Scenariusz lekcji, przeprowadzonej w klasie II/III szkoły ponadgimnazjalnej, z przyrody 1. Wątek i TEMAT: B. Nauka i technologia 14. Współczesna diagnostyka i medycyna Temat 86: Materiały, z których wykonuje się implanty 2. Autor: Elżbieta Ćwioro 3. Klasa: 2/3 (liczba uczniów 20 35) 4. Program PRZYRODA Jest to lekcja interdyscyplinarna, poświęcona chemii, biologii, medycynie i technice medycznej. 5. Czas trwania 15 (minuty) 6. Czas realizacji: 0.3 (ilość jednostek lekcyjnych) 7. Metody przeprowadzenia lekcji: wykład zajęcia praktyczne (np. oglądanie modeli implantów) 8. Formy pracy: praca indywidualna. 9. Cele: zapoznanie uczniów ze zjawiskami i procesami przyrodniczymi, osiągnięciami nauki i techniki, dostrzeganie i rozumienie przez uczniów zjawisk i procesów w rzeczywistości przyrodniczej, umiejętne wykorzystywanie wiedzy z zakresu implantologii, rozwijanie zainteresowań przyrodniczych, kształtowanie postaw przyczyniających się do sprawnego i odpowiedzialnego funkcjonowania w otaczającym nas świecie, wzbudzanie motywacji do samorozwoju, pogłębiania wiedzy. Operacyjne cele kształcenia. Temat 86. Uczeń potrafi:
Podać rodzaje materiałów, z których wykonywane są różne implanty. Podać przykłady metali i ich stopów, a także tworzyw ceramicznych. Przedstawić argumenty za stosowaniem materiałów węglowych. Omówić cechy, którymi muszą się charakteryzować materiały stosowane do produkcji różnych implantów. Wskazać przykłady implantów, które mogą być zastosowane w organizmie człowieka. Dokonać podziału implantów słuchu i endoprotez, przedstawić ich kryteria. Znać historię powstania nowoczesnej implantologii. Omówić budowę i sposób działania poszczególnych endoprotez. 10. Spodziewane efekty (umiejętności, jakie powinien zdobyć uczeń) Umiejętność posługiwania się, ze zrozumieniem, przyswojoną terminologią. Umiejętności logicznego wiązania treści dotyczących nowatorskich dziedzin nauki z treściami dotyczącymi ochrony zdrowia, środowiska. Umiejętności sformułowania krótkiej, interesującej wypowiedzi ustnej, pisemnej na temat implantologii. Umiejętność merytorycznej dyskusji. Umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji (książki, artykuły naukowe i popularnonaukowe, notatki prasowe, blogi branżowe) przy wykonywaniu zadań i samodzielnym zdobywaniu nowej wiedzy. Umiejętność przedstawienia zalet z rozwoju nowoczesnej implantologii. 11. Metody sprawdzania osiągniętych celów: Pytania sprawdzające (krótkie odpowiedzi) Odpowiedź ustna (dłuższa wypowiedź) Sprawdzanie (np. wybranych losowo) kart pracy i zadań. 12. Sposoby motywowania uczniów: Zastosowanie różnych, ciekawych metod pracy, np. prezentacji multimedialnej. Możliwość wykazania się wiedzą, umiejętnościami, co umożliwi zdobycie pozytywnej oceny Wizualizacja tematu: schematy. Możliwość wykorzystania zdobytej wiedzy w życiu codziennym. 13. Przygotowanie do lekcji (jakie warunki powinny być spełnione aby prawidłowo przeprowadzić lekcje): Sala lekcyjna wyposażona w standardową tablicę, projektor multimedialny i ekran. W przypadku większych grup: nagłośnienie dla prowadzącego zajęcia.
Mile widziane modele implantów. 14. Środki dydaktyczne: prezentacja multimedialna, karty pracy ucznia, zadania do rozwiązania na lekcji, zadania domowe, artykuły. 15. Materiały dydaktyczne: szczegółowy zakres treści nauczania, opracowany do każdego tematu lekcji, wraz z podziałem treści na kolejne zagadnienia tematyczne (punkty lekcji) z przyporządkowanym bilansu czasu, zdjęcia, zadania ćwiczeniowe. 16. Słowniczek pojęć: Augmentacja zabieg powiększania piersi poprzez wszczepienie implantu pod postacią miękkich silikonowych kształtek. Biomateriały materiały biomedyczne, materiały przeznaczone do wyrobu implantów, które na stałe lub tymczasowo umieszczane są w organizmie. Endoproteza wszczepiany w organizm implant, którego zadaniem jest zastąpić funkcję uszkodzonego narządu. Endoprotezę często utożsamia się z implantami układu ruchu, a więc przede wszystkim endoprotezą stawu biodrowego oraz endoprotezą stawu kolanowego. Implant jest specjalnie przygotowanym elementem, który zostaje wszczepiany do organizmu celem odtworzenia naturalnej funkcji lub estetyki uszkodzonego organu. Najczęściej stosowane są implanty zastępujące tkanki twarde, ale istnieją także popularne implanty tkanek miękkich, np. silikonowe implanty piersi. Implant pniowy wszczep pniowy, proteza wszczepiana do pnia mózgu przywracająca zdolność słyszenia chorym z uszkodzonym nerwem słuchowym. Implant ślimakowy proteza ucha wewnętrznego zastępująca ślimak, a więc pobudzająca nieuszkodzony mięsień słuchowy. Implantacja zabieg, proces umieszczania implantu w organizmie pacjenta. Mastektomia zabieg chirurgicznego usuwania piersi, najczęściej w celu usunięcia ognisk nowotworowych, stosowany także w procesach zmiany płci przez transseksualistów.
Staw ruchome połączenie między dwoma elementami szkieletu. Stawy można podzielić na jednoosiowe (np. staw łokciowy, kolanowy), dwuosiowe (np. promieniowonadgarstkowy) oraz wieloosiowe (np. biodrowy). 17. Przebieg lekcji: Lp. Czynności nauczyciela Czynności uczniów czas 1. Nauczyciel rozpoczyna lekcję. Podaje temat ( Materiały, z których wykonuje się implanty materiał przygotowujący do wycieczki ), rozpoczyna prezentację z T86. Przedstawia poszczególne punkty prezentacji. Umiejętności kształcone w czasie lekcji Zapisują temat. 1 min Skupianie uwagi na istocie omawianych zagadnień. 2. Nauczyciel omawia definicję implantu, potem przechodzi do historii powstania nowoczesnej implantologii, przedstawiając osiągnięcia profesora Per-Ingvara Brånemarka. Wykonują notatki na podstawie wykładu ustnego nauczyciela i przedstawianej prezentacji. 2 min Umiejętność prowadzenia przejrzystych notatek zawierających wiadomości przekazywane przez nauczyciela na lekcji. 3. Nauczyciel przedstawia podstawowe wymagania oraz podział materiałów, z których wykonuje się implanty, a potem na podstawie prezentacji dokonuje ich nieco dokładniejszej charakterystyki, ze szczególnym uwzględnieniem właściwości, które są pomocne w implantologii i zastosowań. 4. Nauczyciel omawia implanty słuchu, poszczególnych elementów kręgosłupa, implanty stomatologiczne i piersi, a wreszcie endoprotezy. jw. 2 min jw. jw. 4 min jw.
5. Po zakończeniu prezentacji, nauczyciel rozdaje karty pracy, uczniowie przystępują do ich rozwiązywania, czytając wcześniej artykuł Technika w służbie medycyny. Nauczyciel zadaje pracę domową złożoną z zadań załączonych do scenariusza oraz niewykonanych poleceń zawartych w kartach pracy. Samodzielnie lub w małych grupach rozwiązują zadania. 6 min Umiejętność pracy z tekstem źródłowym. 18. Załączniki: Karta pracy ucznia. Odpowiedzi do karty pracy. Artykuł. Zadania.