www.analizy.pl 8-9-23 PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne sierpień 23 Aktywa OFE przekroczyły 42 mld PLN Wartość aktywów netto zgromadzonych w funduszach emerytalnych w końcu sierpnia wyniosła 42,1 mld PLN, co oznacza wzrost o +6,7% (+2,6 mld PLN) wobec stanu na koniec poprzedniego miesiąca. Najszybciej rosły środki zarządzane przez OFE ING NNP (+7,6%) oraz OFE Polsat (+7,5%), czyli liderów sierpniowych wzrostów, najwolniej zaś (+2,2%) w przypadku OFE Kredyt Banku. Należy przy tym pamiętać, że sierpniowa wartość aktywów jest zaniżona o rozliczone ujemne transfery członków OFE, których wartość szacujemy na 235 mln PLN. Wartość aktywów i aktywów netto funduszy emerytalnych aktywa (USD) aktywa (PLN) aktywa netto (PLN) mln USD 18 16 14 12 1 8 6 4 2 maj 99 lis 99 maj lis maj 1 lis 1 maj 2 lis 2 maj 3 45 4 35 3 25 2 15 1 5 mnl PLN Rośnie udział dwóch największych funduszy W ostatnim miesiącu, do poziomu 51,12% wzrósł udział dwóch największych podmiotów na rynku funduszy emerytalnych, czyli CU oraz ING NNP, które łącznie zarządzają aktywami netto o wartości przekraczającej 21,5 mld PLN. To największa koncentracja aktywów w ramach dwóch podmiotów od listopada 2 i druga co wielkości w historii. Warto przy tym podkreślić, że rosnący udział obu funduszy ma już dziś charakter wyraźnego trendu, nieznacznie zaburzanego lokalnymi odchyleniami. Dekompozycja zmiany wartości aktywów (mln PLN) 5 1 1 5 2 2 5 3 3 5 (+) ZUS (lipiec 23) 59 (+) ZUS (sierpień 23) 439 (+) wynik zarządzania 1 968 (-) opłata od składki (+/-) rozliczenia transferów 57 235 (+/-) zmiana zobowiązań wzrost aktywów netto 9 2 632 Z tytułu opłat do PTE trafiło w sierpniu 72 mln PLN Po bardzo wysokim lipcowym transferze środków do OFE, w sierpniu ZUS przekazał do funduszy zaledwie 439 mln PLN. Z punktu widzenia wpływających na konta środków, w pierwszych dniach sierpnia zaksięgowane zostały na nich jednostki nabyte z wpłat przesłanych 3 lipca, w wysokości 59 mln PLN. Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 1 z 5
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 8-9-23 Konta członków OFE zostały w sierpniu zasilone kwotą 656 mln PLN Do tego, jak wspomnieliśmy wcześniej, w końcu sierpnia zostały rozliczone ujemne transfery z funduszy, związane z trzecią tegoroczna sesja transferową. Których wartość szacujemy na 235 mln PLN. Jeżeli dołożymy do tego wysokość środków pobrana przez PTE z tytułu opłaty od składki to okaże się, że w sierpniu na konta członków OFE trafiło około 656 mln PLN. To o 25% mniej niż przed miesiącem. Napływ środków na rachunki Klientów (mln PLN) 1 4 1 2 1 8 6 4 2 lip 99 paź 99 sty kwi lip paź sty 1 kwi 1 lip 1 paź 1 sty 2 kwi 2 lip 2 paź 2 sty 3 kwi 3 lip 3 Zarządzający wypracowali prawie 2 mld PLN zysku Łącznie, w tym roku, konta członków funduszy zostały zasilone kwotą przekraczająca już 6 mld PLN. Za rekordową można natomiast uznać wartość zysku wypracowaną w sierpniu przez zarządzających. Szacujemy, że z tego tytułu aktywa netto w sierpniu wzrosły o prawie 2 mld PLN. Jeżeli odniesiemy ów wynik do średniej wartości aktywów netto z miesiąca to okaże się, że tak rozumiana stopa zwrotu z aktywów przekroczyła +4,8%, co jest czwartym wynikiem w historii OFE (ostatnio więcej udało się zarobić w styczniu 23 roku). Tak dobry wynik nie byłby możliwy do osiągnięcia bez zmiany struktury aktywów, a w szczególności bez wzrostu zaangażowania w papiery udziałowe. Struktura aktywów według grup instrumentów 7-23 3,4% 1,3% 26,6% 8-23 2,9% 1,3% 3,8%,1%,1% 68,5% 64,9% akcje spółek papiery skarbowe pozostałe akcje NFI aktywa płynne akcje spółek papiery skarbowe pozostałe akcje NFI aktywa płynne Akcje stanowią już ponad 3% aktywów Udział polskich i zagranicznych akcji w aktywach funduszy emerytalnych wzrósł w sierpniu do poziomu 3,8%. Z tak dużym optymizmem wobec rynku akcji mieliśmy do tej pory do czynienia tylko trzykrotnie w lutym i marcu oraz w grudniu 2 roku. O tym, jak istotna jest owa zmiana może świadczyć fakt, iż średnie miesięczne zaangażowanie na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy to zaledwie 24,9% (w okresie sierpień 22 lipiec 23). Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 2 z 5
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 8-9-23 Polsat jako jedyny zmniejszył udział akcji Na sierpniowy wzrost udziału akcji w aktywach funduszy złożyły się decyzje 15 spośród 16 zarządzających. Na zmniejszenie udziału tej grupy zdecydowali się, i to w niemałym zakresie wyłącznie zarządzający funduszem Polsat. Dziwić może kilka kwestii. Po pierwsze skala spadku zaangażowania sierpniowe 24,3% to o 19 punktów bazowych mniej niż w lipcu, a mniej akcji posiada tylko fundusz Pekao Pioneer. Przypomnijmy, że to Polsat w sierpniu uzyskał najwyższą stopę zwrotu (+6,3%) i jeżeli zarządzający osiągnął to ograniczając zaangażowanie w akcje to należy to uznać za bardzo dobry wynik. Problem jednak w tym, że Polsat to najmniejszy fundusz na rynku, a jego nie aktywa na poziomie 176 mln PLN pozwalają dość swobodnie zmieniać zaangażowanie w akcje. Wobec czego naszym zdaniem sierpniowy spadek udziału akcji w portfelu tego funduszu to klasyczny window dresing, jednak jego przyczyna nie jest nam znana. Zaangażowanie funduszy emerytalnych w polskie akcje udział akcji w aktywach funduszy emerytalnych wartość akcji (bez NFI) 14 12 1 8 6 4 2 maj 99 lis 99 maj lis maj 1 lis 1 maj 2 lis 2 maj 3 45% 4% 35% 3% 25% 2% 15% 1% 5% % Granicę 3% pokonały 4 fundusze Obserwowany w sierpniu wzrostu udziału akcji w aktywach do poziomu przekraczającego 3% nie byłby możliwy bez znacznego wzrostu zaangażowania w tą grupę instrumentów największych funduszy działających na rynku. Udział akcji w OFE ING NNP wzrósł do rekordowego poziomu 33,5%, a w przypadku CU udział akcji wyniósł 31,5%.. Granicę 3% przekroczyli również zarządzający funduszami Bankowy i PZU Złota Jesień. Udział funduszy emerytalnych w kapitalizacji GPW kapitalizacja GPW udział w kapitalizacji GPW kapitalizacja GPW (mln PLN) 17 15 13 11 9 7 5 1,% 9,% 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% udział OFE w kapitalizacji maj 99 wrz 99 sty maj wrz sty 1 maj 1 wrz 1 sty 2 maj 2 wrz 2 sty 3 maj 3 i danych z GPW OFE posiadają już akcje o wartości 13 mld PLN To głównie dzięki temu wartość akcji w portfelach wszystkich OFE wzrosła w sierpniu do kolejnego rekordowego poziomu 13 mld PLN. To już ponad 9% kapitalizacji polskiego rynku, a to oznacza że na GPW dla OFE robi się coraz ciaśniej. Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 3 z 5
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 8-9-23 Wysoki wzrost udziału akcji pochodzi ze wzrostu ich wartości a nie z zakupów Sądzimy, że 3% wzrost udziału akcji w portfelach OFE to informacja o negatywnym odcieniu dla giełdowych inwestorów. Tak znaczne (z historycznego punktu widzenia) zaangażowanie w papiery udziałowe ogranicza w pewnym sensie potencjał dalszego wzrostu rynku, który mógłby zostać wygenerowany środkami pochodzącymi z funduszy emerytalnych. Oczywiście można przyjąć, że zaangażowanie OFE może dalej swobodnie rosnąć o 2-3 punkty procentowe, jednak to przekłada się na 1-15% wzrost indeksu WIG i pojawia się pytanie co dalej. Czy zarządzający będą chcieli przekraczać kolejne granice? Czy dalej będą mogli zyskiwać na selekcji? Być może zagrają alokacją, kupując tylko te akcje które akurat są do kupienia (podsuwane przez inne grupy inwestorów), dodatkowo ograniczając potencjał wzrostu? Dekompozycja zmiany zaangażowania funduszy emerytalnych w polskie akcje zmiana zaangażowania wzrost rynku dokupione/sprzedane 3 2 5 2 1 5 1 5-5 -1 lip 2 sie 2 wrz 2 paź 2 lis 2 gru 2 sty 3 lut 3 mar 3 kwi 3 maj 3 cze 3 lip 3 sie 3 i danych z GPW Sierpniowe saldo inwestycji w akcje to czwarty wynik w historii Szybko spada udział papierów skarbowych Według naszych obliczeń zarządzający funduszami emerytalnymi dokupili w sierpniu akcje za 38 mln PLN. Jest to co prawda czwarta wartość w historii i najwięcej na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy, jednak kwota ta wydaje się być skromna, gdy porównamy ją ze środkami wyasygnowanymi na zakupu na przełomie lat 21/22 (przeszło 1 mld PLN w dwa miesiące). Ponadto okazuje się, że już trzeci miesiąc z kolei więcej gotówki na nowe inwestycje wydają fundusze inwestycyjne (przypomnijmy że w sierpniu było to prawdopodobnie ponad 52 mln PLN). Również ten fakt skłania do refleksji na temat dalszego potencjału wzrostu rynku, a raczej roli OFE w tym procesie. Wyraźnie bowiem widać, że tak znaczący udział akcji w aktywach nie jest wynikiem gremialnych zakupów czynionych przez zarządzających, lecz wynika bardziej ze wzrostu cen akcji notowanych na giełdzie spółek. Szacujemy, że to z tego powodu wartość portfela akcji wzrosła o prawie 2 mld PLN. Z otrzymanych przez nas danych wynika, iż wzrost udziału akcji w portfelach odbył się głownie kosztem zaangażowania w skarbowe papiery wartościowe. Ich udział na koniec sierpnia spadł aż o 35 punktów bazowych i wyniósł 64,9% - najmniej na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy. Wartość skarbowych papierów dłużnych dość nieoczekiwanie spadła w sierpniu do poziomu 27,5 mld PLN. Należy przy tym pamiętać, że w ostatnim miesiącu w przeciwieństwie do lipca mieliśmy do czynienia ze wzrostami cen na tym rynku. Udział papierów skarbowych w aktywach 9,% 85,% 8,% 75,% 7,% 65,% 6,% 55,% 5,% sie 99 gru 99 % aktywów średnia z 6 mieś. kwi sie gru kwi 1 sie 1 gru 1 kwi 2 sie 2 gru 2 kwi 3 sie 3 Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 4 z 5
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 8-9-23 Saldo inwestycji w SPW było w sierpniu ujemne W konsekwencji szacujemy, że sierpniowe saldo inwestycji zarządzających OFE w papiery skarbowe było po raz drugi w tym roku ujemne i wyniosło 18 mln PLN. Saldo inwestycji w skarbowe papiery wartościowe (SPW) 2 1 5 1 5-5 lip 99 paź 99 sty kwi lip paź sty 1 kwi 1 lip 1 paź 1 sty 2 kwi 2 lip 2 paź 2 sty 3 kwi 3 lip 3 Tomasz Publicewicz Marta Tomczyk tp@analizy.pl mt@analizy.pl Spółka Analizy Online jest niezależną firmą analityczną zajmującą się monitoringiem rynku polskich i zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych oraz analizą rynku polskich papierów dłużnych. W zakres analiz rynku funduszy wchodzą między innymi rankingi funduszy, ocena efektywności działań zarządzających oraz analiza ich wpływu na polski rynek finansowy. Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym zgodnie z najlepszą wiedzą i starannością autorów. Dane wykorzystane przy tworzeniu opracowania pochodzą ze źródeł uważanych przez firmę Analizy Online Sp. z o.o. za wiarygodne i dokładne, lecz nie istnieje gwarancja, iż są one kompletne i odzwierciedlają stan faktyczny. Opinie zawarte w niniejszym opracowaniu częściowo bazują na wartościach szacunkowych, wyznaczanych zgodnie z metodologią stosowaną przez Analizy Online Sp. z o.o., które mogą odbiegać od danych rzeczywistych. Spółka Analizy Online Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody spowodowane wykorzystaniem opinii i informacji zawartych w niniejszym opracowaniu. Niniejsze opracowanie jest przeznaczone do wyłącznego, własnego użytku Klientów spółki Analizy Online Sp. z o.o., którzy otrzymali je bezpośrednio od spółki Analizy Online Sp. z o.o. Publikowanie niniejszego opracowania w prasie, internecie i innych środkach masowego przekazu w całości bądź w części, jak również przytaczanie zawartych w nim opinii wymaga pisemnej zgody spółki Analizy Online Sp. z o.o. Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 5 z 5