MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE

Transkrypt

1 MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ WP.V Kraków, 24 marca 2011 r. Pani Elżbieta Prus Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Andrychowie ul. Batorego Andrychów Zespół Kontrolny Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie przeprowadził w I kwartale 2011 roku, kontrolę problemową w Ośrodku Pomocy Społecznej w Andrychowie. Przedmiotem kontroli była realizacja zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku. Ustalenia kontroli zostały zawarte w protokole podpisanym przez Kierownika OPS w dniu 14 marca 2011 roku w siedzibie OPS w Andrychowie. W ramach oceny prawidłowości przyznawania świadczeń i prowadzenia dokumentacji, sprawdzono wyrywkowo akta osób otrzymujących pomoc wynikającą z realizacji przez Ośrodek zadań, na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.). Analizie poddano dokumentację osób, którym wypłacono zasiłki rodzinne wraz z dodatkami oraz świadczenia opiekuńcze. Kontrolą objęto również akta osób uprawnionych do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. Zasiłki rodzinne wraz z dodatkami, jednorazową zapomogę oraz świadczenia opiekuńcze przyznano osobom, które spełniały wymogi ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) oraz dostarczyły wymagane dokumenty, wymienione w rozporządzeniu z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2005 r. Nr 105, poz. 881 z późn. zm.). Stwierdzono, iż: 1. W dokumentacji większości postępowań, które skutkowały wydaniem decyzji ustalających prawo do zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, brak jest oświadczeń członków rodziny o wysokości uzyskanego dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, Kraków, ul. Basztowa 22* tel. (12) fax. (12)

2 jeżeli członkowie rodziny rozliczają się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne; wzór oświadczenia określa załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne. Na dokumencie widniał dopisek strony o treści: nie dotyczy mnie i rodziny. Kontrola wykazała, że Ośrodek każdorazowo, od wszystkich dorosłych członków rodziny, pobierał zaświadczenia wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego o wysokości dochodów uzyskanych przez członków rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, jeżeli dochody te podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Na zaświadczeniach tych, jeżeli podatnik rozlicza się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, widnieje informacja następującej treści: Podatnik w roku podatkowym np osiągnął przychody z PIT-28. Stanowi to informację dla organu wypłacającego, że należy wymagać również, zaświadczenia dotyczącego działalności opodatkowanej w formie zryczałtowanej i stosownego oświadczenia członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne o wysokości dochodu uzyskanego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Natomiast jeżeli na zaświadczeniu o wysokości dochodów uzyskanych przez członków rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych nie ma żadnej dodatkowej informacji jest to równoznaczne, że podatnik nie rozlicza się na podstawie innych przepisów. 2. Na wniosek z 24 listopada 2010r. (data wpływu do Ośrodka Pomocy Społecznej 25 listopada 2010 r.) złożony przez Panią Lucynę G. wydano decyzję nr ŚR/81821/11/1764/10/ŚP z 2 grudnia 2010 r. przyznającą świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad matką Panią Marią M. Do wniosku dołączono orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 31 października 2008 roku o trwałej niezdolności do samodzielnej egzystencji Pani Marii M. oraz odpis skrócony aktu zgonu małżonka Pani Marii M. z 15 listopada 2010 r. (data zgonu 10 listopada 2010 r.). Świadczenie pielęgnacyjne przyznano od 11 listopada 2010 r. do odwołania. Kierownik Ośrodka złożył następujące wyjaśnienie: W dniu 25 listopada 2010 r. Pani Lucyna G. złożyła wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na matkę Panią Marię M. Orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności Pani Maria M. posiada z dnia 31 października 2008r. Pani Lucyna G. w Powiatowym Urzędzie Pracy była zarejestrowana do 22 lutego 2010 r. Świadczenie pielęgnacyjne zostało przyznane od 11 listopada 2010 r. z uwagi na fakt, że Pani Maria M. od 11 listopada nie pozostawała w związku małżeńskim. Zgodnie z art. 17 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim.. 3. W podstawie prawnej decyzji o nr ŚR/81821/01/2154/10/ŚP z 25 stycznia 2010 r. przyznającej świadczenie pielęgnacyjne od 1 stycznia 2010 r. do odwołania, powołano art. 2 ustawy z 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych dotyczący okresu zasiłkowego 2008/2009 przedłużonego ww. ustawą do dnia 31 października 2009 r. Analogiczny przypadek stwierdzono w decyzji nr ŚR/81821/04/2425/10/ŚP z 2 kwietnia 2010 r. przyznającej świadczenie pielęgnacyjne od 1 kwietnia 2010 r. do odwołania. 2

3 3. Decyzją nr ŚR/81821/09/186/10/ŚP z 1 października 2010 r. Ośrodek przyznał Pani Annie K. świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 520 zł miesięcznie na synów Marka i Dawida K. w okresie od 1 listopada 2010 r. do 30 czerwca 2014 r. Ponadto ww. decyzja obarczona jest błędem pisarskim. Adresatem decyzji w przypadku przyznania zasiłków pielęgnacyjnych na niepełnosprawne dzieci byli przedstawiciele ustawowi, upoważnieni z mocy prawa do złożenia w imieniu osoby uprawnionej wniosku i pobierania świadczeń, dopiero w treści decyzji znajdowało się sformułowanie, że zasiłek jest przyznany na osobę uprawnioną (dotyczy np. decyzji o nr: ŚR/81820/07/2878/10/P z 28 lipca 2010 r., ŚR/81820/07/2879/10/P z 28 lipca 2010 r.). Kontrola wykazała, iż od 2011 r. adresatem decyzji w przypadku przyznania zasiłków pielęgnacyjnych na niepełnosprawne dzieci są przedstawiciele ustawowi, reprezentujący osoby uprawnione, upoważnieni z mocy prawa do złożenia w imieniu osoby uprawnionej wniosku i pobierania świadczeń. Przykładem jest decyzja o nr ŚR/81820/02/2110/11/P z 7 lutego 2011 r. Kierownik Ośrodka złożył następujące wyjaśnienie: Obecnie adresatem decyzji w przypadku przyznania zasiłków pielęgnacyjnych na niepełnosprawne dzieci są przedstawiciele ustawowi upoważnieni z mocy prawa do złożenia wniosku i pobierania świadczeń.. W dokumentacji do decyzji o nr: ŚR/818/01/2091/10/B z 11 stycznia 2010 r., ŚR/818/02/2212/10/B z 5 lutego 2010 r., ŚR/818/11/1630/10/B z 9 listopada 2010 r. oraz ŚR/818/06/2717/10/B z 10 czerwca 2010 r. stwierdzono brak upoważnień udzielonych innym osobom do odbioru decyzji w imieniu wnioskodawców. Ww. decyzje zostały odebrane przez osoby inne niż wnioskodawcy. Kontrola wykazała, że zasiłek rodzinny wraz z dodatkami, jednorazową zapomogę oraz świadczenia opiekuńcze przyznano osobom, które spełniały wymogi ustawy o świadczeniach rodzinnych. W ramach oceny realizacji zadań wynikających z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów kontrola wykazała, że wysokość świadczeń ustalano zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 192, poz.1378 z późn. zm.). Decyzje przyznające świadczenia z funduszu alimentacyjnego osobie niepełnoletniej wydawane były na wnioskodawcę tj. reprezentanta osoby uprawnionej. W rozstrzygnięciu decyzji wskazywano osobę uprawnioną. Stwierdzono, iż: 1. Część decyzji w sprawie ustalenia obowiązku zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego na okres świadczeniowy 2009/2010 została wydana w 2011 r. Kierownik Ośrodka przedłożył następujące wyjaśnienie: W 2010 roku wydano 65 decyzji o zwrocie należności dla dłużnika z uwzględnieniem faktu, iż 34 decyzje za okres świadczeniowy 2009/2010 zostały wydane w Na dzień pozostało do wydania ok. 100 decyzji w sprawie zwrotu należności - Szacunkowo w ok. 30 postępowaniach wobec dłużników nie będzie konieczne wydanie decyzji o zwrocie, w związku z regularnymi wpłatami dłużników na poczet spłaty należności z tytułu wypłaconych wierzycielowi świadczeń z funduszu alimentacyjnego.. 3

4 2. W dokumentacji do decyzji o nr FA/8190/08/109/10 z 12 października 2010 r. znajdowało się oświadczenie o dochodzie członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, uzyskanym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy, podpisane przez wnioskodawczynię. W oświadczeniu dopisano adnotację cyt.: nie dotyczy mnie i rodziny. Stwierdzono brak ww. oświadczenia dla pozostałych pełnoletnich członków rodziny. Analogiczny przypadek stwierdzono w postępowaniach zakończonych decyzjami o nr: FA/8190/09/152/10 z 21 października 2010 r. oraz FA/8190/08/61/10 z 7 października 2010 r. Z przeprowadzonej w czasie kontroli analizy dokumentacji dłużników prowadzonych przez jednostkę jako organ właściwy dłużnika oraz sprawozdań przesyłanych przez OPS w Andrychowie do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie dotyczących działań wobec dłużników alimentacyjnych wynika, iż Ośrodek nie wykorzystywał następujących instrumentów przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów dla organu właściwego dłużnika: 1. Przekazanie komornikowi sądowemu informacji mających wpływ na egzekucję zasądzonych świadczeń alimentacyjnych pochodzących z rodzinnego wywiadu środowiskowego (art. 4 ust. 4 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów). 2. Wystąpienie z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób. 3. Informacje przekazywane do sądu o bezczynności lub opieszałości komornika sądowego (art. 3 ust. 8 ww. ustawy). Ośrodek Pomocy Społecznej w Andrychowie wydatkował na świadczenia z funduszu alimentacyjnego w 2010 r. ze środków budżetu państwa środki finansowe w wysokości: ,00 zł. Z tej kwoty od dłużników alimentacyjnych wpłynęło: ,45 zł, co stanowi 14,58 % kwoty świadczeń wypłaconych. Braki w ściągalności wynoszą - 85,42 %. Zalecenia pokontrolne: 1. Formułowanie prawidłowej i aktualnej podstawy prawnej w decyzjach wydawanych w zakresie świadczeń rodzinnych wraz z dodatkami. 2. Prostowanie błędów pisarskich i rachunkowych lub innych oczywistych omyłek w wydanych decyzjach z urzędu lub na żądanie strony winno odbywać się, zgodnie z zapisem art k.p.a., w drodze postanowienia. 3. Doręczanie stronom decyzji zgodnie z wymogami określonymi w art. 40 k.p.a., w związku z art. 46 k.p.a., które potwierdzają jej odbiór swym podpisem ze wskazaniem daty doręczenia. 4. Sugeruje się pobieranie od wnioskodawcy i pełnoletnich członków rodziny oświadczeń o wysokości dochodu uzyskanego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, jeżeli członkowie rodziny rozliczają się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne; wzór oświadczenia określa załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne, jedynie gdy jest to celowe i zasadne. 5. W opinii kontrolujących celowym jest aby decyzje w sprawie ustalenia obowiązku zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego wydawać niezwłocznie po zakończeniu okresu 4

5 świadczeniowego, stosownie do treści zapisu art. 27 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. 6. Podjęcie działań mających na celu wzmożenie efektywności ściągalności zobowiązań od dłużników alimentacyjnych poprzez efektywniejsze wykorzystanie następujących instrumentów przewidzianych dla organu właściwego dłużnika w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów: 1) przekazanie komornikowi sądowemu informacji mających wpływ na egzekucję zasądzonych świadczeń alimentacyjnych pochodzących z rodzinnego wywiadu środowiskowego, 2) wystąpienie z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób, 3) przekazywane do sądu informacji o bezczynności lub opieszałości komornika sądowego (art. 3 ust. 8 ustawy). Zgodnie z art. 47 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206) o sposobie wykorzystania ww. zaleceń i wniosków proszę mnie poinformować w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia z jednoczesnym wskazaniem sposobów na rozwiązanie problemów. Z up. Wojewody Małopolskiego (-) mgr inż. Małgorzata Lechowicz Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Burmistrz Andrychowa 5