Właściciel prywatnego przedsiębiorstwa ma prawo do: kontroli firmy: bezpośrednie prawo w spółkach cywilnych, w spółkach akcyjnych i spółkach z o. o. prawo to jest ograniczone (pośrednie) przejawia się w kontroli Rady Nadzorczej która wybiera właściciel. PoŜytków: to prawo do dywidendy. Dywidenda dla właściciela wypłacana jest z zysku netto wypracowanego przez przedsiębiorstwo. W przypadku państwowych spółek dywidenda dla właściciela Skarbu Państwa nosi nazwę dywidendy obligatoryjnej. KaŜdy podatek pełni dwie funkcje: Fiskalna i interwencyjno-bodźcową Szczeble systemu podatkowego Podatki majątkowe (będące kosztem) Podatki przychodowe (od przychodu, od obrotu) Podatki dochodowe (od dochodu) 1. podatek od nieruchomości 2. podatek od środków transportu 1. VAT 2. akcyza 1. CIT- dla osób prawnych 2. PIT- dla osób fizycznych Elementy konstrukcji podatku: 1. Podmiot opodatkowania: (kogo dotyczy) Podatnik ten na którym ciąŝy obowiązek opodatkowania Płatnik -ten, kto nalicza i płaci podatek 2. przedmiot opodatkowania: (od czego jest płacony podatek): majątek, dochody, przychody z działalności gospodarczej(vat), wydatki konsumpcyjne (akcyza) 3. podstawa opodatkowania- od czego płacony jest podatek (ilościowo lub wartościowo), 4. stawki i skale podatkowe- w jakiej wysokości płaci się podatek: 1. procentowa, 2. kwotowa, 3. liniowa, 4. progresywna. 5. elementy korygujące wymiar podatku: zwolnienia (z całości podatku) ulgi (dotyczą części podatku): 1. zmniejszenie podstawy opodatkowania, 2. zmniejszenie stawki podatkowej 3. odliczenia od podatku 6. warunki płatności ( jak i kiedy) Akcyza Podatek w strukturze cen, w cenie netto. Wyroby obciąŝone akcyza w Polsce to(21): alkohol, tytoń,
benzyna, samochody, sprzęt HiFi, Jachty, Perfumy, Zapałki, Sól, guma do Ŝucia, Itp. VAT AKCYZA Cena brutto MARśA ZYSKU Cena netto Koszty wytworzenia Podatek od nieruchomości Zwykle zawiera się w kosztach stałych Przedmiotem opodatkowania są: budynki, budowle, grunty( bez rolnych). Podmiot: właściciele posiadacze, posiadacze zaleŝni i zarządcy, posiadacze bez tytułu prawnego, uŝytkownicy wieczyści. Podstawa opodatkowania- m 2, wartość m 2. Moment powstania obowiązku podatkowego- powstaje z chwilą nabycia praw własności. Zwolnienia podatkowe: nieruchomość na potrzeby nauki, oświaty, wychowania i sportu, zabytki wpisane do rejestru zabytków, ale pod warunkiem ze na ich terenie nie będzie się prowadzić działalności gospodarczej Podatek dochodowy SprzedaŜ firmy jest opodatkowana progresywnie 10% od róŝnicy wartości. Podatek ten nie jest kosztem. Obowiązek podatkowy jest nieograniczony (jeŝeli jest siedziba na terenie RP to trzeba zapłacić ten podatek Ograniczony obowiązek podatkowy dotyczy przedsiębiorstw, których siedziba jest poza RP ale dochody w Polsce. Podatek ten płaci się od dochodu.
RóŜnica między dochodem a zyskiem brutto moŝe być trwała lub przejściowa i moŝe ona wynikać ze zmian prawnych.( Coś moŝe być kosztem uzyskania przychodu w chwili obecnej, a za jakiś czas juŝ nie i na odwrót) Ustawa o podatku dochodowym reguluje całokształt gospodarki finansowej przedsiębiorstwa. Pośrednio odpowiada ona jak finansować inwestycje. Przychody są to wpływy zarówno wyraŝone w pieniądzu w jak i w naturze oraz wartości świadczeń i płac. Według ustawy przychodem są wszystkie wyŝej wymienione pozycje za wyjątkiem tego co nie jest przychodem.(ustawa nie dotyczy): 1. pobrane wpłaty i zaliczki na poczet dostaw 2. naleŝny podatek VAT 3. przychodów z działalności rolniczej 4. przychodów z działalności leśnej 5. przychodów z działalności specjalnej produkcji rolnej np. hodowla lisów futerkowych 6. przychodów ze źródeł przychodów, które nie mogą być podmiotem umowy prawnej( np. sprzedanie ratusza, prawnie nieskuteczna. 7. wymienia się przychody, które nie są przychodami podatkowymi (11pozycji) najwaŝniejsze z nich to: przychody z tytułu (uzyskania) zaciągniętych kredytów, wpłaty na kapitał załoŝycielski, przychody z tytułu umorzenia zobowiązań, ale tylko wtedy gdy to umorzenie jest następstwem specjalnych procesów umorzeniowych, odsetki karne od niezapłaconych naleznosi nie SA przychodem do czasu ich otrzymania, itp. Koszty uzyskania przychodów- są wszystkie koszty jakie podatnik ponosi w celu uzyskania przychodów z wyjątkiem tych które nie są (51 pozycji kosztów i strat które nie są tym kosztem): np. koszty kar sanacyjnych. Koszt potrącany- to taki koszt który moŝna odjąć od przychodu, te których nie moŝna odjąć to koszty nie potrącane. Dochód= Przychody Koszty uzyskania Przychodów Akty prawne w obecnej formie nie stanowią jednolitego tekstu, są zbiorem ustaw, ich nowelizacji i aktów wykonawczych (rozporządzeń Ministra Finansów) dlatego ich interpretacja jest niejednoznaczna. Podział kosztów uzyskania przychodów: 1. Pozycje oczywiste, które z oczywistych powodów nie SA kosztami uzyskania przychodów: Wydatki inwestycyjne, Odsetki od własnego kapitału jako źródło przychodów, Odsetki od umorzonych zobowiązań, Darowizna, itp. 2. Takie koszty i straty, których nie powinno być w przedsiębiorstwie: kary za zła jakość produktów, kary za zanieczyszczanie środowiska, kary za nieprzestrzeganie przepisów BHP,
kary za przetrzymywanie taboru kolejowego, odsetki karne za przeterminowane nalezności. 3. Takie pozycje kosztów, które Państwo uznaje tylko do określonego przez nie limitu: wydatki na reklamę i reprezentację jeŝeli ma charakter publiczny bez ograniczeń jeŝeli ma charakter niepubliczny do 0,25% przychodów za poprzedni okres. koszty delegacji ( np. 21 zł dieta dzienna + 100zł hotel) Są dwa przypadki kiedy podatek dochodowy płaci się od przychodu, a nie d dochodu: 1. przychody z tytułu uzyskania przychodów (dywidendy 19%) z innej jednostki gospodarczej, 2. przychody z praw własności przemysłowej i praw autorskich ( przez osoby zagraniczne 19%) Dochód nie jest podstawą miary podatku, dochód jest jego przedmiotem. Podmiotem opodatkowania są jednostki gospodarcze, osoby prawne i inne jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Podatek dochodowy jest podatkiem bezpośrednim. Stawka podatkowa zmieniała się progresywnie w latach 80-tych, co oznaczało ze przedsiębiorstwa bardziej rentowne płaciły więcej podatku. W roku 1986 wprowadzono jedna stawkę liniową wynosiła ona 69%, w roku 1989 wprowadzono 40% podatek do którego dodano obligatoryjna dywidendę dla skarbu Państwa. W roku 1990 nastąpił spadek podatku do wartości 38 % i zmniejszała się do roku 2003 ( 36%, 34%, 29%), w którym przyjęła wartość 27%, w roku 2004 podstawa opodatkowania została ustalona na wartości 19%. Ostatecznie obciąŝenia podatkowe zaleŝą od: 1. Definicji przychodów 2. Definicji kosztów uzyskania przychodów 3. Zwolnień 4. Zmniejszeń 5. Ulg podatkowych Ulgi podatkowe: 1. zwolnienia: podmiotowe: pewne osoby prawne zwolnione są z podatku np. Skarb Państwa, NBP, Jednostki BudŜetowe ( z wyjątkami) przedmiotowe: wymieniają rodzaje przychodów zwolnionych aktualnie od podatków np. prowadzenie działalności edukacyjnej 2. zmniejszenia: działają podobnie jak zwolnienia, są trzy tytuły zmniejszeń podatkowych: darowizny na cele społeczne, w tym wypadku ustaw określa precyzyjne jakie cele społeczne obowiązują w bieŝącym roku rozliczeniowym, moŝemy odliczyć 10% w dochodów ulgi inwestycyjne: kiedyś powszechna teraz uznaniowa na ochronę środowiska, wdroŝenie nowych technologii, wdroŝenie nowych technologii rolniczych i rolniczo spoŝywczych. (Warunki jakie musi spełnić przedsiębiorstwo: 8% rentowności, brak zaległych podatków wobec państwa.) strata podatkowa z laty ubiegłych: obniŝa dochód o 1/3 wartości straty z poprzedniego okresu rozliczeniowego 3. obniŝki: działają inaczej one obniŝają naliczony podatek Faza obligatoryjna to czas kiedy naleŝy z zysku zapłacić podatek dochodowy.
Ogólnie podział zysku netto: Zatrzymanie w przedsiębiorstwie, Wypłata dywidend akcjonariuszom. Wypłata z zysku zastępuje dywidendę właściciela w przedsiębiorstwach państwowych. VAT-podatek od towarów i usług VAT naleŝny przy sprzedaŝy towarów VAT naliczony- przy zakupie towarów Zwrot z budŝetu gdy naliczony > naleŝnego Zapłata podatku gdy naliczony< naleŝnego Przedmiotem opodatkowania jest : sprzedaŝ, odpłatne świadczenie usług, import, eksport usług. Podatnik- wszyscy którzy prowadzą działalność gospodarczą Podstawa opodatkowania- wartość sprzedaŝy w cenie netto Stawki podatkowe- 22%, 7%,3%, (0% -eksport) Moment powstania obowiązku podatkowego- powstaje z chwilą wystawienia faktury, Zwrot VAT-u: Pośredni-zaliczki na przyszłość, Bezpośredni zwrot fizyczny VAT-u SprzedaŜ Brutto VAT naleŝy = SprzedaŜ netto VAT jest podatkiem: przychodowym, pośrednim, poniewaŝ firmy pośrednio obciąŝa konsumenta, konsumpcyjnym- obniŝa dochód konsumentów, źródło dochodu państwa przerzucalnym- firmy przerzucają go poprzez swoje produkty na konsumenta, kiedy podnosi się stawka VAT cena netto nie zmienia się ale konsument płaci więcej bo ulega zmianie cena brutto, od wartości dodanej- od tego co po kolei producenci dorzucą. Techniki płacenia VAT: naliczyć wartość dodana i od razu zapłacić podatek od niej do budŝetu, naliczanie VAT-u naliczonego i naleŝnego, i w zaleŝności od ich wartości zapłata lub zwrot VAT-u. RóŜnica miedzy 0% VAT-u a Zwolnieniem z VAT-u: VAT 0% występuje w eksporcie, w praktyce przy takiej stawce VAT-u następuje całkowity zwrot VAT-u naliczonego Zwolnienia VAT-u -: nie dolicza się VAT-u przy sprzedaŝy ale równieŝ nie dostaje się zwrotu VAT-u naliczonego, w tym wypadku VAT wlicza się w koszty np. koszt zakupu materiałów będzie w cenach brutto Wyjątkowo VAT moŝe znaleźć się w kosztach kiedy VAT naliczony dotyczy zwolnienia od podatku. VAT wpływa na poziom rozrachunków z tytułu zakupów (naleŝności i zobowiązania). W sytuacji pełnej przerzucalności VAT moŝe wymusić obniŝenie ceny netto.