Kategorie trudnych zachowań

Transkrypt

1 Kategorie trudnych zachowań

2 Przyczyny trudnych zachowań 1. czynniki fizjologiczne/biologiczne: -choroby, -ból, -somatyczne, -zespół PMS, -popęd seksualny; 2. czynniki psychiczne: -strach, -obniżone poczucie bezpieczeństwa, -samotność, -poczucie niskiej wartości, -frustracja, -stany depresyjne;

3 c.d. przyczyn 3.czynniki bezpośrednio związane z autyzmem: -ograniczona komunikacja, -problemy z rozumieniem werbalnym i niewerbalnym, -zawężone umiejętności rozumienia kontekstu społecznego, -ograniczona wyobraźnia, -problemy w rozumieniu pojęć abstrakcyjnych, -sztywność w myśleniu i zachowaniu, -wybiórczość w postrzeganiu rzeczywistości, -potrzeba rutyny, -problemy z generalizacją wiedzy; 4.czynniki społeczne: -nieadekwatnośćoferty terapeutycznej i edukacyjnej do potrzeb i możliwości dziecka, -sztywność i schematyzm przekonań otoczenia; 5. czynniki o nieustalonej etiologii.

4 Jak sobie radzić? Model ABC C.Sutton A wydarzenie poprzedzające dane zachowanie (co działo siębezpośrednio przed niepożądanym zachowaniem) B opis zachowania (co dziecko robi, mówi) C konsekwencje zachowania (co siędziało bezpośrednio po zachowaniu)

5 Sposoby radzenia sobie z trudnym zachowaniem 1. nagradzanie (wzmacnianie pozytywne) 2. wygaszanie (bez uwagi) 3. kara (konsekwencja)

6 nagrody zachowanie pożądane + nagradzanie (wzmocnienie) = więcej zachowańpożądanych

7 zachowanie pożądane + brak wzmocnienia = mniej zachowańpożądanych

8 ZASADY 1. Nie warto twierdzić, że jakieśwydarzenie będzie wzmacniać, póki nie wypróbujemy. 2. To, co stanowi wzmocnienie dla jednej osoby, nie będzie wzmocnieniem dla drugiej. 3. Wzmocnienie powinno nastąpićzaraz po zdarzeniu, by odniosło skutek. 4. Musi być warunkowe, by było skuteczne. 5. Często wzmacniać.

9 Czy dziecko wie: CO? JAK? KIEDY?

10 ĆWICZENIE Proszę podać 10 rzeczy, których się nauczyłeś (wiesz, jak zrobić), ale nie śmiałbyśich nigdy zrobić.

11 Definicja i wybór zachowania, które stanowi problem Określ problem konkretnie i szczegółowo. Przełóż ogólne cechy charakteru na obserwowalne, konkretne zachowania. Dlaczego jest tak ważne, żeby problem został konkretnie zdefiniowany? Ponieważ łatwiej jest zmienić zachowania niż cechy charakteru. Łatwiej jest je określić i znaleźćkonsensus co do ich natury oraz metod. Zachowania są bardziej obiektywne i tym samym mniej podatne na subiektywne oceny wynikające z uprzedzeń.

12 Zastanów się, czy dane zachowanie na ogół O tej samej porze dnia. W określonym czasie. zdarza się: Gdy przydzielane jest określone zadanie. Gdy dziecko znajduje sięw towarzystwie określonych rówieśników. W odpowiedzi na prowokację. W odpowiedzi na twoje polecenie. Gdy dziecko jest podekscytowane. Gdy dziecko się nudzi.

13 Zaobserwuj, co się dzieje po wystąpieniu danego problemu. Może to być przyczyną utrzymywania się problemu. Gdy niepożądane zachowanie pojawia się lub pożądane zachowanie nie pojawia się, zastanów się, czy dziecko: Unika pracy. Zwraca na siebie uwagę(zarówno w pozytywnym, jak i negatywnym sensie). Osiąga to, czego chce. Przerzuca na kogo innego trudne lub nieatrakcyjne zadanie. Wywołuje frustrację lub złość(może to stanowić czynnik wzmacniający). Przyciąga twoją uwagę.

14 Pracujemy nad zachowaniem, a nie nad dzieckiem!!!!

15 ĆWICZENIE Proszę o napisanie listy wszystkich czynności, które dziecko wykonuje samodzielnie. Proszęw nich mu nie pomagać!

16 ĆWICZENIE Proszę o napisanie listy wszystkich czynności, które dziecko nie wykonuje samodzielnie. Proszęzastanowićsięi dopisaćjak ma wyglądaćpomoc dziecku tak, by działaćw strefie jego najbliższego rozwoju!

17 Gradacja metod od czego zacząć? 1. Dostrzeganie pozytywów. Chwalenie. 2. Nagrody. Systemy żetonowe. 3. Zaskocz dziecko, odwróć uwagę. 4. Przypomnienie zasady. Wyliczanie. 5. Konsekwencje (w przypadku wybuchu złości).

18 Przykładowe metody 1. Podejdź do dziecka i skoncentruj jego uwagę na sobie (spójrz mu w oczy, lekko dotknij). 2. Przypomnij zasadęw krótkich słowach np. Obiad jemy, siedząc przy stole, Komputer włączają dzieci, które odrobiły lekcje. 3. Przypomnij zasadętyle razy, ile zazwyczaj potrzebuje tego dziecko, gdy ma średni dzień(np. 3 razy). 4. Pozostańprzy dziecku tak długo, ażzastosuje siędo zasady lub przejdźdo instrukcji Konsekwencje.

19 OPRACOWANIE Joanna Dolna (pedagog, terapeuta, prowadząca Klub Rodziców Wymagających Dzieci przy Fundacji Nowa Nadzieja w Kaliszu) Na podstawie: własnych obserwacji, studiów, materiałów zamieszczonych na stronach internetowych Terapia behawioralna trudnych zachowańw oparciu o warunkowanie instrumentalne A. Kołakowskiego, opowieści z morałem, warsztatów z psychologiami itp.