Sprawozdanie końcowe z merytorycznej realizacji szkolenia Profilaktyka agresji i przemocy w szkole W ramach Grantów Edukacyjnych Wielkopolskiego Kuratora Oświaty
Sprawozdanie końcowe z merytorycznej realizacji szkolenia realizowanego w ramach Grantów edukacyjnych Wielkopolskiego Kuratora Oświaty (usługi doskonalenia nauczycieli województwa wielkopolskiego, 2016 rok) Nr umowy WAF.273.1.3.2016 Temat szkolenia Profilaktyka agresji i przemocy w szkole Komentarz dotyczący wyników ewaluacji wewnętrznej w zakresie programu Ewaluacja wewnętrzna programu szkolenia została przeprowadzona w oparciu o anonimowe ankiety dla uczestników, rozdawane po zakończeniu każdego dnia szkoleniowego (dla każdej grupy szkoleniowej). W ankiecie znalazło się 7 pytań zamkniętych oraz 3 otwarte. W pytaniach zamkniętych uczestnicy oceniali: Poziom satysfakcji z udziału w szkoleniu Atmosferę panującą na zajęciach Poziom przyrostu wiedzy Sposób prowadzenia zajęć Organizację szkolenia Materiały szkoleniowe Proporcję ilości ćwiczeń do części wykładowej W ocenie uczestnicy posługiwali się skalą 6-punktową, gdzie 1 oznaczało ocenę bardzo niską a 6 bardzo wysoką. Poniżej przedstawiono średnie, uzyskane na podstawie odpowiedzi uczestników na pytania zamknięte. Wyniki ankiety ewaluacyjnej 6 5,5 5 5,54 5,82 5,12 5,77 5,57 5,66 5,54 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Satysfakcja Atmosfera Przyrost wiedzy Sposób prowadzenia Organizacja Materiały szkoleniowe Proporcja ćwiczeń
Uczestnicy, którzy wypełnili ankietę, ocenili szkolenie bardzo wysoko. Najwyższe noty otrzymały kategorie Atmosfera podczas zajęć oraz Sposób prowadzenia zajęć. Wyniki te są odzwierciedleniem zarówno gotowości nauczycieli z różnych placówek do wzajemnego wspierania się i wymieniania doświadczeniami, jak również dopasowania zakresu tematycznego, przykładów i tempa pracy przez prowadzących. Najniższą notę otrzymała kategoria: Przyrost wiedzy (pomimo że na skali 1-6 nadal jest to bardzo wysoki wynik). Najprawdopodobniej jest to związane z samą tematyką szkolenia większość nauczycieli zapoznawała się już (na innych zajęciach lub na własną rękę) z zagadnieniem przemocy. Wiedza ta była jednak w dużej mierze teoretyczna. Szkolenie nastawione było natomiast na przełożenie tej wiedzy na praktyczne zastosowania (konkretne rozwiązania z zakresu profilaktyki, sposobów reagowania na przejawy agresji i przemocy, sposoby działania w przypadku cyberprzemocy itd.), dlatego też sama Satysfakcja z udziału w zajęciach oraz Materiały szkoleniowe zostały ocenione wyżej. Dodatkowo uczestnicy warsztatu odpowiadali na 3 pytania otwarte, które dotyczyły następujących zagadnień: 1 przydatności poszczególnych zagadnień ze szkolenia 2 przydatności szkolenia dla innych osób 3 potrzeb szkoleniowych z innych obszarów tematycznych W ocenie nauczycieli najbardziej przydatne okazały się być zagadnienia i elementy szkolenia takie jak: Konkretne strategie i sposoby reagowania na przemoc w szkole 44% Tematyka cyberprzemocy 27 % Profilaktyka sposoby na zapobieganie przemocy/ agresji w szkole 19% Mechanizmy przemocy Gry Psychologiczne i Gry Władzy 19% Dodatkowo część uczestników wskazała na przydatność zagadnień takich jak: rozwiązywanie konfliktów, bulyying, profilaktyka dopalaczy czy wreszcie możliwość wymiany doświadczeń. Odpowiedzi na pytanie: Komu poleciłby/aby Pan/Pani takie szkolenie? wskazują, że uczestnicy warsztatu uznali, że takie zajęcia byłyby przydatne każdemu nauczycielowi (przeważająca liczba odpowiedzi, ok 28%), lecz również pedagogom, dyrekcji, osobom pracującym z młodzieżą, rodzicom, wychowawcom a nawet samym uczniom. W zakresie dalszych potrzeb szkoleniowych, nauczyciele wskazywali na takie zagadnienia, jak: Współpraca z rodzicami Kształcenie kompetencji uczniów, nauka rozwiązywania konfliktów Uzależnienia Stres i wypalenie zawodowe w pracy nauczyciela Praca z uczniem zdolnym Zaburzenia psychiczne u uczniów (depresja, zaburzenia odżywiania itd.) Motywowanie uczniów i metody aktywizujące Podsumowując cykl szkoleniowy należy zaliczyć do bardzo udanych. Zajęcia zostały bardzo wysoko ocenione przez uczestników, zarówno pod względem programu i zawartości merytorycznej, jak i samego sposobu prowadzenia zajęć. Biorąc pod uwagę również długość listy rezerwowej, stworzonej przy zapisach (ponad 180
osób) można stwierdzić, że podobny cykl szkoleniowi należy powtórzyć w nowym roku szkolnym po to, aby mogły w nim wziąć udział wszystkie zainteresowane placówki. Liczba uczestników Planowane 180, w szkoleniach wzięło udział łącznie 174 osoby Wyjaśnienie odnośnie liczby uczestników: W ramach rekrutacji uczestników utworzono listę uczestników oraz listę rezerwową. Aby zwiększyć pewność w zakresie obecności każdego z uczestników, do każdej zapisanej na liście uczestników osoby wysłany został formularz zapisu, który uczestnik miał po wypełnieniu odesłać faksem / skanem / zdjęciem. Oryginał formularza należało przynieść na szkolenie. Ponowny kontakt z uczestnikami następował na ok. tydzień przed szkoleniem, w momencie wysyłania informacji organizacyjnych wraz z ponowną prośbą o potwierdzenie obecności. Jeśli tylko którykolwiek z uczestników informował, że z różnych przyczyn nie może być na szkoleniu, natychmiast kontaktowano się z osobami z listy rezerwowej lub też proponowano placówce, w której zatrudniony jest dany uczestnik, wybrania innego nauczyciela, który weźmie udział w szkoleniu. W związku z rezygnacją kilku osób i przekazaniu organizatorom informacji o nieobecności, na listach obecności dokonano kilku zmian. Mimo dołożenia wszelkich starań w celu zapewnienia obecności 180 uczestników na szkoleniu, ostatecznie w zajęciach wzięło udział 174 uczestników. Z 6 nieobecnych osób dwie przebywały na zwolnieniu lekarskim (o czym poinformowano organizatorów tuż przed lub w trakcie trwania szkolenia). Pozostałe 4 osoby, pomimo wykonanych telefonów i wysłanych maili, nie uzasadniły swojej nieobecności. W ramach dowodu na dołożenie wszelkich starań, do sprawozdania dołączamy skany wypełnionych formularzy zgłoszeniowych oraz dodatkowe wyjaśnienia. Termin rozpoczęcia cyklu szkoleń 24.05.2016 24.05.2016 (Poznań), 06.06.2016 (Leszno), 07.06.2016 (Piła), 08.06.2016 (Poznań), 09.06.2016 (Poznań), 10.06.2016 (Poznań), Terminy poszczególnych szkoleń 13.06.2016 (Kalisz), 14.06.2016 (Piła), 15.06.2016 (Leszno), 16.06.2016 (Poznań), 17.06.2016 (Konin), 18.06.2016 (Konin) Termin zakończenia cyklu szkoleń 18.06.2016 Każde szkolenie 6 godz. zegarowych zajęć + 30 minut przerw Czas trwania szkolenia liczba godzin Łącznie w cyklu szkoleń przeprowadzono 72 godz. zegarowe szkoleń (+6 godz. przerw) Nazwa i adres obiektu, w którym odbyło się szkolenie 24.05.2016 Kochtex, Sala Perłowa ul. 06.06.2016 TEB Edukacja, ul. Dąbrowskiego 3b, Leszno 07.06.2016 Centrum Edukacji i Zarządzania Romaniszyn, ul. Różana Droga 1A, Piła 08.06.2016 Kochtex, Sala Perłowa ul. 09.06.2016 Kochtex, Sala Perłowa ul. 10.06.2016 Kochtex, Sala Perłowa ul. 13.06.2016 EGZA Sp. z o.o., ul. Majkowskiej 11, Kalisz 14.06.2016 Centrum Edukacji i Zarządzania Romaniszyn, ul. Różana Droga 1A, Piła
15.06.2016 TEB Edukacja, ul. Dąbrowskiego 3b, Leszno 16.06.2016 Zespół Szkół Łączności im. Mikołaja Kopernika, Przełajowa 4, 61-622 Poznań 17.06.2016 Lider School, ulica Wojska Polskiego 37, Konin 18.06.2016 Przedszkole Nr 8, im. Janka Wędrowniczka, ul. Przemysłowa 12, Konin Osoby prowadzące szkolenie Aleksandra Klupś mgr psychologii, trener, studia podyplomowe: Podyplomowe Studia Negocjacji i Mediacji - Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu, Wyższa Szkoła Humanistyczna w Lesznie - Kierunek: Przygotowanie Pedagogiczne - Studia podyplomowe, kursy kwalifikacyjne: Studium Trenerskie (Pracownia Spotkanie w Poznaniu), Szkoła Analizy Transakcyjnej I, II i II stopnia (Pracownia Spotkanie w Poznaniu), Szkoła bez homofobii (Stowarzyszenie Lambda Warszawa), Gry na sali szkoleniowej, Teoria ról społecznych wg Berndta Schmidta, Wzorce w naszym życiu gry (02.2014, Ewa Acs), Kontrakty narzędzie interwencji i zmiany, Trening Asertywności da Trenerów, Drama w edukacji od praktyki do teorii, Agnieszka Kuca - mgr psychologii, trener, Wyższa Szkoła Humanistyczna w Lesznie - Kierunek: Przygotowanie Pedagogiczne - Studia podyplomowe, kursy kwalifikacyjne: Studium Trenerskie (Pracownia Spotkanie w Poznaniu), Szkoła Analizy Transakcyjnej I, II i II stopnia (Pracownia Spotkanie w Poznaniu), Szkoła bez homofobii (Stowarzyszenie Lambda Warszawa), Gry na sali szkoleniowej, Teoria ról społecznych wg Berndta Schmidta, Wzorce w naszym życiu gry (02.2014, Ewa Acs), Kontrakty narzędzie interwencji i zmiany, Trening Asertywności da Trenerów, Drama w edukacji od praktyki do teorii, Uwagi i wnioski dotyczące przebiegu szkolenia. Przebieg szkoleń był bezproblemowy. Wszystkie zajęcia odbyły się zgodnie z przedstawionym harmonogramem, w wyznaczonych godzinach. Porównując pracę grup z poszczególnych dni szkoleniowych można stwierdzić, że grupy rozpoczynające pracę od rana (godz. 9.00) miały przeważnie wyższy poziom energii (nauczyciele nie byli po pracy), przy czym jednocześnie wysyłanie nauczycieli na szkolenie w takich godzinach związane było z koniecznością dokonania najczęściej szerszych zmian / zastępstw w ich placówkach. Godziny południowe (szkolenie od 12.00) ułatwiały również udział w zajęciach nauczycielom dojeżdżającym ponad 30 km do miejsca, w którym odbywał się warsztat. Program warsztatu był każdorazowo dopasowywany do potrzeb danej grupy (zgodnie z prowadzoną na początku zajęć diagnozą jednostkową), co skutkowało tym, że zabrakło czasu na zgłębienie niektórych tematów (czas poświęcano na zagadnienia wybrane przez uczestników). Niezależnie od grupy bardzo ważnym tematem był każdorazowo konkretny sposób reagowania na zachowania agresywne i przemoc oraz temat doboru właściwych sankcji. Nauczyciele bardzo pozytywnie reagowali na przedstawianie konkretnych propozycji konsekwencji możliwych do wprowadzenia w placówkach. Drugim równie ważnym tematem była kwestia pomysłów na działania profilaktyczne w klasach integracji, wyznaczania i egzekwowania norm, dzielenia się dobrymi praktykami. Nauczyciele chętnie przekazywali innym pomysły, w jaki sposób prowadzą profilaktykę w swoich placówkach, równie chętnie czerpali też pomysły od prowadzących. Jednocześnie praktycznie w każdej grupie pojawiał się temat utrudnionej współpracy z rodzicami. Po przeprowadzeniu 12 spotkań szkoleniowych można z pewnością stwierdzić, że temat przeciwdziałania agresji i przemocy w szkole wymaga zdecydowanie dłuższego czasu warsztatu. Inną drogą może być przygotowanie odrębnego cyklu szkoleń np. z zakresu Współpracy z rodzicami czy też Cyberprzemocy oraz Innych zagrożeń w szkole (uzależnienia, depresja, zaburzenia odżywiania itd.).
Dużym atutem szkoleń była gotowość nauczycieli do wymiany doświadczeń. Łączenie w grupy nauczycieli z różnych placówek pozwala im na wzajemne przedstawienie sobie różnorodnych, sprawdzonych rozwiązań i inspiracji. Niektóre grupy wyraźnie sugerowały, że 6 godzin zegarowych pod rząd na szkoleniu to zbyt duży wysiłek i rozbicie tego cyklu na dwa spotkania po 3 godziny mogłoby przynieść lepsze efekty pod kątem przyswajania wiedzy. Z doświadczenia prowadzących jednak wynika, że rozbijanie danego cyklu na kilka spotkań może wiązać się z większą zmiennością w zakresie obecności poszczególnych uczestników. Załącznik: 1.Wykaz uczestników szkolenia zawierający: - imię i nazwisko nauczyciela (stanowisko) oraz podpis, - nazwę i adres szkoły/placówki, Imię i nazwisko osoby przygotowującej sprawozdanie Aleksandra Klupś, Agnieszka Kuca