WYKŁAD 7 ZARZĄDZANIE ZMIANĄ W ORGANIZACJI 1
1. Cykl życia organizacji i jej zmian: Zmiana jest przejściem organizacji ze stanu istniejącego do stanu innego, odmiennego. Zmiany jako następstwo cyklu życia organizacji, tj. naturalnej sekwencji faz, przez którą przecho- dzi większość organizacji. Różna nazwa tych faz: narodziny, młodość, wiek średni, dojrzałość i schyłek; wstępna, rozwoju, dojrzałości, regresu i upadku lub rekonstrukcji i odrodzenia. 2
Cykl życia organizacji a: cykl rozwoju organizacji,, tj. przystosowania organizacji do dalszego jej trwania i rozwoju, kryzys organizacji,, tj. utraty możliwości dalszego efektywnego jej funkcjonowania. Cykl rozwoju organizacji wynika m. in. z: cyklu życia produktu, aktywnej roli menedżerów erów w zapobieganiu kryzysów i wprowadzaniu zmian, przygotowania programów i strategii adapta- cyjnych i rozwojowych, zapewnienia sfinansowania zmian oraz ich wprowadzenie. 3
2. Rodzaje zmian w organizacji: Rodzaje zmian w zależności od kryterium: 1. Charakter zmian: regresyjne, adaptacyjne, rozwojowe (innowacyjne); 2. Zakres zmian: strukturalne, funkcjonalne, produktowe itp.; 3. Kryterium sterowalności: planowane, nieplanowane; 4. Dynamika zmian: ewolucyjne, rewolucyjne. 4
Obszary zmian w organizacji (przykłady): 1. Zarządzanie: cele strategiczne, strategia organizacji i strategie funkcjonalne, style kierowania, metody zarządzania itp. 2. Organizacja: wielkość organizacji, struktura organizacyjna; 3. Ludzie: wiedza, umiejętności, postawy, wyniki itp.; 4. Technika i operacje: technologie i sprzęt, 5 procesy i sekwencje robocze.
3. Przygotowanie zmian w organizacji: Podstawowe podejścia w organizowaniu: analityczne (diagnostyczne) podstawą two- rzenia i wprowadzenia zmian w organizacji jest szczegółowa analiza elementów składowych istniejącego systemu; modelowe (prognostyczne) punktem wyjścia zmian jest koncepcja nowego systemu i projek- cja jego w przyszłości; sytuacyjne zmiany są następstwem dostoso- wania do istniejących warunków działania. 6
Czynności w procesie zmian: uznanie potrzeby zmian, ustalenie typu i celów zmian, diagnoza istotnych zmiennych, wybór odpowiedniej techniki zmian, planowanie wdrażania zmian, wdrożenie zmian, ocena i kontynuacja. Bariery wprowadzania zmian i ich przezwyciężanie. 7
4. Modele procesu zmian: Podstawowe modele zmian: A. Model czynnych badań,, składający się z: analizy; procesu uczenia się; wykształcenia potrzeby zmiany. B. Trójfazowy model zmian: rozmrożenie naruszenie obecnego stanu, zmiana jako doskonalenie i działanie, stabilizacja równowagi na wyższym poziomie. C. Wielofazowy model zaplanowanej zmiany: poszukiwanie. planowanie. działanie, integracja. 8
Reorientacja strategiczna radykalna zmiana, w wyniku której tworzona jest nowa, całkowicie odmienna, polityka organizacji i organizacja. Modele zmian reorientacji strategicznej: dyrektywny zmiany przygotowuje mała grupa osób, ścisłe kierownictwo organizacji plus wybrani specjaliści; transporterów zmian osoby zaangażowane w proces odgórnego i szybkiego wprowadzenia zmian, koncentrując się na fazie planowania wizji organizacji i jej funkcjonowania; tworzenia koalicji nacisk położony na wdrażanie projektowanej zmiany, zaangażowanie całego kierownictwa na rzecz zrozumienia idei zmian organizacyjnych przez pracowników; zarządzania wartościami zaangażowana cała załoga, wdrażająca wspólnie ustalone wartości, 9 partycypacyjny model zarządzania organizacją.
5. Innowacyjność i przedsiębiorczość w organizacji: Innowacja jest zastosowaniem w praktyce nowej idei (materialnej i niematerialnej) w odniesieniu do produktu, procesu, marketingu, organizacji itp. Innowacja nie jest jednorazowym działaniem, a procesem całościowym, wprowadzanym (wg J. Schumpetera) w następujących fazach: 1. Inwencja wytworzenie nowego pomysłu (idei); 2. Innowacja przekształcenie tego pomysłu w nowy wyrób, usługę lub sposób produkcji; 3. Imitacja proces zastosowania, upowszechnie- nia i rozpowszechnienia innowacji (naśladow- nictwo, dyfuzja). Innowacja jest akumulacją wiedzy, tworzenia wytworów oryginalnych (nowych) i użytecznych. 10
Wspieranie innowacji w organizacji: stwarzanie klimatu twórczości, system nagradzania, przedsiębiorczość wewnątrzorganizacyjna, Przez przedsiębiorczość rozumie się sposób za- chowania, polegający na poszukiwaniu zmiany, reagowaniu na nią i wykorzystaniu jej jako okazji do innowacji. Przedsiębiorczość można traktować jako: postawę człowieka do zmian, twórczości, wprowadzania innowacji itp., proces zachodzących zmian pod wpływem tej postawy. 11
6. Zachowanie wobec zmian: Występują dwie główne przeszkody wobec zmian: 1. Zmiana często jest zbyt krótkotrwała; 2. Ludzie nie chcą lub nie potrafią zmieniać od dawna utrwalonych postaw i zachowań. Opór i niechęć do zmian wynika zwykle z nieznajo- mości nowych warunków i z obaw o powodzenie. Przezwyciężenie oporu wobec zmian: uświadomienie, wyjaśnianie i informowanie, szkolenie, doskonalenie i doradzanie, ułatwienie i poparcie, uczestnictwo i wciąganie ludzi, negocjacje i uzgodnienia, manipulacje i wyraźne lub ukryte wymuszanie. 12
Zachowania menedżerów wobec zmian i innowacji: 1. Utopijny wizjoner ma dużo pomysłów i wyma- gań wobec innych, ale nie zawsze sprawdzo- nych i realnych; 2. Reformator kreatywny, ale uwzględniający rzeczywistość; 3. Analityk wszystko analizuje i wylicza, aby działania były realne i pożyteczne; 4. Moderator człowiek kompromisu, unika konfliktów; 5. Energiczny człowiek czynu energiczny i bezwzględny w wprowadzaniu zmian; 6. Ostrożniś dobrze planuje, ale w warunkach bezpieczeństwa. 13
Dziękuję za uwagę... 14