PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 13 IM. BOHATERSKICH HARCERZY RYBNIKA-CHWAŁOWIC Rok szk. 2013/2014 SPIS TREŚCI I. Wstęp, założenia ogólne. II. III. IV. Cele i zadania. Obszary rozwoju ucznia z podziałem na poziomy wiekowe. Sposoby realizacji. V. Współpraca z rodzicami, tematyka spotkań.. VI. Uroczystości, obyczaje i obrzędy szkolne. VII. Kryteria oceny z zachowania. VIII. Ewaluacja.
I. WSTĘP, ZAŁOŻENIA OGÓLNE 1. Pierwotne i największe prawa wychowawcze w stosunku do swoich dzieci posiadają ich rodzice. Szkoła wspiera rodziców w dziedzinie wychowania. Kierunek działalności wychowawczej nie może być sprzeczny z wolą rodziców. 2. Nauczyciele w swojej pracy wychowawczej powinni zmierzać do tego, aby uczniowie w szczególności: 1) znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobistego; 2) rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie; 3) mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkolnych, jak i całej edukacji; 4) stawali się bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc umiejętnie dążenie do dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie z odpowiedzialnością za innych, wolność własną z wolnością innych; 5) poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej pracy do osiągnięcia wielkich celów życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie; 6) uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przygotowali się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i kształtowania postaw patriotycznych; 7) przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się; 8) kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania innych i rozumienia ich poglądów, umieli współdziałać i współtworzyć szkolną wspólnotę nauczycieli i uczniów. 3. Program wychowawczy opracowywany jest po rozeznaniu potrzeb środowiska szkolnego przy współudziale nauczycieli, rodziców i uczniów. 4. Zadania wychowawcze realizowane są przez wszystkich pracowników szkoły.
II. CELE I ZADANIA Głównym celem wychowawczym szkoły jest wszechstronne wychowanie dziecka kulturalnego, pogodnego, odpowiedzialnego, przygotowanego do życia we współczesnym świecie: 1. Dziecko umie zachować się w sposób kulturalny. 2. Dziecko rozumie potrzebę rozwoju przez naukę. 3. Dziecko umie zorganizować we właściwy sposób czas wolny. 4. Dziecko potrafi współdziałać i współistnieć w grupie. 5. Dziecko umie podejmować właściwe decyzje. 6. Dziecko potrafi dokonywać oceny i samooceny. 7. Dziecko umie korzystać z osiągnięć cywilizacji. 8. Dziecko zna i szanuje historię i tradycje swojego regionu oraz kraju. Cel wychowawczy szkoła osiąga przez kształtowanie umiejętności i postaw: 1. patriotycznej i obywatelskiej 1) poznanie patronów szkoły; 2) poznanie historii szkoły, dzielnicy, miasta, śląska, kraju; 3) poznanie ważniejszych wydarzeń historycznych, budujących tożsamość narodową; 4) kształtowanie świadomości przynależności do Europy i świata; 2. prospołecznej 1) uczenie odpowiedzialności za własne czyny, słowa na terenie szkoły i poza szkołą; 2) kształtowanie właściwych relacji społecznych; 3) kształtowanie bezpiecznych zachowań ( Bezpieczna Szkoła); 4) zapobieganie zachowaniom agresywnym i destrukcyjnym; 5) uwrażliwianie na potrzeby drugiego człowieka; 6) poszanowanie praw zgodnie z obowiązującymi przepisami regulującymi prawa człowieka; 3. proekologicznej 1) kształtowanie właściwego stosunku do otaczającej przyrody; 2) uwrażliwianie na piękno przyrody; 3) wdrażanie uczniów do działań mających na celu ochronę środowiska;
4. prozdrowotnej 1) promowanie zdrowego stylu życia poprzez: właściwe odżywianie, aktywność fizyczną, umiejętne spędzanie czasu wolnego, higienę osobistą, higienę pracy i nauki, 2) uwrażliwianie na zewnętrzne zagrożenia dla zdrowia: epidemiologiczne, cywilizacyjne. III. OBSZARY ROZWOJU UCZNIA Z PODZIAŁEM NA POZIOMY WIEKOWE. Wychowawcy poszczególnych klas konstruują program w oparciu o diagnozę potrzeb zespołu klasowego i określenie zadań wychowawczych uwzględniających cel główny. Uczeń klasy pierwszej: 1) Potrafi okazywać szacunek ludziom z najbliższego otoczenia i stosować zwroty grzecznościowe. 2) Umie zachować się w czasie przerw międzylekcyjnych, wie, do kogo zwrócić się w sytuacjach zagrożenia. 3) Umie uczestniczyć w zabawach organizowanych przez nauczycieli i kolegów. 4) Umie ocenić zachowanie swoje i kolegów, nazywać emocje. 5) Umie korzystać ze sprzętów i urządzeń szkolnych, szanuje je. 6) Potrafi rozpoznać i nazwać symbole narodowe i religijne oraz okazać im szacunek. 7) Potrafi dbać o najbliższe środowisko naturalne. 8) Posiada najważniejsze wiadomości na temat dbania o własne zdrowie, zdrowego odżywiania i higieny. Uczeń klasy drugiej: 1) Potrafi kulturalnie zjeść posiłek. 2) Posiada wiadomości na temat zdrowego stylu życia oraz unikania produktów i substancji szkodliwych. 3) Umie prawidłowo rozłożyć zajęcia w ciągu dnia. 4) Potrafi brać udział w życiu klasy i szkoły. 5) Szanuje własność osobistą i społeczną. 6) Umie korzystać z usług poczty.
7) Umie świadomie korzystać z komputera. 8) Potrafi dbać o najbliższe środowisko naturalne. Uczeń klasy trzeciej: 1) Potrafi zachować się w kinie, teatrze. 2) Potrafi zaplanować zabawę dla rówieśników. 3) Potrafi pomagać kolegom, dostrzega potrzeby i problemy innych. 4) Rozróżnia dobro i zło w życiu codziennym. 5) Umie obsługiwać proste urządzenia techniczne. 6) Zna zwyczaje i obrzędy regionu oraz tradycje świąteczne. 7) Zna i prezentuje tańce, piosenki, wyliczanki. 8) Zna i rozpoznaje symbole narodowe, wydarzenia i postacie historyczne. 9) Wie jak należy dbać o przyrodę. 10) Jest świadomy szkodliwości biernego palenia papierosów. Uczeń klasy czwartej: 1) Potrafi zachować się w instytucjach użyteczności publicznej. 2) Potrafi wartościować pisma młodzieżowe. 3) Potrafi zorganizować imprezę dla klasy. 4) Zna swoje mocne i słabe strony, zainteresowania i predyspozycje. 5) Potrafi radzić sobie ze złością, potrafi właściwie zareagować będąc świadkiem agresji. 6) Zna zasady zdrowego stylu życia. 7) Umie korzystać ze środków komunikacji. 8) Zna historię dzielnicy i miasta. 9) Zna zasady savoire-vivre. Uczeń klasy piątej: 1) Umie zachować się na wycieczce i w miejscach publicznych. 2) Potrafi zaplanować wyjście do kina, teatru itp. 3) Bierze udział w życiu szkoły. 4) Bierze udział w promowaniu zdrowego stylu życia. 5) Umie odmawiać ( mówić nie ), dokonywać wyborów. 6) Porusza się bezpiecznie po drodze, dba o bezpieczeństwo, zdrowie swoje i innych. 7) Zna dorobek kulturalny regionu. 8) Zna mocne i słabe strony swojego zachowania. 9) Potrafi wyjaśnić dlaczego warto się uczyć.
Uczeń klasy szóstej: 1) Zna zasady bezpieczeństwa i higieny oraz savoire-vivre. 2) Potrafi świadomie korzystać ze środków masowego przekazu środków IT. 3) Umie zorganizować imprezę dla młodszych kolegów, klasy, szkoły. 4) Potrafi umotywować samoocenę oraz ocenę sytuacji. 5) Posiada wiadomości na temat wpływu picia alkoholu na organizm człowieka, jego rozwój i funkcjonowanie. 6) Potrafi zachować się asertywnie w sytuacji namowy do palenia, picia alkohlu oraz zażywania środków odurzających. 7) Aktywnie promuje wśród młodszych kolegów zdrowy styl życia. 8) Zna dorobek kulturalny regionu na tle Polski, Europy i świata. W załączeniu plany pracy wychowawczej poszczególnych klas. IV. SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO: 1. ujęcie treści wychowawczych z podstawy programowej w tematyce zajęć edukacyjnych; 2. bezpośrednie rozmowy nauczycieli z uczniami na wszystkich lekcjach; 3. apele; 4. wycieczki; 5. udział uczniów w uroczystościach klasowych i szkolnych; 6. organizowanie wystaw prac dzieci; 7. konkursy; 8. spotkania z ciekawymi ludźmi; 9. koncerty umuzykalniające; 10. zajęcia w szkolnej izbie poświęconej pamięci harcerzy, poległych w czasie II wojny światowej, którzy byli uczniami bądź nauczycielami szkoły, oraz muzeum szkolnym; 11. udział w projektach zewnętrznych; 12. organizowanie zajęć pozalekcyjnych. V. WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI 1. Współpraca wychowawcza szkoły z rodzicami polega na systematycznych i doraźnych kontaktach mających na celu informowanie, doradzanie, zapobieganie i koordynowanie działań wychowawczych.
2. Dyrekcja szkoły organizuje zebrania, których celem jest przekazywanie informacji z zakresu działalności wychowawczej szkoły. 3. Rodzice mają wpływ na plan wychowawczy szkoły poprzez jego opiniowanie, uchwalanie i współrealizowanie. 4. Plan wychowawczy szkoły jest uchwalany przez Radę Rodziców, plany wychowawcze klas poprzez rodziców danego oddziału. Rada Rodziców jest na bieżąco informowana o realizacji programu wychowawczego. 5. Rodzice mają prawo do zgłaszania propozycji działań wychowawczych szkoły. 6. Rodzice mogą brać czynny udział w realizowaniu zadań wychowawczych w porozumieniu z wychowawcą klasy bądź dyrekcją szkoły. 7. Rodzice mają prawo za zgodą dyrekcji szkoły i Rady Rodziców do reprezentowania szkoły w sprawach wychowawczych. 8. Problemami wychowawczymi zajmują się w kolejności: wychowawca klasy, pedagog, dyrekcja szkoły. 9. Współpraca wychowawcy klasy z rodzicami polega na: bieżącym informowaniu, organizowaniu pomocy pedagoga, higienistki, dyrekcji szkoły; prowadzeniu spotkań o tematyce wychowawczej. TEMATYKA SPOTKAŃ Z RODZICAMI wrzesień Prawa i obowiązki ucznia oraz rodzica, aktualne przepisy prawa oświatowego. Zapoznanie z WSO, Statutem Szkoły. październik Zebranie rodziców: Higiena pracy ucznia, bieżące oceny. listopad Dziecko w dobie TV i Internetu, promowanie zdrowego stylu życia.
grudzień Zebranie rodziców: Jak uniknąć drugoroczności? bieżące oceny, zagrożenie ndst. styczeń Zebranie rodziców: Podsumowanie wyników nauczania za I semestr, oceny klasyfikacyjne za I semestr. marzec Zebranie rodziców: Rola konsekwencji w wychowaniu, bieżące oceny. kwiecień Jak osiągać sukces w nauce szkolnej? maj Zebranie rodziców: bieżące oceny, zagrożenia ndst. czerwiec Profilaktyka uzależnień wśród dzieci i młodzieży. Przygotowanie dziecka 6-letniego do nauki w szkole. Podsumowanie pracy w roku szkolnym 2012/13. VI. UROCZYSTOŚCI, OBYCZAJE I OBRZĘDY SZKOLNE DLA RODZICÓW Dzień Górnika Jasełka Dzień Babci i Dziadka Przedstawienie Wielkanocne Dzień Matki i Ojca DLA UCZNIÓW Pasowanie na ucznia i czytelnika
Przyjęcie do braci szkolnej Wieczór andrzejkowy Mikołaj Tydzień świąteczny Spotkania opłatkowe z wychowawcami Zabawa karnawałowa Dzień Patrona Dzień Dziecka - festyn Pożegnanie absolwentów SZKOLNE Rozpoczęcie roku szkolnego DEN Święto Odzyskania Niepodległości Święto Konstytucji 3 Maja Zakończenie roku szkolnego ŻYCIE W ŚRODOWISKU LOKALNYM Sprzątanie Świata Odwiedzamy groby i pomniki Konkurs gwary i wiedzy o Rybniku Udział sztandaru w ważnych uroczystościach szkolnych i środowiskowych VIII. EWALUACJA 1/ bieżąca poprzez: - obserwację zachowań uczniów, - prowadzenie przez wychowawców klas zeszytów spostrzeżeń, - okazjonalna diagnoza w zakresie treści wychowawczych, - współpraca z rodzicami ocena działań wychowawczych, diagnoza potrzeb 2/ semestralna: - podsumowanie realizacji działań wychowawczych w I semestrze, - wprowadzenie ewentualnej korekty programu wychowawczego 3/ końcoworoczna: - podsumowanie realizacji działań wychowawczych w II semestrze, - opracowanie przez wychowawców wniosków z ewaluacji bieżącej,
- opracowanie wniosków do realizacji w następnym roku szkolnym. Narzędzia ewaluacyjne: ankieta, wywiad, test socjometryczny.