Opracowanie ankiet dla nauczycieli Działania przedszkola w zakresie przygotowania dzieci do czytania i edukacji czytelniczej Otrzymano 11 ankiet. Pozyskane informacje pozwolą na tworzenie lepszych warunków mających na celu przygotowanie dzieci do nauki czytania i rozwijanie zainteresowań czytelniczych u dzieci. Ad.1 W tym pytaniu nauczyciele wskazywali działania podejmowane w celu przygotowania dzieci do czytania i wskazywali ich częstotliwość w tygodniu.* Ćwiczenia percepcji wzrokowej Częstotliwość (ile razy w tygodniu) Liczba nauczycieli 1 0 2 2 3 3 4 2 5 2 Ćwiczenia percepcji słuchowej Częstotliwość (ile razy w tygodniu) Liczba nauczycieli 1 0 2 1 3 3 4 2 5 3 Czytanie globalne (nie dotyczy nauczycieli dzieci 3-letnich) Częstotliwość (ile razy w tygodniu) Liczba nauczycieli 1 0 2 3 3 2 4 1 5 0 Praca indywidualna z dzieckiem zainteresowanym czytaniem- 1 nauczycielka *Logopeda i nauczycielka j. angielskiego powyższe ćwiczenia stosują w pracy z dziećmi podczas swoich zajęć z częstotliwością odpowiadającą częstotliwości tych zajęć w przedszkolu.
Ad.2. Odpowiadając na to pytanie nauczycielki wskazywały jak często czytają książki dzieciom w przedszkolu. Większość nauczycieli (73%) czyta dzieciom codziennie. 2 nauczycielki (18%) czyta dzieciom kilka razy dziennie (przynajmniej dwa razy dziennie). 1 nauczycielka (9%) nauczycielka j. angielskiego prezentuje dzieciom książki dwa razy w tygodniu podczas swoich zajęć. Ad.3. Wszystkie ankietowane nauczycielki po przeczytaniu książki zachęcają dzieci do aktywności. Dziesięć nauczycielek zachęca dzieci do aktywności plastycznej, Cztery wykorzystują przeczytane książki do aktywności muzycznej, dziewięć inspiruje dzieci do aktywności ruchowej. Siedem korzysta z książek w aktywności teatralnej. Wszystkie nauczycielki rozmawiają z dziećmi o przeczytanych książkach. Dwie z nich dodały, aktywność językową do wymienionych przez ankietę aktywności. Ankietowani mieli możliwość wyboru więcej niż jednej odpowiedzi. 12 Książka inspiracją do aktywności 10 8 6 4 Książka inspiracją do aktywności 2 0 plastyczna muzyczna ruchowa teatralna językowa
Ad. 4. Wszystkie ankietowane nauczycielki wykorzystują czytane dzieciom książki do pracy wychowawczej. Nauczycielki: analizują z dziećmi zachowanie bohatera (bohaterów) książki (2 wskazania), podkreślają dobro w książkach czytanych dzieciom, uczą dostrzegać dobro i zło - szukają z dziećmi morału- nauki płynącej czytanego tekstu, prezentują pozytywne postawy i wartości, rozwiązują z pomocą odpowiednich książek problemy pedagogiczne, pomagają dzieciom się wyciszyć, rozwijają koncentrację uwagi u dzieci, zachęcają dzieci do swobodnych wypowiedzi na podstawie lektury, inspirują dzieci do układania własnych opowiadań, wskazują dzieciom sposoby radzenia sobie z trudnościami, problemami na przykładzie bohaterów książek (2 wskazania), ukazują dzieciom wzory właściwego postępowania, wzory do naśladowania (2 wskazania). Ad. 5. Wszystkie nauczycielki wprowadziły zasady korzystania z kącika książek. Nauczycielki wskazywały tu na następujące zasady obowiązujące dzieci w ich grupach: odkładanie książek na miejsce, szanowanie książek, zgłaszanie przypadkowych zniszczeń (rozdarcia), ostrożne obchodzenie się z książkami, oglądanie ilustracji w książkach przy stolikach. Nauczycielki wprowadziły regulamin korzystania z książek, prowadziły także rozmowy z dziećmi na temat zasad korzystania z książek. Ad.6. Szóste pytanie miało charakter otwarty. Nauczycielki zachęca dzieci do korzystania z książek poprzez: codzienne czytanie książek (3 wskazania), wspólne oglądanie ilustracji w książkach (4 wskazania), zachęcanie dzieci do swobodnych wypowiedzi na temat ilustracji, treści książek, korzystanie z książek podczas zajęć (2 wskazania), zabawy dydaktyczne z wykorzystaniem książek, czytanie książek przyniesionych przez dzieci z domu (3 wskazania), tworzenie własnych opowieści przez dzieci (2 wskazania), eksponowanie nowych pozycji literackich zgodnie z tematem zajęć, korzystanie z książek w różnych porach dnia, rozmowy na temat przeczytanych książek, odwiedzanie biblioteki i księgarni, wyciszenie i relaksację przy czytaniu książek. Ad.7. Odpowiadając na pytanie siódme nauczyciele wskazywali, jakie działania podejmują nauczyciele, aby pokazać książkę, jako źródło wiedzy. Cztery nauczycielki organizują wystawy tematyczne książek. Wszystkie przy okazji realizacji różnych tematów pracują z obrazkiem w książce. Dziewięć nauczycielek dba o różnorodność książek w kąciku książki. Siedem nauczycielek organizuje dla dzieci zadania z wykorzystaniem książek. Trzy nauczycielki zwróciły uwagę na wykorzystywanie książek do szukania potrzebnych informacji.
Ad. 8. W odpowiedzi na pytanie ósme nauczycielki pisały jak wspierają dzieci chętne do nauki czytania. I tak nauczycielki organizują zajęcia dydaktyczne przygotowujące do nauki czytania: ćwicząc z dziećmi słuch fonematyczny, doskonaląc ich percepcję wzrokowo słuchową, wprowadzając globalne czytanie wyrazów, omawiając litery, pokazując je w książkach na prośbę zainteresowanych dzieci, odpowiadając na pytania dzieci związane z czytaniem, prezentując umiejętności dzieci podczas zajęć z całą grupą, prowadząc zabawy i zadania przygotowujące do nauki czytania, pracując indywidualnie z dziećmi chętnymi do nauki czytania. Ad.9. W odpowiedzi na to pytanie nauczycielki starały się określić, jak duża jest w ich grupie liczba dzieci zainteresowanych samodzielnym czytaniem: Grupa I Grupa II Grupa III (dzieci 4-letnie) Grupa IV (dzieci 5-letnie) Grupa V (dzieci 5 letnie) 0 3 10 10 15 Ad.10. W odpowiedzi na pytanie dziesiąte nauczycielki wskazywały liczbę dzieci w ich grupach potrafiących już czytać: Grupa I Grupa II Grupa III (dzieci 4-letnie) Grupa IV (dzieci 5-letnie) Grupa V (dzieci 5 letnie) 0 0 0 3 4
Ad. 11. W odpowiedzi na to pytanie nauczycielki wymieniały podmioty, z jakimi współpracują w rozwijaniu zainteresowań czytelniczych dzieci. Nauczycielki wymieniły odwiedziny w bibliotece i w księgarni oraz rozmowy z ich pracownikami. Wskazały też na współpracę z rodzicami w ramach akcji Cała Polska czyta dzieciom. Rodzice w ramach tej akcji odwiedzają przedszkole i czytają dzieciom książki w grupach. W czerwcu nauczyciele we współpracy z rodzicami przygotowali przedstawienie dla dzieci w oparciu o baśń pt. Kopciuszek. W ramach akcji Kącik wędrującej książki zorganizowano w przedszkolu biblioteczkę, w której dzieci mogą wymieniać się książkami. Przeprowadzono również zbiórkę książek w ramach akcji charytatywnej Książka dla szpitala. Na przełomie marca i kwietnia nauczycielki zapoznawały dzieci z tematem Książka stosując metodę projektu edukacyjnego. W ciągu całego roku przedszkolaki brały też udział w przeglądach i konkursach plastycznych inspirowanych książkami dla dzieci. W kwietniu odbył się XI Ursynowski Przegląd Recytatorski Twórczość Urszuli Kozłowskiej. Celem przeglądu jest zapoznanie ursynowskich przedszkolaków z książkami autorów literatury dla dzieci. Gościliśmy już u nas nie tylko Panią Urszulę Kozłowską, ale też Panią Joannę Papuzińską, Dorotę Gellner, Wandę Chotomską, Agnieszkę Frączek, Małgorzatę Strzałkowską, Agatę Widzowską Pasiak. Przeglądowi zawsze towarzyszy ogromne zainteresowanie dzieci, rodziców i nauczycieli. Wyniki: nauczycielki podejmują z dziećmi ćwiczenia percepcji wzrokowej i słuchowej regularnie od 2 do 5 razy w tygodniu, działania w zakresie czytania globalnego ze starszymi dziećmi nauczyciele podejmują od 2 do 4 razy w tygodniu, większość nauczycielek czyta dzieciom codziennie, a niektóre nawet kilka razy dziennie, najwięcej nauczycielek wykorzystuje czytane książki, jako inspiracje do zajęć plastycznych, ruchowych teatralnych z dziećmi, wszystkie ankietowane nauczycielki wykorzystują czytane dzieciom książki do pracy wychowawczej z dziećmi, wszystkie nauczycielki wprowadzają wśród dzieci zasady korzystania z książek zgromadzonych w sali w kąciku książki, nauczycielki zachęcają dzieci do korzystania z książek poprzez codzienne czytanie dzieciom i codzienną pracę wychowawczo dydaktyczną z wykorzystaniem książek, nauczycielki ukazują też przedszkolakom książkę, jako źródło wiedzy, najczęściej poprzez pracę z obrazkiem w książce, zgromadzenie różnorodnych książek w kąciku czytelniczym, organizowanie zadań z wykorzystaniem książek, nauczycielki wspierają dzieci chętne do nauki czytania organizując zajęcia dydaktyczne przygotowujące do nauki czytania, zaspokajając ciekawość poznawczą dzieci związaną z nauka czytania, prezentując ich umiejętności związane z czytaniem przed całą grupą, pracując indywidualnie z dziećmi zainteresowanymi nauką czytania, najwięcej dzieci zainteresowanych nauką czytania jest w grupach starszych dzieci 5 letnich, również w grupach starszych dzieci 5 letnich jest już kilkoro dzieci potrafiących czytać,
wycieczki do biblioteki i księgarni, współpraca z rodzicami, ciekawe zajęcia i zabawy, udział w przeglądach inspirowanych literaturą dziecięcą to działania edukacyjne rozwijające zainteresowania czytelnicze dzieci.