SPIS TREŚCI Wstęp... 4 Scenariusze zajęć z wykorzystaniem płyty Między nami 3... 5 Karty pracy... 15 Wykaz tekstów nagranych na płytę Między nami 3... 64
WSTĘP Książka z pomocniczymi materiałami metodycznymi Między nami słuchaczami do nauczania języka polskiego w klasie trzeciej gimnazjum różni się nieco od poprzednich tego typu publikacji. Wiąże się to z kilkoma czynnikami. Po pierwsze, klasa trzecia to okres intensywnych przygotowań do egzaminu gimnazjalnego, a zatem czas powtarzania i utrwalania dotychczas zdobytych wiadomości i umiejętności. Po drugie, teksty w podręczniku dla klasy trzeciej są trudniejsze niż w klasie pierwszej i drugiej. Zawarte w nich treści skłaniają raczej do dyskusji niż do zdobywania informacji. Oczywiście informacje też są bardzo istotne, gdyż ich zrozumienie jest kluczem do odkrycia przesłania utworu. Dzięki takiemu doborowi tekstów i zadań proponujemy uczniom intelektualną przygodę, która ma pobudzić ich wyobraźnię i twórcze myślenie, skłonić do głębszych przemyśleń, dyskusji, wyrażania sądów i opinii orazzachęcić do aktywnej pracy indywidualnej i grupowej. Zawarte w publikacji scenariusze lekcji do słuchania ze zrozumieniem wzbogacają naszą ofertę metodyczną o jeszcze więcej pomysłów na lekcje języka polskiego. Najważniejsze zmiany w stosunku do poprzednich książek: 1. Wszystkie proponowane zestawy zadań są przygotowane jako rozwiązania alternatywne w stosunku do zadań w podręczniku. 2. Wśród prezentowanych na płycie tekstów sześć jest spoza podręcznika. 3. W każdym zestawie jedno lub dwa zadania są podporządkowane sprawdzeniu i utrwaleniu umiejętności redagowania różnych form wypowiedzi. 4. Więcej jest zadań, które uczniowie wykonują w grupach. 5. Nie ma sprawdzianów podsumowujących kolejne rozdziały. Nie zmieniły się zaś cele edukacyjne. Nadal najważniejsze z nich to: ćwiczenie koncentracji, kształcenie umiejętności słuchania na poziomie informacyjnym i interpretacyjnym, rozwijanie wyobraźni i twórczego myślenia.
SCENARIUSZE ZAJĘĆ Z WYKORZYSTANIEM PŁYTY MIĘDZY NAMI 3 ZADANIA DO ROZDZIAŁU U ŹRÓDEŁ KONFLIKT I POROZUMIE- NIE (1 2) Juliusz Słowacki, Balladyna (podręcznik, s. 15) Karta pracy nr 1 Opracowanie fragmentów Balladyny Juliusza Słowackiego jest przewidziane na 3 4 godziny lekcyjne. Celem kolejnych zadań jest odtworzenie jak najpełniejszego obrazu świata przedstawionego, a następnie zachęcenie uczniów do przygotowania inscenizacji innych fragmentów dramatu na podstawie scen zamieszczonych w podręczniku. Myślę, iż odbiór fragmentów dramatu będzie łatwiejszy dzięki temu, że forma słuchowiska jest atrakcyjna, a wielu uczniów zetknęło się z tym utworem już w szkole podstawowej. W toku lekcji zaplanowano ćwiczenia grupowe polegające na wykonaniu projektu plakatu informującego o szkolnym przedstawieniu oraz dwie wersje zaproszenia na ten spektakl. Dlatego przed lekcją należy uprzedzić uczniów, aby przygotowali materiały niezbędne do wykonania zadań plastycznych: duże arkusze papieru lub brystolu, kredki, farby, kolorowe gazety, bibułę itp. Podczas wykonywania zadań uczniowie najpierw wyodrębniają elementy świata przedstawionego, a następnie dokładnie je określają, stosując opis, charakteryzując postaci oraz tworząc plastyczny projekt scenografii. Bardzo ważnym zagadnieniem jest rola tworzywa językowego i dźwiękowego w budowaniu nastroju słuchowiska, dlatego zadanie 3. należałoby omówić zaraz po jego wykonaniu, aby uczniowie, którzy słabo sobie z nim poradzą, mogli uzupełnić ewentualne braki i poprawić błędy. Przygotowane ćwiczenia redakcyjne służą utrwaleniu umiejętności: sporządzania opisu przeżyć wewnętrznych, tworzenia opisu postaci, redagowania zaproszenia. Dobór fragmentów nagranych na płycie dostosowano do zaproponowanych w publikacji jednostek lekcyjnych. Materiał został podzielony na dwie części. zadania 1. i 2. uczniowie wykonują odpowiednio po wysłuchaniu pierwszej i drugiej sceny dramatu, zadanie 3. w trakcie drugiego odtwarzania nagrania. W pierwszej rubryce tabeli (sytuacja lub wydarzenie) wystarczy, by tylko ogólnie zasygnalizowali sytuację.
Scenariusze zajęć z wykorzystaniem płyty Między nami 3 15 Isłuchanie KARTA PRACY NR 1 1. Uzupełnij tabelę. Ifragment (akt I, scena III) miejsce wydarzeń bohaterowie II fragment (akt II, scena I) 2. Przedstaw przebieg wydarzeń w formie planu ramowego. Ifragment II fragment
16 Scenariusze zajęć z wykorzystaniem płyty Między nami 3 II słuchanie 3. Określ nastrój towarzyszący kolejnym wydarzeniom, a następnie ustal, za pomocą jakich środków został stworzony. sytuacja lub wydarzenie nastrój tworzywo dźwiękowe efekty dźwiękowe interpretacja głosowa
Scenariusze zajęć z wykorzystaniem płyty Między nami 3 17 III słuchanie 4. Scharakteryzuj siostry, biorąc pod uwagę zagadnienia podane w tabeli. Wykorzystaj sformułowania i wyrazy zamieszczone w ramce oraz dopisz własne spostrzeżenia. troskliwość złośliwość opiekuńczość brak szacunku szczerość prostolinijność serdeczność nieszczerość tajemniczość marzenia o poprawie losu pragnienie bogactwa życzliwość złość zagadkowość ufność zawiść zazdrość szukanie sposobu rozwiązania konfliktu pycha kokieteria gotowość do ustępstw agresja pokora duma egoizm imię siostry Alina Balladyna stosunek do matki zachowanie wobec przybysza oczekiwania związane z zamążpójściem stosunek do siostry zachowanie w sytuacji konfliktowej
18 Scenariusze zajęć z wykorzystaniem płyty Między nami 3 5. Zredaguj opis przeżyć wewnętrznych: Balladyny wędrującej po lesie i bezskutecznie szukającej malin albo Aliny uradowanej z efektów zbierania malin. 6. Napisz, jak sobie wyobrażasz wygląd Aliny lub Balladyny.
Scenariusze zajęć z wykorzystaniem płyty Między nami 3 19 7. Przygotujcie inscenizację innych fragmentów Balladyny. W tym celu: zastanówcie się nad wykorzystaniem efektów dźwiękowych, przygotujcie graficzny projekt scenografii i kostiumów, biorąc pod uwagę możliwość jego realizacji w warunkach szkolnych, wybierzcie aktorów, omówcie interpretację tekstu przez aktorów. 8. Zaprojektujcie plakat informujący o waszym przedstawieniu. Postarajcie się o to, aby szata graficzna plakatu nawiązywała do treści i nastroju wybranych do inscenizacji fragmentów. 9. Zredagujcie treść zaproszenia na przygotowany przez was spektakl. Napiszcie dwie wersje zaproszenia: jedną dla dyrekcji (wychowawcy), drugą dla kolegów.