WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Transkrypt

1 Warszawa, 14 lutego 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-R AK Pani Ewa Gomuła Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej ul. Zachęta Przytyk WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r., Nr 31 poz. 206 z późn. zm.) w związku z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092) w dniach listopada 2016 roku inspektor Wydziału Polityki Społecznej, Oddziału w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Radomiu Anna Kowalczyk starszy inspektor wojewódzki, przeprowadził kontrolę problemową w trybie zwykłym w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Przytyku. Przedmiot kontroli obejmował sposób organizacji oraz realizacji przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 114) dotyczących ustalania uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku pielęgnacyjnego. Kontrolą objęto okres od 1 września 2014 r. do dnia kontroli. Niniejszym przekazuję Pani wystąpienie pokontrolne. W okresie objętym kontrolą Wojewoda Mazowiecki ocenił pozytywnie organizację realizacji zadania oraz pozytywnie z uchybieniami realizację przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 114) w przedmiocie prawidłowości ustalania uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz do zasiłku pielęgnacyjnego.

2 1.Organizacja realizacji zadania. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Przytyku powołano Uchwałą NR XI/33/90 Gminnej Rady Narodowej w Przytyku z dnia 19 lutego 1990 roku w sprawie utworzenia Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. Kontrolowana jednostka funkcjonuje w oparciu o statut przyjęty Uchwałą Nr XXVIII Rady Gminy w Przytyku z dnia 25 marca 2013 roku w sprawie przyjęcia statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przytyku. W zapisach statutu wskazano: - w 1 ust.1, iż Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Przytyku jest wyodrębnioną, samodzielną jednostką organizacyjną Gminy Przytyk, - w 4 ust. 1 pkt 3 i 5, iż jednostka jest realizatorem zadań wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych, - w 14, iż,,bieżącą obsługę księgową, finansowo-kasową, kadrową BHP, prawną, informatyczną Ośrodka prowadzą odpowiednie stanowiska w Urzędzie Gminy Przytyk w konsultacji z Kierownikiem Ośrodka. Strukturę organizacyjną oraz zasady działania kontrolowanej jednostki w okresie objętym kontrolą określał Regulamin Organizacyjny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przytyku stanowiący załącznik do Zarządzenia Nr 1/2010 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przytyku z dnia 8 lipca 2010 roku w sprawie określenia Regulaminu Organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przytyku wraz z późniejszymi zmianami wprowadzonymi przez kierownika jednostki kontrolowanej Zarządzeniem Nr z dnia 31 grudnia 2013 roku oraz Zarządzeniem Nr z dnia 22 kwietnia 2016 roku. W zapisach Statutu jak również Regulaminu Organizacyjnego wskazano, iż jednostka jest realizatorem zadań wynikających min. z ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z 8 Regulaminu Organizacyjnego w Ośrodku wyodrębniono Dział Świadczeń Rodzinnych i Dłużników Alimentacyjnych oraz Świadczeń Wychowawczych, co jest zgodne z zapisami art. 20 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Natomiast w zapisach 11 przedmiotowego regulaminu określono zadania realizowane przez ww. dział, jak również wskazano je w zakresach czynności. Ustalono, że zgodnie z art. 20 ust.3 ustawy o świadczeniach rodzinnych posiada Pani upoważnienie Wójta Gminy Przytyk do prowadzenia postępowania w sprawach świadczeń rodzinnych oraz do wydawania w tych sprawach decyzji administracyjnych. Osoby zatrudnione na stanowisku inspektora realizujące zadania z zakresu świadczeń rodzinnych na Pani wniosek zostały 2

3 upoważnione przez Wójta Gminy min. do prowadzenia postępowania w sprawach świadczeń rodzinnych. Kontrolowane zadanie od strony finansowo księgowej zgodnie z zapisami statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przytyku oraz porozumienia zawartego w dniu 26 listopada 2010 r między Wójtem Gminy Przytyk a Kierownikiem Ośrodka, prowadzone jest przez Urząd Gminy. Z przekazanych informacji wynika, iż kontrolowana jednostka na dzień kontroli nie zatrudnia głównego księgowego. W okresie objętym kontrolą jednostka działała w oparciu o zapisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 roku w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (Dz. U. z 2011 r., Nr 14, poz. 67) oraz Zarządzenia Nr 1/2014 z dnia 30 stycznia 2014 roku z późn. zm. kierownika kontrolowanej jednostki wprowadzającego instrukcję kancelaryjną, jednolitego rzeczowego wykazu akt i instrukcji w sprawie organizacji i zakresach działania składnicy akt dla Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przytyku. W zakresie ewidencji i rejestracji spraw objętych kontrolą ustalono, że jednostka prowadzi rejestry w formie papierowej. Dokumentacja, która została poddana kontroli była znakowana, ewidencjonowana i przechowywana zgodnie z zapisami ww. rozporządzenia oraz Zarządzenia Nr 1/2014 z dnia 30 stycznia 2014 roku z późn. zm. właściwego dla kontrolowanej jednostki. 2. Prawidłowość ustalania uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego i jego wypłacania. W trakcie czynności kontrolnych weryfikacji poddano akta 10 spraw w przedmiocie przyznania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego realizowanego przez Ośrodek. Kontrolowana jednostka w okresie poddanym kontroli wypłacała specjalny zasiłek opiekuńczy dla 46 osób. Ustalono, że w powyższym okresie wydano 3 decyzje odmawiające prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego. Postępowanie w sprawach o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego każdorazowo zostało wszczęte na wniosek, którego wzór określał załącznik nr 17 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r., poz. 3), a od 2 stycznia 2016 r. określa załącznik nr 13 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2015 r., poz. 2284). Do wniosków dołączone były wymagane odpowiednio na podstawie 7 ust. 2 ww. rozporządzeń dokumenty. Ponadto w aktach znajdowały się oświadczenia osób, którym przyznano świadczenie, o niepodejmowaniu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej 3

4 bądź o zaprzestaniu prowadzenia gospodarstwa lub zaprzestaniu wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego następowało po zweryfikowaniu tych okoliczności w drodze rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w art. 107 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016 r., poz. 930). Po upływie 6 miesięcy przeprowadzona była jego aktualizacja, zgodnie z art. 23 ust. 4f ustawy o świadczeniach rodzinnych. We wszystkich skontrolowanych sprawach specjalny zasiłek opiekuńczy przyznano osobom, które spełniały ustawowe warunki do jego nabyci. Dochód rodziny sprawującej opiekę oraz rodziny wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekraczał kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, tj. do dnia 31 października 2015 r. 664,00 zł, zgodnie z 1 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2012 r., poz. 959), natomiast od dnia 1 listopada 2015 r. 764,00 zł, zgodnie z 1 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2015 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna (Dz. U. z 2015 r., poz. 1238). Specjalny zasiłek opiekuńczy był przyznany na okres zasiłkowy w kwocie 520,00 zł, odpowiednio zgodnie z art. 24 ust. 1 i art. 16a ust. 6 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Wszystkie skontrolowane decyzje przyznające prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego wydane zostały z prawidłowym wskazaniem organu administracji publicznej, daty wydania, oznaczeniem strony, powołaniem podstawy prawnej, rozstrzygnięciem, pouczeniem, podpisem osoby upoważnionej do wydania decyzji. Decyzje nie zawierały uzasadnienia faktycznego i prawnego. Ponadto, w decyzjach administracyjnych, w których odstąpiono od uzasadnienia ponieważ uwzględnia ona w całości żądanie strony, nie posiadały w uzasadnieniu przytoczenia przepisu art kpa. Kontrola wykazała, że wszystkie poddane analizie decyzje administracyjne w sprawie ustalenia uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego zostały wydane w terminach określonych w art. 35 kodeksu postępowania administracyjnego oraz zostały odebrane przez stronę, co potwierdzone zostało własnoręcznym podpisem ze wskazaniem daty odbioru, zgodnie z art wyżej wymienionej ustawy. Zgodnie z art. 6 ust. 2c ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121) wójt, burmistrz lub prezydent miasta, jeżeli wypłaca 4

5 osobie świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, może wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o udzielenie informacji o przebiegu ubezpieczenia oraz za jaki okres za tę osobę powinien opłacać składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Stwierdzono, iż w 5 sprawach na 10 poddanych kontroli, osoby podlegały ubezpieczeniu emerytalno rentowemu w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dla 5 osób organ opłacał składkę na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w związku z pobieraniem specjalnego zasiłku opiekuńczego, zgodnie z art. 6 ust. 2a pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Spośród 10 skontrolowanych spraw przyznających prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, organ w 2 przypadkach ustalił niezbędny okres do uzyskania przez osobę sprawującą opiekę 25-letniego okresu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego (składkowego i nieskładkowego) z zastrzeżeniem art. 87 ust. 1 b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz z późn. zm.). Okres za jaki powinien opłacać składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe Organ ustalał na podstawie informacji z ZUS w sprawie ustalenia niezbędnego okresu ubezpieczenia, świadectw pracy oraz oświadczeń o stażu pracy. Zgodnie z art. 6 ust. 2b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, jeżeli podlega ona obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z innego tytułu na podstawie ustawy lub na podstawie odrębnych przepisów. Stwierdzono, iż w okresie poddanym kontroli w 6 sprawach na 10 skontrolowanych organ ustalił, że osoby pobierające specjalny zasiłek opiekuńczy podlegały obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnemu z innego tytułu (dokumenty potwierdzające podleganie ubezpieczeniu z innego tytułu oraz oświadczenia stron). Ustalono, iż organ w okresie kontroli opłacał za 4 osoby składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 66 ust. 1 pkt 28a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.. U. z 2015 r., poz. 581 z późn. zm.). Pozostałe osoby podlegały ubezpieczeniu zdrowotnemu w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub były ubezpieczone przy współmałżonku. 3. Prawidłowość ustalania uprawnień do zasiłku pielęgnacyjnego i jego wypłacania W trakcie czynności kontrolnych weryfikacji poddano 15 akt spraw w przedmiocie przyznania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego realizowanego przez Ośrodek. Kontrolowana 5

6 jednostka w okresie poddanym kontroli wypłacała zasiłek pielęgnacyjny dla 133 osób. Na podstawie analizy dokumentów 15 spraw ustalono, że postępowanie w sprawach o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego każdorazowo zostało wszczęte na wniosek, którego wzór określał załącznik nr 16 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r., poz. 3), a od 2 stycznia 2016 r. określa załącznik nr 12 do Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 roku w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2015 r., poz. 2284). Stwierdzono, że wszystkie skontrolowane sprawy rozpatrzone były terminowo, a zasiłki pielęgnacyjne przyznane prawidłowo, tj. właściwie określono wysokość świadczenia, wskazując okres na jaki zostało przyznane, a także formę i termin wypłaty. Wszystkie skontrolowane decyzje przyznające prawo do zasiłku pielęgnacyjnego wydane zostały z prawidłowym wskazaniem organu administracji publicznej, daty wydania, powołaniem podstawy prawnej, rozstrzygnięciem, pouczeniem, podpisem osoby upoważnionej do wydania decyzji. Decyzje nie zawierały uzasadnienia faktycznego i prawnego w tym, w decyzjach administracyjnych, w których odstąpiono od uzasadnienia ponieważ uwzględniały one w całości żądanie strony, nie zawarto w uzasadnieniu przytoczenia przepisu art kpa. Ponadto, w decyzjach znak: SR z dnia 10 listopada 2014 roku, SR z dnia 13 listopada 2014 roku, SR z dnia 21 kwietnia 2015 roku, SR z dnia 23 marca 2016 roku jako adresata wskazano przedstawiciela ustawowego małoletniej osoby uprawnionej do zasiłku pielęgnacyjnego. Natomiast w sytuacji gdy osobą uprawnioną jest niepełnosprawne dziecko, adresatem decyzji jest to dziecko z zastrzeżeniem, że działa przez przedstawiciela. Decyzja zaś powinna być doręczona przedstawicielowi ustawowemu dziecka, gdyż działa on na rzecz i w imieniu małoletniego, który nie ma zdolności do czynności prawnych. Kontrola wykazała, że wszystkie poddane analizie decyzje administracyjne w sprawie ustalenia uprawnień do zasiłku pielęgnacyjnego zostały wydane w terminach określonych w art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23) oraz zostały odebrane przez stronę, co potwierdzone zostało własnoręcznym podpisem ze wskazaniem daty odbioru, zgodnie z art wyżej wymienionej ustawy. Za powstałe nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli odpowiedzialność ponosi Pani jako Kierownik Ośrodka oraz pracownicy realizujący zadania wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych. 6

7 Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Panią do podjęcia następujących działań: 1. W decyzjach przyznających prawo do zasiłku pielęgnacyjnego małoletnim osobom uprawnionym wskazywać ich jako adresatów z zastrzeżeniem, że działają przez swoich przedstawicieli ustawowych. 2. Decyzje administracyjne wydawać zgodnie z zapisami art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23), tj. uzasadniać je prawnie oraz faktycznie. W przypadku odstępowania od uzasadnienia w decyzjach w całości spełniających żądanie strony, przytaczać treść przepisu art kodeksu postępowania administracyjnego. 3. Weryfikować w zakładzie ubezpieczeń społecznych okresy składkowe i nieskładkowe niezbędne do uzyskania przez osobę sprawującą opiekę 25-letniego okresu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego z zastrzeżeniem art. 87 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz z późn. zm.) w celu ustalenia czy organ powinien opłacać składki, a jeśli tak to za jaki okres. POUCZENIE Informuję, że na podstawie art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Jednocześnie zobowiązuję Pana do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie realizacji zaleceń i wniosków pokontrolnych. Powyższą informacje należy kierować na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie, Wydział Polityki Społecznej, Oddział w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Radomiu, ul. Żeromskiego 53, Radom. Do wiadomości: z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Krzysztof Ławniczak Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Pan Dariusz Wołczyński Wójt Gminy Przytyk ul. Zachęta Przytyk 7