PROGRAM WYCHOWAWCZY Zespołu Gimnazjalno Szkolnego w Morzyczynie Rok szkolny 2015/2016 Natura zatroszczyła się o swoje dzieci. Istnienie najdoskonalszego nie przeszkadza istnienia najmniejszego. Mały człowiek to także człowiek J.W Goethe
SPIS TREŚCI: 1. Podstawa prawna Szkolnego Programu Wychowawczego. 2. Wstęp. 3. Misja szkoły. 4. Model absolwenta szkoły. 5. Wartości wychowawcze. 6. Priorytety szkoły. 7. Założenia programu 8. Cele wychowawcze szkoły (cele główne): 9. Cele, zadania i formy realizacji. 10. Struktura oddziaływań wychowawczych 11. Normy zachowania obowiązujące członków społeczności szkolnej. 12. Ewaluacja programu. 13. Załączniki.
1. PODSTAWA PRAWNA SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Podstawę prawną Szkolnego Programu Wychowawczego stanowią następujące dokumenty: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej: art. 48, ust. 1, art. 53, ust. 3 i 4, art. 70, ust. 1 i 4, art. 72, ust. 1, Konkordat: art. 12, art. 13, Ustawa o systemie oświaty: Preambuła ustawy art. 1, pkt 1 i 2, art. 1, ust. 9, 10, art. 3, ust. 13, 14, art. 4, art. 5, ust. 7, art. 6, ust. 1, art. 18, ust. 1, art. 22, ust. 2, pkt 5, art. 33, ust. 1 i 3, art. 34a, ust. 4, art. 40, ust. 1 i 2, art. 55, ust. 1, 2, 3, 4, 5, Ustawa Karta Nauczyciela: art. 6, Konwencja Praw Dziecka: art. 18. 1, art. 18. 2, art. 18.3, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ z dn. 10 XII 1948r. Statut szkoły
WSTĘP Wychowanie dziecka to proces świadomy, celowy, bardzo złożony i trudny, który polega na planowym wpajaniu dziecku przez rodziców, nauczycieli i wychowawców zasad oraz reguł, którymi ma się ono kierować w swoim życiu. Podstawowym i naturalnym środowiskiem społecznym i wychowawczym życia dzieci i młodzieży jest rodzina, którą szkoła powinna wspierać w dziedzinie wychowania. Systematyczna praca z uczniami i rodzicami we współpracy z różnymi instytucjami jest podstawą naszego programu wychowawczego, gdyż wychowanie i kształcenie powinno stanowić integralną całość. Drogą pozytywnej motywacji, preferując humanistyczne normy moralne: stwarzamy dziecku warunki do samodzielnego poznawania siebie i świadomej autokreacji, mobilizujemy do rzetelnej samooceny i rozwijamy poczucie własnej wartości, przybliżamy podstawowe zasady i reguły obowiązujące w stosunkach międzyludzkich, kształtujemy zachowania sprzyjające zdrowiu dziecka, zapewniamy wszechstronny rozwój osobowy ucznia, wspomagamy ten rozwój we wszystkich wymiarach, zwłaszcza indywidualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym i duchowym, a tym samym wyposażymy absolwenta naszej szkoły w bagaż pozytywnych wartości, by dalej podążał drogą poznawczą ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna. Chcemy być szkołą, która kształcić będzie uczniów na miarę XXI wieku, tak, by potrafili radzić sobie w zmieniającym się współczesnym świecie i stawić czoła coraz bardziej wymagającej rzeczywistości, tak, by w sposób najbardziej efektywny i wydajny umożliwiać młodym ludziom rozwój. 3. MISJA SZKOŁY: Zawarta w Koncepcji Pracy Szkoły. 4. MODEL ABSOLWENTA SZKOŁY Zawarty w Koncepcji Pracy Szkoły. 5. WARTOŚCI WYCHOWAWCZE : poszanowanie wartości i godności ludzkiej; aktywne działania na rzecz klasy, szkoły; uczciwość, szczerość prawdomówność; sprawiedliwość; szacunek do języka, kultury historii i tradycji narodowej; wrażliwość na piękno przyrody ojczystej; ogólnoludzkie normy i wartości religijne; doskonalenie własnej osoby; kierowanie się własnym sumieniem;
pomoc potrzebującym; umiejętność współżycia w rodzinie i społeczności; rzetelność i odpowiedzialność; zdrowy styl życia; wykształcenie i nauka. 6. PRIORYTETY SZKOŁY Szkoła organizuje proces rozwoju ucznia ukierunkowany na jego sukces. Atmosfera szkoły sprzyja efektywnej pracy. Realizacje zadań szkoły zapewniają kwalifikacje i umiejętności kadry pedagogicznej. Szkoła integruje się ze środowiskiem lokalnym i promuje swoją działalność w tym środowisku. Szkoła uczy odpowiedzialności, miłości do Ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego. 7. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Program wychowawczy Zespołu Gimnazjalno Szkolnego w Morzyczynie jest dokumentem pozwalającym scalać oddziaływania wychowawcze szkoły i środowiska uczniów. Stanowi wytyczne do pracy wychowawczej skierowane do Dyrekcji Szkoły, wychowawców klas, nauczycieli przedmiotów, Samorządu Uczniowskiego, pracowników obsługi oraz organizacji i instytucji wspomagających pracę szkoły, przy współudziale rodziców i z uwzględnieniem ich oczekiwań dydaktyczno wychowawczych. Realizacja założeń programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań wychowawczych skierowanych do uczniów szkoły. każdy Współtworzący społeczność szkolną jest osobą, człowiekiem wolnym, który świadomie wstąpił do tej społeczności i zdecydował się na jej współtworzenie. każdy członek społeczności szkolnej jest świadomy, że wolność niesie ze sobą trud odpowiedzialności za dokonywane wybory. wszyscy pracownicy szkoły mają wpływ na kształtowanie osobowości uczniów - wychowują swoją osobowością i zachowaniem. wszystkich członków wspólnoty szkolnej cechuje brak obojętności na potrzeby drugiego człowieka. podstawowym prawem i obowiązkiem w szkole jest nauka i uczestniczenie w zajęciach. szkoła wychowuje do aktywności w podejmowaniu zadań w życiu dorosłym. 8. CELE WYCHOWAWCZE SZKOŁY (CELE GŁÓWNE):
A) Wszechstronny rozwój ucznia we wszystkich sferach jego osobowości (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym). B) Przygotowanie do życia i aktywnego udziału w grupie i w społeczeństwie. C) Zapewnienie uczniom możliwości zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania świadectwa ukończenia szkoły podstawowej i gimnazjum. 9. CELE, ZADANIA I FORMY REALIZACJI W zakresie celu głównego: A) Wszechstronny rozwój ucznia we wszystkich sferach jego osobowości (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym). CELE SZCZEGÓŁOWE: ZADANIA: przygotowanie uczniów do wyzwań współczesnego świata poprzez aktywność intelektualną, edukację multimedialną, naukę języków obcych i zachowań prospołecznych; umożliwienie rozwoju własnych uzdolnień i zainteresowań; dostrzeganie w każdym uczniu ukrytych możliwości oraz zdolności i rozwijanie ich, aby uczeń był kreatywny i miał świadomość większej wartości swoich działań twórczych i oddziaływań wychowawczych; kultywowanie tradycji europejskich, narodowych, religijnych, rodzinnych. rozwijanie u uczniów dociekliwości poznawczej ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie; kształtowanie postawy dialogu, umiejętności słuchania innych i rozumienia ich poglądów; opieka wychowawcza nad psychofizycznym rozwojem dziecka; stwarzanie warunków do rozwoju dziecka zdolnego; wyrównywanie szans edukacyjnych; pomoc w odkrywaniu własnych możliwości predyspozycji, talentów i ich twórczym wykorzystaniu; kształtowanie umiejętności korzystania ze źródeł informacji. FORMY REALIZACJI:
organizowanie konkursów przedmiotowych i artystycznych; indywidualna praca z uczniem zdolnym, uwzględnienie w programach dydaktyczno wychowawczych klas programów wyzwalających aktywność twórczą uczniów; indywidualna praca z uczniem ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi; organizowanie różnorodnych wydarzeń (spotkań, uroczystości, inscenizacji, wycieczek) wyzwalających przeżycia związane z obchodzeniem świąt państwowych oraz ważnych dla kraju rocznic; prezentacja osiągnięć uczniów (wystawy prac dzieci); udział w projektach edukacyjnych wyrównujących szanse uczniów; współpraca z rodzicami; zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, wyrównawcze, logopedyczne, rewalidacyjne; koła zainteresowań. B) Przygotowanie do życia i aktywnego udziału w grupie i w społeczeństwie. CELE SZCZEGÓŁOWE: kształtowanie postaw moralnych, obywatelskich i patriotycznych w oparciu o normy etyczne i przyjęty system wartości; przygotowanie do właściwego pełnienia ról społecznych; kształtowanie odpowiednich postaw moralnych i tolerancji wobec zachowań innych ludzi; tworzenie życzliwej, serdecznej i rodzinnej atmosfery w szkole, wzajemnego szacunku, tolerancji, pozytywnej samooceny uczniów, nauczycieli i pracowników szkoły; kształtowanie osobowości uczniów poprzez wskazywanie właściwych postaw wobec siebie i innych ludzi oraz umiejętności analizowania różnorodnych zachowań; przygotowanie uczniów do życia w świecie poprzez ukazywanie różnych aspektów życia społecznego wraz z jego zagrożeniami; integrowanie zespołów klasowych poprzez samorządność; włączenie całej społeczności szkolnej do współdecydowania o sprawach szkoły; kształtowanie umiejętności przeciwstawiania się wpływom kolegów ze środowisk zdemoralizowanych; kształtowanie właściwych postaw rodziców wobec dzieci; zadbanie o poprawę sytuacji materialnej uczniów z rodzin patologicznych niewydolnych wychowawczo i zaniedbanych. ZADANIA:
przygotowanie wychowanków do rozumienia zasad partnerstwa między uczniami, nauczycielami, rodzicami i społeczności lokalną; umacnianie więzi z regionem; stwarzanie warunków do integralnego traktowania siebie świata i innych ludzi; wdrażanie do rozumienia pojęć: tolerancja, prawo, obowiązek, godność i duma narodowa; uczenie pozytywnego nastawienia wobec niepełnosprawnych; pomoc w określaniu i nazywaniu uczuć, stanów psychicznych i radzeniu sobie ze stresem; wdrażanie postaw asertywnych; kształtowanie właściwych postaw wobec współczesnych zagrożeń świata; zapoznanie uczniów z historią regionu, najważniejszymi wydarzeniami i postaciami dziejów Polski, Europy i świata; kształtowanie postaw patriotycznych; kształtowanie umiejętności oceny własnych zachowań, rozróżnienia dobra od zła oraz wykazania się odwagą cywilną i gotowości do ponoszenia konsekwencji popełnionych błędów. FORMY REALIZACJI: działalność Samorządu Uczniowskiego i samorządów klasowych; zajęcia w ramach Wychowania do życia w rodzinie ; zebrania z rodzicami; konsultacje indywidualne; organizacja pomocy koleżeńskiej; wycieczki klasowe; udział w imprezach okolicznościowych i apelach szkolnych; udział w różnych akcjach charytatywnych; udział w projektach edukacyjnych; organizacja i udział w imprezach sportowych; C) Zapewnienie uczniom możliwości zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania świadectwa szkoły podstawowej i gimnazjum. CELE SZCZEGÓŁOWE: kształtowanie umiejętności przyswajania wiedzy, wypowiadania się; rozwijanie umiejętności przezwyciężania lenistwa myślowego; pogłębianie i poszerzanie wiadomości uczniów poprzez poznane techniki nowego uczenia się;
ZADANIA: rozwijanie zainteresowań i uzdolnień uczniów; zainspirowanie odpowiednich procesów reedukacji, czyli oduczania się negatywnych i antyspołecznych zachowań; kształtowanie umiejętności dokonania analizy, syntezy i selekcji. tworzenie zdrowego i bezpiecznego środowiska szkolnego; uświadomienie uczniom życiowej użyteczności poszczególnych przedmiotów i całej edukacji na danym etapie; stwarzanie możliwości eksponowania swojej wiedzy, zdolności, umiejętności i zainteresowań; stosowanie technologii informacyjnej na zajęciach szkolnych i w pracy pozalekcyjnej; kształtowanie postaw ekologicznych i prozdrowotnych i patriotycznych; realizowanie zadań z zakresu wychowania komunikacyjnego; stwarzanie sytuacji wychowawczych umożliwiających stosowanie postaw asertywnych; wdrażanie zasad savoir vivre; umożliwienie uczniom nauki języków obcych; doprowadzenie do uzyskania przez uczniów takich kompetencji, które jako absolwentowi będą niezbędne do osiągania sukcesu w gimnazjum oraz w szkole ponadgimnazjalnej. FORMY REALIZACJI: konkursy przedmiotowe, artystyczne i olimpiady; indywidualizacja pracy szkolnej i domowej; zajęcia pozalekcyjne w ramach kół zainteresowań, zespoły wyrównawcze; zajęcia multimedialne; udział w projektach edukacyjnych; korzystanie z Internetu; akcje ekologiczne, konkursy, zawody sportowe; spotkania z pielęgniarką; programy profilaktyczne; spotkania z policjantem (pogadanki, filmy); karta rowerowa; imprezy klasowe, szkolne i środowiskowe. 10. STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH DYREKTOR SZKOŁY:
Dba o prawidłowe funkcjonowanie szkoły, o poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły, o kształtowanie twórczej atmosfery pracy w szkole; Współpracuje z Samorządem Uczniowskim; Stwarza warunki do prawidłowej realizacji Konwencji Praw Dziecka oraz umożliwia uczniom podtrzymanie poczucia tożsamości narodowej i religijnej; Czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego; Organizuje spotkania szkoleniowe dla nauczycieli, umożliwia udział w kursach pedagogicznych. NAUCZYCIELE: Wszyscy nauczyciele wprowadzają do tematyki swego przedmiotu elementy Programu Wychowawczego Szkoły. Wszyscy nauczyciele rzetelnie odnotowują obecności w dzienniku. Każdy nauczyciel kieruje się dobrem ucznia, a nie swoją wygodą i jest do dyspozycji ucznia, aby prowadzić z nim rozmowy indywidualne. Wszystkich nauczycieli obowiązuje stałe doskonalenie merytoryczne, pedagogiczne, psychologiczne i etyczne. Każdy nauczyciel każdorazowo reaguje na dostrzeżone dobro i zło. Nauczyciel winien przestrzegać zasad zawartych w Statucie szkoły. Zadaniem każdego nauczyciela jest dopilnowanie prawidłowego stylu spędzania przerw przez uczniów. Wszystkich nauczycieli dyżurujących wspierają w tych działaniach inni pracownicy szkoły. Nauczyciele i inni pracownicy szkoły dbają o godność zawodową. PEDAGOG SZKOLNY: ma obowiązek niesienia wszechstronnej pomocy dzieciom, które padły ofiarą przestępczości; ma obowiązek ścisłej współpracy z policją i z sądem dla nieletnich (w razie zaistniałej potrzeby); w sposób zdecydowany reaguje na obecność w szkole osób obcych, które swoim podejrzanym zachowaniem stwarzają zagrożenie dla ucznia; współpracuje z instytucjami w organizowaniu różnych form spędzania czasu przez dzieci szczególnie z rodzin patologicznych i zaniedbanych środowiskowo; Zapewnia uczniom mającym trudności w nauce pomoc psychologicznopedagogiczną; poprzez prowadzone działania wychowawcze kształtuje u uczniów i ich rodziców świadomość prawną w zakresie ponoszenia konsekwencji wynikających z popełnionych czynów karalnych.
WYCHOWAWCY KLAS: Opracowują w oparciu o Program Wychowawczy Szkoły klasowy plan wychowawczy w porozumieniu z rodzicami i uczniami. Dążą w swojej pracy do integracji zespołu klasowego, angażując w życie klasy wszystkich uczniów, również nieakceptowanych; Podejmują systematyczne wysiłki zmierzające do wytworzenia prawidłowej atmosfery wspólnoty klasowej. Uczestniczą we wszystkich sytuacjach ważnych dla klasy. Zabiegają o różne formy pomocy wychowawczej i materialnej dla uczniów. Sprawują opiekę wychowawczą nad uczniami szkoły, a w szczególności: tworzą warunki wspomagające ich rozwój i przygotowują do życia w rodzinie i w społeczeństwie. Czuwają nad postępami w nauce i frekwencją ucznia, są w stałym kontakcie z rodzicami, znają sytuację pozaszkolną wychowanka. Mają obowiązek kształtować właściwe stosunki między uczniami, opierając je na tolerancji i poszanowaniu godności osoby. Uczą pozytywnego myślenia i stawiania na sukces poprzez rozwijanie poczucia własnej wartości; Organizują klasowe zebrania rodziców. Prowadzą prawidłowo i systematycznie dokumentację klasową Zawiadamiają rodziców w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności dziecka. Wychowawcy mają obowiązek reagować na nieestetyczny wygląd i strój dziecka. RADA RODZICÓW: Reprezentuje ogół rodziców szkoły oraz podejmuje działania wspierające proces wychowawczy szkoły. Współdecyduje o formach pomocy dzieciom oraz ich wypoczynku, współuczestniczy w opracowaniu Programu Wychowawczego i Profilaktyki. Pozyskuje i gromadzi środki finansowe w celu wspierania działalności szkoły. Organizuje formy aktywności rodziców na rzecz wspomagania realizacji celów i zadań szkoły. RODZICE: Każdy z rodziców powinien uczestniczyć w życiu szkoły i klasy oraz świadomie współpracować ze szkołą zgodnie z jej założeniami wychowawczymi. Rodzice powinni uczestniczyć w zebraniach rodziców, prelekcjach poświęconych
zagadnieniom wychowawczym. Rodzice niezwłocznie zawiadamiają wychowawcę o nieobecności ucznia (w ciągu tygodnia) oraz do stałego kontaktu z wychowawcą w innych sytuacjach wychowawczych Rodzice powinni dbać o odpowiedni strój, obuwie i wygląd dziecka, zabraniając mu malowania włosów, oczu, paznokci, nakładania tatuaży. Rodzice powinni angażować dzieci w obowiązki życia rodzinnego i domowego. Powinni zadbać o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez uczniów, proponować im pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i w najbliższej okolicy; Rodzice i nauczyciele współdziałają ze sobą w sprawach wychowania i kształcenia dzieci. Propozycje współpracy rodziców ze szkołą to: czynny udział rodziców w wychowaniu, np.: rozwiązywanie problemów wychowawczych klasy (poszczególnych wychowanków), udział w wycieczkach, imprezach kulturalnych, dyskotekach itp., udział w działaniach gospodarczych, np.: dbałość o wygląd estetyczny klasy. SAMORZĄD UCZNIOWSKI: Jest inspiratorem i organizatorem życia kulturalnego i intelektualnego na terenie szkoły i w środowisku lokalnym. Reprezentuje postawy i potrzeby środowiska uczniowskiego wobec Dyrekcji i grona Pedagogicznego. Inicjuje działania dotyczące życia uczniów. Propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji. Angażuje uczniów do wykonywania niezbędnych prac na rzecz klasy i szkoły. Dba o dobre imię i honor szkoły oraz wzbogaca jej tradycje. Wyraża za pośrednictwem swojego opiekuna opinię dotyczącą problemów społeczności uczniowskiej. 11. NORMY ZACHOWANIA OBOWIĄZUJĄCE CZŁONKÓW SPOŁECZNOŚCI SZKOLNEJ. Uczniowie: 1. Zawsze są przygotowani do lekcji: - przynoszą na zajęcia szkolne książki, zeszyty, przybory, - systematycznie odrabiają prace domowe, - nie spóźniają się na lekcje, - w ciągu tygodnia usprawiedliwiają nieobecności, 2. Zachowują się kulturalnie i z szacunkiem:
- w szkole słuchają i wykonują polecenia nauczycieli i pracowników szkoły, - odzywają się do innych kulturalnie i z szacunkiem, - używają słów grzecznościowych: dzień dobry, do widzenia, proszę, dziękuję, przepraszam, - dyskutują kulturalnie, nie przerywają wypowiedzi innych osób, - pomagają pokrzywdzonym, słabszym, potrzebującym, - są tolerancyjni wobec innych, - uznają czyjąś inność (okulary, tusza, wzrost, choroba, niepełnosprawność), - nie krzyczą i nie używają wulgaryzmów. 3. Nie stosują przemocy fizycznej, psychicznej i słownej: - nie biją innych, - nie namawiają do bicia, - nie wyłudzają pieniędzy, nie kradną, - nie wyśmiewają, nie przedrzeźniają, nie przezywają nikogo, - nie wykonują samosądów, - nie osądzają nikogo pochopnie i negatywnie, - nie wyśmiewają uczniów uczących się dobrze i słabo, - nie izolują nikogo, współpracują ze wszystkimi, - nie popychają się, - nie obmawiają nikogo, - nie potępiają nikogo, - kulturalnie zachowują się na terenie szkoły i poza nią. 4. Swoim zachowaniem, zabawami nie stwarzają zagrożenia dla siebie i innych: - szanują swoje i cudze zdrowie (nie palą papierosów, nie piją alkoholu, nie zażywają narkotyków), - podczas przerw nie wychodzą poza teren szkoły, - nie przesiadują w toalecie. 5. Szanują sprzęt szkolny, swoją i cudzą własność: - szanują sprzęt szkolny, tornistry i przybory szkolne własne i kolegów, - w szatni biorąc kurtki własne, inne pozostawiają na swoich miejscach - nie piszą po stolikach, szafkach, ścianach, murach, ani żadnym innym miejscu nie
przeznaczonym do tego celu, - nie niszczą gazetek, - nie śmiecą, papiery wrzucają do kosza. 6. Szanują przyrodę, dbają o zieleń wokół szkoły, w szkole i w miejscu zamieszkania. 7. Wymienione normy zachowania obowiązują także na wycieczkach szkolnych, rajdach oraz w miejscach publicznych. 8. O złym zachowaniu kolegów informują dorosłych. 12. EWALUACJA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Program Wychowawczy będzie poddawany ewaluacji po upływie roku szkolnego. Ocena stopnia realizacji zakładanych w nim działań odbywać się będzie na podstawie: 1. Obserwacji zachowania uczniów przez nauczycieli w czasie zajęć lekcyjnych i pozaszkolnych. 2. Rozmów przeprowadzanych przez nauczycieli z rodzicami i uczniami. 3. Anonimowych ankiet skierowanych dla uczniów, rodziców oraz nauczycieli. 4. Zaangażowania rodziców w życie szkoły ( udział w apelach i uroczystościach okolicznościowych). 12. ZAŁĄCZNIKI : Plany pracy wychowawczej: - klas I III; - klas IV VI ; - klas I III GM. Plany pracy samorządów uczniowskich: - Mały Samorząd; - Samorząd Uczniowski SP; - Samorząd Uczniowski GM. Harmonogram uroczystości szkolnych. Szkolny Program Wychowawczy zatwierdzony Uchwałą Rady Pedagogicznej dnia.. po uprzednim zaopiniowaniu przez Radę Rodziców i Samorząd Uczniowski.