Powiatowy Program Wspomagania Oświaty szkół i placówek w powiecie mińskim Mińsk Mazowiecki 2013 r.

Powiatowy Program Wspomagania Oświaty szkół i placówek w powiecie mińskim Mińsk Mazowiecki 2013 r. Budowanie kompleksowego systemu wspomagania rozwoju szkół i placówek w powiecie mińskim" Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty. Działanie 3.5 Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół. Realizacja projektu 01.09.2013 r. 31.08.2015 r. 1

SPIS TREŚCI Wstęp 3 I Charakterystyka edukacji w Powiecie Mińskim 6 Doskonalenie nauczycieli Egzaminy zewnętrzne Wnioski z ewaluacji zewnętrznych II Opis projektu 20 Cele projektu Grupa docelowa Zadania w projekcie III Koncepcja powiatowego wspomagania szkół i placówek w powiecie mińskim 27 Placówki realizujące zadania kompleksowego wspomagania Charakterystyka szkół i przedszkoli korzystających ze wsparcia Monitorowanie Powiatowego Programu Wspomagania Oświaty IV Roczne Plany Wspomagania 28 Diagnoza potrzeb rozwojowych szkół i przedszkoli Oferty doskonalenia i ich wybór Charakterystyka form doskonalenia RPW szkół i przedszkoli V Sieci Współpracy i Samokształcenia Nauczycieli 37 Wybór i cele pracy sieci współpracy i samokształcenia Zadania Koordynatorów sieci współpracy i samokształcenia Organizacja pracy sieci współpracy i samokształcenia VI Wnioski 41 Literatura 42 2

Wstęp We współczesnym świecie edukacja ma istotne znaczenie w budowaniu demokracji i rozwoju państw, w tym państw należących do Unii Europejskiej. Wpływa ona na zwiększenie aktywnego uczestnictwa mieszkańców otwartej Europy w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym. Ważne są nie tylko procesy stałego wzbogacania wiedzy i doświadczenia, ale także uświadomienie, że edukacja jest czynnikiem konstytuującym jednostkę i relacje między ludźmi, grupami i narodami 1. Czynną aktywność można osiągnąć jedynie wtedy, gdy kształcenie nie ogranicza się do pierwszych etapów życia, ale obejmie całe życie i jest dostosowane do indywidualnych potrzeb osobistych i zawodowych 2. W połowie lat 90. XX wieku Komisja Europejska 3, opublikowała istotny z punktu widzenia wspólnej edukacji dokument Białą Księgę - Nauczanie i uczenie się. Na drodze do uczącego się społeczeństwa 4, która wskazywała na pilne uświadomienie społeczeństwom potrzeby systematycznego, permanentnego uczenia się, aby nadążyć za zmieniającą się rzeczywistością i postępem społecznym. Publikacja ta porządkowała też kwestie stojące przed europejską edukacją w czasie zmian transformacyjnych, tworzenia się nowego ładu informacyjnego, rozszczelnienia granic państwowych i wychodzenia rynków pracy z poszczególnych krajów. Koncepcja kształcenia ustawicznego czyli uczenia się przez całe życie obejmuje rozwój indywidualny i rozwój cech społecznych we zróżnicowanych formach i kontekstach w systemie formalnym i nieformalnym ( w szkołach i placówkach kształcenia zawodowego, uczelniach i placówkach kształcenia dorosłych oraz w ramach kształcenia incydentalnego, a więc w domu, w pracy i w społeczności). Podkreśla się w niej potrzebę przygotowywania i zachęcania wszystkich do nauki przez całe życie, już od wczesnego wieku. Działania ukierunkowane są tak aby, zapewnić odpowiednie możliwości wszystkim -osobom dorosłym, pracującym i bezrobotnym, które muszą przekwalifikować się lub podnieść swoje kwalifikacje. Kształcenie ustawiczne jest czynnikiem, który warunkuje rozwój społecznogospodarczy. Upowszechnianie dostępu do kształcenia ustawicznego i podniesienie jego 1 M. Adamska Chudzińska, Refleksja nad europejskim modelem edukacji, Nowe w Szkole, 1998/99 nr 10, s. 98-99. 2 Uczenie się przez całe życie: rola systemów edukacji w państwach członkowskich Unii Europejskiej, tłum. E. Kolankowska, Europejskie Biuro Eurydyce, Warszawa 2002, s. 5. 3 Komisja Europejska, to ponadnarodowy organ zarządzająco-wykonawczy Unii Europejskiej z siedzibą w Brukseli. Powołany 1 lipca 1967 r. Członkowie Komisji są niezależni od rządów państw, działają w ogólnym interesie Unii Europejskiej [w:] Encyklopedia Unii Europejskiej, WSiP, Warszawa 2004, s. 185. 4 Biała Księga Kształcenia i Doskonalenia. Nauczanie i uczenie się. Na drodze do uczącego się społeczeństwa, Komisja Europejska 1995, WSP TWP, Warszawa 1997. 3

jakości, promuje aktywne postawy, poprawiające szanse na rynku pracy 5. Współczesne społeczeństwa mają coraz większe oczekiwania i wymagania wobec istniejących systemów oświatowych. Żaden z poszczególnych systemów edukacji państwowej nie jest trwały, zmienia się razem z przeobrażeniami gospodarczymi, politycznymi i społecznymi. Nowoczesny system edukacyjny powinien w głównej mierze przygotować jego uczestników do pozaszkolnego kształcenia się. Wyzwania te adresowane są także do edukacji nauczycielskiej 6, która jest jednym z podstawowych elementów kształtujących organizację czasu i wspomagających pracę zawodową nauczyciela 7. W Polsce w nawiązaniu do dokumentów europejskich (Strategia Lizbońska) powstała Strategia Rozwoju Edukacji na lata 2007-2013, wskazująca jako jeden z podstawowych kierunków rozwoju zwiększenie udziału dorosłych w kształceniu ustawicznym 8. Istotnym elementem jest podkreślanie roli jednostek samorządu terytorialnego w stwarzaniu warunków dorosłym mieszkańcom do uczestnictwa w Uczeniu się przez całe życie 9. W Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2030 zwrócono uwagę na poziom wykształcenia mieszkańców, jako jeden z ważniejszych czynników rozwoju społeczno-gospodarczego. Poziom edukacji podstawowej i gimnazjalnej jest na Mazowszu wyższy niż przeciętnie w Polsce. Uczniowie mazowieckich szkół uzyskują lepsze wyniki na sprawdzianach kompetencyjnych i egzaminach gimnazjalnych niż ich rówieśnicy w kraju. Jednocześnie poziom edukacji podstawowej i gimnazjalnej na Mazowszu cechuje się silnym zróżnicowaniem przestrzennym. Istotnym wyzwaniem dla szkolnictwa są niekorzystne trendy demograficzne i związany z nimi spadek liczby uczniów. Proces ten w największym stopniu dotyka miasta regionalne, subregionalne, powiatowe oraz gminy o charakterze rolniczym 10. Zróżnicowanie jest zauważalne także w Powiecie Mińskim, jednym z największych powiatów w województwie mazowieckim. Powiat położony jest w środkowo-wschodniej części województwa mazowieckiego i obejmuje 3 miasta: Mińsk Mazowiecki, Sulejówek, Wesołą oraz 11 gmin: Cegłów, Dębe Wielkie, Dobre, Halinów, Jakubów, Kałuszyn, Latowicz, 5 Teczka informacyjna. Edukacja ustawiczna. Kształcenie dorosłych. WUP, Warszawa. 2010, s.3. 6 H. Kwiatkowska, Edukacja nauczycieli. Konteksty kategorie - praktyki, IBE, Warszawa 1997, s. 3. 7 K. Denek, W stronę pedagogiki czasu, [w:] Opieka-wychowawnie-kształcenie. Moduły edukacyjne, red. W. Woronowicz, D. Panel, Impuls, Kraków 2010, s. 17. 8 Strategia Rozwoju Edukacji na lata 2007-2013. MENiS, Warszawa, 2005, s.4. 9 www.llp.org.pl z dnia 29.11.2013r. 10 Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2030. Innowacyjne Mazowsze. MBPR, Warszawa, 2013. 4

Mińsk Mazowiecki miasto, Mińsk Mazowiecki gmina, Mrozy, Siennica, Stanisławów, Sulejówek, Wesoła. Powiat Miński to obszar o powierzchni 1186,9 km 2 liczący ok. 150 tys. mieszkańców. Użytki rolne stanowią 67,5% powierzchni powiatu, kompleksy leśne 22,3%, a tereny zurbanizowane, przeznaczone pod zabudowę aglomeracji miejskich i osiedli mieszkaniowych 8%. Ostatnie lata przeobraziły ten obszar poprzez rozwój handlu, przetwórstwa, rzemiosła i przemysłu 11. Nastąpił rozwój infrastruktury technicznej spowodowany wykorzystaniem funduszy zewnętrznych oraz bliskie sąsiedztwo z aglomeracją warszawską 40 km. Powiat miński posiada duże możliwości rozwojowe, jest otwarty na współpracę zarówno dla partnerów krajowych, jak i zagranicznych 12. Ważnym elementem rozwojowym jest także edukacja. Wprowadzanie w życie zmian edukacyjnych w obszarze oświaty wymaga systematycznej pracy środowisk lokalnych, oraz szkolnych. Ważnym elementem tego procesu jest doskonalenie nauczycieli, które jeśli jest efektywne, to przekłada się na osiąganie przez uczniów sukcesów edukacyjnych. Skuteczne doskonalenie nauczycieli powoduje rozwój szkół i podnosi jakości kształcenia, a jednym z istotniejszych elementów tego procesu jest zespołowe uczenie się nauczycieli. Szkoły i placówki powinny ewoluować w kierunku organizacji uczących się. Poddając stałej obserwacji swoją pracę i doskonaląc ją, mogą stać się wzorem nieustannego rozwoju w zmieniającej się rzeczywistości współczesnego świata 13. Refleksja nad poziomem spełniania przez szkołę wymagań współczesnego ucznia, absolwenta a potem uczestnika rynku pracy jest sygnałem do wprowadzania zmian. Dzięki pomocy finansowej Unii Europejskiej możliwe staje się w Polsce zewnętrzne, zinstytucjonalizowane wspieranie szkół i placówek, zgodne z ich realnie zdiagnozowanymi potrzebami. Dlatego bardzo ważne jest, z punktu widzenia zmian zachodzących w oświacie, zrozumienie idei przenikania się dwóch procesów ewaluacji i wspomagania. Zgodnie z rekomendacjami przedstawionymi przez ekspertów nowoczesny system wspomagania rozwoju oświaty w Polsce powinien być nakierowany na pracę ze szkołą, służyć 11 Strategia Rozwoju Lokalnego Powiatu Mińskiego na lata 2008-2020. 12 Z.T. Gajowniczek, Edukacja regionalna. Powiat Miński http://edukacjaregionalna.republika.pl/50 z dnia 19.11. 2013r. 13 Nowy system doskonalenia nauczycieli. wspomaganie pracy szkoły. MEN, ORE, Warszawa, s.2. 5

wspieraniu jej w wykonywaniu zadań nakładanych przez państwo, jak również wspomagać w rozwiązywaniu indywidualnych problemów 14. Ośrodek Rozwoju Edukacji w 2012 r. rozpoczął nabór wniosków do pilotażu nowego systemu doskonalenia nauczycieli. Beneficjentami są samorządy powiatowe w ramach Działania 3.5 Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół, Priorytet III Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Powiaty aplikują o środki na realizację w szkołach rocznych planów wspomagania wybranego aspektu pracy szkoły oraz na budowę lokalnych sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli oraz dyrektorów szkół. Celem realizacji projektów powiatowych jest pilotaż nowego modelu systemu doskonalenia nauczycieli i zewnętrznego wspomagania pracy szkoły. Pilotaż ten pozwoli na praktyczne sprawdzenie modelu wypracowanego w ramach projektu System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół. Podejmowane w ramach projektów powiatowych działania są tematycznie powiązane z tymi obszarami edukacji, które w ostatnich latach objęte zostały istotnymi zmianami. Dzięki temu pilotaż pozwoli nie tylko na weryfikację nowych form doskonalenia związanych z bezpośrednim wsparciem rozwoju szkoły i przedszkola, ale i pomoże dyrektorom oraz nauczycielom w jak najlepszym przygotowaniu się do realizacji polityki edukacyjnej państwa. I. Charakterystyka edukacji w Powiecie Mińskim Powiat Miński realizuje m.in. zadania w zakresie oświaty 15. Są to: zakładanie i prowadzenie publicznych szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych, szkół ponadgimnazjalnych, w tym z oddziałami integracyjnymi, szkół sportowych i mistrzostwa sportowego oraz placówek oświatowo - wychowawczych, placówek kształcenia ustawicznego i placówek kształcenia praktycznego, poradni psychologiczno - pedagogicznych i specjalnych ośrodków szkolno wychowawczych, zapewnianie kształcenia, wychowania i opieki w szkołach i placówkach, zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki, 14 Elsner D, Bednarek K., 2010, Pomoc doradców metodycznych i konsultantów placówek doskonalenia nauczycieli w opinii jej beneficjentów. Raport końcowy z badań, Warszawa, 2010, 15 http://powiatminski.pl/pl/strona/zadania_powiatu/245 z dnia 20.11.2013 r. 6

wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie, zapewnienie obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej szkoły lub placówki, wyposażenie szkoły lub placówki w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, wychowania i innych zadań Strukturę systemu oświaty powiatu mińskiego stanowią oświatowe jednostki organizacyjne, w tym przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, będące w gestii wójtów gmin powiatu mińskiego, ponadto szkoły ponadgimnazjalne: w tym 9 szkół ogólnokształcących, 16 techników i liceów zawodowych, 7 szkół zawodowych oraz Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, 2 Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne. Powiat Miński w roku szkolnym 2012/2013 był organem prowadzący dla 11 szkół i placówek oświatowych. Uzupełnienie oferty edukacyjnej stanowią 23 placówki niepubliczne 16. Szkoły i placówki oświatowe prowadzone przez Powiat Miński angażują się od kilku lat w pozyskiwanie środków zewnętrznych na działania edukacyjne adresowane do przede wszystkim młodzieży. W ramach EFS Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zrealizowały w latach 2007 2013 18 projektów: Portal Koordynacja 3.0 stabilny mechanizm powiązania kształcenia zawodowego z potrzebami mazowieckiego rynku pracy - Zespół Szkół Zawodowych nr 2 im. Powstańców Warszawy w Mińsku Mazowieckim Edukacja w naszej szkole szansą na zdobycie ciekawego zawodu i dodatkowych kwalifikacji Zespół Szkół Zawodowych Nr 2 im. Powstańców Warszawy w Mińsku Mazowieckim. Moja szkoła inwestuje w moją przyszłość - - Zespół Szkół Zawodowych nr 2 im. Powstańców Warszawy w Mińsku Mazowieckim Szkoła kariery - Zespół Szkół Agrotechnicznych w Janowie. Wspomaganie rozwoju uczniów niepełnosprawnych intelektualnie z wykorzystaniem innowacyjnych metod oddziaływania - Zespół Szkół Specjalnych im. Janiny Porazińskiej w Ignacowie. Gotowi do zmian młodzież szkolna na lokalnym rynku pracy - Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Mińsku Mazowieckim. Pracownik biurowy z nowymi kwalifikacjami odnajdziesz się na rynku pracy - Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Mińsku Mazowieckim. 16 Informacja o stanie realizacji zadań oświatowych, w tym o wynikach egzaminów w roku szkolnym, 2012/2013, Mińsk Mazowiecki, 30 października 2013, s.30. 7

Umiejętności handlowca szansą na aktywizację zawodową mieszkańców obszarów wiejskich - Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Mińsku Mazowieckim. W Centrum Kształcenia na Odległość w Jakubowie - Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Mińsku Mazowieckim. Przed maturą z matematyką za pan brat - Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Mińsku Mazowieckim. Nauczę się księgowości będzie mi łatwiej na rynku pracy - Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Mińsku Mazowieckim. W Centrum Kształcenia na Odległość w gminie Mrozy - Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Mińsku Mazowieckim Biznes na start-pracownia krawiecka na wsi - Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Mińsku Mazowieckim. Więcej mogę, więcej wiem, więcej potrafię. Program zajęć pozalekcyjnych wspomagających rozwój uczniów upośledzonych umysłowo - Zespół Szkół Specjalnych im. Janiny Porazińskiej w Ignacowie. Powiatowy Inkubator Twórczości - Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Mińsku Mazowieckim. Twój rozwój twój sukces Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Mińsku Mazowieckim. Stawiamy na kompetencje - Zespół Szkół Agrotechnicznych w Mińsku Mazowieckim. Przyjazna i atrakcyjna szkoła gwarancją dobrego wykształcenia - Zespół Szkół Nr 1 im. Kazimierza Wielkiego w Mińsku Mazowieckim 17. Doskonalenie nauczycieli Zadania w zakresie wspierania doskonalenia zawodowego nauczycieli w latach 2009-2013 realizowane były przez Wydział Mazowieckiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli (MSCDN)- j placówki doskonalenia nauczycieli prowadzonej przez samorząd wojewódzki. W roku szkolnym 2012/2013 Wydział MSCDN przeszkolił 1753 nauczycieli z powiatu mińskiego na warsztatach przedmiotowo-metodycznych i radach szkoleniowych. Nauczyciele przykładają dużą wagę do zdobywania nowych kwalifikacji i uzupełniania już posiadanych 18. Z dniem 1 września 2013 Wydział MSCDN w Mińsku Mazowieckim został rozwiązany przez Samorząd Województwa Mazowieckiego. Nauczyciele z Mińska Mazowieckiego i Powiatu Mińskiego mają obecnie utrudniony dostęp do doskonalenia zawodowego, dlatego też realizacja projektu z działania 3.5 Budowanie kompleksowego systemu wspomagania rozwoju szkół i placówek w powiecie mińskim 17 http://powiatminski.pl/pl/strona/powiat_minski/700 z dnia 20.11.2013r. 18 Informacja o stanie realizacji zadań oświatowych, w tym o wynikach egzaminów w roku szkolnym, 2012/2013, Mińsk Mazowiecki, 30 października 2013, s.12. 8

pozwoli na wypełnienie powstałej luki edukacyjnej i uzupełnienie wiedzy i umiejętności nauczycieli w szkołach i przedszkolach, które realizują projekt. Egzaminy zewnętrzne Sprawdzian w kl. VI szkoły podstawowej. Uczeń szkoły podstawowej, aby ukończyć szkołę, musi przystąpić do sprawdzianu. Zadania sprawdzianu dotyczą różnych przedmiotów i umiejętności zdobytych w czasie nauki w szkole podstawowej. Trzeba wykazać się - między innymi - umiejętnością czytania ze zrozumieniem, wyciągania wniosków, pisania wypracowań i wykonywania obliczeń. Średni wynik uzyskany przez szóstoklasistów w całej Polsce podczas tegorocznego ogólnopolskiego sprawdzianu to 24,03 punktów na 40 możliwych. Z informacji CKE wynika, że jeśli chodzi o czytanie, średni wynik szóstoklasistów w tym roku wyniósł 7,30 na 10 możliwych punktów, pisanie 6,34 na 10 pkt., rozumowanie 4,16 na 8 pkt., korzystanie z informacji 2,48 na 4 pkt., wykorzystywanie wiedzy w praktyce 3,75 na 8 pkt. Wyniki szkół podstawowych z powiatu mińskiego biorących udział w projekcie Budowanie kompleksowego systemu wspomagania rozwoju szkół i placówek w powiecie mińskim L.p. Nazwa placówki Wyniki ze sprawdzianu 2011 2012 1 SP Mistów 29,24 28,00 2 SP Wiśniew 27,67 20,87 3 SP Grodzisk 23,67 23,33 4 SP Cegłów 26,52 21,35 5 SP Grzebowilk 26,75 21,18 6 SP Starogród 23,78 24,60 7 SP Stanisławów 23,93 24,81 8 SP Halinów 27,46 22,59 9

9 SP Jeruzal 26,40 19,25 10 SP Jędrzejów Nowy 28,29 22,91 11 SP nr 5 MM 25,86 24,94 12 SP Cisie 26,76 25,36 13 SP Latowicz 24,85 20,44 14 SP Stojadła 25,47 24,15 Wyniki sprawdzianu dla powiatów województwa mazowieckiego 19 /pkt/ sprawdzian w 2013 roku - termin główny ( arkusz standardowy) powiat S-1-132 powiat S-1-132 białobrzeski 21,65 płocki 22,82 ciechanowski 21,77 płoński 22,34 garwoliński 24,49 pruszkowski 26,79 gostyniński 22,96 przasnyski 22,61 grodziski 26,27 przysuski 22,23 grójecki 23,89 pułtuski 21,34 kozienicki 22,34 radomski 22,97 legionowski 26,13 siedlecki 22,97 lipski 22,70 sierpecki 22,41 łosicki 22,34 sochaczewski 22,78 m. Ostrołęka 23,08 sokołowski 22,73 m. Płock 26,03 szydłowiecki 22,03 m. Radom 24,44 m. Warszawa 29,00 m. Siedlce 24,86 warszawski zachodni 26,27 makowski 21,44 węgrowski 23,03 miński 25,22 wołomiński 24,86 mławski 21,29 wyszkowski 24,14 nowodworski 22,39 zwoleński 22,01 ostrołęcki 21,25 żuromiński 22,59 ostrowski 22,16 żyrardowski 23,29 otwocki 26,21 dla województwa 25,22 piaseczyński 27,64 dla kraju 24,03 19 www.cke.edu.pl z dnia 26.11.2013 r. 10

Egzamin gimnazjalny Egzamin gimnazjalny w roku 2013 przeprowadzony był po raz drugi na nowych zasadach. Uczniowie III klas gimnazjów, którzy w kwietniu przystąpili do obowiązkowego egzaminu gimnazjalnego w całym kraju, za rozwiązanie zadań z języka polskiego uzyskali średnio 62 % punktów możliwych do otrzymania, a za zadania z matematyki 48 % punktów. Za zadania z historii i wiedzy o społeczeństwie średni wynik uzyskany przez uczniów to 58% punktów, a za zadania z przedmiotów przyrodniczych (czyli biologii, chemii, fizyki i geografii) 59 % punktów. Gimnazjaliści musieli przystąpić także do pisemnego egzaminu z języka obcego. Przeprowadzany był on na dwóch poziomach: podstawowym i rozszerzonym. Średnie wyniki szkół z egzaminu gimnazjalnego w 2013 roku z powiatu mińskiego biorących udział w projekcie- termin główny ( arkusz standardowy) średnia % Budowanie kompleksowego systemu wspomagania rozwoju szkół i placówek w powiecie mińskim Gimnazja L.p. Nazwa placówki 1 Gimnazjum Cegłów 2 Gimnazjum w Mrozach 3 Gimnazjum w Halinowie 4 Gimnazjum w Jeruzalu 5 Gimnazjum w Kałuszynie Wyniki z egzaminu 2011 2012 GH 26,57 GM 25,53 GH 26,98 GM 25,39 GH 27,36 GM 24,96 GH 25,24 GM 21,20 GH 27,01 GM 25,78 GH-H 58,9 % GH-P- 67% GH-H- 64,6% GH-P- 65,4% GH-H- 65,0% GH-P- 70,0% GH-H- 53,3% GH-P- 67,0% GH-H- 61,2% GH-P- 59,3% GM-M-50,1% GM-P-53,2% GM-M-45,6% GM-P-53,4% GM-M-47,0% GM-P-53,9% GM-M-45,2% GM-P-49,4% GM-M-50,4% GM-P-54,0% 11

6 Gimnazjum nr 3 w Mińsku Maz. 7 Gimnazjum Latowicz GH 27,28 GM 24,54 GH 28,51 GM 25,13 GH-H- 55,3% GH-P- 59,6% GH-H- 55,4% GH-P- 67,3% GM-M-42,9% GM-P-47,9% GM-M-39,5% GM-P-49,9% Egzamin gimnazjalny sesja główna 2013 ( arkusz standardowy) - średnie wyniki procentowe Część humanistyczna Część matematycznoprzyrodnicza Powiat GH H GH P GM M GM P miński 59,0 64,9 50,6 61,1 dla województwa 59,9 64,4 50,9 61,0 dla kraju 58,0 62,0 48,0 59,0 Legenda: GH H część humanistyczna z zakresu historii i wos-u, GH P część humanistyczna z zakresu j. polskiego, GM P część matematyczno-przyrodnicza z zakresu przyrody GM M część matematyczno-przyrodnicza z zakresu matematyk Wyniki egzaminów maturalnych- 2013 r. absolwentów szkół ponadgimanzjalnych biorących udział w projekcie Budowanie kompleksowego systemu wspomagania rozwoju szkół i placówek w powiecie mińskim Licea L.p. Nazwa placówki Wyniki ze egzaminu (zdawalność) 2011 2012 1 LO w Mrozach 85, 7 % 61,11% 3 LO w ZSE Mińsk 100% 100% 4 LO w ZS im MS-C Mińsk 88,14% 96,2% 12

Technika L.p. 1 2 Nazwa placówki Technikum Ekonomiczne ZSE Technikum w ZS Siennica Wyniki ze egzaminu (zdawalność) 2011 2012 98,2% 100% - - Wyniki egzaminów zewnętrznych, które osiągają uczniowie, lokują szkoły na jednej z wyższych pozycji w województwie mazowieckim, są jednak obszary pracy szkoły, które wymagają wsparcia. Wnioski z ewaluacji zewnętrznych Obowiązujące rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie nadzoru pedagogicznego 20 wprowadziło do systemu edukacyjnego ewaluację, jako jeden z głównych elementów podnoszenia jakości edukacji: Prawidłowo przeprowadzona i wykorzystana ewaluacja może służyć wielu różnym celom, są to m.in. : wspomaganie procesu podejmowania decyzji i planowania rozliczanie skuteczności realizacji celów poprawa wdrażania planów i kontrolę ich jakości podnoszenie skuteczności i efektywności działań identyfikacja słabych i mocnych stron badanie potrzeb i wskazanie kierunków rozwoju sygnalizowanie pojawiających się problemów oszacowanie możliwości i ograniczeń określenie stopnia zgodności z przyjętymi założeniami zwiększenie profesjonalizmu świadczonych usług demokratyzacja procesu zarządzania 20 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego, Dz.U. 2009 nr 168 poz. 1324 z późn. zmianami. 13

Ewaluacja powinna pomagać budować opinię na temat działania szkoły/placówki oraz wspierać proces podejmowania decyzji dzięki systematycznemu zbieraniu i analizowaniu informacji w stosunku do jasno określonych celów i wartości. W polskim systemie edukacyjnym występują dwie formy ewaluacji wewnętrzna na poziomie szkoły/placówki oraz zewnętrzna, którą w szkołach/placówkach przeprowadzają zewnętrzni ewaluatorzy w 4 obszarach, tj. efekty; procesy; środowisko; zarządzania. W wyniku ewaluacji zewnętrznej zebrane są informacje i ustalane jest spełnienie przez szkołę/placówkę wymagań zawartych w załączniku do rozporządzenia. Szkoła/placówka oświatowa może spełnić te wymagania na pięciu poziomach: - poziom E niski stopień wypełnienia wymagań, - poziom D podstawowy stopień wypełnienia wymagań, - poziom C średni stopień wypełnienia wymagań, - poziom B wysoki stopień spełnienia wymagań, - poziom A bardzo wysoki stopień spełnienia wymagań. W ostatnich latach w powiecie mińskim przeprowadzono ewaluację zewnętrzną problemową lub całościową w 2 szkołach podstawowych, 1 gimnazjach i 1 technikum, które biorą udział w projekcie Budowanie kompleksowego systemu wspomagania rozwoju szkół i placówek w powiecie mińskim Poziom spełnienia wymagań przedstawia poniższe zestawienie: Szkoły Podstawowe Obszar I EFEKTY Wymagania: 1. Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. 2. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności. 3. Uczniowie są aktywni. 4. Respektowane są normy społeczne. 14

Lp. Poziom spełnienia wymagań 1. 2. 3. 4. Szkoła 1. Szkoła Podstawowa Halinów 2. Szkoła Podstawowa 5 Mińsk Mazowiecki - - - - B B B B Obszar II ZARZĄDZANIE Wymagania: 1. Funkcjonuje współpraca w zespołach. 2. Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny. 3. Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie. Lp. Poziom spełnienia wymagań 1. 2. 3. Szkoła 1. Szkoła Podstawowa Halinów 2. Szkoła Podstawowa 5 Mińsk Mazowiecki - - - B B C Obszar III ŚRODOWISKO Wymagania: 1. Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju. 2. Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów. 3. Promowana jest wartość edukacji. 4. Rodzice są partnerami szkoły. 15

Lp. Poziom spełnienia wymagań 1. 2. 3. 4. Szkoła 1. Szkoła Podstawowa Halinów 2. Szkoła Podstawowa 5 Mińsk Mazowiecki B B B C A B B B Obszar IV PROCESY Wymagania: 1. Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy. 2. Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej. 3. Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany. 4. Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli. 5. Kształtuje się postawy uczniów. 6. Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych. Lp. Poziom spełnienia wymagań 1. 2. 3. 4. 5. 6. Szkoła 1. Szkoła Podstawowa Halinów 2. Szkoła Podstawowa 5 Mińsk Mazowiecki B B B B B B B B B B B B 16

Gimnazja Ewaluacją zewnętrzną problemową zostało objęte jedno gimnazjum Obszar III ŚRODOWISKO Wymagania: 1. Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju. 2. Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów. 3. Promowana jest wartość edukacji. 4. Rodzice są partnerami szkoły. Lp. Poziom spełnienia wymagań 1. 2. 3. 4. Gimnazjum 1. Gimnazjum w Halinowie B B B C Obszar IV PROCESY Wymagania: 1. Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy. 2. Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej. 3. Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany. 4. Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli. 5. Kształtuje się postawy uczniów. 6. Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych. Lp. Poziom spełnienia wymagań 1. 2. 3. 4. 5. 6. Gimnazjum 1. Gimnazjum w Halinowie B B B B B B 17

Szkoły Ponadgimnazjalne Obszar I EFEKTY Wymagania: 1. Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. 2. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności. 3. Uczniowie są aktywni. 4. Respektowane są normy społeczne. Lp. Poziom spełnienia wymagań 1. 2. 3. 4. Szkoła 1. Technikum Ekonomiczne ZSE Mińsk Mazowiecki A A A A Obszar II ZARZĄDZANIE Wymagania: 1. Funkcjonuje współpraca w zespołach. 2. Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny. 3. Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie. Lp. Poziom spełnienia wymagań 1. 2. 3. Szkoła 1. Technikum Ekonomiczne ZSE Mińsk Mazowiecki B B B 18

Obszar III ŚRODOWISKO Wymagania: 1. Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju. 2. Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów. 3. Promowana jest wartość edukacji. 4. Rodzice są partnerami szkoły. Lp. Poziom spełnienia wymagań 1. 2. 3. 4. Szkoła 1. Technikum Ekonomiczne ZSE Mińsk Mazowiecki A B A A Obszar IV PROCESY Wymagania: 1. Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy. 2. Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej. 3. Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany. 4. Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli. 5. Kształtuje się postawy uczniów. 6. Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych. Lp. Poziom spełnienia wymagań 1. 2. 3. 4. 5. 6. Szkoła 1. Technikum Ekonomiczne ZSE Mińsk Mazowiecki A A B A A A 19

Szczegółowa analiza raportów i wniosków z ewaluacji zewnętrznej 21 i wewnętrznej to jeden z istotnych kryteriów wyboru przez szkolę/placówkę oferty doskonalenia, czyli Rocznego Planu Wspomagania, realizowanego w ramach projektu Budowanie kompleksowego systemu wspomagania rozwoju szkół i placówek w powiecie mińskim II. Opis projektu Europejski Fundusz Społeczny (EFS) jest jednym z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej (UE). W aktualnym okresie programowania, obejmującym lata 2007-2013, jednym z głównych zadań EFS jest rozwój zasobów ludzkich. EFS w Polsce jest realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (POKL). POKL składa się z 10 Priorytetów realizowanych na poziomie centralnym i regionalnym. Jednym z Priorytetów jest Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty. W ramach tego Priorytetu funkcjonuje Działanie 3.5 Kompleksowe wspomaganie szkół 22. Cechy nowego systemu wspomagania, który wdrażany jest pilotażowo przez projekty systemowe realizowane przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie i projekty konkursowe z Działania 3.5 realizowane w ponad 140 powiatach to: 1. Wspomaganie jest adresowane do szkoły, nie zaś wyłącznie do poszczególnych osób lub grup, takich jak dyrektor czy nauczyciele. 2. Wspomaganie pomaga szkole w rozwiązywaniu własnych problemów, a co za tym idzie nie wyręcza jej i nie narzuca rozwiązań. 3. Wspomaganie wynika z analizy indywidualnej sytuacji szkoły i odpowiada na jej specyficzne potrzeby. 4. Wspomaganie jest procesem, czyli odchodzi od pojedynczych, samodzielnych form doskonalenia 23. 21 http://www.npseo.pl/ z dnia 24.11.2013r. 22 Poradnik dla beneficjenta. Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013. Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty, Działanie 3.5 Kompleksowe wspomaganie szkół, Konkurs otwarty nr 1/POKL/3.5/2012, ORE, Warszawa, 2012, s.7. 23 Nowy system doskonalenia nauczycieli. Wspomaganie pracy szkoły. MEN, ORE, Warszawa, 2012, s. 6. 20

Zmiany wprowadzone do systemu doskonalenia przyniosą korzyści: uczniom, którzy otrzymają wsparcie w rozwoju; szkołom, którym zostanie udzielone wsparcie w ich priorytetowych obszarach rozwojowych. nauczycielom, którzy otrzymają kompleksową pomoc w pracy dydaktycznowychowawczej. samorządom lokalnym, które otrzymają wsparcie w budowie lokalnej sieci współpracy szkół i przedszkoli oraz w kreowaniu polityki oświatowej. Powiat Miński przystąpił do konkursu ogłoszonego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie, otrzymało dofinansowanie. Na podstawie Uchwały NR XXII/262/13 Rady Powiatu Mińskiego z dnia 04 września 2013 r. zmieniającej uchwałę w sprawie uchwały budżetowej Powiatu Mińskiego na 2013 rok, załącznik nr 3 Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Mińsku Mazowieckim przystąpiła w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet III: Wysoka jakość systemy oświaty, Działanie 3.5 Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół, do realizacji projektu pt. Budowanie kompleksowego systemu wspomagania rozwoju szkół i placówek w powiecie mińskim 24. Projekt realizowany jest od 01.09.2013 r. do 31.08.2015 r. Cele projektu Cel główny określony w projekcie to poprawa jakości i skuteczności systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Mińskim poprzez realizację ofert doskonalenia i pracę lokalnych sieci współpracy i samokształcenia. Realizacja celów projektu odbędzie się poprzez wielopoziomowe działania doradcze, zaczynając od poziomu jednostkowego odnoszącego się do wiadomości i umiejętności poszczególnych osób zaangażowanych w realizację projektu 25, poprzez zmianę w sposobie pracy zespołów zadaniowych czy przedmiotowych, kończąc na poziomie zmian w szkole jako organizacji. Cele szczegółowe projektu to: podniesienie kompetencji dyrektorów szkół i przedszkoli z Powiatu Mińskiego w zakresie prowadzenia diagnozy potrzeb w obszarze doskonalenia: poprawa spójności programów doskonalenia z potrzebami szkół i przedszkoli poprzez wdrożenie Rocznych Planów Wspomagania opartych na wynikach przeprowadzonej diagnozy 24 http://bip.powiatminski.pl/pl/strona/uchwaly_rada_powiatu_iv_kadencji_rok_2013/771 z dn. 04.11.2013r. 25 Raport z pilotażowej diagnozy potrzeb rozwojowych szkół, ORE, Kraków 2011. 21

potrzeb; podniesienie jakości współpracy nauczycieli i dyrektorów szkół i przedszkoli, poprzez organizację sieci współpracy i samokształcenia; poprawa zdolności planowania i projektowania procesu doskonalenia w Powiecie Mińskim poprzez opracowanie Powiatowego Programu Wspomagania. Realizacja projektu powinna wpłynąć na zmianę podejścia do rozwoju organizacyjnego szkoły poprzez: Diagnozę potrzeb rozwojowych jako podstawę działań o wspomaganie skoncentrowane na zdefiniowanych przez szkołę potrzebach rozwojowych; o wnioski nadzoru pedagogicznego i wyniki egzaminów zewnętrznych jako punkt wyjścia w procesie diagnozowania potrzeb szkoły. Odpowiedzialność szkoły za własny rozwój o odpowiedzialność za wysoką jakość kształcenia; o dobrowolność korzystania ze wspomagania; o obszar wsparcia oraz sposób jego realizacji, ustalone przez dyrektora szkoły wspólnie z radą pedagogiczną. Placówka wspomagania jako partner szkoły o współpraca szkoły i instytucji wspomagających; o wzajemna inspiracja do działania; o motywowanie nauczycieli do samodzielnej i zespołowej refleksji nad własną pracą. Różne instytucje jako wsparcie dla szkoły o integracja działań różnych instytucji wspomagających szkołę m.in. placówek doskonalenia nauczycieli, bibliotek pedagogicznych oraz poradni psychologiczno pedagogicznych; o spójność działań prowadzonych w ramach nadzoru pedagogicznego i wspomagania pracy szkoły. Wspomaganie jako proces o towarzyszenie szkole w procesie rozwoju: od diagnozy potrzeb, przez zaplanowanie i przeprowadzenie działań wspomagających szkołę, pomoc w wykorzystaniu wiedzy i umiejętności w pracy zawodowej nauczycieli, po monitorowanie efektów wprowadzanych zmian. 22

Wspomaganie adresowane do szkoły jako organizacji o postrzeganie szkoły jako organizacji angażującej różne grupy uczniów, nauczycieli, dyrekcję, rodziców, środowisko lokalne; o uwzględnienie różnorodnych perspektyw i potrzeb w procesie planowania wsparcia rozwojowego; o wzajemne wspieranie się w trakcie realizacji procesu wspomagania. Wspomaganie blisko szkoły o towarzyszenie szkole w całym procesie rozwoju; o bezpośredni kontakt pracowników systemu wspomagania ze szkołą, mobilność pracowników i praca na terenie szkoły; o formy doskonalenia realizowane w szkole. Współpraca i samokształcenie o formy doskonalenia wykorzystujące wiedzę i doświadczenie nauczycieli; o wymiana doświadczeń z nauczycielami i dyrektorami z innych szkół; o wspólne wypracowanie rozwiązań i wdrażanie ich do szkolnej praktyki. Grupy docelowe W Projekcie wsparciem zostaną objęte: 2 przedszkola, 14 szkół podstawowych, 7 gimnazjów, 3 licea ogólnokształcące, 2 technika. Nauczyciele/ki przedmiotowi 583 osób oraz dyrektorzy/ki szkół i przedszkoli - 21 osób W projekcie bierze udział 28 placówek oświatowych. Każda szkoła/przedszkole będzie uczestniczyć w realizacji 2 ofert doskonalenia w ramach RPW, po jednej wybranej ofercie doskonalenia w każdym roku szkolnym. Ponadto 104 nauczycieli/dyrektorów weźmie udział w pracach 4 sieci współpracy i samokształcenia. Wykaz przedszkoli i szkół Powiatu Mińskiego realizujących projekt Budowanie kompleksowego systemu wspomagania rozwoju szkół i placówek w powiecie mińskim Lp. Szkoła / przedszkole Adres 1. Przedszkole w Zespole Szkół w Halinowie 05-074 Halinów, ul. Okuniewska 115 2. Przedszkole Miejskie nr 6 w Mińsku Mazowieckim 05-300 Mińsk Mazowiecki, ul. Warszawska 250/81 23

3. Publiczna Szkoła Podstawowa im. Bohaterskich Harcerzy w Cegłowie 4. Zespół Szkolno-Przedszkolny - Szkoła Podstawowa w Cisiu 5. Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół w Halinowie 6. Szkoła Podstawowa w Grodzisku 7. Publiczna Szkoła Podstawowa im. Edwarda Szymańskiego w Grzebowilku 8. Zespół Szkół im. H. Sienkiewicza -Szkoła Podstawowa w Jeruzalu 9. Szkoła Podstawowa im. J. Brzechwy w Jędrzejowie Nowym 10. Zespół Szkół - Szkoła Podstawowa w Latowiczu 11. Szkoła Podstawowa nr 5 im. Józefa Wybickiego 12. Publiczna Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Mistowie 13. Szkoła Podstawowa im. H. Sienkiewicza w Stanisławowie 14. Szkoła Podstawowa im. K. Makuszyńskiego w Starogrodzie 15. Szkoła Podstawowa im. Kard. St. Wyszyńskiego w Stojadłach 16. Publiczna Szkoła Podstawowa im. VII Pułku Ułanów Lubelskich w Wiśniewie 17. Publiczne Gimnazjum im. Bohaterskich Harcerzy w Cegłowie 18. Gimnazjum w Zespole Szkół w Halinowie 19. Zespół Szkół im. H. Sienkiewicza - Gimnazjum w Jeruzalu 20. Gimnazjum im. 6 Pułku Piechoty Legionów im. J. Piłsudskiego w Kałuszynie 05-319 Cegłów, ul. Poprzeczna 27 05-074 Halinów, Cisie, ul. Mostowa 61 05-074 Halinów, ul. Okuniewska 115 05-320 Mrozy, Grodzisk, ul. Mazowiecka 86 05-332 Siennica, Grzebowilk, ul. Mazowiecka 37 05-317 Jeruzal, ul. Szkolna 8 05-306 Jakubów, Jędrzejów Nowy 30 05-334 Latowicz, ul. Rynek 24 05-300 Mińsk Mazowiecki, ul. Małopolska 11 05-306 Jakubów, Mistów 36 A 05-304 Stanisławów, ul. Szkolna 4 05-332 Siennica, Starogród 9b 05-300 Mińsk Mazowiecki, Stojadła ul. Południowa 20 05-306 Jakubów Wiśniew 45A 05-319 Cegłów, ul. Poprzeczna 27 05-074 Halinów, ul. Okuniewska 115 05-317 Jeruzal, ul. Szkolna 8 05-310 Kałuszyn, ul. Pocztowa 4 24

21. Zespół Szkół - Gimnazjum w Latowiczu 22. Gimnazjum Miejskie nr 3 im. J. Kusocińskiego w Mińsku Mazowieckim 23. Zespół Szkolny im.a. Mickiewicza Gimnazjum w Mrozach 24. Zespół Szkół Ekonomicznych - Liceum Ogólnokształcące 25. Zespół Szkół im M.Curie- Skłodowskiej Mińsk Mazowiecki Liceum Ogólnokształcące 26. Zespół Szkolny im.a. Mickiewicza LO w Mrozach 27. Zespół Szkół Ekonomicznych - Technikum Ekonomiczne 28. Zespół Szkół im. H. i K. Gnoińskich - Technikum 05-334 Latowicz, ul. Rynek 24 05-300 Mińsk Mazowiecki, ul. Siennicka 17 05-320 Mrozy, ul. Licealna 3 05-300 Mińsk Mazowiecki, ul. Zygmunta Kazikowskiego 18 05-300 Mińsk Mazowiecki, ul. 1-go PLM "Warszawa" 1 05-320 Mrozy, ul. Licealna 3 05-300 Mińsk Mazowiecki, ul. Zygmunta Kazikowskiego 18 05-332 Siennica, ul. Mińska 38 Zadania w projekcie Wszystkie realizowane w projekcie działania zostały podzielone na 4 zadania. Zadanie nr 1, to zdiagnozowanie i realizacja ofert doskonalenia w ramach Rocznych Planów Wspomagania ( RPW) w każdej szkole i przedszkolu. Zadanie to realizowane jest przez Szkolnych Organizatorów Rozwoju Edukacji ( SORE) i ekspertów zewnętrznych. Szkolny Organizator Rozwoju Edukacji to specjalista zewnętrzny, (spoza szkoły/przedszkola) bezpośrednio współpracujący z placówką w celu realizacji przez nią rocznego planu wspomagania RPW. Najważniejsze zadania SORE: wsparcie dyrektora i nauczycieli w pogłębieniu diagnozy potrzeb i określeniu priorytetowego obszaru rozwoju szkoły; wsparcie szkoły w przygotowaniu RPW w oparciu o jedną z ofert doskonalenia; wsparcie szkoły we wdrażaniu nowych rozwiązań do praktyki zawodowej nauczycieli (SORE m.in. organizuje szkolenia, 25

warsztaty, konsultacje, wykłady); pomoc nauczycielom we wdrażaniu do praktyki szkolnej nowych umiejętności (konsultacje indywidualne i grupowe); przygotowanie sprawozdania. Zadania ekspertów zewnętrznych polegają na zapoznaniu się ze specyficznymi potrzebami konkretnej szkoły (współpraca z SORE) oraz przygotowaniu i przeprowadzeniu dostosowanych do potrzeb szkoły warsztatów i/lub innych form szkoleniowych zaplanowanych dla nauczycieli w ramach RPW (konsultacji, wykładów, itp.) Następne zadanie w projekcie to zorganizowanie 4 sieci współpracy i samokształcenia (zadanie nr 2), zaplanowanie tematyki pracy sieci. Organizowanie spotkań uczestników sieci w grupach oraz praca na platformie edukacyjnej ORE w celu wymiany doświadczeń i samokształcenia. Sieć współpracy i samokształcenia to zespół ok. 20-25 nauczycieli lub dyrektorów z różnych szkół lub przedszkoli, którzy współpracują w zorganizowany sposób. Cele sieci to: dzielenie się wiedzą i umiejętnościami, nabywanie nowych umiejętności i wiedzy, wspólne wykonywanie zadań, zespołowe poszukiwanie sposobów radzenia sobie z problemami, nawiązanie kontaktów i podjęcie współpracy. Rola koordynatora sieci polega na: proponowaniu inicjatyw, tematów spotkań i sposobów pracy, wspieraniu aktywności i dzieleniu się wiedzą przez uczestników. Koordynator zapewnia bezpieczną atmosferę do pracy, motywuje uczestników do pracy w sieci, monitoruje postępy pracy sieci. Jest otwarty na propozycje i sugestie ze strony uczestników. Zadania ekspertów zewnętrznych to rozpoznanie potrzeb szkoleniowych uczestników konkretnej sieci współpracy i samokształcenia, zaproponowanie działań (współpraca z koordynatorem sieci) oraz przygotowanie i prowadzenie wykładów, warsztatów czy innych form szkoleniowych zaplanowanych w planie pracy sieci współpracy i samokształcenia. Zadanie nr 3 to przygotowanie Powiatowego Programu Wspomagania Oświaty (PPWO, który zostanie przekazany do szkół, przedszkoli oraz organu prowadzącego szkoły/przedszkola. Monitorowanie wdrażania PPWO w szkołach/przedszkolach w pierwszym i drugim roku realizacji projektu. Opracowanie Raportu z wdrażania PPWO po pierwszym roku do końca lipca 2014, następnie monitorowanie i opracowanie raportu końcowego z wdrażania działań projektowych. Nad sprawną realizacją projektu czuwa zespół zarządzający projektem (zadanie nr 4- koordynatorka projektu, asystentka koordynatorki, specjalista ds. obsługi finansowej) Koordynatorka Projektu sprawuje nadzór nad całością realizacji wdrażania i rozliczania 26

Projektu, nad zgodnością działań z harmonogramem, terminowością i prawidłowością wydatków, kontrolą list obecności i statystyką ankietowania uczestników. Asystentka koordynatorki odpowiada za: sporządzanie umów, sprawozdań, monitoring rezultatów, współpracę przy sporządzaniu dokumentów projektowych. Specjalista ds. obsługi finansowej przygotowuje dokumentację finansową Projektu, opisuje faktury, realizuje cykliczne wnioski o płatność do Instytucji Pośredniczącej II. Projekt realizowany jest przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Mińsku Mazowieckim. III. Koncepcja powiatowego wspomagania szkół i placówek w powiecie mińskim Podmioty realizujące zadania kompleksowego wspomagania Projekt Budowanie kompleksowego systemu wspomagania rozwoju szkół i placówek w powiecie mińskim angażuje do działania na rzecz kompleksowego wspomagania szkół i przedszkoli w powiecie mińskim placówki oświatowe, które pełnią funkcje wspierające w stosunku do nauczycieli: Zgodnie z prawem wspieranie szkół i nauczycieli realizowane jest przez różne jednostki systemu oświaty, w tym poradnie psychologiczno-pedagogiczne, biblioteki pedagogiczne. W powiecie mińskim są to: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Mińsku Mazowieckim oraz Filia w Mińsku Mazowieckim Biblioteki Pedagogicznej im. H. Radlińskiej w Siedlcach. Każda z tych instytucji ma do spełnienia określone role w projekcie. Pracownicy Biblioteki Pedagogicznej zaangażowani w Projekt tworzą i prowadzą bazy zasobów (nowości metodyczne, merytoryczne, literatura dla zmian w oświacie, publikacje) oraz współpracują przy budowaniu sieci współpracy i samokształcenia. Pracownicy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej współrealizują Projekt, biorą udział w diagnozie potrzeb, poradnictwie edukacyjno-zawodowym, budowaniu narzędzi do diagnozy i monitorowania. Eksperci zewnętrzni zapewnią wsparcie merytoryczne w wybranych ofertach doskonalenia. 27

Charakterystyka szkół i przedszkoli korzystających ze wsparcia Do udziału w projekcie zgłosiło się 26 szkół i 2 przedszkola. Przedszkola biorące udział w Projekcie musiały spełnić wymóg co najmniej 5 pracujących nauczycieli. W projekcie uczestniczy 14 szkół podstawowych, 7 gimnazjów, 3 licea ogólnokształcące, 2 technika. Zakwalifikowane do udziału w Projekcie szkoły i przedszkola otrzymają wsparcie tylko raz. 10% szkół podstawowych i 10% gimnazjów znajduje się poniżej średniej powiatowej uzyskanej ze sprawdzianu/egzaminu, 10% tych szkół znajduje się powyżej średniej powiatowej kończącego dany etap edukacyjny 26. W każdej szkole i przedszkolu zostanie przeprowadzone wspomaganie w oparciu o 2 oferty doskonalenia (roczne plany wspomagania (RPW), 104 nauczycieli/lek weźmie udział w 4 sieciach współpracy i samokształcenia Monitorowanie Powiatowego Programu Wspomagania Oświaty Monitoring realizacji projektu polega na okresowej ocenie stopnia realizacji działań zapisanych we wniosku w oparciu o określone wskaźniki oraz wprowadzaniu zmian w zależności od zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych powstałych w trakcie realizacji projektu. System oceny realizacji projektu będzie prowadzony poprzez monitoring postępu rzeczowego. Zadaniem prowadzonego corocznie monitoringu będzie ocena, czy wdrażane działania są zgodne z przyjętymi w projekcie zapisami. Monitorowaniem objęte zostaną procedury programowania ofert doskonalenia i sieci współpracy i samokształcenia. Raz w roku specjalista ds. PPW przeprowadzi monitoring działań. Badanie zostanie przygotowane w oparciu o sprawozdania z realizacji Rocznego Planu Wspomagania oraz harmonogramu realizacji sieci współpracy i samokształcenia, a także w oparciu o podstawowe dane statystyczne wynikające z realizacji projektu. Raport z realizacji pierwszego roku projektu zostanie przedstawiony do końca sierpnia 2014 r., natomiast po zakończeniu projektu zostanie wykonany raport końcowy z realizacji Powiatowego Programu Wspomagania Oświaty w powiecie mińskim. 26 www.oke.waw.pl z dn.24.10.2013r. 28

IV Roczne Plany Wspomagania Diagnoza potrzeb rozwojowych szkół i przedszkoli W miesiącach X-XII. 2013 została dokonana przez 3 SORE w 26 szkołach i 2 przedszkolach w powiecie mińskim diagnoza potrzeb edukacyjnych rad pedagogicznych. Diagnoza została przeprowadzona zgodnie z procedurą zakładającą współpracę z dyrektorem/ką szkoły/przedszkola oraz aktywną pracę Rad Pedagogicznych i wybranych zespołów zadaniowych. Struktura diagnozy obejmowała: wywiad z dyrektorem/ką, spotkanie z Radą Pedagogiczną, wyłonienie zespołu zadaniowego, warsztat diagnostyczno-rozwojowy ukierunkowany na identyfikację i weryfikację potrzeb rozwojowych szkoły/przedszkola, pogłębioną diagnozę potrzeb i wybór priorytetowych obszarów do rozwoju. Analiza wewnętrznych dokumentów szkoły/przedszkola, wniosków z przeprowadzonych ewaluacji wewnętrznych i zewnętrznych, badania ankietowe nauczycieli przeprowadzone w trakcie procesu diagnozy, wywiady stanowią źródło informacji, których analiza pozwoli na skonkretyzowanie potrzeb i oczekiwań w zakresie wzrostu kompetencji nauczycieli i całych rad pedagogicznych. W procesie diagnozy przeprowadzono 21 spotkań z dyrektorami/kami, 28 spotkań z radami pedagogicznymi, 28 warsztatów diagnostyczno-rozwojowych. Oferty doskonalenia i ich wybór Każda szkoła/przedszkole miało do wyboru na rok szkolny 2013/2014 jeden temat oferty doskonalenia z 24 tematów wypracowanych w projekcie systemowym System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół : Oferta doskonalenia jest to roczny proces wspomagania rozwoju szkoły. Jest ona podstawą do zbudowania w konkretnej szkole szczegółowego rocznego planu wspomagania (wybranego aspektu pracy szkoły) opartego na wewnętrznej diagnozie potrzeb. Tematy oferty doskonalenia wypracowane w ramach projektu systemowego ORE System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół : 29

1. Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? 2. Ocenianie kształtujące 3. Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki 4. Uczeń aktywny uczestnik procesu uczenia się 5. Wykorzystanie EWD w ewaluacji wewnętrznej szkoły 6. Oferta edukacyjna drogą do właściwej realizacji podstawy programowej 7. Wspieranie pracy wychowawców klas bezpieczna szkoła 8. Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? 9. Budowa koncepcji pracy szkoły 10. Praca z uczniem młodszym 11. Praca z uczniem zdolnym 12. Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych 13. Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych bezpieczny Internet 14. Projekt edukacyjny w szkole 15. Współpraca ze środowiskiem lokalnym 16. Rodzice są partnerami szkoły 17. Nauczyciel 45+ 18. Szkoła promuje wartość edukacji 19. Doradztwo edukacyjno-zawodowe w szkole 20. Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich 21. Współpraca nauczycieli w prowadzeniu procesów edukacyjnych 22. Jak efektywnie wykorzystać wyposażenie i warunki lokalowe szkoły? 23. Jak i po co prowadzić ewaluacje wewnętrzną? 24. Pierwszy/drugi rok pracy dyrektora szkoły 27 2727 www.ore.edu.pl z dn.25.10.2013r. 30

Przedszkola i szkoły dokonały następującego wyboru tematycznego ofert doskonalenia: Przedszkola Lp Przedszkole Temat oferty doskonalenia 1. Przedszkole w Zespole Szkół w Halinowie 2. Przedszkole Miejskie nr 6 w Mińsku Mazowieckim Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych bezpieczny Internet Szkoły podstawowe Lp Szkoła Temat oferty doskonalenia 1. Zespół Szkół im. H. Sienkiewicza - Szkoła Podstawowa w Jeruzalu Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki 2. Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Mistowie Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki 3. Szkoła Podstawowa w Grodzisku Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi 4. Zespół Szkół - Szkoła Podstawowa w Halinowie Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki 5. Szkoła Podstawowa im. J. Brzechwy Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? w Jędrzejowie Nowym 6. Szkoła Podstawowa nr 5 im. Józefa Ocenianie kształtujące Wybickiego w Mińsku Mazowieckim 7. Publiczna Szkoła Podst. im. Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? Bohaterskich Harcerzy w Cegłowie 8. Zespół Szkolno-Przedszkolny - Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Szkoła Podstawowa w Cisiu 9. Publiczna Szkoła Podstawowa im. Edwarda Szymańskiego w Grzebowilku Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki 31

10. Zespół Szkół - Szkoła Podstawowa w Latowiczu 11. Szkoła Podstawowa im. K. Makuszyńskiego w Starogrodzie 12. Szkoła Podstawowa im. H. Sienkiewicza w Stanisławowie 13. Szkoła Podstawowa im. Kard. St. Wyszyńskiego w Stojadłach 14. Szkoła Podstawowa im. VII Pułku Ułanów Lubelskich w Wiśniewie Wspieranie pracy wychowawców klas- bezpieczna szkoła Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki Gimnazja Lp Gimnazjum Temat oferty doskonalenia 1. Gimnazjum im. 6 Pułku Piechoty Legionów im. J. Piłsudskiego w Kałuszynie 2. Gimnazjum w Zespole Szkół w Halinowie Zespół Szkół im. H. Sienkiewicza - Gimnazjum w JeruzaluSzkół im. H. 4. Gimnazjum Miejskie nr 3 im.j. Kusocińskiego w Mińsku Mazowieckim 5. Zespół Szkół - Gimnazjum w Latowiczu 6. Zespół Szkolny im.a. Mickiewicza Gimnazjum w Mrozach 7. Publiczne Gimnazjum im. Bohaterskich Harcerzy w Cegłowie Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki Wspieranie pracy wychowawców klasbezpieczna szkoła wychowawców klas Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny Wspieranie pracy wychowawców klasbezpieczna szkoła Praca z uczniem zdolnym Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki Postawy uczniowskie. Jak je kształtować? 32