Załącznik nr 1 do Zarządzenia Rektora UR Nr 4/2012 z dnia 20.01.2012r. SYLABUS Nazwa przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Bibliotekoznawstwo Wydział Socjologiczno Historyczny/Instytut Historii/ Zakład Kulturoznawstwa Kod przedmiotu Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów kulturoznawstwo studia drugiego stopnia studia stacjonarne Rodzaj przedmiotu przedmiot specjalnościowy (specjalność pracownik instytucji kultury) Rok i semestr studiów Rok I, semestr I Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Dr Sabina Rejman Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób Dr hab. Adrian Uljasz, prof. UR prowadzących) zajęcia z przedmiotu Cele zajęć z przedmiotu W przypadku wykładów: zdobycie przez studentów wiadomości na temat organizacji, zarządzania i marketingu w bibliotekach jako instytucjach kulturalnych, edukacyjnych i naukowych, przekazanie im podstaw wiedzy o informacji naukowej z naciskiem na informację z zakresu kultury. W przypadku konwersatoriów: zapoznanie studentów z podstawami warsztatu zawodowego bibliotekarza, zachęcenie ich do rozwijania umiejętności potrzebnych w zawodzie bibliotekarza oraz zdobywania lub rozwijania wykształcenia zawodowego w tym zakresie. W przypadku wykładów i konwersatoriów: zrozumienie przez studentów dużego znaczenia współpracy instytucji kultury z bibliotekami różnych typów działającymi w danym środowisku, mającej na celu animowanie kultury m.in. na terenie lokalnym lub w regionie oraz zachęcenie ich do organizowania takiej współpracy Wymagania wstępne doświadczenie studentów w korzystaniu z bibliotek różnych typów, wiadomości wyniesione z nauki przedmiotu wstęp do badań kulturoznawczych oraz przedmiotów związanych z technologiami i technikami informacyjnymi, podstawowe wiadomości o organizacji i zarządzaniu, z naciskiem na instytucje kultury, oświaty i nauki, wiedza wyniesiona z nauki przedmiotów związanych z zarządzaniem w kulturze i marketingiem w kulturze
Efekty kształcenia Wiedza: student zna i wyjaśnia zasady organizacji pracy w bibliotekach oraz istotę procesów realizowanych w toku pracy bibliotecznej, opisuje i tłumaczy podstawy warsztatu zawodowego bibliotekarza w odniesieniu do procesów realizowanych w toku pracy bibliotecznej (gromadzenie, opracowanie, udostępnianie, informowanie, usługi specjalne, pedagogika biblioteczna (w jej ramach działalność w zakresie animacji kultury), zarządzanie i administrowanie). Umiejętności: student analizuje poznane podstawy warsztatu zawodowego bibliotekarza projektuje wykorzystanie zdobytych umiejętności i wiedzy w pracy w roli animatora kultury Kompetencje społeczne: student chętnie podejmuje się działań w zakresie upowszechniania książki, prasy i mediów w roli animatora kultury i pracownika mediów, jest zorientowany na krytyczne i zarazem obiektywne porównywanie wiadomości z literatury fachowej, prasy fachowej i specjalistycznych serwisów internetowych z wiedzą wyniesioną z praktycznego kontaktu z bibliotekami, w tym z warsztatem zawodowym bibliotekarza, na organizowanie współpracy instytucji kultury różnych rodzajów z bibliotekami Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Wykład 15 godz. Konwersatoria 30 godz. A. Problematyka wykładu: Treści programowe 1. Wprowadzenie do problematyki organizacji i zarządzania w bibliotekach 2 godz. 2. Specyfika organizacji bibliotecznej. Organizowanie procesów bibliotecznych - 2 godz. 3. Organizacja bibliotek według rodzajów - 2 godz. 4. Marketing w bibliotece - 2 godz. 5. Podstawy wiedzy o informacji naukowej i informatologii. Kultura jako rozległy system informacyjny - 3 godz. 6. Człowiek niepełnosprawny w bibliotece - 2 godz. 7. Podsumowanie materiału - 2 godz. Suma godzin 15
B. Problematyka konwersatoriów: 1. Podstawowe pojęcia. Rodzaje bibliotek i ich charakterystyczne zadania 2 godz. 2. Budynek, wnętrze, wyposażenie i organizacja biblioteki 2 godz. 3. Biblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego. Zadania i organizacja wycieczka dydaktyczna 2 godz. 4. Organizacja, gromadzenie i przechowywanie materiałów bibliotecznych 2 godz. 5. Formalne i rzeczowe opracowanie zbiorów 2 godz. 6. Udostępnianie zbiorów 2 godz. 7. Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie jako instytucja kultury i edukacji wycieczka dydaktyczna 2 godz. 8. Zbiory specjalne w bibliotekach 2 godz. 9. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Rzeszowie jako instytucja upowszechniania oświaty i kultury wycieczka dydaktyczna 2 godz. 10. Działalność informacyjno bibliograficzna bibliotek 4 godz. 11. Działalność kulturalno oświatowa bibliotek i pedagogika biblioteczna 2 godz. 12. Powtórzenie wiadomości 2 godz. 13. Kolokwium z materiału objętego programem konwersatoriów 2 godz. 14. Omówienie i ocena wyników nauczania 2 godz. Suma godzin - 30 Metody dydaktyczne wykład i konwersatorium z prezentacją wizualną, multimedialną, dyskusja, wycieczki dydaktyczne Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Wykład zaliczenie na ocenę. Konwersatoria kolokwium. Metody i kryteria oceny Wykłady - zaliczenie na ocenę (podstawa zaliczenia frekwencja na wykładach, kolokwium). Konwersatoria zaliczenie na ocenę (aktywność na zajęciach (ocenianie ciągłe), ocena z kolokwium w skali dst, dst+, db, db+, bdb, ewentualnie podwyższona z racji aktywności na ćwiczeniach). Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Język wykładowy Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu wykład 15 godz. konwersatoria 30 godz. przygotowanie do konwersatoriów 50 godz. udział w konsultacjach 5 godz. suma godzin 100 liczba punktów ECTS - 4 język polski
Literatura Wykład: Literatura podstawowa: 1. Fedorowicz Małgorzata, Człowiek niepełnosprawny w bibliotece publicznej, Toruń 2010, s. 199 244. 2. Informacja naukowa. Rozwój metody organizacja, pod red. Żmigrodzkiego Zbigniewa oraz Babika Wiesława i Pietruch Reizes Diany, Warszawa 2006, s. 102 104, 113 136, 249-283. 3. Kisilowska Małgorzata, Modelowanie rozległych systemów informacyjnych. Zdrowie i kultura, Warszawa 2009, s. 49 59, 66 69, 76 78, 90 91, 95 99, 113 117, 153 163, 165 167, 185 193, 214 220. 4. Wojciechowski Jacek, Marketing w bibliotece, Warszawa 1993, s. 39 118. 5. Wojciechowski Jacek, Organizacja i zarządzanie w bibliotekach, Warszawa Kraków 1997, s. 15 28, 85 174. 6. Żołędowska Król Beata, Wizerunek biblioteki publicznej, Katowice 2006, s. 30 92. Literatura uzupełniająca: 1. Chmielewska Gorczyca Ewa, Sosińska Kalata Barbara, Informacja naukowa z elementami naukoznawstwa, Warszawa 1991, s. 25-129. 2. Jaskowska Małgorzata, Cechy kształtujące wizerunek bibliotek naukowych w Internecie, Przegląd Biblioteczny 2007, z. 1, s. 29 41.
3. Wojciechowska Maja, Społeczne komunikowanie się biblioteki z otoczeniem. Istota, cele i zasady bibliotecznego PR, [w:] Przestrzeń informacyjna biblioteki akademickiej tradycja i nowoczesność, praca zbiorowa pod red. Antczak Sabali Beaty, Kowalskiej Małgorzaty, Tkaczyk Lucyny, Toruń 2009, s. 267 279. 4. Zybert Elżbieta Barbara, Kultura organizacyjna w bibliotekach. Nowe i stare idee w zarządzaniu biblioteką, Warszawa 2004. Konwersatoria: Literatura podstawowa: 1. Bibliotekarstwo, wydanie drugie, uzupełnione i rozszerzone, pod red. Żmigrodzkiego Zbigniewa, Warszawa 1998. 2. Biblioterapia w praktyce. Poradnik dla nauczycieli, wychowawców i terapeutów, pod red. Koniecznej Eweliny, Kraków 2005. 3. Borecka Irena, Biblioterapia formą terapii pedagogicznej, Wałbrzych 2008. 4. Cieślik Tomasz, MAK + wczoraj i dziś. Rozwój systemu, planowanie nowości, [w:] Modele współpracy bibliotek publicznych, Warszawa 2013, s. 57 60. 5. Gołębiewska Lucyna, Zbiory specjalne nieksiążkowe w bibliotekach. Poradnik metodyczny, Warszawa 2008. 6. Jagodziński Andrzej Dominik, System biblioteczny MAK +. Problemy i nadzieje małych i średnich bibliotek na przykładzie MiPBP w Kolbuszowej, [w:] Modele współpracy bibliotek publicznych, Warszawa
2013, s. 61-69. 7. Lewandowicz Nosal Grażyna, Biblioteki dla dzieci wczoraj i dziś. Poradnik, Warszawa 2008. 8. Wojciechowski Jacek, Biblioteka w komunikacji publicznej, Warszawa 2010. Literatura uzupełniająca: 1. Biblioteki cyfrowe. Praca zbiorowa pod red. Janiak Małgorzaty, Krakowskiej Moniki, Próchnickiej Marii, Warszawa 2012. 2. Hollender Henryk, Krajowy zasób zapisów bibliograficznych i NUKAT, [w:] Rola katalogu centralnego NUKAT w kształtowaniu społeczeństwa wiedzy w Polsce, praca zbiorowa pod red. Marii Burchard, Agnieszki Kasprzyk, Warszawa 2010, s. 15 24. 3. Pietrzak Małgorzata, Rola teatru w edukacyjnej pracy bibliotekarza i nauczyciela, Warszawa 2007. 4. Podręczny słownik bibliotekarza, opracowanie Czapnik Grzegorz, Gruszka Zbigniew przy współpracy Tadeusiewicz Hanny, Warszawa 2011. 5. Przestrzeń informacyjna biblioteki akademickiej. Tradycja i nowoczesność. Praca zbiorowa pod red. Antczak Sabali Beaty, Kowalskiej Małgorzaty, Tkaczyk Lucyny, Toruń 2009. 6. Ratajewski Jerzy, Wprowadzenie do bibliotekoznawstwa czyli wiedza o bibliotece w różnych dawkach, do druku przygotował Żmirodzki Zbigniew przy
współpracy Gondek Elżbiety, Warszawa 2002. 7. Siemież Małgorzata B., Człowiek niepełnosprawny jako podmiot działań biblioterapeutycznych, [w:] Biblioterapia. Z zagadnień pomocy niepełnosprawnym użytkownikom książki, pod red. Fedorowicz Małgorzaty, Kruszewskiego Tomasza, Toruń 2005, s. 9 19. 8. Strojek Agnieszka, Internet w pracy bibliotekarza, [w:] Modele współpracy bibliotek publicznych, Warszawa 2013, s. 77 83. 9. Wolniewicz Tomasz, Katalogi rozproszone na przykładzie polskiej wyszukiwarki KARO, [w:] Rola katalogu centralnego NUKAT w kształtowaniu społeczeństwa wiedzy w Polsce, praca zbiorowa pod red. Marii Burchard, Agnieszki Kasprzyk, Warszawa 2010, s. 153 161. 10. Zybert Elżbieta Barbara, Kultura organizacyjna w bibliotekach. Nowe i stare idee w zarządzaniu biblioteką, Warszawa 2004. 11. Żukowska Aldona, Audiobooki w bibliotece, Warszawa 2012. Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki