NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Opolu. Pan Karol Stępień Opolski Komendant Wojewódzki Państwowej StraŜy PoŜarnej w Opolu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Transkrypt

1 NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Opolu Opole, dnia 3 listopada 2010 r. LOP /2010 P/10/085 Pan Karol Stępień Opolski Komendant Wojewódzki Państwowej StraŜy PoŜarnej w Opolu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Opolu przeprowadziła kontrolę w Komendzie Wojewódzkiej Państwowej StraŜy PoŜarnej w Opolu 2 w zakresie przygotowania jednostek krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego do prowadzenia czynności ratowniczych na wysokości w latach (trzy kwartały). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli, podpisanym w dniu 4 października 2010 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Komendantowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie realizację zadań objętych kontrolą, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz ze zm., dalej: ustawa o NIK 2 dalej: Komenda ul. Krakowska 28, Opole tel.: , fax: , LOP@nik.gov.pl

2 PowyŜszą ocenę uzasadniają następujące ustalenia kontroli i wynikające z nich oceny cząstkowe: 1. Na koniec I półrocza 2010 r. w strukturach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego w województwie opolskim 3 funkcjonowało łącznie 141 jednostek ratowniczo-gaśniczych, w tym 17 Państwowej StraŜy PoŜarnej (PSP) z 11 powiatów i 124 jednostki Ochotniczej StraŜy PoŜarnej (OSP) z 71 gmin województwa opolskiego (jedna z gmin - Gmina Tułowice nie posiadała Ŝadnej jednostki funkcjonującej w ramach systemu). Izba pozytywnie ocenia powołanie przez Komendanta Wojewódzkiego Państwowej StraŜy PoŜarnej w Opolu 4 dwóch grup ratownictwa wysokościowego na bazie jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP w Opolu i w Kędzierzynie - Koźlu. Obie grupy liczyły po 11 straŝaków, a komendanci jednostek PSP z tych miast zapewnili wyposaŝenie oraz wyszkolenie specjalistyczne członków tych grup. Stwierdzono, Ŝe Komendant nie ustalił organizacji docelowej krajowego systemu, w zakresie niezbędnej liczby jednostek tworzących ten system, ich rodzaju i zdolności ratowniczych. W ocenie NIK, pomimo braku obowiązku prawnego w tym zakresie, ustalenie ww. wielkości pozwala na bieŝące monitorowanie stopnia zaspokojenia potrzeb. 2. Obowiązujący w kontrolowanym okresie Plan ratowniczy dla obszaru województwa (opracowany w 2000 r.), o którym mowa w 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego 5, nie zawierał wszystkich elementów wymaganych w załączniku nr 1 do ww. rozporządzenia. Stwierdzono bowiem, Ŝe w planie tym nie ujęto szczegółowych danych dotyczących przewidywanych, bądź posiadanych sił i środków do działań ratowniczych na wysokości. Plan ten ponadto, pomimo 56-krotnej aktualizacji, zawierał błędne lub nieaktualne dane w zakresie np. liczby i rozmieszczenia jednostek OSP oraz podmiotów współpracujących z systemem, co w ocenie Izby świadczy o nierzetelnym ich przeprowadzeniu. Osobą odpowiedzialną za opracowywanie i dokonywanie bieŝącej aktualizacji wojewódzkiego planu działań ratowniczych był starszy specjalista w Wydziale Operacyjnym. Ww. nieprawidłowości zostały w toku kontroli NIK usunięte. Kontrola wykazała ponadto, Ŝe wojewódzki plan ratowniczy aktualizowano bez uprzedniego wykonania analiz zagroŝeń i zabezpieczenia operacyjnego, wymaganych przepisami 5 ust. 1 3 dalej: krajowy system 4 dalej: Komendant 5 Dz.U. Nr 111, poz ze zm., dalej: rozporządzenie w sprawie organizacji krajowego systemu 2

3 pkt 1 i 2 ww. rozporządzenia. W ocenie NIK brak ww. działań poprzedzających moŝe skutkować ujęciem w planie załoŝeń niezweryfikowanych na etapie rozpoznania. 3. NajwyŜsza Izba Kontroli uznaje sposób dokumentowania czynności ratowniczych prowadzonych przez jednostki za prawidłowy. Prowadzona w Komendzie, na stanowisku koordynacji ratownictwa, dokumentacja ze zdarzeń odpowiadała wymogom określonym w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie organizacji krajowego systemu. 4. Prawidłowo w ocenie NIK, z uwzględnieniem kryterium rzetelności, prowadzony był nadzór i kontrola przygotowania jednostek krajowego systemu do prowadzenia czynności ratowniczych. Pracownicy Komendy przeprowadzili w kontrolowanym okresie 10 inspekcji gotowości operacyjnej z wykorzystaniem drabin i podnośników mechanicznych, w celu sprawdzenia (na podstawie ustalonego scenariusza ćwiczeń) wiedzy i umiejętności ratowników PSP podczas prowadzenia działań ratowniczo - gaśniczych w obiektach powyŝej I piętra. Kontroli (przeglądom) poddawano równieŝ stan techniczny sprzętu ratownictwa wysokościowego w jednostkach organizacyjnych PSP. Sporządzona dokumentacja sprawozdawcza w tym zakresie była prawidłowa. Wyszczególnione w protokołach nieprawidłowości i uchybienia były omawiane podczas szkoleń. Realizację wniosków sprawdzano podczas corocznych wizytacji jednostek organizacyjnych PSP. 5. NIK ocenia pozytywnie zainicjowanie współpracy z innymi słuŝbami i podmiotami ratowniczymi, w tym w zakresie ratownictwa wysokościowego, poprzez podpisanie przez Wojewodę Opolskiego i Komendanta Wojewódzkiego stosownych porozumień z przedstawicielami Korpusu PoŜarniczo - Ratowniczego Kraju Ołomunieckiego oraz Kraju Morawsko-Śląskiego (Republika Czeska), na podstawie których uczestniczono w akcjach ratowniczych w miejscowościach przygranicznych. 6. WyposaŜenie jednostek krajowego systemu w niektórych kategoriach sprzętu i środków niezbędnych do realizacji czynności ratowniczych na wysokości odbiegało od minimalnych normatywów sprzętowych, określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 września 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad wyposaŝenia jednostek organizacyjnych Państwowej StraŜy PoŜarnej 6. W toku kontroli stwierdzono brak w wyposaŝeniu jednostek PSP jednego samochodu specjalistycznego z drabiną (podnośnik), a takŝe 10 skokochronów. W przypadku grup specjalistycznych ratownictwa wysokościowego stwierdzono niedobór sprzętu specjalistycznego przeznaczonego do ewakuacji i ratownictwa zagroŝonych ludzi w 36 pozycjach (49 %), 6 Dz.U. Nr 93, poz

4 natomiast zupełny brak wyposaŝenia sprzętowego występował w 15 pozycjach (20 %). Kontrola wykazała równieŝ, Ŝe w dwóch jednostkach (KP PSP Namysłów i KP PSP Nysa) czas uŝytkowania podnośników samochodowych wynosił 23 lata i przekraczał o 3 lata normatyw określony w zarządzeniu nr 8 Komendanta Głównego PSP z 10 kwietnia 2008 r. Wprawdzie w trakcie kontroli NIK, Komendant Główny PSP przekazał jednej z ww. jednostek nowy pojazd, jednak w ocenie Izby tak znaczne braki, jak i poziom zuŝycia sprzętu, powaŝnie ograniczają techniczne moŝliwości prowadzenia działań ratowniczych. Komendant wyjaśnił, Ŝe przyczyną powyŝszego stanu był brak środków finansowych na poziomie odpowiadającym potrzebom. NIK jakoi prawidłowe ocenia działania Komendanta w celu pozyskania środków w tym zakresie. 7. Według stanu na dzień 30 czerwca 2010 r. dla potrzeb PSP na terenie województwa opolskiego przydzielono 1024 etaty, w tym w Komendzie Wojewódzkiej 58 etatów, z których wykorzystano odpowiednio 1005 (98%) i 58 (100%). Kwalifikacje odpowiadające wymogom rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 marca 2009 r. w sprawie stanowisk słuŝbowych w jednostkach organizacyjnych Państwowej StraŜy PoŜarnej 7 posiadało 955 osób (95 %), natomiast 50 osób (5 %), nie spełniało wymagań kwalifikacyjnych na zajmowanych stanowiskach słuŝbowych. Z ww. grupy, 46 osób zostało mianowanych lub powołanych na stanowiska słuŝbowe przed wejściem w Ŝycie ww. rozporządzenia i zachowały one dotychczasowe stanowisko mimo niespełnienia wymagań kwalifikacyjnych, stosownie do upowaŝnienia 4 ust. 1 ww. rozporządzenia, natomiast cztery osoby, w tym dwie zatrudnione w Komendzie posiadały zgodę Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na odstępstwo od wymogu posiadania aspiranckich kwalifikacji poŝarniczych, z określonym terminem uzupełnienia kwalifikacji. Kontrola wykazała, Ŝe Komendant prawidłowo opracował programy szkolenia i doskonalenia zawodowego straŝaków w oparciu o programy szkolenia ustalone i zatwierdzone przez Komendanta Głównego PSP. Według stanu na koniec I półrocza 2010 r straŝaków PSP i OSP włączonych do krajowego systemu odbyło szkolenie podstawowe. Natomiast 29 straŝaków odbyło szkolenie z zakresu ratownictwa wysokościowego, a szkolenie specjalistyczne w zakresie obsługi samochodu z drabiną straŝaków z PSP i 8 z OSP. Stwierdzono jednak, Ŝe do 30 czerwca br. spośród 842 straŝaków, których do przeszkolenia w 2010 r. zgłosiły Komendy PSP (44 straŝaków) i OSP (798), jedynie 235 osób (28 %) objęto 7 Dz. U. Nr 54, poz

5 szkoleniem. Komendant wyjaśnił, Ŝe niski stopień zaspokojenia potrzeb w tym zakresie wynikał głównie z konieczności udziału w akcjach ratowniczych i likwidowaniu powstałych zagroŝeń podczas działań powodziowych. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Podjęcie działań w celu: zapewnienia bieŝącej i rzetelnej aktualizacji planu ratowniczego dla obszaru województwa opolskiego, objęcia szkoleniem wszystkich zgłoszonych straŝaków. 2. Kontynuowanie działań w celu uzupełnienia brakującego sprzętu ratowniczego. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Opolu, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK oczekuje przedstawienia przez Pana Komendanta w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub o przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NIK w Opolu umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 5