RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ PRZEPROWADZONEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 166 W ŁODZI W ROKU SZKOLNYM 2015/ 2016 PRZEDMIOT EWALUACJI Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. CEL EWALUACJI Zebranie informacji, czy procesy wspomagania i edukacji uczniów mają charakter zorganizowany. PYTANIE BADAWCZE Jakie działania podejmowane w Szkole Podstawowej nr 166 w Łodzi sprzyjają uczeniu się dzieci? PYTANIA KLUCZOWE 1. Czy na zajęciach wykorzystywane są metody aktywizujące? 2. W jaki sposób uczniowie uczą się od siebie nawzajem? 3. Jak motywuje się uczniów do nauki? 4. Czy na lekcjach wykorzystywane są nowoczesne środki dydaktyczne? 5.Czy szkoła propaguje innowacje pedagogiczne jako rozwiązania służące rozwojowi ucznia? 6. Czy treści nauczania na danym etapie edukacyjnym są ze sobą powiązane i wzajemnie się przenikają? 7. Czy uczniowie przejawiają odpowiedzialność za własny rozwój? KRYTERIA EWALUACJI 1. Planowanie procesów dydaktycznych w szkole służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia i klasy. 2. Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. 3. Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. 4. Szkoła propaguje innowacje pedagogiczne jako rozwiązania służące rozwojowi ucznia. 5. Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. 6. Uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój. - ankieta dla uczniów - ankieta dla nauczycieli METODY BADAWCZE 1
ANALIZA BADANIA Badanie zostało przeprowadzone na terenie szkoły Podstawowej nr 166 w Łodzi w marcu 2016 roku. Ankietowani byli uczniowie klas IV-VI (57 uczniów ) i nauczyciele ( 15 nauczycieli ). WNIOSKI Planowanie procesów dydaktycznych w szkole służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia i klasy. Nauczyciele potwierdzają, że planują procesy edukacyjne w odniesieniu do przedmiotów, których uczą. W takcie planowania uwzględniają możliwości uczniów, ich potrzeby oraz czas potrzebny do realizowania poszczególnych treści. Zdaniem większości uczniów nauczyciele prowadzą zajęcia w sposób interesujący oraz motywują ich do nauki. Nauczyciele informują, że stosują różnorodne metody, formy pracy oraz środki dydaktyczne dostosowane do możliwości i potrzeb uczniów. Wymieniają: tablice interaktywne, metody aktywizujące np. burzę mózgów, komputer, projekty, pracę w grupach, parach, prezentacje multimedialne, filmy edukacyjne, gry dydaktyczne i inne. Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferą sprzyjającą uczeniu się. Według opinii większości uczniów nauczyciele kreują sytuacje, w których można wykazać własną inicjatywę. Nauczyciele pozytywnie motywują uczniów. Stosują pochwały indywidualne, na forum klasy, w czasie uroczystości szkolnych, oceny słowne i pisemne, pokazanie wiedzy w praktyce, stosowanie klasowych i indywidualnych systemów motywacyjnych, stemple, zachęcanie do brania udziału w konkursach. Uczniowie twierdzą, że większość czasu na lekcjach wykorzystują na uczenie się. Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. Uczniowie znają cele lekcji, wiedzą dlaczego uczą się określonych rzeczy, a nauczyciele wyjaśniają im czego oczekują od nich na zajęciach. Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Większość uczniów uważa, że na wszystkich lekcjach lub na ich większości mają możliwość korzystania z tego czego się nauczyli wcześniej, mają szansę odwoływania sie do swoich doświadczeń z wiedzy przedmiotowej oraz mogą wykorzystać wiedzę z innych przedmiotów. Większość uczniów deklaruje, że wiedza nabyta w szkole przydaje im się w codziennym życiu. Nauczyciele informują, że stosują korelację międzyprzedmiotową, uwzględniają zagadnienia poruszane na innych przedmiotach. Szkoła propaguje innowacje pedagogiczne jako rozwiązania służące rozwojowi ucznia. W szkole stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów. Wśród nich nauczyciele najczęściej wymieniają innowacje pedagogiczne, użycie tablic interaktywnych, ocenianie kształtujące, projekty, zakup nowych książek, użycie projektorów, rzutników, magnetofonów, dostęp do Internetu. 2
Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. Zdaniem uczniów nauczyciele zawsze lub prawie zawsze wyjaśniają jak się uczyć. Tworzą w trakcie zajęć sytuacje, w których uczniowie mogą wyrażać własne opinie, podsumować lekcję, zaprezentować efekty swojej pracy. Nauczyciele zachęcają dzieci do wyrażania własnego zdania na tematy poruszane na zajęciach. Uczniowie mają możliwość uczenia się od siebie nawzajem, pracują w parach lub grupach. Otrzymują wskazówki, które pomagają im się uczyć. Nauczyciele stosują na swoich zajęciach ocenę koleżeńską, dyskusje, prezentacje uczniowskie, referaty. Uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Większość uczniów wyraża opinię moje wyniki w nauce najbardziej zależą od mojego zaangażowania oraz czasu jaki poświęcam na naukę. Również nauczyciele uważają, że wyniki w nauce uczniów wynikają z ich możliwości i pracowitości oraz ich zaangażowania i motywacji. Wskazują także na rolę rodziców w edukacji dzieci. Widzą wpływ kontroli i pomocy rodziców na wyniki w nauce dzieci. BADANIE PRZEPROWADZONE WŚRÓD UCZNIÓW- ANALIZA WYNIKÓW 1. Jak często w tym roku szkolnym w szkole zdarzyły się Tobie opisane poniżej sytuacje: na wszystkich zajęciach na większości zajęć 3 na połowie zajęć na mniej niż połowie zajęć na żadnych zajęciach pracowałam/em w grupach lub parach 12 23 11 10 0 wiem, co było dzisiaj celem lekcji byłem zaangażowana/ny 23 25 7 1 1 19 19 14 2 0 ucząc się dzisiaj 17 23 9 5 2 czułam/em się zaciekawiona/y prezentowałem efekty swojej pracy 12 26 10 8 1 większość czasu na lekcjach wykorzystałem/łam na uczenie się nauczyciel zachęcał mnie do wyrażania własnego zdania na tematy poruszane na zajęciach mogłam/em skorzystać z tego czego nauczyłem się wcześniej wiedza nabyta w szkole przydała mi się w życiu codziennym 17 23 13 1 1 14 23 11 7 1 17 30 7 3 0 18 22 11 6 0
mogłam/em wykorzystać wiedzę z innych przedmiotów 18 24 9 5 0 1. Do jakiej części Twoich nauczycieli pasują poniższe opisy? Dostałam/em dzisiaj od nauczyciela wskazówkę, która pomogła mi się uczyć Moi nauczyciele potrafią zainteresować mnie tematem lekcji Sposób, w jaki nauczyciele uczą, powoduje, że chcę się uczyć Zachęcają mnie do wymyślania i realizowania własnych pomysłów Dbają o klimat pracy na lekcjach do do do mniej do do połowy wszystkich większości niż połowy żadnego 13 20 11 10 3 12 30 10 4 1 15 17 17 6 1 22 23 8 3 2 23 18 8 3 2 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 77% 18% 5% Dostałam/em dzisiaj od nauczyciela wskazówkę, która pomogła mi się uczyć 91% 7% Moi nauczyciele potrafią zainteresować mnie tematem lekcji 86% 93% 86% 11% 2% 2% 5% 4% 5% 4% Sposób, w jaki nauczyciele uczą, powoduje, że chcę się uczyć Zachęcają mnie do wymyślania i realizowania własnych pomysłów na co najmniej połowie do mniej niż połowy do żadnego Dbają o klimat pracy na lekcjach 4
2. Moje wyniki w nauce najbardziej zależą od: mojego zaangażowania - 44 czasu, jaki poświęcam na naukę - 36 pomocy rodziców - 22 atmosfery w klasie - 17 pomocy kolegów/ koleżanek - 4 opinii nauczycieli na mój temat - 12 opinii kolegów na mój temat pracy - 2 korepetycji - 3 szczęścia - 12 innych czynników, jakich?- pomocy innych 4. W jaki sposób nauczyciele motywują Cię do nauki? pochwały ustne i pisemne - 31 zachęcanie uczniów do brania udziału w konkursach- 30 różnego rodzaju nagrody (stemple, rankingi czytania, oceny za dodatkowe prace)- 21 pochwały poprzez wpisy do e-dziennika, informacje zwrotne - 16 pokazywanie dlaczego warto się uczyć, aktywizujące metody - 18 ogłaszanie wyników konkursów na apelach szkolnych (podczas rożnych uroczystości szkolnych), wystawa najładniej prowadzonych zeszytów, stosowanie ocen opisowych - 14 umieszczanie wyników na stronie internetowej szkoły 9 inne - 2 - zachęcają ocenami, ciekawie prowadzone zajęcia Na podstawie wyników ankiety można wyciągnąć następujące wnioski Uczniowie znają cele lekcji Mają możliwość uczenia się od siebie nawzajem poprzez pracę w parach i grupach W czasie zajęć istnieje korelacja między przedmiotowa, a uczniowie mają możliwość wykorzystania poznanej wiedzy w praktyce Na lekcjach panuje atmosfera sprzyjająca uczeniu się, uczniowie mają możliwość zaprezentowania efektów własnej pracy, swojego zdania Czują się motywowani do pracy Uczniowie uważają, że ich wyniki w nauce zależą od nich samych czyli od ich zaangażowania i czasu poświęconego na naukę REKOMENDACJE Nauczyciele powinni częściej tworzyć sytuacje dające możliwość prezentowania przez uczniów własnych opinii, wpływania na atmosferę zajęć. Nauczyciele powinni częściej organizować w czasie zajęć pracę w grupach lub parach. Nauczyciele powinni wskazywać uczniom do czego w praktyce może przydać się wiedza wyniesiona z zajęć szkolnych 5
BADANIE PRZEPROWADZONE WŚRÓD NAUCZYCIELI ANALIZA WYNIKÓW 1. Co uwzględnia Pan(i) w planowaniu procesów edukacyjnych w odniesieniu do przedmiotu, którego Pan(i) naucza? potrzeby uczniów 10 możliwości uczniów 14 liczebność klas 5 organizację roku szkolnego 4 czas potrzebny do realizowania poszczególnych treści 11 nie planuję procesów edukacyjnych w odniesieniu do przedmiotu Inne ( jakie?)- 0 2. Jakie metody, środki dydaktyczne, urządzenia sprzyjające uczeniu się stosuje Pan(i) w pracy z uczniami? Tablica interaktywna Metoda burza mózgów Komputer Karty pracy Metoda projektów Praca w grupach, parach Prezentacje multimedialne Metody aktywizujące Filmy edukacyjne Elementy dramy Gry dydaktyczne Karty obrazkowo-wyrazowe Patyczki z imionami Techniki relaksacyjne Słuchowiska, Plansze, atlasy, preparaty przyrodnicze Metody: twórczego myślenia, OK., kule śniegowe, co by było gdyby.., dyktanda z przesłonką, spocone dyktanda 3. Czy Pan(i) stwarza uczniom w czasie zajęć okazję do uczenia się od siebie nawzajem? Proszę podkreślić właściwą odpowiedź. TAK - 15 osób NIE - 0 osób 6
4. W przypadku odpowiedzi TAK W jaki sposób Pana (ni ) uczniowie uczą się od siebie nawzajem ( proszę wybrać 3 najczęściej stosowane sposoby). poprzez pracę w grupach - 12 poprzez pracę w parach - 13 zbieranie opinii od uczniów - 5 dyskusje - 10 stosowanie oceny koleżeńskiej - 8 prezentacje uczniowskie, referaty - 8 5. Co wpływa na wybór przez Pana(nią) metod pracy z uczniami? cele zajęć 6 treści zajęć 14 możliwości uczniów 13 potrzeby uczniów 9 liczba uczniów 2 dostęp do pomocy 10 miejsce realizacji zajęć 3 inicjatywy uczniów 4 6. W jaki sposób Pan(i) motywuje swoich uczniów? Pochwały indywidualne i na forum klasy, oceny słowne i pisemne, pokazanie wiedzy w praktyce, uświadamianie celów uczenia się, dostosowanie wymogów do możliwości ucznia, docenianie osiągnięć, nawet najmniejszych, ciekawa tematyka, różne lekcje, stosowanie systemów plusów za aktywność, nagrody w postacie naklejek, stempelków, organizacja konkursów, udział w kołach zainteresowań. 7. Od czego zależą wyniki w nauce Pan(i) uczniów? od możliwości i pracowitości uczniów, od pomocy w domu i kontroli rodziców, zaangażowania i motywacji ucznia, atmosfery na lekcji, zaangażowania nauczyciela w lekcję, od metod i form pracy stosowanych przez nauczycieli, od stopnia trudności zadań, od czasu jaki uczniowie mają na wykonanie zadania, od zainteresowań uczniów 7
8. Czy w Pana(ni) szkole stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów? Proszę podkreślić właściwą odpowiedź. 9. Jeśli TAK, to jakie? TAK - 14 NIE - 0 Innowacje pedagogiczne 9 osób Użycie tablic interaktywnych 4 osoby Projekty 4 osoby Ocenianie kształtujące, Dofinansowanie do szkoleń, zakup nowych książek, Użycie projektorów, rzutników, magnetofonów, Dostęp do internetu, Cykliczne organizowanie konkursów szkolnych i międzyszkolnych 10. Jakie możliwości powiązania różnych dziedzin wiedzy i nauczanych przedmiotów mają Pana (ni) uczniowie podczas lekcji i innych zajęć w szkole? Istnieją powiązania pomiędzy treściami omawianymi na innych przedmiotach, treści te przenikają się wzajemnie i uzupełniają. Integrowanie są treści z różnych obszarów i dziedzin wiedzy. Służy temu zwłaszcza metoda projektu. Podczas edukacji wczesnoszkolnej realizowane są różne tematy dotyczące edukacji polonistycznej, przyrodniczej, matematycznej, społecznej i zdrowotnej. Wiążą się one ściśle ze sobą. Na lekcjach j. polskiego nawiązuje się do historii, historii sztuki, przyrody, ekologii, zdrowego trybu życia, dotyka problemów etycznych i moralnych. Integrowane są treści z różnych obszarów wiedzy. Zróżnicowane prace domowe łączą wiedzę np. z zakresu literatury, historii książki, piśmiennictwa. Na lekcjach j. angielskiego pojawiają się informacje z innych dziedzin: z przyrody, historii, techniki. Treści matematyczne, przyrodnicze i polonistyczne wiążą się też z muzycznymi i plastycznymi. Informatyka wiąże się z umiejętnościami plastycznymi, polonistycznymi i matematycznymi (pisanie w edytorze tekstu ogłoszeń, zaproszeń, wykonywanie obliczeń i wykresów w arkuszu kalkulacyjnym, rysowanie w edytorze grafiki). Przenikają się również treści zajęć technicznych z przyrodniczymi (ochrona środowiska, pierwsza pomoc. Wiedza zdobyta na zajęciach technicznych praktycznie wykorzystywana jest w życiu codziennym (odczytywanie symboli na instrukcjach i urządzeniach, ergonomia domu, planowanie budżetu domowego, karta rowerowa). Plastyka powiązana jest z treściami polonistycznymi i matematycznymi (analiza dzieła sztuki, opis zabytków, chronologia i proporcje). 8
Na podstawie wyników ankiety można wyciągnąć wnioski : Wszyscy nauczyciele planują swoja pracę z uwzględnieniem potrzeb i możliwości uczniów oraz czasu potrzebnego do realizacji. Nauczyciele znają różnorodne aktywne metody pracy i starają się je wykorzystywać na lekcji. Nauczyciele pozwalają na pracę w parach czy grupach Nauczyciele znają możliwości swoich uczniów i różnymi sposobami starają się zmotywować ich do pracy. Nauczyciele uważają, że wyniki w dużej mierze zależą od zaangażowania uczniów. REKOMENDACJE Należy pracować metodami aktywnymi czy aktywizującymi, co pomaga uczniom lepiej opanować materiał programowy i bardziej angażuje ich do pracy. Należy częściej organizować pracę w parach i grupach. Opracował zespół badawczy w składzie: Beata Rozumska Elżbieta Sadowska Jolanta Ambroziak 9