NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DYREKTOR DEPARTAMENTU ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Transkrypt

1 Warszawa, dnia 5 września 2007 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DYREKTOR DEPARTAMENTU ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Tadeusz Bachleda-Curuś KSR /07 Pan Wojciech Dudziuk p.o. Dyrektora Biebrzańskiego Parku Narodowego WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (j.t. Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Departament Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego, przeprowadziła kontrolę w Biebrzańskim Parku Narodowym, zwanym dalej Parkiem, w zakresie wdraŝania ochrony na obszarach Natura W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 4 lipca 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ust. 1 i 2 ustawy o NIK, przekazuje Panu Dyrektorowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. Biebrzański Park Narodowy, zajmujący obszar ,4 ha, znajduje się w całości na obszarze Natura 2000 Dolina Biebrzy (PLC 20001), wyznaczonym rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz.2313), stanowiąc 48,1 % jego powierzchni. Ww. obszar Natura 2000 wykracza równieŝ poza teren otuliny Parku wyznaczonej rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie utworzenia Biebrzańskiego Parku Narodowego. Propozycja skorelowania granic obszaru Natura 2000 z granicą otuliny Parku, zgłoszona w styczniu 2004 r. przez Dyrektora Parku do Głównego Konserwatora Przyrody - Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Środowiska, nie została uwzględniona.

2 Do czasu zakończenia kontroli, tj. do dnia 22 czerwca 2007 r., Dyrektorowi Parku nie zostało powierzone wykonywanie zadań na obszarze Natura 2000, połoŝonym poza granicami Parku. Zadania w zakresie ochrony przyrody wykonywane były jedynie na terenie Parku, na podstawie ustanowionych przez Ministra Środowiska zadań ochronnych. Biebrzański Park Narodowy nie posiada planu ochrony. Jego projekt przygotowany kosztem 3 509,9 tys. zł, ukończony 29 maja 2001 r., nie został zatwierdzony przez Ministra Środowiska z powodu zmiany przepisów prawnych w zakresie zasad sporządzania planu ochrony. Aktualizacja projektu i wykonanie planu ochrony, stosownie do znowelizowanych przepisów, wymaga nakładów w kwocie tys. zł, których Dyrektor Parku, pomimo wielokrotnych wystąpień, do czasu zakończenia kontroli nie uzyskał z budŝetu, ani ze źródeł pozabudŝetowych. Park tak jak i cały obszar Natura 2000 Dolina Biebrzy, nie posiada równieŝ kompletnej i aktualnej inwentaryzacji przyrodniczej. Realizację zadań Parku ograniczały niewystarczające środki finansowe. W latach 2004 I kw. 2007, na realizację zabiegów ochronnych oraz przedsięwzięć promujących ochronę przyrody wydatkowano 5.743,1 tys. zł, w tym 98,8% ze środków pozabudŝetowych. NajwyŜsza Izba Kontroli nie wnosi uwag do działań Dyrektora Biebrzańskiego Parku Narodowego związanych z: prowadzeniem ewidencji nieruchomości w granicach Parku i strategią porządkowania stosunków własnościowych na jego obszarze, współpracą z organami administracji samorządowej w sprawach ochrony przyrody, uzgadnianiem projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji administracyjnych o warunkach zabudowy i ustalających lokalizację inwestycji celu publicznego, podejmowaniem i realizacją przedsięwzięć dla zwiększenia społecznej akceptacji ochrony przyrody na obszarze Parku. W toku kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości i uchybienia: 1. Dyrektor Parku nie poinformował Ministra Środowiska o stwierdzonych, w wyniku przeprowadzonych analiz materiałów kartograficznych, rozbieŝnościach pomiędzy powierzchniami geodezyjnymi Parku, jego otuliny i obszaru Dolina Biebrzy w granicach określonych stosownymi aktami prawnymi, a powierzchniami podanymi w tychŝe aktach prawnych. I tak: 2

3 rzeczywista powierzchnia Parku jest większa o 420 ha od powierzchni określonej w 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 września 1993 r. w sprawie utworzenia Biebrzańskiego Parku Narodowego, rzeczywista powierzchnia otuliny Parku jest mniejsza o 1 288,5 ha od powierzchni otuliny określonej w 6 ww. rozporządzenia, faktyczna powierzchnia obszaru Natura 2000 Dolina Biebrzy jest mniejsza o 96,4 ha od powierzchni obszaru Dolina Biebrzy określonej w 2 pkt 34 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313). 2. Na obrzeŝach Parku brak było tablic informujących o zakazach obowiązujących na jego obszarze, stosownie do obowiązku wynikającego z art. 115 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z późn. zm.). Granice parku, o łącznej długości 425,9 km, zostały oznaczone w terenie jedynie 4 tablicami informującymi o nazwie Parku. Pomimo kierowanych do Ministra Środowiska wniosków o ujęcie w planach budŝetowych, środków finansowych na oznakowanie granic Parku zgodnie z obowiązującymi wymaganiami prawnymi, środki na ten cel nie zostały przyznane. Z informacji uzyskanych w toku kontroli wynika, Ŝe niezbędnych jest 135 tablic, których koszt sporządzenia i ustawienia przekracza 23,5 tys. zł. 3. Nie zostały w pełni wykonane zadania ochronne, ustanowione zarządzeniami Ministra Środowiska na lata 2004, 2005 i , w części dotyczącej usuwania krzewów. I tak: w 2004 r. odkrzaczono jedynie 4,6 ha, zamiast ha tj. 0,3 %, w 2005 r ,8 ha, tj. 29,1 %, w 2006 r. - 97,3 ha, tj. 9,2 %. 4. W przypadku dwóch przedsięwzięć ( Ochrona orlików krzykliwego i grubodziobego oraz puchacza w Biebrzańskim Parku Narodowym i Ochrona populacji cietrzewia w Biebrzańskim Parku Narodowym ), realizowanych w ramach umów dotacji z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej stwierdzono, Ŝe: 3 protokóły odbioru robót, wykonywanych przez Gospodarstwo Pomocnicze przy Biebrzańskim Parku Narodowym, podpisano przed ukończeniem prac, co było działaniem nielegalnym, realizacja zabiegów ochronnych wykonywanych przez pracowników Gospodarstwa Pomocniczego przy Biebrzańskim Parku Narodowym, w 5 przypadkach nie była potwierdzana w kartach drogowych, 3

4 liczba godzin pracy wpisanych na 6 kartach pracy, nie odpowiadała czasowi pracy wykazanemu na kartach drogowych. Ponadto w toku kontroli stwierdzono: naruszenie art. 94 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, polegające na zawarciu umowy na realizację przedsięwzięcia Ochrona przeciwpoŝarowa w Biebrzańskim Parku Narodowym, przed upływem 7 dni od dnia zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty; nieprzestrzeganie przepisów prawa w zakresie wykorzystywania, bezpiecznego uŝytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest, polegające w szczególności na: a) nieprzedłoŝeniu Wojewodzie Podlaskiemu informacji, dotyczącej inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest, znajdujących się na terenie Parku, do czego zobowiązywały przepisy 7 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz.U. Nr 192, poz. 1876); b) nieprzeprowadzaniu kontroli stanu wyrobów zawierających azbest, znajdujących się na terenie Parku oraz niesporządzaniu ocen stanu i moŝliwości bezpiecznego ich uŝytkowania, wymaganych przepisami 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego uŝytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz.U. Nr 71, poz. 649). Przedstawiając powyŝsze uwagi i oceny NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Poinformowanie Ministra Środowiska o róŝnicach pomiędzy faktycznymi powierzchniami Biebrzańskiego Parku Narodowego i jego otuliny oraz obszaru Natura 2000 Dolina Biebrzy a powierzchniami podanymi w aktach prawnych powołujących wymienione formy ochrony przyrody. 2. Umieszczenie na obrzeŝach Biebrzańskiego Parku Narodowego tablic informujących o nazwie formy ochrony przyrody oraz o zakazach obowiązujących na jego obszarze. 3. Pełną realizację ustalonych przez Ministra Środowiska zadań ochronnych. 4. Rzetelne dokumentowanie wykonania i rozliczanie umów dotacji na dofinansowanie zabiegów ochronnych i innych przedsięwzięć. 4

5 5. Podjecie skutecznych działań w celu wyeliminowania przypadków nieprzestrzegania przepisów prawnych w zakresie zamówień publicznych oraz wykorzystywania, bezpiecznego uŝytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest. NajwyŜsza Izba Kontroli, Departament Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, zwraca się do Pana Dyrektora o przedstawienie, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Dyrektorowi prawo zgłoszenia na piśmie, do Dyrektora Departamentu Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego NajwyŜszej Izby Kontroli umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 5