OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Kierunki i prądy współczesnej pedagogiki 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Trends and Tendencies in Modern Pedagogy 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Pedagogiki Ogólnej 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Pedagogika 7. Poziom studiów (I lub II stopień) II stopień 8. Rok studiów I rok 9. Semestr (zimowy lub letni) semestr letni 10. Forma zajęć i liczba godzin Wykład 15 godzin, Ćwiczenia godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia dr Małgorzata Bednarska, dr Rafał Włodarczyk 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów: znajomość elementarnej terminologii używanej w pedagogice i rozumienie jej źródeł oraz zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych umiejętność wykorzystania podstawowej wiedzy teoretycznej z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań umiejętność samodzielnego zdobywania wiedzy i rozwijania swoich profesjonalnych umiejętności korzystając z różnych źródeł w języku rodzimym 13. Cele przedmiotu: C-1- przekazanie wiedzy na temat wybranych współczesnych teorii pedagogicznych oraz Najważniejszych kierunków i prądów obecnych we współczesnej pedagogice, jak również tendencjach jej rozwoju C-2- doskonalenie umiejętności posługiwania się ujęciami teoretycznymi obecnymi w wybranych prądach i kierunkach współczesnej pedagogiki oraz ich analizowania i interpretacji C-3 -przygotowanie do dostrzegania, formułowania i krytyki problemów związanych ze współczesną teorią pedagogiczną i praktyką edukacyjną 14. Zakładane efekty kształcenia: Symbole kierunkowych
EK_01 EK_02 EK_03 EK_04 EK_05 przywołuje i wyjaśnia terminologię używaną w różnych kierunkach i nurtach współczesnej pedagogiki oraz przedstawia jej zastosowanie w pokrewnych subdyscyplinach pedagogicznych na poziomie rozszerzonym odtwarza, analizuje i krytycznie interpretuje wiedzę o współczesnych kierunkach rozwoju pedagogiki, jej nurtach i systemach pedagogicznych, tłumaczy ich historyczne i kulturowe uwarunkowania operuje i integruje wiedzę teoretyczną z zakresu kierunków i prądów współczesnej pedagogiki oraz powiązanych z nią subdyscyplin w celu analizowania złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych potrafi w sposób klarowny, spójny i precyzyjny wypowiadać się w mowie i na piśmie, posiada umiejętność konstruowania rozbudowanych ustnych i pisemnych uzasadnień na tematy dotyczące kierunków i prądów współczesnej pedagogiki z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych, korzystając przy tym zarówno z dorobku pedagogiki, jak i innych dyscyplin naukowych umiejętnie prezentuje i uzasadnia własne pomysły, wątpliwości i sugestie, popiera je rozbudowaną argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, kierując się przy tym zasadami etycznymi efektów kształcenia: K_W01 K_W03 K_U02 K_U04 K_U05 EK_06 potrafi sprawnie operować wybranymi ujęciami teoretycznymi w celu K_U08 analizowania podejmowanych działań praktycznych 15. Treści programowe: - pedagogika a liberalna-demokracja i ponowoczesne społeczeństwo, - ideologie a kierunki i prądy we współczesnej pedagogice i ich wielowymiarowy wpływ na praktykę edukacyjną, - główne cechy ideologii liberalizmu, konserwatyzmu, ideologii lewicowych, inne ideologie społeczno-polityczne, wpływ liberalizmu na edukację, konserwatyzm a oświata, teoria krytyczna a edukacja, - tradycyjne wychowanie, wychowanie alternatywne, pluralizm kierunków i prądów, relacje między kierunkami, - rodzaje teorii naukowych, integracja wiedzy wytworzonej w teoriach naukowych i kierunkach pedagogiki, pojęcia kierunku, nurtu i prądu pedagogicznego, pedagogii, - pedagogika pozytywizmu; pedagogika kultury, religii, personalizmu, egzystencjalna, dialogu, niedyrektywna, - nurty krytyczne pedagogika krytyczna (radykalna), emancypacyjna (radykalnego humanizmu), antyautorytarna, - pedagogika negatywna (antypedagogika), biała pedagogika, humanistyczna, serca, - pedagogika miejsca, pedagogika feministyczna, gender, edukacja do demokracji, globaln, - pedagogika międzykulturowa, Gestalt, ekologiczna, pragmatyzmu i neopragmatyzmu, postmodernizmu (postsrukturalistyczna), samowychowanie 16. Literatura podstawowa: Berner H., Współczesne kierunki pedagogiczne, przekł. K.Natoniewska, [w:] Pedagogika, tom 1 Podstawy nauk o wychowaniu, B.Śliwerski (red.), Gdańsk 06, s. 195-275 (rozdział 4). Chmaj L., Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku, Warszawa 1962. Gutek G.L., Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji, Gdańsk 03. Jawrska-Witkowska M., Kwieciński Z., Nurty pedagogii. Naukowe, dyskretne, odlotowe, Kraków 11.
Kwieciński Z., Śliwierski B. (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, tom 1, Warszawa 06. Śliwerski B. (red.), Pedagogika alternatywna. Postulaty, projekty, kontynuacje, t.1-2, Kraków 07. Śliwerski B., Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania, Kraków 09. Śliwierski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 10. Literatura uzupełniająca: Adorno T.W., Wychowanie po Oświęcimiu, przekł. J.Zychowicz, Znak 1978, nr 285, s. 353-365. B.Śliwerski, Pedagogika alternatywna, [w:] Pedagogika, tom 4, Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji, B.Śliwerski (red.), Gdańsk 10, s. 443-465. Buber M., Wychowanie, Znak 1968, nr 4, s. 442-461. Czerepaniak-Walczak M., Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytycznej człowieka, Gdańsk 06, s. 15-40, 55-72. Erikson E., Dzieciństwo i społeczeństwo, przekł. P.Hejmej, Poznań 00, s. 131-164. Giroux H.A., Reprodukcja. Opór i akomodacja, przekł. P.Kwieciński, [w:] H.A.Giroux, L.Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej, Kraków 10, s. 111-137. Gromkowska-Melosik A., Pedagogika rodzaju (gender), [w:] Pedagogika, tom 4, Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji, B.Śliwerski (red.), Gdańsk 10, s. 199-7. Illich I., Odszkolnić społeczeństwo, przekł. Ł.Mojsak, Warszawa 10, s. 37-61. Kopciewicz L., Rodzaj i edukacja. Studium fenomenograficzne z zastosowaniem teorii społecznej Pierre a Bourdieu, Wrocław 07, s. 13-36. Mendel M., Pedagogika miejsca i animacja na miejsce wrażliwa, [w:] Pedagogika miejsca, M.Mendel (red.), Wrocław 06, s. 21-37. Milerski B., Pedagogika dialogu: filozoficzne inspiracje i perspektywy, [w:] Pedagogika dialogu. Dialog warunkiem rozwoju osobowego i społecznego, E.Dąbrowa, D.Jankowska (red.), Warszawa 08, s. 27-39. Milerski B., Pedagogika kultury, [w:] Pedagogika, tom 4, Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji, B.Śliwerski (red.), Gdańsk 10, s. 69-94. Miller A., Zniewolone dzieciństwo. Ukryte źródła tyranii, przekł. B.Przybyłowska, Poznań 1999, s.-82. Paulston R.G., Pedagogika porównawcza jako pole nakreślania konceptualnych map teorii i paradygmatów, przekł. Z.Melosik, K.Sobolewska-Myślik, [w:] Spory o edukację, Z.Kwieciński, L.Witkowski (red.), Warszawa 1993, s. 25-50. Rogers C.R., Sposób bycia, przekł. M.Karpiński, Poznań 02, s. 4-327. Szymański M.S., Od pedagogiki dla cudzoziemców do pedagogiki międzykulturowej w Republice Federalnej Niemiec, czyli modernizm i postmodernizm, [w:] Edukacja międzykulturowa. W kręgu potrzeb, oczekiwań, stereotypów, J.Nikitorowicz (red.), Białystok 1995, s. 89-109. Żłobicki W., Pedagogika Gestalt jako sztuka kontaktu nauczyciela z uczniem. Próba wglądu w alternatywę edukacyjną, [w:] Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej XXI w., red. B.Śliwierski, Kraków 01, s. 562-572. 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: 1. Egzamin - ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu kierunków i prądów współczesnej pedagogiki EK_01, EK_02, EK_03 - ocena umiejętności analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych z zastosowaniem podstawowej wiedzy teoretycznej z zakresu kierunków i prądów współczesnej pedagogiki EK_04 Kryteria oceny: -ocena bardzo dobra - student ma ugruntowaną wiedzę z kierunków i prądów współczesnej pedagogiki, wnikliwie analizuje, interpretuje i wnioskuje w zakresie problemów teorii i praktyki pedagogicznej związanej z zagadnieniami obowiązującymi w ramach przedmiotu. -ocena dobra - student ma wystarczającą wiedzę z kierunków i prądów współczesnej pedagogiki, która umożliwia mu analizowanie, interpretowanie i wnioskowanie w zakresie problemów teorii i praktyki pedagogicznej związanej z zagadnieniami obowiązującymi w ramach przedmiotu.
-ocena dostateczna - student opanował jedynie podstawowy zakres wiedzy z kierunków i prądów współczesnej pedagogiki, poprawnie analizuje, interpretuje i wnioskuje w zakresie problemów teorii i praktyki pedagogicznej związanej z zagadnieniami obowiązującymi w ramach przedmiotu. -ocena niedostateczna - student nie opanował wystarczającej wiedzy z kierunków i prądów współczesnej pedagogiki, by poprawnie analizować, interpretować i wnioskować w zakresie problemów teorii i praktyki pedagogicznej związanej z zagadnieniami obowiązującymi w ramach przedmiotu. Ocena pracy studenta przeprowadzona zostanie w oparciu o egzamin w formie pisemnej. 2. Ćwiczenia - ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu kierunków i prądów współczesnej pedagogiki EK_01, EK_02, - ocena umiejętności wykorzystywania i integrowania wiedzy teoretycznej z zakresu kierunków i prądów współczesnej pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych EK_03 - ocena umiejętności prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości, sugestii, popierania ich rozbudowaną argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, kierując się przy tym zasadami etycznymi EK_04, EK_05, EK_06 Kryteria oceny: -ocena bardzo dobra - student ma ugruntowaną i pogłębioną wiedzę z kierunków i prądów współczesnej pedagogiki, wnikliwie analizuje, interpretuje i wnioskuje w zakresie problemów teorii i praktyki pedagogicznej związanej z zagadnieniami obowiązującymi w ramach przedmiotu oraz integruje wiedzę teoretyczną z zakresu kierunków i prądów współczesnej pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin. Umiejętnie prezentuje własne pomysły, wątpliwości, sugestie, popierając je rozbudowaną argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, kieruje się przy tym zasadami etycznymi. -ocena dobra - student ma wystarczającą wiedzę z kierunków i prądów współczesnej pedagogiki, na dobrym poziomie analizuje, interpretuje i wnioskuje w zakresie problemów teorii i praktyki pedagogicznej związanej z zagadnieniami obowiązującymi w ramach przedmiotu oraz integruje wiedzę teoretyczną z zakresu kierunków i prądów współczesnej pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin. W znacznym stopniu opanował umiejętność prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości, sugestii, popierając je argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, kieruje się przy tym zasadami etycznymi. -ocena dostateczna - student opanował jedynie podstawowy zakres wiedzy z kierunków i prądów współczesnej pedagogiki, na niskim poziomie analizuje, interpretuje i wnioskuje w zakresie problemów teorii i praktyki pedagogicznej związanej z zagadnieniami obowiązującymi w ramach przedmiotu oraz integruje wiedzę teoretyczną z zakresu kierunków i prądów współczesnej pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin. W małym stopniu opanował umiejętność prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości, sugestii, popierając je argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, kieruje się przy tym zasadami etycznymi. -ocena niedostateczna - student nie opanował podstawowego zakresu wiedzy z kierunków i prądów współczesnej pedagogiki, na niewystarczającym poziomie analizuje, interpretuje i wnioskuje w zakresie problemów teorii i praktyki pedagogicznej związanej z zagadnieniami obowiązującymi w ramach przedmiotu oraz integruje wiedzę teoretyczną z zakresu kierunków i prądów współczesnej pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin. W małym stopniu opanował umiejętność prezentowania
własnych pomysłów, wątpliwości, sugestii, popierając je argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, kierując się przy tym zasadami etycznymi. Ocena pracy studenta przeprowadzona zostanie w oparciu o : kolokwium - wnikliwa analiza, interpretacja i wnioskowanie w zakresie problemów kierunków i prądów współczesnej pedagogiki; dyskusje na podstawie wybranej lektur - prezentowanie własnych pomysłów, wątpliwości, sugestii, popierając je argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów poznanych autorów, kierując się przy tym zasadami etycznymi oraz rozwagą i zaangażowaniem w dyskusje; praca pisemna - porównanie wybranych stanowisk teoretycznych, wykorzystując i integrując do tego wiedzę teoretyczną z zakresu kierunków i prądów współczesnej pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin. 18. Język wykładowy Polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - wykład: - ćwiczenia: Praca własna studenta - przygotowanie do zajęć: - przygotowanie pracy pisemnej: - czytanie wskazanej literatury - przygotowanie do kolokwium semestralnego: - przygotowanie do egzaminu: Suma godzin 165 Liczba punktów ECTS 6 Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 45 15