Instytut Politechniczny Kod przedmiotu: PLPILA02-IPELE-I-IIIkC5-2013-S Pozycja planu: C5 1. INFORMACJE O PRZEDMIOCIE A. Podstawowe dane 1 Nazwa przedmiotu Metrologia I 2 Kierunek studiów Elektrotechnika 3 Poziom studiów I stopnia (inżynierskie) 4 Forma studiów studia stacjonarne 5 Profil studiów praktyczny 6 Rok studiów drugi 7 Specjalność 1. Systemy Automatyki i Elektroniki 2. Odnawialne Źródła Energii 8 Jednostka prowadząca Instytut Politechniczny, kierunek studiów 9 Liczba punktów ECTS 6 10 Imię i nazwisko nauczyciela (li), mgr inż. Marek Skorupski (xxxms@interia.pl) wykład, stopień lub tytuł naukowy, ćwiczenia audytoryjne, ćwiczenia laboratoryjne adres e-mail 11 Język wykładowy polski 12 Przedmioty wprowadzające matematyka, fizyka, teoria obwodów 13 Wymagania wstępne Wiedza i umiejętności dotyczące obliczania prostych obwodów elektrycznych, znajomość praw pola elektromagnetycznego, znajomość rachunku różniczkowocałkowego i działań na liczbach zespolonych. Cele przedmiotu: poznanie wzorców i jednostek miar, poznanie budowy i zasady działania analogowych przyrządów pomiarowych, nabycie umiejętności posługiwania się przyrządami 14 pomiarowymi, poznanie i nabycie umiejętności posługiwania się mostkowymi i kompensacyjnymi metodami pomiarów, poznanie i umiejętność wyznaczania niepewności standardowej typu B, nauczenie umiejętności opracowywania wyników pomiarów. C1 Poznanie wzorców i jednostek miar. C2 Poznanie budowy i zasady działania analogowych przyrządów pomiarowych. C3 Nabycie umiejętności posługiwania się przyrządami pomiarowymi oraz uwzględnianie ich parametrów w procesie pomiarowym. C4 Poznanie i nabycie umiejętności posługiwania się mostkowymi i kompensacyjnymi metodami pomiarów. C5 Nabycie umiejętności wyznaczania niepewności standardowej typu B. C6 Nabycie umiejętności rzetelnego opracowywania wyników pomiarów. B. Semestralny/tygodniowy rozkład zajęć według planu studiów Ćwiczenia Ćwiczenia Ćwiczenia Zajęcia Wykłady Seminaria Semestr audytoryjne laboratoryjne projektowe terenowe (W) (Ć) (L) (P/S) (S) (T) III 30 15 45 - - -
2. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA (wg KRK) Efekt Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student: Odniesienie przedmiotowych efektów kształcenia do celów efektów kształcenia dla kierunku obszaru EP1 Zna wzorce wielkości elektrycznych, potrafi stosować jednostki układu SI C1 K_ELE_W11 T1P_W01 T1P_W03 07 EP2 Zna budowę i zasady działania analogowych przyrządów pomiarowych i rejestratorów. C2 K_ELE_W11 T1P_W01 T1P_W03 07 EP3 Potrafi posługiwać się przyrządami pomiarowymi oraz uwzględniać ich parametrów w procesie pomiarowym, umie połączyć układ pomiarowy. C3 K_ELE_U10 K_ELE_U29 T1P_U01 T1P_U08 09 T1P_U13 15 EP4 EP5 Zna działanie i umie posługiwać się mostkami pomiarowymi oraz kompensatorami napięć. Zna kompensacyjne metody pomiarów. Umie wyznaczyć niepewność standardową typu B, dla pomiarów bezpośrednich i pomiarów pośrednich. C4 C5 K_ELE_W11 K_ELE_U10 K_ELE_U10 T1P_W01 T1P_W03 07 T1P_U01 T1P_U08 09 T1P_U15 T1P_U01 T1P_U08 09 T1P_U13 15 EP6 Umie opracowywać wyniki pomiarów. Ma świadomość odpowiedzialności za rzetelne opracowanie pomiarów. C6 K_ELE_U35 K_ELE_K06 T1P_U03 T1P_U07 08 3. TREŚCI PROGRAMOWE ODNIESIONE DO EFEKTÓW KSZTAŁCENIA T Treści programowe Strona 2 z 6 liczba godzin Forma: wykład T1W Wprowadzenie do metrologii o potrzebie mierzenia 2 EP1 T2W Definicje, zapoznanie z jednostkami i systemem miar; omówienie wzorców jednostek mierzalnych. 7 EP1 T3W Niepewność pomiarów. 4 EP5 T4W Omówienie budowy i zasady działania analogowych przyrządów pomiarowych i rejestracyjnych. 8 EP2 T5W Zapoznanie z budową i zasadą działania kompensatorów i kompensacyjną metodą pomiarów. 2 EP4 T6W Omówienie układów mostkowych prądu stałego i zmiennego. 5 EP4 T7W Podsumowanie wiedzy zdobytej podczas wykładu. EP1, EP2, 2 EP4, EP5 Forma: Ćwiczenia audytoryjne T1C Przeliczanie jednostek, działania na jednostkach 1 EP1 T2C Obliczenia błędów metody, przy uwzględnieniem parametrów EP2, 6 rzeczywistych przyrządów pomiarowych, rozszerzanie zakresów EP3 EP
Instytut Politechniczny T3C Wyznaczanie niepewności standardowej typu B (pomiary bezpośrednie, pomiary pośrednie, metoda różniczki zupełnej) 6 EP5 T4C Opracowywanie wyników pomiarów 2 EP6 Forma: Ćwiczenia laboratoryjne T1L Wprowadzenie do laboratorium - zapoznanie z regulaminami, instrukcjami BHP i przeciwpożarowymi, określenie zasad sporządzania 3 EP6 sprawozdań i uzyskania zaliczenia T2L Wprowadzenie do obsługi przyrządów laboratoryjnych 6 EP2, EP3 T3L Rozszerzanie zakresów, sprawdzanie dokładności mierników 9 T4L Metody techniczne pomiarów 6 T5L Pomiary kompensacyjne 3 EP3, EP4, T6L Pomiary mostkowe 3 EP3, EP4 T7L Pomiary z wykorzystaniem oscyloskopu 9 T8L Sprawdzian z umiejętności praktycznych 6 4. LITERATURA Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca S. Lebson Podstawy miernictwa elektrycznego WNT 1970 J. Czajewski Podstawy metrologii elektrycznej OW PW 2003 A Zięba Analiza danych w naukach ścisłych i technice J. Rydzewski Oscyloskop elektroniczny WNT 2007 A. Chwaleba, M. Poniński, A. Siedlecki Metrologia elektryczna WNT 1976 S. Tumański Technika pomiarowa WNT 2007 5. METODY DYDAKTYCZNE Forma kształcenia Metody dydaktyczne Wykład Wykład multimedialny z pokazem, zadania problemowe zadawane dla chętnych, związane z bieżącym wykładem. Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia rachunkowo-obliczeniowe z wykorzystaniem tablicy, ćwiczenia dotyczące opracowywania wyników pomiarów. Ćwiczenia laboratoryjne Praca w zespołach dwuosobowych według instrukcji pisemnej oraz instrukcji prowadzącego. 6. METODY WERYFIKACJI PRZEDMIOTOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Przedmiotowy efekt kształcenia Forma oceny EP EU T K SW SU P R O D SE PS KI EP1 x x EP2 x EP3 x x EP4 x EP5 x x EP6 x x EP egzamin pisemny EU egzamin ustny T test
K kolokwium SW sprawdzian wiedzy SU sprawdzenie umiejętności praktycznych P prezentacja R raport/referat O obserwacja w czasie zajęć D dyskusja SE seminarium PS prace samokształceniowe studentów KI konsultacje indywidualne 7. KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘCIA PRZEDMIOTOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Efekt kształcenia EP1 EP2 EP3 EP4 EP5 EP6 Kryteria oceny 2 3-3,5 4 4,5 5 Student nie zna jednostek układu SI, nie zna wzorców wielkości elektrycznych. Student nie zna budowy przyrządów analogowych, ani zasady ich działania. Student nie potrafi zastosować urządzeń pomiarowych Student nie zna mostkowych, ani kompensacyjnych metod pomiarowych Student nie umie określać niepewności pomiarów. Student nie umie opracować wyników pomiaru. Student mało precyzyjnie opisuje podstawowe wzorce, zna jednostki podstawowe układu SI. Student częściowo zna budowę przyrządów, rozumie zasadę ich działania. Student umie zastosować podstawowe przyrządy pomiarowe Student umie połączyć i wykonać pomiar przy pomocy mostków i kompensatorów, ma braki teoretyczne Student umie określać niepewności pomiarów bezpośrednich Student umie rysować proste charakterystyki i przebiegi z oscyloskopu. Student wyczerpująco opisuje budowę wzorców, zna jednostki podstawowe i jednostki wielkości elektrycznych w układzie SI. Student zna budowę i rozumie zasady działania przyrządów pomiarowych. Student umie stosować przyrządy do określonych zadań Student umie połączyć i wykonać pomiar przy pomocy mostków i kompensatorów, umie wyjaśnić zasadę takich pomiarów Student umie określać niepewności pomiarów bezpośrednich i pośrednich Student umie bezbłędnie rysować charakterystyki i przebiegi oraz wyciągać wnioski z rysunków. Student bezbłędnie i szczegółowo objaśnia budowę wzorców, zna ich klasyfikację, zna jednostki układu SI. Student doskonale zna budowę i rozumie zasady działania przyrządów pomiarowych. Student umie stosować przyrządy pomiarowe w rozbudowanych układach potrafi samodzielnie, wykazując się sporą inwencją stosować przyrządy w sposób niekonwencjonalny Student umie połączyć i wykonać pomiar przy pomocy mostków i kompensatorów, umie wyjaśnić zasadę takich pomiarów, potrafi zapewnić maksymalną dokładność pomiarów Student umie określać niepewności pomiarów bezpośrednich i pośrednich, umie szacować niepewność pomiaru na podstawie używanych przyrządów pomiarowych. Student umie bezbłędnie rysować charakterystyki, i przebiegi z oscyloskopu, umie je analizować i szacować podstawowe parametry, wynikające z wykresów. 8. SPOSOBY OCENIANIA I WARUNKI ZALICZENIA W POSZCZEGÓLNYCH FORMACH KSZTAŁCENIA Strona 4 z 6
Instytut Politechniczny Wykład ocena średnia z testów przeprowadzanych w ciągu semestru (minimum dwa testy) Ćwiczenia audytoryjne ocena wynikająca z sumy uzyskanych punktów na pierwszym i drugim kolokwium Ćwiczenia laboratoryjne udział we wszystkich ćwiczeniach, średnia ocena uzyskana z ocenionych sprawozdań (minimum cztery) i oceny za uzyskane umiejętności praktyczne, sprawdzone na końcu semestru (zaliczenie praktyczne) Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z wykładu oraz ćwiczeń audytoryjnych i ćwiczeń laboratoryjnych. 9. OCENA KOŃCOWA PRZEDMIOTU Składowa oceny końcowej: Procentowy udział składowej w ocenie końcowej: Zaliczenie z wykładu 40% Zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych 30% Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych 30% RAZEM 100% 10. NAKŁAD PRACY STUDENTA BILANS GODZIN I PUNKTÓW ECTS Lp. Aktywność studenta Obciążenie studenta Liczba godzin 1 Udział w zajęciach dydaktycznych 90 2 Przygotowanie do zajęć i opracowanie sprawozdań 70 3 Udział w konsultacjach, zaliczeniach 5 4 Łączny nakład pracy studenta 165 5 Punkty ECTS za przedmiot 6 ECTS 6 Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym 60 7 Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich 2 ECTS 95 4 ECTS ZATWIERDZENIE SYLABUSU:
Stanowisko Tytuł/stopień naukowy, imię nazwisko Podpis Opracował Sprawdził pod względem formalnym Zatwierdził mgr inż. Marek Skorupski Kierownik Zakładu Elektrotechniki i Elektroniki mgr inż. Marek Skorupski Dyrektor Instytutu Politechnicznego doc. dr Andrzej Kraczkowski Strona 6 z 6