PROGRAM WYCHOWAWCZY SPECJALNEGO OŚRODKA SZKOLNO WYCHOWAWCZEGO NR 1 W GNIEŹNIE OBEJMUJE: 1. Szkołę Podstawową nr 13 Specjalną 2. Gimnazjum nr 13 Specjalne 3. Szkołę Przysposabiającą do Pracy 4. Grupy wychowawcze Pierwszym elementem oddziaływania jest obecność wychowawcy, drugim, co czyni, trzecim to, co mówi Romano Guardini
Spis treści 1. Wstęp 2. Profil absolwenta 3. Cele wychowania 4. Wartości wychowawcze uznawane przez rodziców, nauczycieli, i uczniów 5. Treści wychowawcze zawarte w procesie edukacji 6. Zadania wychowawcze 7. Prawa i obowiązki ucznia/wychowanka 8. System promowania zachowań i postaw pożądanych oraz weryfikowanie zachowań i postaw aspołecznych 9. Współpraca z rodzicami 10. Współpraca z psychologiem i pedagogiem szkolnym 11. Imprezy i uroczystości 12. Oferta zajęć pozalekcyjnych
1. Wstęp Podstawę prawną niniejszego Programu wychowawczego Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego nr 1 w Gnieźnie stanowią: - Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej - Karta Nauczyciela - Statut Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego nr 1 w Gnieźnie Głównym zadaniem ośrodka jest przygotowanie wychowanków w miarę ich możliwości do samodzielnego udziału w życiu społecznym i integracji ze środowiskiem. Zadania Ośrodka: 1. Tworzenie właściwych warunków niezbędnych do zapewnienia uczniom komfortu psychicznego, poczucia bezpieczeństwa i akceptacji, nawiązanie pozytywnego kontaktu emocjonalnego nauczyciela z uczniem. 2. Rozwijanie u ucznia motywacji do porozumiewania się z drugą osobą ( rówieśnikami, dorosłymi), komunikowania potrzeb i stanów emocjonalnych. 3. Konstruowanie sytuacji wychowawczych umożliwiających doświadczenie relacji społecznych, przygotowanie do pełnienia ról społecznych, wzmacnianie pozytywnych przeżyć związanych z pełnionymi rolami. 4. Uczenie zasad współżycia społecznego ( pomoc sąsiedzka, i inne zachowania prospołeczne, poszanowanie godności osobistej drugiego człowieka, uprzejmość, życzliwość). 5. Wyrabianie szacunku do pracy własnej i innych. 6. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach społecznych, uczenie umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych. 7. Uczenie umiejętności kierowania swoim postępowaniem, rozwijanie umiejętności dokonywania wyboru i poczucia odpowiedzialności za własne decyzje i uczenie obowiązkowości. 8. Stwarzanie sytuacji sprzyjających poznawaniu otoczenia w którym uczeń przebywa.
9. Umożliwianie uczniowi udziału w różnorodnych wydarzeniach społecznych i kulturalnych w roli odbiorcy i twórcy kultury, uczenie przy tym wyrażania przeżyć i emocji. 10. Przybliżanie tradycji i obyczajów lokalnych, narodowych, rozbudzanie poczucia przynależności do społeczności lokalnej, regionu, kraju. 11. Umożliwianie poznawania środowiska przyrodniczego, budzenie zainteresowania i szacunku dla otaczającej przyrody, przygotowanie do życia w harmonii z przyrodą. 12. Organizowanie warunków do uprawiania przez uczniów różnych dyscyplin sportowych, turystyki i krajoznawstwa. 13. Stwarzanie warunków do zdobywania umiejętności technicznych i wykorzystywania ich w różnych sytuacjach życiowych. Umożliwianie korzystania z urządzeń technicznych, ułatwiających funkcjonowanie w życiu. Rada Pedagogiczna Ośrodka jest organem kolegialnym ośrodka w realizacji jego statutowych zadań dotyczących kształcenia, wychowania i opieki. Rodzice i nauczyciele współdziałają ze sobą w sprawach wychowania i kształcenia. Rodzice mają prawo do zapoznania się z zadaniami i zamierzeniami dydaktyczno wychowawczymi szkoły. Organizowane są stałe spotkania z rodzicami w celu wymiany informacji oraz dyskusje na tematy wychowawcze. Nauczyciele realizują podstawę programową, założenia Programu wychowawczego i sprawują opiekę nad powierzonym zespołem, osiągając w stopniu optymalnym cele ustalone w Indywidualnych Programach Edukacyjnych i Planie pracy Ośrodka. Nauczyciele koordynują pracę wychowawczą w powierzonym zespole, ściśle współpracują z rodzicami uczniów, informują ich o efektach sukcesach i problemach w zakresie kształcenia i wychowania, włączają rodziców w programowe i organizacyjne sprawy zespołu/grupy
2. Profil absolwenta SOSW nr 1 w Gnieźnie Program wychowawczy wspomaga i ostatecznie dąży do ukształtowania i wychowania absolwenta, na miarę swoich możliwości, aby: - osiągnął wiedzę i umiejętności z różnych dziedzin życia - stosował zdobyta wiedze i umiejętności w życiu, zgodnie z obowiązującymi normami społecznymi - komunikował się werbalnie i pozawerbalnie - poznawał i akceptował siebie - był samodzielny i coraz bardziej odpowiedzialny za siebie na miarę swoich możliwości - prezentował kulturę osobistą i trwałe nawyki - potrafił zachować odpowiednie relacje w stosunku do dorosłych i rówieśników - odznaczał się sprawiedliwością, tolerancją i uczciwością - był wrażliwy społecznie - nie wyrażał zgody na przemoc i reagował na nią we właściwy sposób - potrafił pełnić role społeczne i brać aktywny udział w życiu rodziny, w najbliższym środowisku i społeczności lokalnej - rozwijał swoje pasje i zainteresowania - dostrzegał prawidłowości zjawisk przyrody - znał podstawy ochrony środowiska i potrafił troszczyć się o nie - dbał o własne zdrowie i umiał bronić własnej intymności - miał szacunek dla dóbr kulturalnych - znał i szanował symbole narodowe i religijne 3.Cele wychowania - pomaganie uczniowi w zrozumieniu siebie, innych ludzi i otaczającego świata - wdrażanie do pracy nad własnym rozwojem - wychowywanie w poczuciu własnej wartości, świadomości swoich zainteresowań i uzdolnień, pobudzanie aktywności własnej ucznia i jego ciekawości poznawania oraz motywowanie do dalszej edukacji - wypracowanie w jak najszerszym stopniu umiejętności samoobsługi, nawyków związanych
z higieną i kulturą osobistą - wyposażenie ucznia w wiedzę i umiejętności w zakresie zdrowego stylu życia oraz rozwijanie aktywności fizycznej poprzez uprawianie sportu i turystyki - kształtowanie umiejętności społecznych i utrwalanie zasady poprawnego funkcjonowania w grupie, aby przygotować ucznia na miarę jego możliwości do samodzielnego udziału w życiu społecznym - wdrażanie do podejmowania świadomych i odpowiedzialnych decyzji dotyczących ochrony naturalnego środowiska człowieka - pokazywanie wpływów codziennych decyzji i wyborów na zjawiska zachodzące w najbliższym otoczeniu - zapoznawanie z dziedzictwem kulturowym miejscowości, regionu, kraju - angażowanie rodziców do współuczestnictwa w procesie wychowawczym zespołu klasowego i grupy internackiej - podejmowanie współpracy ze środowiskiem lokalnym Narzędzia i techniki badawcze: - obserwacja - badanie dokumentacji - techniki projekcyjne - ankiety ( rodzice, nauczyciele, wychowawcy internatu) - wywiady ( uczniowie, rodzice, nauczyciele, pedagog szkolny, psycholog) - dyskusje zespołowe - rozmowy kierowane 4.Wartości wychowawcze uznawane przez rodziców, nauczycieli i uczniów - akceptacja, życzliwość, opiekuńczość, otwartość na potrzeby innych - uczciwość, sprawiedliwość, odwaga - zaufanie, tolerancja, pracowitość - poczucie własnej wartości, szacunek dla zdrowia i życia, troska o dobro wspólne - szacunek dla rodziny - patriotyzm w odniesieniu do miejsca zamieszkania, regionu, państwa - ochrona środowiska
5. Treści wychowawcze zawarte w procesie edukacji Funkcjonowanie w środowisku - wyrabianie poczucia przynależności do rodziny, zespołu klasowego, grupy, rozwijanie umiejętności współdziałania, kształtowanie pozytywnych kontaktów społecznych, okazywanie szacunku i pomaganie uczniom oraz osobom pracującym w szkole, dbanie o swoją i cudzą własność - wdrażanie do samodzielności w zakresie samoobsługi, do dbania o własne zdrowie i higienę osobistą - przestrzeganie zasad kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym - wdrażanie do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym lokalnej społeczności - uwrażliwianie na piękno ziemi ojczystej, zabytków kultury i potrzebę ich ochrony - wdrażanie do poszanowania tradycji narodowych i religijnych Muzyka - rozwijanie wrażliwości, ekspresji i zainteresowania muzyką - stymulowanie różnorodnych form aktywności muzycznej - rozwijanie indywidualnych uzdolnień - kształtowanie umiejętności współdziałania w zespole Plastyka - rozwijanie zainteresowań plastycznych i twórczej aktywności - przygotowanie do odbioru sztuki - rozwijanie poczucia estetyki - budzenie szacunku dla własnej twórczości, oraz aktywnego udziału w pracach zespołowych Technika - wdrażanie do utrzymywania porządku w swoim miejscu pracy - wdrażanie do ekonomicznego gospodarowania materiałami - rozwijanie uzdolnień manualnych - wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
Wychowanie fizyczne - kształcenie umiejętności współdziałania - wdrażanie do sportowej rywalizacji - zachęcanie do codziennej aktywności fizycznej - rozwijanie ogólnej koordynacji ruchowej - wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas zajęć Religia - przygotowywanie do kultywowania świąt religijnych i okresów liturgicznych - uświadamianie potrzeby poszanowania miejsc kultu oraz symboli religijnych - poznawanie żywotów świętych - kształcenie postawy życzliwości wobec rówieśników, szacunku dla drugiego człowieka - uświadamianie skutków popełniania dobrych i złych uczynków Treści nauczania, program wychowawczy i program profilaktyki współtworzą całość realizowaną przez wszystkich nauczycieli. Ocena zachowania: Ocena pełni funkcję: - informacyjną - motywacyjną - korekcyjną Ocena zachowania ucznia uwzględnia: - funkcjonowanie ucznia w środowisku szkolnym, w tym szczególnie przestrzeganie zasad i norm współżycia społecznego - w Szkole Podstawowej, Gimnazjum i Szkole Przysposabiającej do Pracy ocena zachowania jest oceną opisową - ocenę zachowania ustala wychowawca klasy
6. Zadania wychowawcze - wychowanie prospołeczne i patriotyczne - wychowanie do życia w rodzinie - wychowanie religijno - etyczne - edukacja regionalna - - promowanie nawyków higienicznych - promowanie zdrowego stylu życia - wychowanie proekologiczne - przeciwdziałanie agresji Zadania wychowawcze placówki są systematycznie planowane, wdrażane oraz konsultowane z rodzicami, nauczycielami i uczniami. 7. Prawa i obowiązki ucznia / wychowanka Uczeń/wychowanek ma prawo do: - pobytu w placówce zapewniającej poczucie bezpieczeństwa i ochronę przed wszelkimi formami przemocy fizycznej i psychicznej - poszanowania własnej godności - troskliwego i życzliwego traktowania - swobodnego wyrażania swoich poglądów - rozwijania własnych uzdolnień i zainteresowań - reprezentowania placówki Uczeń/wychowanek ma obowiązek: - uczestnictwa w planowych zajęciach - dbałości o mienie szkolne - dbałości o porządek wokół siebie - dbałości o bezpieczeństwo swoje i innych - pomocy słabszym - przestrzegania norm współżycia społecznego
8. System promowania zachowań i postaw porządanych oraz weryfikowanie zachowań i postaw aspołecznych Nauczyciele rozpoznają trudności wychowawcze uczniów i współpracują w tym zakresie ze wszystkimi podmiotami szkoły. Zasady stosowania wzmocnień: - przewaga nagród nad karami - stosowanie wzmocnień przez osoby znaczące i akceptowane przez ucznia - kara lub nagroda musi występować bezpośrednio po wystąpieniu zachowania z rzetelną oceną tego zachowania - wszystkie wzmocnienia stosowane są konsekwentnie Uczniowie nagradzania są za: - postępy dydaktyczne - zachowania prospołeczne - aktywność społeczną - przejawy samodzielności i koleżeństwa Nagroda ma formę: - ustną - wyróżnień klasowych i szkolnych - nagród materialnych - realizacji ulubionych zajęć Uczniowie są karani za: - nieprzestrzeganie regulaminu szkolnego - agresję słowną i fizyczną - dewastację -przywłaszczanie cudzego mienia
Kara ma formę: - upomnienia - uwagi w arkuszu obserwacji - krótkotrwałej izolacji od zajęć - pozbawienia nagrody - zakazu wykonywania ulubionej czynność - powiadomienia rodziców 9. Współpraca z rodzicami Rodzice /opiekunowie prawni: - doradzają, opiniują, wspierają wychowawczą działalność szkoły - uczestniczą w zebraniach, wywiadówkach, spotkaniach poświęconych zagadnieniom wychowawczym - udzielają pomocy w organizowaniu wycieczek, dyskotek i innych imprez szkolnych - mają obowiązek stałego kontaktu z wychowawcą oraz pisemnego usprawiedliwiania uzasadnionej nieobecności ucznia - dbają o odpowiedni strój i wygląd dziecka - ponoszą odpowiedzialność finansową za umyślne zniszczenia i kradzieże dokonane w szkole przez swoje dzieci 10. Współpraca z psychologiem i pedagogiem szkolnym Pedagog Szkolny podejmuje działania profilaktyczno - wychowawcze wynikające z Programu wychowawczego i Programu profilaktyki ośrodka w stosunku do uczniów z udziałem rodziców i nauczycieli. Psycholog udziela pomocy psychologicznej uczniom, wspiera rodziców w sytuacjach problemowych wynikających z opieki nad dzieckiem, wspiera wychowawców klas oraz zespołów wychowawczych i innych zespołów problemowo zadaniowych w działaniach profilaktyczno wychowawczych.
11. Imprezy i uroczystości szkolne Imprezy i uroczystości odbywające się w szkole Podstawowej, Gimnazjum i Szkole Przysposabiającej do Pracy: - Inauguracja roku szkolnego - Dzień Chłopca - Dzień Edukacji Narodowej - Andrzejki - Warsztaty Kreatywności - Wigilia - Koncert Noworoczny - Zabawa Karnawałowa - Dzień otwarty Ośrodka - Dzień Kobiet - Konkurs ekologiczny - Dzień Matki - Integra - Dzień Dziecka - Biwak szkolny - Wiosenny Przegląd Twórczości Scenicznej Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną - inne imprezy uwzględnione w aktualnym harmonogramie na dany rok szkolny Imprezy i uroczystości odbywające się w Internacie: - Pożegnanie lata - Święto Pieczonego Ziemniaka - Andrzejki - Mikołaj - Wigilia - Bal karnawałowy - Kulig - Marzanna - Zwyczaje wielkanocne
- Kuchnie świata - Powitanie lata 12. Oferta zajęć pozalekcyjnych - Szkolny Klub Przyjaciół Przyrody Ekoludek - - Szkolne Koło Przyrodnicze - Szkolne Koło Turystyczne Wielkopolski Styl - Koło Turystyczne Światowid w Internacie - Uczniowski Klub Sportowy Olimpus - Koło Taneczne Dance - Koło Teatralne Scena Marzeń - Koło Plastyczne Skrzydlaci Artyści - Koło Kulinarne w Internacie - Koło Plastyczne w Internacie - udział w imprezach przygotowywanych przez środowisko lokalne - udział w konkursach plastycznych lokalnych i ogólnopolskich - wycieczki do kina i teatru We wrześniu na każdy kolejny rok szkolny w oparciu o plan imprez, tematykę ośrodków pracy i plany działalności kół zainteresowań, przygotowywany jest plan działań wychowawczych ujęty w harmonogramie realizacji Programu wychowawczego SOSW nr 1 w Gnieźnie. Co dwa lata w maju przeprowadzana jest ewaluacja, która dostarcza informacji odnośnie efektywności realizacji programu oraz wskazówek dotyczących dalszej realizacji programu.