PROGRAM PROFILAKTYKI Zespół Szkół nr 10 Gimnazjum nr 7 w Suwałkach wersja robocza
PROGRAM PROFILAKTYKI - PODSTAWY PRAWNE: 1. Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 roku, ratyfikowana przez Polskę 30 września 1991 r. (Dz. U. nr 120, poz. 526). 2. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. nr 67, poz. 329, tekst ujednolicony - zawiera zmiany wprowadzone ustawą z dnia 2 lipca 2004 r., która weszła w życie z dniem 21 sierpnia 2004 roku - Dz. U. z 2004 roku Nr 173, poz. 1808) 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych. ( Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.), z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. nr 61, poz. 624). 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2002 r. nr 15, poz. 142), zmieniające z dnia 23 marca 2009 r. 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznej i pedagogicznej (Dz. U. 2001 r. nr 11, poz. 114). 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych 10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach
Cele : - poznawanie obszaru zagrożeń dla prawidłowego rozwoju młodzieży, - dostarczenie uczniom rodzicom oraz pracownikom szkoły rzetelnej wiedzy na temat zażywania substancji uzależniających, - kształcenie umiejętności podejmowania odpowiedzialnych decyzji związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, - stworzenie działań alternatywnych wobec destrukcyjnych zachowań, - promowanie zdrowego stylu życia, - zwiększenie kompetencji nauczycieli w zakresie działań profilaktycznych, - pomaganie rodzicom w odpowiedzialnym pełnieniu ról rodzicielskich, - popularyzowanie podstawowych zasad i umiejętności udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Program powstaje na podstawie corocznej diagnozy w ramach: 1. ankiety przeprowadzone przy okazji programu Noe oraz rekrutacji do Klubu Mediatorów Rówieśniczych; 2. wnioski z obserwacji pracowników szkoły omówione podczas posiedzeń zespołów oraz podczas posiedzeń Rady Pedagogicznej. Sposoby ewaluacji: -rozmowy z uczniami w trakcie zajęć, -ankiety ewaluacyjne, -informacja zwrotna po realizacji danych programów od uczniów, nauczycieli, pracowników szkoły i rodziców, -analiza wyników konkursów dotyczących profilaktyki; Ponadto w ramach Programu szkoła realizuje Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii.
Program profilaktyki skupia się na trzech sferach działalności: A. działalność edukacyjna B. działalność informacyjna C. działalność profilaktyczna A. Działalność edukacyjna obejmuje w szczególności: zadania formy Zakres/termin 1. poszerzenie wiedzy rodziców lub opiekunów, nauczycieli i wychowawców na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, rozpoznawania wczesnych objawów używania środków odurzających i substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych a także suplementów diet i leków w celach innych niż medyczne oraz postępowania w tego typu przypadkach; udział w szkoleniach poświęconych profilaktyce i doskonaleniu umiejętności pracy z młodzieżą, -rady szkoleniowe, -dzielenie się wiedzą w zespołach przedmiotowych; 2. rozwijanie i wzmacnianie umiejętności psychologicznych i społecznych uczniów i wychowanków; 3. kształtowanie u uczniów i wychowanków umiejętności życiowych, w szczególności samokontroli, radzenia sobie ze stresem, rozpoznawania i wyrażania własnych emocji; 4. kształtowanie krytycznego myślenia i wspomaganie uczniów i wychowanków w konstruktywnym podejmowaniu decyzji w sytuacjach trudnych, zagrażających prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu; 5. prowadzenie wewnątrzszkolnego doskonalenia kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów używania niebezpiecznych dla zdrowia substancji oraz podejmowania szkolnej interwencji profilaktycznej; 6. doskonalenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki używania niebezpiecznych dla zdrowia substancji, norm rozwojowych i zaburzeń zdrowia psychicznego wieku rozwojowego. Praca według Programu Wychowawczego Szkoły - szkoleniowe rady pedagogiczne Cały rok szkolny
B. Działalność informacyjna w szkole i placówce polega na dostarczaniu rzetelnych i aktualnych informacji, dostosowanych do wieku oraz możliwości psychofizycznych odbiorców, na temat zagrożeń i rozwiązywania problemów związanych z używaniem niebezpiecznych dla zdrowia środków i substancji, skierowanych do uczniów i wychowanków oraz ich rodziców lub opiekunów, a także nauczycieli i wychowawców oraz innych pracowników szkoły lub placówki. Działalność informacyjna obejmuje w szczególności: zadania formy zakres/termin 1) dostarczenie aktualnych informacji nauczycielom, wychowawcom i rodzicom lub opiekunom na temat skutecznych sposobów prowadzenia działań wychowawczych i profilaktycznych związanych z przeciwdziałaniem używaniu niebezpiecznych dla zdrowia środków i substancji; 2) udostępnienie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej dla uczniów i wychowanków, ich rodziców lub opiekunów w przypadku używania środków i substancji niebezpiecznych dla zdrowia 3) przekazanie informacji uczniom i wychowankom, ich rodzicom lub opiekunom oraz nauczycielom i wychowawcom na temat konsekwencji prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, 4) informowanie uczniów i wychowanków oraz ich rodziców lub opiekunów o obowiązujących procedurach postępowania nauczycieli i wychowawców oraz o metodach współpracy szkół i placówek z Policją w sytuacjach zagrożenia narkomanią. Zebrania otwarte połączone ze spotkaniem ze specjalistą szkoleniowe rady pedagogiczne Szkoła dla Rodziców i Wychowawców Umieszczenie informacji nr placówek specjalistycznych na stronie internetowej szkoły Umieszczenie informacji na temat konsekwencji prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii, na stronie internetowej szkoły Umieszczenie na stronie internetowej dokumentu Wybrane procedury postępowania wobec niepełnoletnich uczniów w szkole 1 raz na semestr przynajmniej 1 raz w roku szkolnym 1 cykl rocznie Uaktualniany na bieżąco Uaktualniany na bieżąco Uaktualniany na bieżąco C. Działalność profilaktyczna w szkole i placówce polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. Działalność profilaktyczna obejmuje: 1) w przypadku profilaktyki uniwersalnej wspieranie wszystkich uczniów i wychowanków w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich środków i substancji niebezpiecznych dla zdrowia
2) w przypadku profilaktyki selektywnej wspieranie uczniów i wychowanków, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych; 3) w przypadku profilaktyki wskazującej wspieranie uczniów i wychowanków, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji niebezpiecznych dla zdrowia, lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. Działania profilaktyczne w szkołach i placówkach w ramach działalności obejmują w szczególności: Zadanie 1) realizowanie wśród uczniów i wychowanków oraz ich rodziców lub opiekunów programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego dostosowanych do potrzeb indywidualnych i grupowych oraz realizowanych celów profilaktycznych, rekomendowanych w ramach systemu rekomendacji, o którym mowa w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 5 ustawy; 2) przygotowanie oferty zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, jako alternatywnej pozytywnej formy działalności zaspakajającej ważne potrzeby, w szczególności potrzebę podniesienia samooceny, sukcesu, przynależności i satysfakcji życiowej; 3) kształtowanie i wzmacnianie norm przeciwnych używaniu środków i substancji, przez uczniów i wychowanków, a także norm przeciwnych podejmowaniu innych zachowań ryzykownych; 4) doskonalenie zawodowe nauczycieli i wychowawców w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej w przypadku podejmowania przez uczniów i wychowanków zachowań ryzykownych; Formy realizacji Prowadzenie programów profilaktycznych: - Nasze spotkania - Noe - Spójrz inaczej na agresję - Spójrz inaczej - Praca Klubu Mediatorów Rówieśniczych - udostępnienie oferty zajęć na stronie internetowej szkoły Umieszczanie na stronie internetowej szkoły informacji zdjęć na temat sukcesów uczniów oraz ciekawych inicjatyw -działalność na terenie szkoły wolontariuszy (pomoc koleżeńska, zabawy świetlicy, Klub Mediatorów, wolontariat misyjny, Szkoło Koło Caritas) -szkoleniowe rady pedagogiczne -indywidualne szkolenia poszczególnych nauczycieli
włączanie, w razie potrzeby, w indywidualny program edukacyjnoterapeutyczny, działań z zakresu przeciwdziałania używaniu środków i substancji Uczniowie posiadający IPET włączani są we wszelkie działania profilaktyczne dla społeczności szkoły. Poszczególne działania z profilaktyki wskazującej dla uczniów posiadających orzeczenie wpisane będą w dokument IPET. Przy realizacji programu planuje się współpracę z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Suwałkach, CDNiKU Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Ustawicznego, Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, Urzędem Miasta Miejską Komisją ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Suwalskim Parkiem Krajobrazowym, Wigierskim Parkiem Narodowym, Stacją Sanitarno Epidemiologiczną w Suwałkach, Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Suwałkach, Policją, Centrum Aktywności Pryzmat Fundacją Ego oraz Wojewódzkim Ośrodkiem Ruchu Drogowego. Poszczególne profesjonalne programy profilaktyczne mogą być realizowane w szkole rotacyjnie w kolejnych latach.
Nasze spotkania program psychoedukacyjny dla młodzieży autorstwa Marii Król Fijewskiej i Piotra Fijewskiego Cel: zdobywanie umiejętności psychologicznych (rozumienia siebie, kierowanie sobą i porozumiewanie się z innymi) Przewidywane efekty: - lepsze poznanie samego siebie, - lepszy kontakt ze swoimi uczuciami, - wzrost umiejętności nawiązywania pozytywnych więzi z rówieśnikami i dorosłymi. Program obejmuje praktyczne zajęcia grupowe (10 spotkań) oraz zakłada własną pracę uczniów. Metody pracy: - aktywne (praca w parach, małych grupach, praca z tekstem, wchodzenie w rolę, wizualizacja, modelowanie). Materiały: podręcznik dla nauczyciela oraz 4 książeczki dla młodzieży. Sposób ewaluacji: Konstrukcja programu zakłada bieżące sprawdzenie procesu grupowego i potrzeb uczestników (informacja zwrotna po zakończeniu każdej sesji oraz informacja zwrotna pisemna na zakończenie programu).
Program profilaktyczny Noe autorstwa Krzysztofa Wojcieszka Cele: - przekazywanie elementów profesjonalnej wiedzy o alkoholu i innych substancjach zmieniających świadomość oraz o zagrożeniach towarzyszących ich zażywaniu, - dostarczanie wiedzy o psychologicznych następstwach nadużywania alkoholu, destrukcyjnych zmian dotyczących poszczególnych członków rodziny oraz wpływu na więzi rodzinne, - kształcenia umiejętności podejmowania odpowiedzialnych decyzji związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, - kształtowanie umiejętności odmawiania w sytuacji nacisku grupowego. Przewidywane efekty: - wzrost decyzji młodych ludzi o abstynencji przynajmniej do pełnoletności, - wzrost wiedzy o uzależnieniu - wzrost umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, -odbarczanie poczucia winy, wstydu i odpowiedzialności za chorych członków rodziny. Program realizowany jest we wszystkich klasach I. ma formę około 3 godzin spotkania realizatorów programów z dużą grupą młodzieży. Scenariusz spotkania zawiera psychodramy, krótkie prelekcji, loterię, burzę mózgów, świadectwo. Oprawa muzyczna. Ankieta.
Spójrz inaczej : - program opracowany przez Andrzeja Kołodziejczyka i Ewę Czemierowską Cele: -dostarczanie informacji o środkach uzależniających, - ćwiczenie ważnych umiejętności życiowych Program realizowany jest w trakcie kilkunastu spotkań i obejmuje pięć działów tematycznych. Przewidywane efekty: -wzrost wiedzy na temat uczuć i emocji, - wzrost umiejętności niezbędnych do dobrego funkcjonowania w grupie, - budowanie własnych wartości, - budowanie podstawy odpowiedzialności za własne zdrowie, - wzrost wiedzy o uzależnieniach. Program może być realizowany na wszystkich poziomach edukacyjnych w gimnazjum przez przeszkolonych do niego wychowawców. Metody pracy - aktywne. Techniki: psychodramy, rysunki, burza mózgów, uzupełnienie zadań, krótkie opowiadania, gry, praca w małych grupach.
Spójrz inaczej na agresję program zajęć wychowawczo- profilaktycznych Andrzeja Kołodziejczyka, Ewy Czemierowskiej, Tomasza Kołodziejczyka Cele: - uświadomienie uczniom istnienia społecznych przekazów używania agresji, - dostarczenie wiedzy o emocjach, - dostarczenie wiedzy o niedestruktywnych sposobach radzenia sobie z uczniami, - edukacja na temat zjawisk przemocy i agresji- przyczyn, mechanizmów, skutków i sposobów przeciwdziałania. Przewidywane efekty: - wzrost wiedzy na temat zjawiska przemocy, - zmniejszenie zachowań destrukcyjnych skierowanych na rówieśników. Program może być realizowany na wszystkich poziomach edukacyjnych gimnazjum przez poszczególnych do niego wychowawców. Jest częścią (elementem) programu Spójrz inaczej. Metody pracy- aktywne Techniki: krąg uczuć, rysunki, psychodramy, dyskusja klasowa, burza mózgów, krótkie opowiadania, praca w małych grupach.