędzanie czasu, atrakcyjna zabawa w grupie według pomysłu dzieci, darzenie dziecko szczególnym zaufaniem np. zwiększając zakres jego samodzielności, drobne nagrody rzeczowe, np. emblematy uznania ( odznaka, order, dyplomy, korony, stemple itp. ), dostęp do atrakcyjnej zabawki, tablica osiągnięć, pochwała w postaci umieszczenia serduszka z imieniem dziecka na drzewku dobroci, Nagradzamy za: stosowanie ustalonych umów i zasad, wysiłek włożony w wykonanie pracy, zadania, wypełnienie podjętych obowiązków, bezinteresowną pomoc innym, aktywny udział w pracach grupy. Formy upomnienia za niestosowanie się do ustalonych wspólnie zasad, uzasadnienie zastosowanie aktywności mającej na celu rozładowanie negatywnych emocji, upomnienie słowne ( przypomnienie obowiązujących zasad ), rozmowa, przedstawienie następstw zachowania (skłonienie dziecka do autorefleksji ), wyrażenie przez nauczyciela smutku i nie zadowolenia z powodu zachowania dziecka, odsunięcie na krótki czas od zabawy, poinformowanie rodziców o przewinieniu,

4 utrata punktów na tablicy osiągnięć, utrata przywilejów. Upomnienia stosujemy za: nieprzestrzeganie ustalonych norm i zasad współżycia w grupie i przedszkolu, stwarzanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu własnemu i innych, zachowania agresywne, niszczenie wytworów pracy innych, ich własności, celowe nie wywiązanie się z podjętych obowiązków.

5 SYSTEM NAGRÓD I UPOMNIEŃ PRZEDSZKOLE PUBLICZNE NR 2 PROMYCZEK W BŁONIU