Wystąpienie pokontrolne

Transkrypt

1 Olsztyn, dnia lipca 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w OLSZTYNIE ul. Artyleryjska 3e OLSZTYN tel/fax (0-89) , P/08/097 LOL /08 Pani ElŜbieta Bronakowska Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Olsztynie Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701) zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie przeprowadziła w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Olsztynie ( MOPS ), kontrolę realizacji niektórych zadań w zakresie pomocy społecznej w latach (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokóle kontroli podpisanym w dniu 10 lipca 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Dyrektor niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działania MOPS w badanym zakresie, pomimo stwierdzonych uchybień, nie mających jednak istotnego wpływu na kontrolowaną działalność. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Olsztynie był właściwie przygotowany do realizacji zadań objętych kontrolą, gdyŝ m.in.: posiadał odpowiednio dostosowaną bazę lokalowa, na którą składał się usytuowany w centrum miasta główny budynek z zapleczem administracyjnym oraz 11 Punktów Pomocy Społecznej rozmieszczonych w pozostałych rejonach miasta. Zapewniało to łatwiejszy dostęp osobom korzystającym z pomocy społecznej; zgodnie z wymogiem określonym w art. 19 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 1, opracowano i wdroŝono do realizacji zatwierdzoną przez Radę Miejską Olsztyna Strategię rozwiązywania problemów społecznych Miasta Olsztyn

2 2 do 2015 roku. Wyznaczała ona działania w zakresie pomocy społecznej w 7 głównych obszarach, dotyczących m.in. aktywizacji osób bezrobotnych, opieki nad rodziną i dzieckiem oraz wyrównywania szans i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych; osoby udzielające pomocy społecznej spełniały kryteria określone w art. 116 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, tj. posiadały dyplom ukończenia kolegium pracowników słuŝb społecznych lub wymagany kierunek studiów wyŝszych. Ich kwalifikacje odpowiadały wymaganiom w zakresie staŝu pracy i wykształcenia na zajmowanych stanowiskach, zgodnie z tabelą stanowisk stanowiącą załącznik 3 tabela II do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 sierpnia 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 160, poz. 1343). W okresie objętym kontrolą, określone cele i zadania wynikające z załoŝeń przyjętej strategii realizowane były m.in. poprzez prowadzenie terapii dla rodzin, monitoring bezdomności, poradnictwo dla osób bezdomnych oraz doposaŝenie placówek słuŝących rehabilitacji osób niepełnosprawnych w sprzęt rehabilitacyjny. Poradnictwo specjalistyczne wykonywane było przez funkcjonujący w strukturze MOPS Miejski Ośrodek Poradnictwa Specjalistycznego i Specjalnego w Olsztynie, w którym zatrudnionych było 6 specjalistów, m.in. w zakresie pracy z rodziną, ochrony zdrowia psychicznego oraz prawa. Udzielili oni w 2007 r porad dla osób, głównie w siedzibie Ośrodka. NaleŜy podkreślić, Ŝe w jednostce tej utworzony został tzw. Niebieski pokój, w którym przeprowadzonych zostało 17 przesłuchań dzieci ofiar i świadków przestępstw. W sposób prawidłowy realizowany był takŝe obowiązek ustawowy dotyczący organizowania opieki w rodzinach zastępczych, udzielania pomocy pienięŝnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania w nich dzieci, a takŝe usamodzielniania się wychowanków tych rodzin. Wg stanu na 30 czerwca 2008 r. opieką tą objętych było 319 dzieci pozostających w 246 rodzinach zastępczych, w większości (227 rodzin) spokrewnionych z tymi dziećmi. Rodzinom tym udzielono pomocy pienięŝnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dzieci w łącznej kwocie 3.587,5 tys. zł, w tym 46,6 tys. zł stanowiły dodatki z tytułu sprawowania opieki nad dziećmi niespokrewnionymi. 1 Dz. U. Nr 64, poz.593 ze zm.

3 3 Przeprowadzona w toku kontroli analiza akt dotyczących 30 rodzin zastępczych oraz 30 przypadków usamodzielnienia się wychowanków tych rodzin wykazała m.in., Ŝe respektowano wymogi dotyczące udzielania pomocy społecznej, przeprowadzając wywiady środowiskowe oraz egzekwując potwierdzanie wysokości dochodów osiąganych przez rodziców dzieci. We wszystkich przypadkach, przed usamodzielnieniem się wychowanków, opracowano i zatwierdzono indywidualne programy usamodzielniania. Stwierdzono jednakŝe, iŝ w 6 badanych przypadkach MOPS nie wywiązał się z obowiązku wynikającego z 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 18 października 2004 r. w sprawie rodzin zastępczych (Dz. U. Nr 233, poz ze zm.) i nie poinformował sądu opiekuńczego o sytuacji osobistej dzieci umieszczonych w rodzinie zastępczej oraz sytuacji ich rodzin naturalnych. Opiekę socjalną nad dziećmi sprawowano równieŝ w 7 placówkach opiekuńczowychowawczych, w których - wg stanu na 30 czerwca 2008 r., przebywało 182 dzieci, w tym najwięcej (37,4%) w placówkach typu socjalizacyjnego. Analiza 30 akt aktualnych wychowanków placówek oraz 30 usamodzielnionych wykazała, Ŝe zadania MOPS w tym zakresie realizowane były prawidłowo. I tak, m.in. wszystkie decyzje o przyznaniu pomocy finansowej wydane zostały w terminie nie przekraczającym 1 miesiąca od dnia wpływu wniosku. Przed wydaniem kaŝdej decyzji przeprowadzony został wywiad środowiskowy, a kwoty przyznanych środków finansowych na kontynuowanie nauki, zagospodarowanie i usamodzielnianie wychowanków były zgodne z określonymi w art. 89 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej oraz 5 ust. 1 i 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie (Dz. U. z 2005 r. Nr 6, poz. 45 ze zm.). MOPS posiadał pełne zabezpieczenie finansowe realizowanych zadań. Plan wydatków na 2007 r. po zmianach wynosił bowiem ,2 tys. zł, co stanowiło 99,95 % zgłoszonego zapotrzebowania. Nie wykorzystano jednak tych środków w całości, gdyŝ wykonanie planu wyniosło ,5 tys. zł, tj. 93,68 % planu. Było to wynikiem przeszacowania faktycznych potrzeb, spowodowanego głównie nieprzewidzianymi rezygnacjami ze świadczeń społecznych przez osoby wyjeŝdŝające za granicę w celach zarobkowych. Ustalono, Ŝe w badanym okresie nadzór nad poszczególnymi rodzajami działalności MOPS sprawowany był m.in. w formie kontroli wewnętrznych. Z dokonanej analizy 20 protokółów z tych kontroli (10,4% przeprowadzonych w 2007 r.), wynika jednak Ŝe w Ŝadnym z nich:

4 4 - nie wyjaśniono przyczyn wykazanych nieprawidłowości i nie wskazano jak wpłynęły one na sposób załatwienia poszczególnych spraw, - nie określono terminów realizacji zaleceń, - nie zalecono i w efekcie nie przeprowadzano kontroli sprawdzających. Prawidłowo zorganizowano przyjmowanie skarg i wniosków. Na tablicach informacyjnych podane były godziny przyjęć interesantów przez kierownictwo MOPS, a prowadzenie rejestru powierzono działowi kadr i spraw socjalnych. Analiza 19 zgłoszonych w 2007 r. skarg na sposób załatwiania przez MOPS spraw i wniosków, wykazała Ŝe wszystkie sprawy były załatwione w ciągu 1 miesiąca, a od udzielonych odpowiedzi składający skargi nie odwoływali się. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Coroczne informowanie sądu opiekuńczego o sytuacji osobistej dzieci umieszczonych w rodzinie zastępczej oraz sytuacji rodziny naturalnej dziecka, stosownie do postanowień 8 ust. 2 rozporządzenia w sprawie rodzin zastępczych, 2. Bardziej wnikliwe analizowanie przyczyn nieprawidłowości ustalanych w trakcie kontroli wewnętrznych oraz prowadzenie kontroli sprawdzających. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Dyrektor w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o podjętych działaniach w celu ich realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Pani prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli w Olsztynie, umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków, zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. Z powaŝaniem Rozdzielnik: 1. Adresat 2. NIK Dep. Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia 3. a/a

5 L:\Teksty wystapien\2008\mops_olsztyn_j_gom. 2 DOC.DOC 5