WOJEWODA MAŁOPOLSKI WP-V.431.31.2014 Kraków, 8 stycznia 2015 r. Pani Albina Kmieć WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Plac Św. Kazimierza 7-8 33-207 Radgoszcz Na podstawie art. 2 pkt 1 oraz art. 6 ust. 4 pkt 3, w związku z art. 46 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092), art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.) oraz art. 31 ust. 1 ustawy dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1228 z późn. zm.) w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej (GOPS) w Radgoszczy, Pl. Św. Kazimierza 7-8, 33-207 Radgoszcz, w dniach od 17 do 19 listopada 2014 r. zespół kontrolny w składzie: - Alicja Zaleśny-Olek inspektor, - Monika Wrońska operator urządzeń przygotowania danych, działający na podstawie upoważnienia do kontroli nr 33/14 z 30 października 2014 r., wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Kierownika Oddziału w Wydziale Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, przeprowadził kontrolę realizacji zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.) oraz z ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1228 z późn. zm.), klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.4. Wspieranie rodziny; podzadanie 13.4.1. Wsparcie rodzin wychowujących dzieci; działanie 13.4.1.1. Świadczenia rodzinne oraz działanie 13.4.1.2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Wysokość dotacji w 2013 r. (wg planu) na realizację zadań: Lp. Nazwa zadania Dział Rozdział Paragraf Kwota w zł 1. Świadczenia rodzinne 852 85212 2010 2 813 472,00 2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego 852 85212 2010 149 495,00 3. Składka zdrowotna płacona od świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku 852 85213 2010 5 462,00 opiekuńczego 4. Rządowy program wspierania osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego 852 85295 2010 43 466,00 Razem 3 011 895,00 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl
Pani Albina Kmieć - Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy złożyła wyjaśnienie w sprawie sposobu planowania środków finansowych oraz realizacji planu, które zostało dołączone do akt kontroli. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o dokumentację, a także pisemne i ustne wyjaśnienia złożone przez: 1. Panią Albinę Kmieć - Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy, 2. Panią Beatę Wójcik - starszego referenta ds. świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego, 3. Panią Annę Kaletę - starszego referenta ds. funduszu alimentacyjnego i świadczeń rodzinnych, 4. Panią Beatę Kijak - Głównego Księgowego. W wyniku przeprowadzonej kontroli kontrolowaną działalność oceniam: pozytywnie z uchybieniami. Ocena wynika ze stwierdzenia uchybień o charakterze formalnym, które nie mają wpływu na efekt końcowy procesu. Sformułowanie powyższej oceny nastąpiło na podstawie następujących ustaleń: 1. Sprawdzenia zapisów treści dokumentów organizacyjnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy, tj.: - Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy wprowadzonego Uchwałą Nr XXVI/132/09 Rady Gminy Radgoszcz z 19 lutego 2009 r. w sprawie Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy, - Regulaminu Organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy wprowadzonego Zarządzeniem Nr 1/2009 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy z 16 kwietnia 2009 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy, - Jednolitego Rzeczowego Wykazu Akt oraz Instrukcji Kancelaryjnej wprowadzonych Zarządzeniem Nr 2/2011 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy z 1 grudnia 2011 r. w sprawie wprowadzenia przepisów kancelaryjnych i archiwalnych (dokument uzgodniono z Archiwum Państwowym w Krakowie pismem znak: NVI.401-494/11 z 22 listopada 2011 r.) zmienionego Zarządzeniem Nr 1/2013 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy z 8 maja 2013 r. w sprawie wprowadzenia zmian w jednolitym rzeczowym wykazie akt (dokument uzgodniono z Archiwum Narodowym w Krakowie pismem znak: NVI.420.120.2013 z 25 kwietnia 2013 r.). 2. Sprawdzenia zakresów czynności pracowników realizujących w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej zadania z zakresu świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego. 3. Analizy kosztów obsługi świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego, wynikających z treści zapisu art. 33 ust. 2 i 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz art. 31 ust. 2 i 3 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Zgodnie z przedłożoną informacją, GOPS wydatkował w ramach kosztów obsługi realizacji zadań w dziale 852 Pomoc społeczna, rozdział 85212 świadczenia rodzinne, kwotę 80 155,06 zł (świadczenia rodzinne) i kwotę 4 107,90 zł (świadczenia z funduszu alimentacyjnego). Środki zostały przeznaczone na wynagrodzenia dla pracowników i pochodne od wynagrodzeń oraz zakup materiałów i wyposażenia (m.in. zakup: licencji na oprogramowanie do obsługi świadczeń rodzinnych oraz funduszu alimentacyjnego, materiałów biurowych, druków, tonerów, drukarki, niszczarki, monitora), zakup usług pozostałych (prowizje bankowe, opłaty pocztowe, znaczki pocztowe), szkolenia pracowników oraz delegacje służbowe. 2
W ramach czynności kontrolnych sprawdzono wybrane pozycje finansowane dotyczące kosztów obsługi. Udostępniona do wglądu dokumentacja księgowa potwierdziła zasadność przekazania środków finansowych na ww. cele. Realizacja zadań zleconych wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.) Zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane były na podstawie wewnętrznego aktu normatywnego wydanego przez Wójta Gminy Radgoszcz dla p. Albiny Kmieć - Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy: - upoważnienie znak: OR-I-0113/1/2004 z 16 kwietnia 2004 r. W podstawach prawnych decyzji dotyczących przyznania prawa do świadczeń rodzinnych powoływano zapisy: - ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r., Nr 139, poz. 992 z późn. zm.), - ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267), - rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r., poz. 3), - ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1548), - rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 959), - rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą opieką (Dz. U. z 2010 r. Nr 183, poz. 1234), - rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu wspierania niektórych osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne (Dz. U. z 2013 r. poz. 413), - ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 182). Zespołowi kontrolnemu przedłożona została informacja Pani Albiny Kmieć Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy dotycząca statystyki świadczeń rodzinnych oraz działań podejmowanych w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Z przedłożonej informacji wynika, iż cyt.: W roku 2013 zgodnie z art. 23a ustawy o świadczeniach rodzinnych prowadzone były postępowania w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w następujący sposób: I. W przypadku uzyskania informacji, że członek rodziny osoby uprawnionej do świadczeń rodzinnych przebywa poza granicami kraju przed wydaniem decyzji w sprawie przyznania prawa do świadczeń rodzinnych: 1. Przekazano 3 wnioski wraz z dokumentami do ROPS celem rozstrzygnięcia sprawy. Aktualnie sprawy są w toku. II. W przypadku uzyskania informacji, że członek rodziny osoby uprawnionej do świadczeń rodzinnych przebywa poza granicami kraju po wydaniu decyzji w sprawie przyznania prawa do świadczeń rodzinnych: 1. Skierowano 3 zapytania do ROPS czy mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a po stwierdzeniu przez ROPS, że mają zastosowanie przepisy 3
o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego uchylono 3 decyzje o przyznaniu świadczeń rodzinnych w trybie art. 23a ust 5 ustawy. Przekazano akta w/w spraw do ROPS po uchyleniu decyzji przez Ośrodek celem dalszego postępowania. Na podstawie decyzji wydanych przez Marszałka Województwa w 2013 r. 1 osoba dokonały zwrotu na konto Ośrodka nienależnie pobranych świadczeń na kwotę 2176 zł.. W trakcie kontroli poddano analizie dokumentację postępowań dotyczących świadczeniobiorców, którym wypłacono zasiłki rodzinne wraz z dodatkami z tytułu urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania oraz dokumentację osób, którym przyznano zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy, świadczenie pielęgnacyjne, dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego oraz pomoc finansową realizowaną w ramach rządowego programu wspierania osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne. Ponadto, przeanalizowano akta spraw dotyczących jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka oraz decyzje odmowne w sprawie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami, świadczenia pielęgnacyjnego oraz specjalnego zasiłku opiekuńczego. Kontroli poddano dokumentację do następujących decyzji przyznających poszczególne świadczenia rodzinne: Zasiłki rodzinne wraz z dodatkami: GOPS-SR-522-9/13, GOPS-SR-522-21/13, GOPS-SR-522-22/13, GOPS-SR-522-29/13, GOPS-SR-522-30/13, GOPS-SR-522-169/13, GOPS-SR-522-148/13, GOPS-SR-522-192/13, GOPS-SR-522-193/13, GOPS-SR-522-195/13, GOPS-SR-522-197/13, GOPS-SR-522-209/13, GOPS-SR-522-220/13, GOPS-SR-522-235/13, GOPS-SR-522-261/13, GOPS-SR-522-298/13, GOPS-SR-522-329/13, GOPS-SR-522-344/13, GOPS-SR-522-404/13, GOPS-SR-522-410/13, GOPS-SR-522-471/13, GOPS-SR-522-499/13, GOPS-SR-522-501/13, GOPS-SR-522-503/13, GOPS-SR-522-543/13, GOPS-SR-522-587/13, GOPS-SR-522-596/13, GOPS-SR-522-610/13, GOPS-SR-522-166/13, GOPS-SR-522-502/13, GOPS-SR-522-3/13, GOPS-SR-522-68/13, GOPS-SR-522-34/13, GOPS-SR-522-504/13, GOPS-SR-522-411/13, GOPS-SR-522-224/13, GOPS-SR-522-187/13, GOPS-SR-522-388/13, GOPS-SR-522-417/13, GOPS-SR-522-368/13, GOPS-SR-522-413/13, GOPS-SR-522-241/13, GOPS-SR-522-476/13, GOPS-SR-522-184/13, GOPS-SR-522-582/13, GOPS-SR-522-308/13, GOPS-SR-522-401/13, GOPS-SR-522-473/13, GOPS-SR-522-280/13, GOPS-SR-522-440/13. Dodatki z tytułu: 1. Urodzenia dziecka: GOPS-SR-522-9/13, GOPS-SR-522-21/13, GOPS-SR-522-30/13, GOPS-SR-522-29/13, GOPS-SR-522-587/13 GOPS-SR-522-476/13, GOPS-SR-522-3/13, GOPS-SR-522-68/13, GOPS-SR-522-34/13. 2. Opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego: GOPS-SR-522-192/13, GOPS-SR-522-193/13, GOPS-SR-522-596/13, GOPS-SR-522-2/13, GOPS-SR-522-57/13, GOPS-SR-522-440/13, GOPS-SR-522-401/13. 3. Samotnego wychowywania dziecka: 4
GOPS-SR-522-209/13, GOPS-SR-522-344/13, GOPS-SR-522-187/13, GOPS-SR-522-502/13. 4. Wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej: GOPS-SR-522-30/13, GOPS-SR-522-169/13, GOPS-SR-522-192/13, GOPS-SR-522-193/13, GOPS-SR-522-195/13, GOPS-SR-522-197/13, GOPS-SR-522-235/13, GOPS-SR-522-261/13, GOPS-SR-522-329/13, GOPS-SR-522-410/13, GOPS-SR-522-471/13, GOPS-SR-522-501/13, GOPS-SR-522-503/13, GOPS-SR-522-596/13, GOPS-SR-522-166/13, GOPS-SR-522-3/13, GOPS-SR-522-34/13, GOPS-SR-522-280/13, GOPS-SR-522-411/13, GOPS-SR-522-224/13, GOPS-SR-522-187/13, GOPS-SR-522-388/13, GOPS-SR-522-417/13, GOPS-SR-522-241/13, GOPS-SR-522-308/13, GOPS-SR-522-184/13, GOPS-SR-522-473/13, GOPS-SR-522-440/13. 5. Kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego: GOPS-SR-522-298/13, GOPS-SR-522-501/13, GOPS-SR-522-543/13, GOPS-SR-522-368/13, GOPS-SR-522-413/13, GOPS-SR-522-184/13. 6. Rozpoczęcia roku szkolnego: GOPS-SR-522-22/13, GOPS-SR-522-169/13, GOPS-SR-522-192/13, GOPS-SR-522-193/13, GOPS-SR-522-195/13, GOPS-SR-522-197/13, GOPS-SR-522-220/13, GOPS-SR-522-235/13, GOPS-SR-522-261/13, GOPS-SR-522-298/13, GOPS-SR-522-329/13, GOPS-SR-522-344/13 GOPS-SR-522-404/13, GOPS-SR-522-410/13, GOPS-SR-522-471/13, GOPS-SR-522-501/13, GOPS-SR-522-503/13, GOPS-SR-522-543/13, GOPS-SR-522-596/13, GOPS-SR-522-280/13, GOPS-SR-522-502/13, GOPS-SR-522-411/13, GOPS-SR-522-224/13, GOPS-SR-522-187/13, GOPS-SR-522-388/13, GOPS-SR-522-417/13, GOPS-SR-522-368/13, GOPS-SR-522-413/13, GOPS-SR-522-241/13, GOPS-SR-522-308/13, GOPS-SR-522-473/13, GOPS-SR-522-166/13, GOPS-SR-522-184/13, GOPS-SR-522-440/13. 7. Podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, w związku z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły: GOPS-SR-522-298/13, GOPS-SR-522-329/13, GOPS-SR-522-224/13, GOPS-SR-522-166/13. 8. Podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły: GOPS-SR-522-169/13, GOPS-SR-522-195/13, GOPS-SR-522-220/13, GOPS-SR-522-261/13, GOPS-SR-522-235/13, GOPS-SR-522-344/13, GOPS-SR-522-404/13, GOPS-SR-522-410/13, GOPS-SR-522-501/13, GOPS-SR-522-503/13, GOPS-SR-522-184/13, GOPS-SR-522-280/13, GOPS-SR-522-504/13, GOPS-SR-522-187/13, GOPS-SR-522-388/13, GOPS-SR-522-417/13, GOPS-SR-522-368/13, GOPS-SR-522-413/13, GOPS-SR-522-241/13, GOPS-SR-522-473/13, GOPS-SR-522-166/13, GOPS-SR-522-502/13. Zasiłek pielęgnacyjny: GOPS-SR-523-3/13, GOPS-SR-523-14/13, GOPS-SR-523-21/13, 5
GOPS-SR-523-22/13, GOPS-SR-523-4/13, GOPS-SR-523-8/13, GOPS-SR-523-12/13, GOPS-SR-523-27/13. Specjalny zasiłek opiekuńczy: GOPS-SR-529-3/13, GOPS-SR-529-6/13, GOPS-SR-529-4/13, GOPS-SR-529-5/13. Świadczenie pielęgnacyjne: GOPS-SR-524-59/13, GOPS-SR-524-64/13, GOPS-SR-524-72/13, GOPS-SR-524-54/13. Dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego: GOPS-SR-524-1-16/13, GOPS-SR-524-1-13/13, GOPS-SR-524-1-7/13, GOPS-SR-524-1-2/13. Pomoc finansowa realizowana w ramach rządowego programu wspierania osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne: GOPS-SR-524-3-36/13, GOPS-SR-524-3-33/13, GOPS-SR-524-1-27/13, GOPS-SR-524-1-36/13, GOPS-SR-524-1-33/13, GOPS-SR-524-3-27/13, GOPS-SR-524-1-40/13, GOPS-SR-524-3-40/13. Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka: GOPS-SR-525-4/13, GOPS-SR-525-10/13, GOPS-SR-525-13/13, GOPS-SR-525-14/13, GOPS-SR-525-57/13, GOPS-SR-525-51/13, GOPS-SR-525-15/13, GOPS-SR-525-3/13, GOPS-SR-525-38/13. Decyzje odmowne dotyczące świadczeń rodzinnych: GOPS-SR-529-1/13, GOPS-SR-524-81/13, GOPS-SR-522-399/13, GOPS-SR-522-430/13, GOPS-SR-522-407/13, GOPS-SR-529-2/13, GOPS-SR-524-45/13. Ww. decyzjami odmówiono prawa do świadczeń rodzinnych z uwagi na niespełnienie przez wnioskodawców przesłanek określonych w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Stwierdzono, iż: 1. Decyzją znak: GOPS-SR-193/13 z 6 listopada 2013 r. ustalono stronie prawo do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami, w tym cyt.: ( ) 4. dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego opieka nad jednym dzieckiem, przyznany na ( ), w kwocie 400,00 zł miesięcznie, na okres od 2013-11-01 do 2013-12-29. Z treści ww. decyzji nie wynika w jakiej kwocie wnioskodawca otrzyma dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w miesiącu grudniu 2013 r. Analiza dokumentacji księgowej wykazała prawidłową wypłatę świadczenia za okres od 1 do 29 grudnia 2013 r. tj. za 29 dni w kwocie 386,70 zł. Analogiczną sytuację stwierdzono w aktach sprawy zakończonej decyzją znak: GOPS-SR-57/13 z 15 lipca 2013 r. W myśl art. 10 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującego za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.. Zalecenie: Zamieszczanie w sentencji decyzji ustalających prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego 6
informacji o wysokości dodatku przysługującego za niepełny miesiąc, zgodnie z art. 10 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Termin realizacji: Zalecenie należy realizować niezwłocznie po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. 2. W podstawach prawnych decyzji ustalających prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia pielęgnacyjnego: - nie powoływano zapisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 z późn. zm.), jednakże informowano stronę o objęciu jej ubezpieczeniem społecznym, np. decyzje znak: GOPS-SR-529-4/13 z 22 sierpnia 2013 r., GOPS-SR-529-6/13 z 17 grudnia 2013 r., GOPS-SR-529-3/13 z 23 lipca 2013 r., GOPS-SR-529-5/13 z 22 listopada 2013 r., GOPS-SR-524-64/13 z 22 lipca 2013 r., GOPS-SR-524-59/13 z 15 lipca 2013 r., - powoływano ustawę z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071), z nieaktualnym publikatorem np. decyzje znak: GOPS-SR-529-4/13 z 22 sierpnia 2013 r., GOPS-SR- 529-5/13 z 22 listopada 2013 r., GOPS-SR-529-3/13 z 23 lipca 2013 r., GOPS-SR- 524-64/13 z 22 lipca 2013 r., GOPS-SR-524-59/13 z 15 lipca 2013 r., GOPS-SR-529-6/13 z 17 grudnia 2013 r., GOPS-SR-524-72/13 z 19 lipca 2013 r., GOPS-SR-524-54/13 z 19 lipca 2013 r. Zalecenie: 1. Podjęcie działań mających na celu powoływanie w podstawach prawnych decyzji ustalających prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia pielęgnacyjnego zapisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 z późn. zm.), w sytuacji gdy strona została poinformowana o objęciu jej ubezpieczeniem społecznym. 2. Powoływanie w podstawie prawnej decyzji ustalających prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia pielęgnacyjnego aktów prawnych zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz. U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908). Termin realizacji: Zalecenie należy realizować niezwłocznie po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. 3. Postępowanie kontrolne wykazało, że wszystkie decyzje w sprawie ustalenia prawa do poszczególnych świadczeń rodzinnych wydawano bez oznaczenia właściwego organu administracji publicznej, o czym stanowi art. 107 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm.). W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.) zadania w zakresie świadczeń rodzinnych realizuje jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej organ właściwy, którym w świetle art. 3 pkt 11 cytowanej ustawy jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie rodzinne lub otrzymującej świadczenie rodzinne. Działanie Ośrodka w 2014 r. jest prawidłowe. W pozostałych skontrolowanych aktach spraw dotyczących ustalenia prawa do poszczególnych świadczeń rodzinnych znajdowały się wnioski, niezbędne zaświadczenia i oświadczenia oraz decyzje administracyjne. Wymienione dokumenty spełniały wymogi formalne, zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych oraz k.p.a. 7
Wysokość przyznanych świadczeń była adekwatna do kwot określonych przepisami w zakresie świadczeń rodzinnych. W rozstrzygnięciu decyzji informowano stronę o wysokości przyznanego świadczenia i okresie jego pobierania. Realizacja zadań zleconych wynikających z ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1228 z późn. zm.) Zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane były na podstawie wewnętrznych aktów normatywnych wydanych przez Wójta Gminy Radgoszcz dla p. Albiny Kmieć - Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy: - upoważnienie udzielone zarządzeniem nr 200/2008 z 14 sierpnia 2008 r., - upoważnienie udzielone zarządzeniem nr 103/2010 z 8 września 2010 r., - upoważnienie udzielone zarządzeniem nr 104/2010 z 8 września 2010 r. W podstawach prawnych decyzji dotyczących przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego powoływano zapisy: - ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267), - ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1228 z późn. zm.), - rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 123, poz. 836, z późn. zm.). Zespołowi kontrolnemu przedłożono informację Pani Albiny Kmieć - Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy dotyczącą statystyki świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego: GOPS-FA-532-8/13, GOPS-FA-532-13/13, GOPS-FA-532-19/13, GOPS-FA-532-21/13, GOPS-FA-532-16/13, GOPS-FA-532-15/13. Postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych Zespołowi kontrolnemu przedłożona została informacja Pani Albiny Kmieć - Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy dotycząca działań podejmowanych wobec dłużników alimentacyjnych. Z przedłożonych informacji wynika, iż: - kierowano do dłużników alimentacyjnych, organów właściwych dłużników alimentacyjnych informacje o przyznaniu świadczeń z funduszu alimentacyjnego, - przekazywano do komorników prowadzących postępowanie egzekucyjne decyzje o przyznanym świadczeniu z funduszu alimentacyjnego, - kierowano do dłużników alimentacyjnych zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie zwrotu należności, - wydawano decyzje w sprawie zwrotu należności przez dłużnika alimentacyjnego, - przekazywano decyzje w sprawie zwrotu należności przez dłużnika alimentacyjnego do dłużnika alimentacyjnego, organów właściwych dłużnika alimentacyjnego oraz do komorników, - przekazywano informacje dłużnikowi alimentacyjnemu oraz organowi właściwemu dłużnika o wysokości zobowiązań dłużnika alimentacyjnego wobec Skarbu Państwa, - kierowano do dłużników alimentacyjnych upomnienia w sprawie zwrotu zadłużenia, - przekazywano do urzędów skarbowych tytuły wykonawcze, 8
- kierowano wnioski do organu właściwego dłużnika o podjęcie działań względem dłużnika alimentacyjnego, - wzywano dłużników alimentacyjnych w celu przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego, - przeprowadzano wywiady alimentacyjne oraz odbierano oświadczenia majątkowe, - przekazywano do komorników informacje zawarte w wywiadzie alimentacyjnym i oświadczeniu majątkowym, - przekazywano do komorników wykaz działań podjętych wobec dłużników alimentacyjnych, - przekazywano do komorników oraz do organów właściwych wierzycieli informacje o efektach podjętych działań wobec dłużników alimentacyjnych, - przekazywano do organów właściwych wierzycieli informacje o podjętych działaniach wobec dłużników alimentacyjnych, - przekazywano informacje do PUP o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych, - zobowiązywano dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się w PUP, - kierowano do dłużników alimentacyjnych zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o uznaniu za osobę uchylającą się od zobowiązań alimentacyjnych, - kierowano do komorników wnioski o wydanie zaświadczeń dotyczących ściągalności zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów przez okres ostatnich 6-ciu miesięcy, - otrzymywano odpowiedzi od komornika czy przez okres ostatnich 6-ciu miesięcy dłużnik wywiązywał się ze zobowiązań alimentacyjnych, - wydawano decyzje w sprawie uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych, - kierowano do starosty wnioski o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, - kierowano wnioski o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 1 Kodeksu karnego, - kierowano do komorników pisma o ustalenie adresu zamieszkania dłużników alimentacyjnych, - informowano dłużnika alimentacyjnego o przekazaniu do Biura Informacji Gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy, - przekazywano informacje do Biura Informacji Gospodarczej o zobowiązaniach dłużników alimentacyjnych. Stwierdzono, iż w sprawozdaniach rzeczowo-finansowych z wykonania zadań z zakresu świadczeń z funduszu alimentacyjnego za 2013 rok popełniono błędy formalne w części G sprawozdania dotyczącej informacji na temat podejmowanych działań wobec dłużników alimentacyjnych, tj. podano: - trzy wnioski o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 1 Kodeksu karnego, a powinno być cztery, - trzynaście informacji do komorników zawartych w wywiadzie alimentacyjnym i oświadczeniu majątkowym, a powinno być osiem, - osiem informacji do PUP o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych, a powinno być siedem. Pani Albina Kmieć - Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy złożyła wyjaśnienie, iż cyt.: ( ) W sprawozdaniu wykazano liczbę dłużników ogółem 14 jest to liczba dłużników podana w trzecim miesiącu kwartału 2013 r., a nie narastająco. Ponadto w sprawozdaniu wykazanych jest również 20 dłużników. Wykazując liczbę dłużników sugerowano się dłużnikami z terenu naszej gminy, których wierzycielki pobierały fundusz alimentacyjny i dłużnikami, z naszego terenu jako organu właściwego dłużnika o których organ właściwy wierzyciela skierował wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika zamieszkującego na terenie naszej gminy. 9
Natomiast tutejszy organ w 2013 r. posiadał ogółem 28 dłużników alimentacyjnych: - w tym liczba dłużników z terenu gminy: 18 (9 dłużników, których wierzycielki pobierały fundusz alimentacyjny, a 9 o których skierowano wnioski o podjęcie działań do gminy dłużnika, ze względu na adres zamieszkania dłużnika), - liczba dłużników spoza terenu gminy:10. ( ) kierowano wnioski o ściganie za przestępstwo określone w art.209 1 Kodeksu karnego w liczbie 4, natomiast w sprawozdaniu wykazano liczbę 3, ponieważ zostało błędnie wprowadzone, ( ) przekazywano do komorników informacje zawarte w wywiadzie alimentacyjnym i oświadczeniu majątkowym w liczbie 8, natomiast w sprawozdaniu wykazano liczbę 13, ponieważ zostało błędnie wprowadzone, gdyż sugerowano się tam liczbą przeprowadzonych wywiadów i odebrania oświadczeń majątkowych, ( ) przekazywano informacje do PUP o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych w liczbie 7, natomiast w sprawozdaniu wykazano liczbę 8, ponieważ zostało błędnie wprowadzone.. Zalecenie: Poprawne sporządzanie sprawozdań z realizacji zadań przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, zgodnie z treścią zapisu 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 grudnia 2011 r. w sprawie sprawozdań z realizacji zadań przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2011 r. Nr 288, poz. 1694). Termin realizacji: Działania w celu realizacji powyższego zalecenia należy podjąć podczas sporządzania kolejnego sprawozdania resortowego. Z przeprowadzonej w czasie kontroli analizy dokumentacji dłużników prowadzonych przez jednostkę jako organ właściwy dłużnika oraz sprawozdań przesyłanych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Radgoszczy do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie dotyczących działań wobec dłużników alimentacyjnych za rok 2013 wynika, iż GOPS nie wykorzystywał następujących instrumentów przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów dla organu właściwego dłużnika: - nie występowano z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób, - nie występowano o udzielenie informacji znajdujących się w rodzinnym wywiadzie środowiskowym, - nie przekazywano do komorników informacji zawartych w rodzinnym wywiadzie środowiskowym, - nie występowano o wyznaczenie przedstawiciela dla dłużnika nieznanego z miejsca pobytu, - nie przekazywano do urzędów skarbowych wniosków o wycofanie tytułów wykonawczych, - nie kierowano do starosty wniosków o zwrot prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego. Pani Albina Kmieć - Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy złożyła wyjaśnienie, iż cyt.: ( ) 1. Nie występowano z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób (art. 7 ust. 1 ww. ustawy), ponieważ w niektórych przypadkach sytuacja dochodowa osób zobowiązanych do alimentacji jest znana tutejszemu organowi w związku z tym nie występowano do Sądu o zasądzenie alimentów. 2. Nie występowano o udzielenie informacji znajdujących się w rodzinnym wywiadzie środowiskowym, ponieważ nie wymagała tego sytuacja. Dłużnicy alimentacyjni, którzy korzystają z pomocy finansowej Ośrodka stawiają się na wywiad alimentacyjny i odebranie oświadczenia majątkowego, więc znana jest ich sytuacja rodzinna dochodowa, 10
zdrowotna itd. Ośrodek występował o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego w przypadku gdy dłużnik alimentacyjny złożył wniosek o umorzenie należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. A w 2014 r. Ośrodek wystąpił o udzielenie informacji znajdujących się w rodzinnym wywiadzie środowiskowym, gdy wnioskodawczyni zwróciła się o umorzenie nienależnie wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. 3. Nie przekazywano komornikowi sądowemu informacji mających wpływ na egzekucję zasądzonych świadczeń alimentacyjnych pochodzących z rodzinnego wywiadu środowiskowego(art. 4 ust. 4 ww. ustawy), ponieważ takich wywiadów nie przeprowadzono, gdyż nie wymagała tego sytuacja. 4. Nie przekazywano informacji do sądu o bezczynności lub opieszałości komornika sądowego (art. 3 ust. 8 ww. ustawy), ponieważ takich nie odnotowano. 5. Nie przekazywano do urzędów skarbowych wnioski o wycofanie tytułów wykonawczych, ponieważ nie było takiej potrzeby, gdyż żaden dłużnik nie spłacił zadłużenia objętego tytułem wykonawczym. 6. Nie kierowano do starosty wnioski o zwrot prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, ponieważ jednemu dłużnikowi zatrzymano prawo jazdy, zaś drugiemu dłużnikowi zostało zatrzymane w 2012 roku i żaden z tych dłużników nie spełnił przesłanki z art. 5 ust. 6 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, aby wystąpić z wnioskiem o zwrot prawo jazdy. 7. Nie występowano o wyznaczenie przedstawiciela dla dłużnika nieznanego z miejsca pobytu, ponieważ było takie występowanie w 2012 roku, które było kontynuacją.. Zalecenie: Sugeruje się realizowanie działania, o którym mowa w art. 7 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1228 z późn. zm.), tj. występowanie z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób. Działanie to ma bowiem na celu zwiększenie stopnia ściągalności zobowiązań od dłużników alimentacyjnych. Warunkiem poprawy skuteczności egzekucji alimentów jest pełne wykorzystanie przez gminę wszystkich instrumentów przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, również tych fakultatywnych w zakresie postępowania prowadzonego w stosunku do dłużników alimentacyjnych. Zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1228 z późn. zm.), cyt.: Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego, lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Decyzje dotyczące zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego: GOPS-FA-534-6-33/12/13, GOPS-FA-534-10-32/12/13, GOPS-FA-534-8-31/12/13, GOPS-FA-534-7-40/12/13. Decyzje dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych: GOPS-FA-534-6-32/12 z 23 maja 2013 r., GOPS-FA-534-4-52/12 z 22 marca 2013 r. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający wydanie decyzji w ww. sprawach. 11
W pozostałych skontrolowanych aktach spraw dotyczących ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz postępowań prowadzonych wobec dłużników alimentacyjnych, znajdowały się wnioski, niezbędne zaświadczenia i oświadczenia oraz decyzje administracyjne. Wymienione dokumenty spełniały wymogi formalne, zgodnie z ustawą o pomocy osobom uprawnionym do alimentów oraz k.p.a. Wysokość przyznanych świadczeń była adekwatna do kwot określonych przepisami w zakresie funduszu alimentacyjnego. W rozstrzygnięciu decyzji informowano stronę o wysokości przyznanego świadczenia i okresie jego pobierania. W 2013 r. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Radgoszczy wydatkował ze środków budżetu państwa na świadczenia z funduszu alimentacyjnego kwotę w wysokości 136 930,00 zł. Z tej kwoty od dłużników alimentacyjnych wpłynęło 29 246,48 zł, co stanowi 21,36% kwoty świadczeń wypłaconych. Braki w ściągalności w 2013 r. wyniosły 78,64%. W porównaniu z 2012 r. ściągalność zmniejszyła się o 12,50%. Realizacja zaleceń pokontrolnych: W 2009 r. w ramach kontroli kompleksowej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radgoszczy kontroli poddano m.in. prawidłowość realizacji zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1378 z późn. zm.). Kontrola sformułowała zalecenia, które zostały zrealizowane. Na podstawie art. 49 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092) zwracam się z prośbą, o poinformowanie mnie w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia o sposobie wykonania zaleceń, albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych uchybień. Niezależnie od powyższego, proszę o powiadomienie mnie o wykonaniu poszczególnych zaleceń pokontrolnych w terminie 14 dni od momentu wykonania każdego z nich, jeżeli informacja o ich wykonaniu nie zostanie zawarta w zawiadomieniu o sposobie wykorzystania uwag i wykonania zaleceń pokontrolnych oraz podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań, a także jeśli wskazano inny termin wykonania zaleceń pokontrolnych. Na podstawie art. 48 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092) od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. z up. Wojewody Małopolskiego (-) mgr Katarzyna Nowaczyńska Kierownik Oddziału w Wydziale Polityki Społecznej Do wiadomości: Wójt Gminy Radgoszcz 12