Indywidualizacja nauczania w kontekście edukacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Transkrypt

1 MOC W REGIONACH Nowa perspektywa finansowa w edukacji Indywidualizacja nauczania w kontekście edukacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Kraków, listopada 2013 r.

2 Czym jest indywidualizacja kształcenia?

3 Specjalne potrzeby edukacyjne zaburzenia komunikacji językowej niepełnosprawność choroby przewlekłe specyficzne trudności w uczeniu się szczególne uzdolnienia niepowodzenia edukacyjne zagrożenie niedostosowaniem społecznym niedostosowanie społeczne zaniedbania środowiskowe trudności adaptacyjne inne sytuacja kryzysowa lub traumatyczna 3

4 Indywidualizacja kształcenia na podstawie obowiązujących przepisów Szkoły są zobowiązane do indywidualizacji kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi tj.: dostosowania treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów zapewnienia pomocy psychologiczno-pedagogicznej także w trakcie bieżącej pracy z uczniami dostosowania warunków i formy sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych a w przypadku uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym również: opracowania i realizacji indywidualnego programu edukacyjnoterapeutycznego organizacji odpowiednio zajęć rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych.

5 Co już zrobiono, zasoby

6 Priorytet IX Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Działania 9.1. Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, Poddziałania Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych. Celem wsparcia jest wspomaganie szkoły i nauczycieli w indywidualizacji procesu kształcenia. Przystąpienie do projektu umożliwia szkole rozszerzenie swojej oferty edukacyjnej, wykorzystanie ciekawych metod pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, zwiększenie dostępności pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów i rodziców. Środki finansowe mogą być przeznaczone na: organizację dodatkowych zajęć, doposażenie bazy dydaktycznej szkoły w sprzęt specjalistyczny.

7 Projekty systemowe realizowane w obecnej perspektywie finansowej Projekt systemowy Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Działania na rzecz modernizacji systemu doskonalenia nauczycieli Projekt systemowy Opracowanie i wdrożenie kompleksowego systemu pracy z uczniem zdolnym Projekty regionalne

8 Projekt systemowy Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Termin realizacji: Cel: przygotowanie szkół i placówek, organów nadzoru pedagogicznego i organów prowadzących do realizacji zadań w zakresie organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej i kształcenia specjalnego Efekty: 489 liderów zmian spotkania szkoleniowo-informacyjne dla ponad 50 tys. nauczycieli i dyrektorów szkół oraz placówek, pracowników kuratorów oświaty, przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego, uczelni wyższych materiały dydaktyczne dla dyrektorów, nauczycieli i rodziców, dotyczące pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

9 Wspomaganie przedszkoli, szkół i placówek w realizacji zadań związanych z kształceniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Projekt systemowy pn. System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół (POKL, Priorytet III Wysoka jakość oświaty, Poddziałanie Efektywny system kształcenia i doskonalenia nauczycieli) W ramach przygotowania placówek doskonalenia nauczycieli do wspomagania szkół przygotowano: 24 schematy ofert doskonalenia wybranego aspektu pracy szkoły 20 schematów sieci współpracy i samokształcenia dla dyrektorów szkół i przedszkoli wraz z odwołaniami do związanej z tematyką pracy sieci literaturą i netografią profile kompetencji osób odpowiedzialnych za proces doskonalenia materiały i narzędzia merytoryczne wspierających proces doskonalenia (m. in. poradnik metodyczny dla koordynatorów sieci, programy szkoleń, scenariusze spotkań nauczycielskich sieci współpracy i samokształcenia) szczegółowe programy szkoleń dla osób odpowiadających za procesowe wspomaganie i sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli oraz dyrektorów szkół i przedszkoli przeszkolono 400 powiatowych organizatorów rozwoju edukacji w zakresie informacji o nowych formach wspomagania pracy szkoły oraz pomocy w przygotowaniu powiatów do pilotażowego wdrożenia tych form, w którym wzięło udział 96% powiatów rozpoczęto szkolenia dla: szkolnych organizatorów rozwoju edukacji, dyrektorów szkół i przedszkoli (tematyka szkoleń obejmuje m.in. diagnozowanie potrzeb rozwojowych szkoły).

10 Wspomaganie przedszkoli, szkół i placówek w realizacji zadań związanych z kształceniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Konkurs w działaniu 3.5 Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół (POKL, Priorytet III Wysoka jakość oświaty) Działania realizowane w projektach konkursowych zawierają: przeprowadzenie, w szkołach i przedszkolach przystępujących do projektu, procesu wspomagania; opracowanie procesu wspomagania, z wykorzystaniem min. dwóch ofert doskonalenia, spośród 24 ofert wypracowanych w projekcie pn. System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół ; plan wspomagania obejmujący diagnozę potrzeb, planowanie i realizację konkretnych działań (np. warsztaty, szkolenia, konsultacje), pomoc nauczycielom we wprowadzaniu zmiany oraz ewaluację podjętych działań; w efekcie realizacji projektu powinny powstać sieci współpracy i samokształcenia

11 Projekty regionalne w latach konkurs 2/POKL/3.3.4/09 Konkurs Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi z wykorzystaniem nowoczesnych metod diagnozy i terapii ucznia niepełnosprawnego Projekty skierowane do: szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych placówek prowadzących kształcenie dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (szkoły specjalne, integracyjne, szkoły ogólnodostępne z oddziałami integracyjnymi lub oddziałami specjalnymi). Celem projektów jest opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi z wykorzystaniem nowoczesnych metod diagnozy i terapii ucznia niepełnosprawnego.

12 Projekty regionalne w latach konkurs 2/POKL/3.3.4/09 Konkurs Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi z wykorzystaniem nowoczesnych metod diagnozy terapii ucznia niepełnosprawnego Projekty konkursowe dotyczą m.in.: kształcenia w zakresie nauk: matematycznych, przyrodniczych technicznych oraz przedsiębiorczości. Zrealizowano 20 projektów w tym zakresie. Opracowano 58 programów nauczania/zajęć pozalekcyjnych, w tym 12 w zakresie przedsiębiorczości, przedmiotów matematycznoprzyrodniczych i technicznych Programy wdrażane są w 257 szkołach i placówkach. Do realizacji programów przygotowano 844 nauczycieli. Wsparciem objęto ponad 6200 uczniów.

13 Doświadczenia międzynarodowe Europejska Agencja na Rzecz Rozwoju Uczniów ze Specjalnymi Potrzebami Edukacyjnymi: www. european-agency.org Publikacje w języku polskim: Konferencja Nowoczesne technologie w edukacji włączającej. Polskie i międzynarodowe wyniki badań i praktyka : European Schoolnet: UNESCO:

14 Nowa perspektywa

15 Projekty systemowe planowane do realizacji w nowej perspektywie finansowej na lata Obszar: Działania służące indywidualizacji podejścia do ucznia, również poprzez wspieranie jednostek systemu oświaty w pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (w tym doposażenie jednostek systemu oświaty w pomoce dydaktyczno-naukowe) Realizacja projektu systemowego skierowanego do poradni psychologiczno-pedagogicznych Podniesienie jakości diagnozy i terapii w systemie oświaty Dzięki realizacji projektów przedszkola, szkoły i placówki będą miały możliwość: zakupu pomocy dydaktycznych koniecznych do rozpoznawania potrzeb wspomagania rozwoju i prowadzenia terapii dzieci i młodzieży

16 Projekty systemowe na lata wytyczne do dyskusji Działania służące indywidualizacji podejścia do ucznia, również poprzez wspieranie jednostek systemu oświaty w pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (w tym doposażenie jednostek systemu oświaty w pomoce dydaktyczno-naukowe) Cel ogólny: podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnych Cele szczegółowe: na poziomie centralnym: poprawa jakości usług świadczonych przez instytucje wspomagające prace szkół i placówek oświatowych na poziomie regionu: wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnych

17 Projekty systemowe na lata wytyczne do dyskusji Działania służące indywidualizacji podejścia do ucznia, również poprzez wspieranie jednostek systemu oświaty w pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (w tym doposażenie jednostek systemu oświaty w pomoce dydaktyczno-naukowe) Założenia merytoryczne na poziomie centralnym: dokonanie wyboru osób - liderów do prowadzenia szkoleń i przygotowanie materiałów szkoleniowych; opracowanie programu szkoleń; opracowanie rekomendacji dotyczących wyposażenia szkół i placówek; opracowanie materiałów dydaktycznych dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych.

18 Założenia merytoryczne na poziomie regionu: Projekty systemowe na lata wytyczne do dyskusji Działania służące indywidualizacji podejścia do ucznia, również poprzez wspieranie jednostek systemu oświaty w pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (w tym doposażenie jednostek systemu oświaty w pomoce dydaktyczno-naukowe) dokonanie diagnozy potrzeb przedszkola, szkoły lub placówki w zakresie sprzętu specjalistycznego, pomocy dydaktycznych koniecznych do rozpoznawania potrzeb, wspomagania rozwoju i prowadzenia terapii dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów niepełnosprawnych, dokonanie diagnozy w zakresie przygotowania kadry pedagogicznej szkół i placówek do efektywnego stosowania ww. pomocy dydaktycznych w pracy z dziećmi i młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, doposażenie przedszkoli, szkół lub placówek w sprzęt specjalistyczny, pomoce dydaktyczne konieczne do rozpoznawania potrzeb, wspomagania rozwoju i prowadzenia terapii dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów niepełnosprawnych, przygotowanie kadry pedagogicznej szkół i placówek do efektywnego stosowania ww. pomocy dydaktycznych w pracy z dziećmi i młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi szkolenia.

19 Katalog wydatków kwalifikowalnych (na poziomie regionu): Projekty systemowe na lata wytyczne do dyskusji Działania służące indywidualizacji podejścia do ucznia, również poprzez wspieranie jednostek systemu oświaty w pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (w tym doposażenie jednostek systemu oświaty w pomoce dydaktyczno-naukowe) dokonanie diagnozy potrzeb przedszkola, szkoły lub placówki w zakresie sprzętu specjalistycznego, pomocy dydaktycznych koniecznych do rozpoznawania potrzeb, wspomagania rozwoju i prowadzenia terapii dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów niepełnosprawnych, dokonanie diagnozy w zakresie przygotowania kadry pedagogicznej szkół i placówek do efektywnego stosowania ww. pomocy dydaktycznych w pracy z dziećmi i młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, wyposażenie przedszkoli, szkół i placówek w sprzęt specjalistyczny, pomoce dydaktyczne konieczne do rozpoznawania potrzeb, wspomagania rozwoju i prowadzenia terapii dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnymi, podniesienie kompetencji zawodowych pracowników przedszkoli, szkół i placówek, niezbędnych do pracy z dziećmi i młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnymi.

20 Projekty systemowe na lata wydatki kwalifikowane Zamawiane w ramach realizacji projektów usługi i produkty muszą być dostępne dla osób niepełnosprawnych pod rygorem nieuznania wydatków za kwalifikowane (wytyczne Komisji Europejskiej). Oznacza to, że przy planowaniu doskonalenia nauczycieli (szkoleń, konferencji itd.), należy uwzględnić wydatki związane z zapewnieniem dostępności dla osób niepełnosprawnych (np. ruchowo, niesłyszących i słabosłyszących, niewidomych i słabowidzących) zarówno samego procesu (np. tłumacz języka migowego, audiodeskrypcja lub opisy materiałów video), jak i materiałów edukacyjnych. Można skorzystać: Rekomendacje Europejskiej agencji na Rzecz Rozwoju Edukacji Uczniów ze Specjalnymi Potrzebami Edukacyjnymi (projekt i-access):

21 Dziękujemy za uwagę Departament Zwiększania Szans Edukacyjnych tel , 21