Dziecko z zespołem Aspergeraw placówkach edukacyjnych Opracowała: Karolina Dyrda Bydgoszcz, 15.03.2014 r.
EDUKACJA DZIECKA z ZESPOŁEM ASPERGERA dziecko z ZA może realizować obowiązek szkolny w placówkach ogólnodostępnych i integracyjnych zespół nauczycieli i specjalistów powinien zapewnić mu wielospecjalistyczną opiekę, w ramach której będzie ono miało zapewnione: - wspieranie rozwoju, - udział w programach korekcyjno kompensacyjnych i usprawniających, - niezbędną pomoc i wsparcie psychologicznopedagogiczne, - wyrównanie szans edukacyjnych na tle grupy rówieśniczej i klasy szkolnej.
EDUKACJA DZIECKA z ZESPOŁEM ASPERGERA podstawą pracy z dzieckiem z ZA jest opracowany przez nauczycieli, przy współpracy z rodzicami, terapeutami i samym dzieckiem indywidualny program edukacyjno terapeutyczny(ipet), IPET określa: - rodzaj i zakres zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów, - zakres dostosowania wymagań edukacyjnych opartych na podstawie programowej, - stopień dostosowania nauczania i wychowania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka, a także do jego mocnych stron i możliwości.
Trudności pojawiające się w placówkach edukacyjnych adaptacja dziecka (pierwsze dni, a nawet miesiące) przeciążenie sensoryczne trudne zachowania ucznia jak sobie z nimi radzić? dobór metod nauczania do specyficznych trudności poznawczych i nieharmonijności w rozwoju relacje z rówieśnikami współpraca rodziców i nauczycieli wpływ obecności dzieci z ZA na inne dzieci plusy i minusy integracji
PRZYGOTOWANIE DO POBYTU W PLACÓWCE poznanie budynku i jego otoczenia, przekazanie dokładnych informacji dziecku: czym jest chodzenie do przedszkola/szkoły, co to znaczy być przedszkolakiem/uczniem (zdjęcia, filmy, opowiadania, czytanie książeczek, historyjki społeczne), zajęcia adaptacyjne.
PRZYGOTOWANIE DO POBYTU W PLACÓWCE nauka korzystania z kalendarza, używanie kalendarza -zaznaczanie ważnych wydarzeń z życia dziecka i szkoły (rozpoczęcie roku, święta, wycieczki, sprawdziany, a także spotkania z kolegami, urodziny bliskich, interesujące wydarzenia itp.), przygotowanie kadry nauczycieli do pracy z dzieckiem z ZA: szkolenie dla nauczycieli, spotkanie z terapeutą, zapoznanie się z dokumentacją, obejrzenie filmu; przygotowanie innych uczniów (?).
Stres/ wrażliwość sensoryczna podatność na stres dzieci z ZA, nieadekwatne w stosunku do bodźca reakcje emocjonalne (krzyk, wychodzenie z klasy, agresja i autoagresja), każdy przypadek zwiększenia intensywności nietypowych lub trudnych do zaakceptowania zachowań wskazuje prawdopodobnie na zwiększenie poziomu stresu(!).
Przyczyny stresu w szkole niejasna struktura, zmiany, nowości, niepotwierdzanie się oczekiwań, nieprzewidywalne sytuacje, zbyt trudne lub zbyt łatwe zadania, relacje z nauczycielami, relacje z innymi dziećmi
Zapobieganie stresowi w szkole planowanie środowiska nauczania i sposobu pracy z dzieckiem, możliwość wyciszenia się, wyjścia z lekcji, izolacji od grupy (specjalne miejsce do tego celu), uczenie technik relaksacyjnych, trening kontroli złości/ trening samokontroli, terapia SI (zmiana sposobu reagowania systemu nerwowego), nietraktowanie złego zachowania zbyt osobiście a w trakcie sytuacji trudnej usuniecie spod wpływu stresującego zdarzenia.
Dobór metod pracy do specyficznych trudności poznawczych i nieharmonijności w rozwoju Osoby cierpiące na ZA mają kłopoty z : umiejętnościami organizacyjnymi -pomóż im się zorganizować z myśleniem abstrakcyjnym i pojęciowym - bądź tak konkretny, jak to tylko możliwe! ze złożonymi zadaniami -rozbij je na krótsze etapy lub przedstaw je na kilka sposobów (np. wizualnie, słownie, fizycznie)
Dobór metod pracy do specyficznych trudności poznawczych i nieharmonijności w rozwoju osoba z ZA nie jest zmotywowana do dokładania starań w obszarach leżących poza jej centrum zainteresowania konieczne jest określenie bardzo konkretnych wymagań związanych z jakością realizowanych prac osoba z ZA powinna oczekiwać, że będzie musiała poprawić kiepsko wykonaną pracę
Dobór metod pracy do specyficznych trudności poznawczych i nieharmonijności w rozwoju oceniając umiejętności, niczego nie uważaj za pewne, nierównomierny rozwój umiejętności to cecha charakterystyczna dla spektrum autyzmu. Opracowane m.in..na podstawie: Zrozumieć ucznia z z.aspergera (porady dla nauczycieli) Karen Williams "Zrozumieć ucznia z zespołem Aspergera: wskazówki dla nauczycieli" - Choroby rzadkie bez tajemnic.
WYBRANE NARZĘDZIA MODYFIKACJI ZACHOWAŃ TRUDNYCH WYSTĘPUJĄCYCH W SZKOLE
Scenariusz trudnego zachowania A.Kołakowski, A.Pisula Sposób na trudne dziecko Wybrane trudne zachowanie W jakich okolicznościach się pojawia? Jak często się zdarza? Jak dokładnie przebiega? Jak długo trwa? Co robię by zakończyć trudną sytuację? Konsekwencje dla dorosłego Konsekwencje dla dziecka Cel idealny Jakie czynniki muszę uwzględnić? Realny cel na 2 tygodnie
Ustalenia ze spotkania rodziców z przedstawicielami szkoły A.Kołakowski, A.Pisula Sposób na trudne dziecko Data spotkania Rodzice Przedstawiciele szkoły Problem nad którym pracujemy przez 2 tygodnie Do czego zobowiązują się rodzice? Do czego zobowiązują się nauczyciele? Data następnego spotkania
Karta zachowania w klasie A.Kołakowski, A.Pisula Sposób na trudne dziecko Pożądane zachowanie Lekcja 1 Lekcja 2 Lekcja 3 Odrobiona praca domowa Aktywność na lekcji (zapisanie tematu, notatki, pracy domowej Praca w ciszy (maksymalnie dwie uwagi nauczyciela) Wykonywanie poleceń nauczyciela (najpóźniej po jednym przypomnieniu) Podpis nauczyciela
Kontraktz dzieckiem jako sposób na zmianę trudnego zachowania 1. precyzyjne ustalenie problemu i zamienienie go na konkretna zasadęnp. nie używam brzydkich wyrazów (trzeba sprawdzić, czy dziecko wie co zaznaczą brzydkie wyrazy )
KONTRAKT/SYSTEM ŻETONOWY powinien się składać z najwyżej 3-4 punktów np. 1. zabieram głos na lekcji po podniesieniu ręki 2. nie przeklinam 3. szanuję przestrzeń osobistą innych osób nie uderzam, nie kopię, nie dotykam, nie całuję jeżeli dziecko opanuje jedną zasadę możemy wprowadzać kolejne
KONTRAKT/SYSTEM ŻETONOWY jeżeli nagrody wzmocnienia (np. atrakcyjne aktywności, które mają być nagrodą za przestrzeganie zasad) wchodzą na teren domu np. komputer, telewizor itp. warto żeby kontrakt podpisany był przez nauczycieli, dziecko i rodziców wszyscy muszą w tym uczestniczyć
KONTRAKT/SYSTEM ŻETONOWY wprowadzenie systemu żetonowego odnośnie ustalonych zasad ocena zachowania dziecka np. 2 x dziennie w szkole ustalenie dokładnej pory np. po 3 lekcji i po ostatniej lekcji /lub po każdej lekcji przyznawanie punktów dotyczy TYLKO określonych zasad tylko tych, które są w kontrakcie jeśli dziecko zrobi coś niewłaściwego ale nie będzie to związane z kontraktem nie oceniamy tego
KONTRAKT/SYSTEM ŻETONOWY w systemie żetonowym nie odbieramy punktów, tylko nie przyznajemy ich jeśli wystąpiła zachowanie niepożądane wszystkie ustalenia muszą być niezwykle precyzyjne i konkretne
KONTRAKT/SYSTEM ŻETONOWY ustalamy 3 rodzaje ATRAKCYJNYCH dla dziecka nagród w zamian za dobre zachowanie np. o za 6 pkt. mała nagroda (3 propozycje do wyboru), o za 12 pkt. średnia nagroda, o za 18 pkt. duża nagroda lub nagrody czasowe 5 punktów = 25 minut komputera zarówno w klasie jak i w domu szukamy wszelkich motywujących dziecko wzmocnień: przedmioty, aktywności itp.).
KODEKS ZŁOŚCI 1. Mam prawo się złościć. 2. Kiedy jestem zdenerwowany mogę:... 3. Ale nie wolno mi: 4. Jeśli zachowam się jak w punkcie nr 3 ponoszę konsekwencję:.. Podpisy:
SKUTECZNE WYDAWANIE POLECEŃ 7 kroków do skutecznego wydawania poleceń 1. Wybierz polecenie, na którym ci zależy i które jesteś w stanie wyegzekwować. 2. Podejdź do dziecka. 3. Zdobądź jego uwagę (dotknij je, spójrz w oczy, zawołaj po imieniu i upewnij się, że dziecko cię słucha). 4. Wystosuj jednoznaczne polecenie w 2, 3 słowach (w danej chwili jedno polecenie). 5. Powtórz polecenie tyle razy, ile jest to konieczne poproś, by dziecko powtórzyło polecenie. 6. Konsekwentnie dopilnuj wykonania! 7. Pochwal dziecko.
dziękuję k.dyrda@synapsis.waw.pl