1 Olsztyn, dnia 25 lipca 2007 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w OLSZTYNIE ul. Artyleryjska 3e 10-950 OLSZTYN tel/fax (0-89) 527-28-24, 534-94-00 P/07/113 LOL-410-06-03/07 Pan Włodzimierz Ptasznik Burmistrz Iławy Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1 zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie skontrolowała w Urzędzie Miasta w Iławie ( Urzędzie ) realizację zadań w zakresie zaspokajania potrzeb mieszkaniowych w latach 2004-2006. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 10 lipca 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Burmistrzowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie działania gminy miejskiej Iława w kontrolowanym zakresie, pomimo stwierdzonych uchybień, które nie miały istotnego wpływu na kontrolowaną działalność. Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego 2 ( ustawy o ochronie praw lokatorów ), Rada Miejska uchwaliła wieloletni program gospodarowania zasobem mieszkaniowym na lata 2004-2010. Program ten nie zawierał jednak danych dotyczących wielkości i stanu technicznego zasobu w kolejnych latach oraz wysokości wydatków mieszkaniowych, z podziałem na koszty bieŝącej eksploatacji, remonty i modernizacje, co było niezgodne z wymogami art. 21 ust. 2 pkt 1 i 7 cytowanej ustawy. W Urzędzie opracowano równieŝ, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, 1 Dz.U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937, ze zm. 2 Dz.U. z 2001 r. Nr 71, poz. 733, ze zm.
2 uchwalone przez jej organ stanowiący. Katalog tych zasad był zgodny z wymogami art. 21 ust. 3 tej ustawy. W latach 2004-2006, gmina nie realizowała budowlanych przedsięwzięć mieszkaniowych, a zaspokajanie potrzeb mieszkańców w tym zakresie realizowano poprzez: - wspieranie utworzonego w 1999 r. Iławskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. (ITBS), wnosząc do niego, w formie aportów, nieruchomości niezabudowane (łącznie 1,4247 ha gruntów), na których do końca I półrocza 2007 r. ITBS wybudował 5 budynków ze 162 mieszkaniami, - zwiększenie powierzchni komunalnego zasobu gruntów przeznaczonych na cele mieszkaniowe z 10,7 ha do 29 ha, m.in. w drodze przekwalifikowania terenów uŝytkowanych rolniczo na tereny mieszkalne niezabudowane, - zbycie 6,087 ha gruntów komunalnych pod budownictwo jedno i wielorodzinne, - przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego 504 ha (24% powierzchni gminy) na cele zabudowy mieszkaniowej. Na pozytywną ocenę zasługuje równieŝ objęcie tym planem całego obszaru gminy. W ramach wspierania przez gminę rozwoju budownictwa mieszkaniowego, w okresie objętym kontrolą Urząd zrealizował 3 inwestycje infrastrukturalne, na które wydatkowano 436 tys. zł. Wykonawców tych inwestycji wybrano zgodnie z wymogami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych 3, a wykonanie prac i ich rozliczenie nastąpiło zgodnie z zawartymi umowami. Urząd zbywał posiadane lokale komunalne w sposób prawidłowy, tj. stosownie do wymogów ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe 4 oraz uchwały Rady Miejskiej w sprawie zasad sprzedaŝy lokali mieszkalnych. Oszacowania wartości sprzedawanych mieszkań dokonywali bowiem licencjonowani rzeczoznawcy, a wynegocjowane warunki sprzedaŝy były zgodne z wycenami i obowiązującymi zasadami. W badanym okresie sprzedano łącznie 189 mieszkań, uzyskując z tego tytułu wpływy w wysokości 1.794 tys. zł. Gospodarowanie komunalnym zasobem mieszkaniowym gmina powierzyła ITBS. Według stanu na koniec 2006 r., w skład tego zasobu wchodziło 118 budynków i 1.081 3 Dz.U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177, ze zm. 4 Dz.U. Nr 84, poz. 948.
3 mieszkań. Mieszkania komunalne przyznawano w oparciu o imienne wykazy ustalane przez Społeczną Komisję Mieszkaniową i zatwierdzane przez Burmistrza. Umowy najmu lokali, stosownie do art. 5 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, zawierano na czas nieokreślony. Z komunalnego zasobu mieszkaniowego, zgodnie z art. 22 ustawy o ochronie praw lokatorów, gmina wydzielała mieszkania socjalne. Ich liczba wzrosła wprawdzie z 17 w 2004 r. do 20 w 2006 r., lecz w tym czasie wzrosła równieŝ liczba osób z wyrokami eksmisyjnymi, przyznającymi prawo do lokalu socjalnego z 7 w 2004 r. do 49 w 2006 roku. Na dzień 15.06.2007 r., w ewidencji ITBS znajdowały się natomiast 54 osoby oczekujące na mieszkanie socjalne na podstawie wyroków sądowych, w tym 9 nie zamieszkujących w zasobach komunalnych. Skuteczne rozwiązanie powyŝszego problemu jest o tyle istotne, iŝ stosownie do art. 14 ww. ustawy, na gminie ciąŝy obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego osobom z wyrokami sądowymi. NaleŜy przy tym zauwaŝyć, Ŝe w przypadku niedostarczenia takiego lokalu, w myśl art. 18 ust. 3 ww. ustawy, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze w stosunku do gminy, jeŝeli osoba ta nadal zamieszkuje w lokalu właściciela. Analiza 20 umów najmu lokali socjalnych (83% umów zawartych w latach 2003-2006) wykazała, Ŝe generalnie były one zawierane na czas oznaczony, a więc zgodnie z art. 23 ust. 1 powyŝszej ustawy. Stwierdzono jednak, Ŝe 1 z tych umów zawarta została na czas nieokreślony, mimo Ŝe najemca nie kwalifikował się do przedłuŝenia z nim umowy najmu, poniewaŝ przekroczył ustalone kryterium dochodowe. W tej sytuacji, do czasu opróŝnienia lokalu najemca powinien uiszczać odszkodowanie, o którym mowa w art. 23 ust. 3 w związku z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów. W ramach środków z opłat czynszowych oraz otrzymywanych z budŝetu gminy, ITBS przeprowadzał remonty i modernizacje administrowanych budynków i mieszkań. W okresie 2004 r. - 2006 r. na remonty bieŝące wydatkowano łącznie 2.915,4 tys. zł, a na remonty o charakterze inwestycyjnym 416,3 tys. zł. Remonty te przeprowadzano zgodnie z wieloletnim programem gospodarowania zasobem mieszkaniowym oraz planami rocznymi. Ustalono, iŝ wykonawców remontów ITBS wyłaniał zgodnie z wymogami ustawy Prawo zamówień publicznych, a prace te były wykonywane i rozliczone zgodnie z warunkami określonymi w umowach. W postępowaniu dotyczącym remontu budynku przy ul. Kościuszki 15, wbrew postanowieniom umowy, ITBS nie wyegzekwował jednak od wykonawcy wniesienia zabezpieczenia naleŝytego wykonania umowy w kwocie 2.227 zł na czas trwania robót oraz 318 zł na czas obowiązywania gwarancji.
4 Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie wnosi o: 1. Podjęcie działań na rzecz zapewnienia mieszkań socjalnych wszystkim osobom z wyrokami eksmisyjnymi, przyznającymi prawo do lokalu socjalnego. 2. Uzupełnienie wieloletniego programu gospodarowania komunalnym zasobem mieszkaniowym stosownie do wymogów art. 21 ust. 2 pkt 1 i 7 ustawy o ochronie praw lokatorów. 3. Spowodowanie, aby ITBS egzekwował w kaŝdym przypadku wnoszenie zabezpieczeń naleŝytego wykonania umowy przez wykonawców remontów budynków komunalnych i zawierał umowy najmu lokalu socjalnego na czas określony i z osobami, których dochody nie przekraczają wysokości określonej w stosownej uchwale organu stanowiącego gminy. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Burmistrza, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o podjętych działaniach w celu jego realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli w Olsztynie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji o której mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. Z powaŝaniem Rozdzielnik: 1. Adresat, 2. NIK- Dep. Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego, 3. a/a.
5