PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Gimnazjalno- Szkolnego w Zębowicach rok szkolny 2014/2015 1
I. PODSTAWA PRAWNA Podstawę prawną szkolnego programu profilaktyki stanowią: ustawa o systemie oświaty, ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z 24 kwietnia 1997 r., rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2002 r., ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu z 9 listopada 1995 r., rozporządzenie MENiS w sprawie podstawy programowej z 26 lutego 2002 r. rozporządzenie MEN z 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół II. CELE PROGRAMU CEL OGÓLNY: Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole Wychowanie do dbałości o zdrowie fizyczne i psychiczne CELE OPERACYJNE: uczniowie mają świadomość i wiedzę o zachowaniach wpływających na zdrowie, potrafią dokonywać właściwych wyborów prozdrowotnych, znają i stosują zasady bezpieczeństwa w szkole i poza nią, potrafią rozpoznawać ryzykowne sytuacje i podejmować decyzje korzystne dla ich zdrowia i rozwoju, wiedzą, jak oprzeć się presji grupy, potrafią panować nad swoimi emocjami, dbają o poprawne relacje z rówieśnikami, aktywnie przeciwstawiają się postawom przemocy i agresji, reagują na wszelkie przejawy zła w środowisku szkolnym, mają świadomość i wiedzę o możliwościach wpływania na swój stan psychiczny, potrafią szukać pomocy w trudnych dla siebie sytuacjach życiowych. III. ZAKRES ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH 2
Działania profilaktyczne obejmują wszystkich uczniów klas I VI oraz I-III GIM, a metody i formy pracy są dostosowane do ich potrzeb i możliwości oraz wniosków wynikających z bieżącej diagnozy problemów występujących w środowisku szkolnym. Uczniowie z grupy podwyższonego ryzyka mogą za zgodą rodziców uczestniczyć w specjalistycznych zajęciach organizowanych przez szkołę w miarę posiadanych lub pozyskiwanych środków. Pracownicy szkoły będą się starać o włączanie rodziców jako naturalnych sojuszników do oddziaływań profilaktycznych prowadzonych przez szkołę poprzez informowanie ich o treściach przekazywanych uczniom oraz dostrzeganych zagrożeniach. IV. ZADANIA PROGRAMU zapoznanie z normami zachowania obowiązującymi w szkole, znajomość zasad ruchu drogowego bezpieczeństwo w drodze do szkoły, promowanie zdrowego stylu życia, kształtowanie nawyków prozdrowotnych, rozpoznawanie sytuacji i zachowań ryzykownych, w tym korzystanie ze środków psychoaktywnych (lekarstw bez wskazań lekarskich, papierosów, alkoholu i narkotyków), eliminowanie z życia szkolnego agresji i przemocy rówieśniczej, niebezpieczeństwa związane z nadużywaniem komputera, Internetu, telefonów komórkowych i telewizji, wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów, podkreślanie pozytywnych doświadczeń życiowych, pomagających młodym ludziom ukształtować pozytywną tożsamość, uczenie sposobów wyrażania własnych emocji i radzenia sobie ze stresem. V. METODY I FORMY PRACY 1. Program realizowany będzie metodami aktywizującymi na podstawie zasady odwoływania się do doświadczeń uczniów i ich wiedzy poprzez: prace plastyczne, wiersze, piosenki, teksty literackie, gry i zabawy, inscenizacje, dramy, dyskusje i debaty, 3
linię czasu, drzewko decyzyjne, mapy mentalne, burzę mózgów, burzę pytań. 2. Stałe prezentacje i utrwalanie zachowań prozdrowotnych prace plastyczne, literackie, muzyczne i multimedialne uczniów. 3. Spektakle edukacyjne. 4. Sejmiki uczniowskie i szkolne. 5. Organizacja stałych imprez rekreacyjnych i zajęć umożliwiających prezentacje swoich uzdolnień i możliwości. 6. Wycieczki, rajdy, zajęcia sportowe, Rodzinny Dzień Wiosny. 7. Programy profilaktyczne, np. Trzymaj formę, Znajdź właściwe rozwiązanie. 8. Spotkania z pracownikami Policji. VI. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ CEL ZADANIA TERMIN ODPOWIEDZIALNI 1. Zapobieganie paleniu papierosów przez uczniów. - Włączenie się w ogólnopolskie akcje prozdrowotne np. " Dzień bez papierosa, Maj Pedagog - Tydzień profilaktyki dotyczącej zapobieganiu paleni papierosów a) lekcje tematyczne na godzinach wychowawczych b) gazetka ścienna c) spotkanie z dentystą listopad Wychowawcy,pedagog SU SU, pedagog - Trzymaj formę - Znajdź właściwe rozwiązanie Kamila Włóczyk pedagog 2. Zapobieganie piciu alkoholu. - Dni trzeźwości: - Konkurs plastyczny pedagog 4
Wrogowie naszego zdrowia, - Wskazanie miejsc, w których można uzyskać pomoc, kwiecień pedagog, wychowawcy - Uwzględnianie w tematyce lekcji religii zasad profilaktyki, sensu życia, celów życiowych, katecheci - Spotkanie z osobą uzależnioną od alkoholu (Monar) pedagog 3. Zapobieganie uzależnieniu młodzieży od narkotyków. - Anonimowa ankieta przeprowadzona wśród uczniów, I semestr Pedagog - Tematyka dotycząca narkomanii realizowana na godzinach do dyspozycji wychowawcy klasy oraz lekcjach biologii, wychowawcy n-l biologii 4. Przeciwdziałanie zjawisku przemocy i agresji. - Rozmowy na godzinach wychowawczych dotyczące dysfunkcji emocjonalnej (kształtowanie własnej wartości) Wychowawcy - scenki profilaktyczne na apelach porządkowych D. Sułek - Dzień Życzliwości grudzień pedagog - Zajęcia tematyczne na godzinach wychowawczych pedagog, wychowawcy - Dzień rodziny maj wychowawcy - Warto być dobrym J. Żak, S. Kozłowski 5
konkurs - Ankieta diagnoza w zakresie patologizacji i negatywnych zachowań - Warsztaty dla rodziców: szkoła dla rodziców - Warsztaty dla uczniów - Spotkanie z policjantem, przestępczość nieletnich październik II semestr II semetr Pedagog PPPP Olesno PPPP Olesno pedagog VII. SYTUACJE KRYZYSOWE 1. Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych 1a. Uczeń pod wpływem alkoholu lub odurzony narkotykami Nauczyciel, który stwierdza nadużycie środka psychoaktywnego, ma obowiązek: powiadomić wychowawcę klasy, dyrekcję szkoły i pedagoga/psychologa szkoły, odizolować ucznia od reszty klasy, stwarzając warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie i zdrowie, wezwać pielęgniarkę szkolną lub lekarza w celu sprawdzenia trzeźwości lub odurzenia oraz ewentualnego udzielenia pomocy medycznej, zawiadomić rodziców ucznia, którzy mają obowiązek niezwłocznie zabrać ucznia ze szkoły, w przypadku odmowy przybycia do szkoły przez rodziców decyzję o dalszym postępowaniu podejmuje lekarz, w przypadku agresywnego, gorszącego lub zagrażającego bezpieczeństwu zachowania nietrzeźwego ucznia, gdy rodzice odmawiają przybycia do szkoły, dyrektor powiadamia policję, uczeń i jego rodzice są zobowiązani do kontaktu z zespołem interwencyjnym w celu ustalenia przyczyn wystąpienia zdarzenia oraz spisania kontraktu o nieużywaniu środków psychoaktywnych, 6
odmowa podjęcia współpracy lub powtarzanie się sytuacji będą skutkować powiadomieniem policji lub sądu rodzinnego. 1b. W przypadku znalezienia substancji psychoaktywnej nauczyciel: zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych lub jej zniszczeniem do czasu przybycia policji, w miarę swoich możliwości stara się ustalić, do kogo znaleziona substancja należy, powiadamia dyrektora i pedagoga/psychologa szkoły, wzywa policję, której przekazuje substancję i udziela wszystkich informacji dotyczących zdarzenia. 1c. W przypadku podejrzenia, że uczeń posiada substancję odurzającą, nauczyciel: w obecności innej osoby (dyrektora, pedagoga) ma prawo zażądać oddania mu jej, pokazania zawartości plecaka i kieszeni, ustala, od kogo uczeń nabył posiadaną substancję, informuje rodziców, w przypadku gdy uczeń odmawia przekazania substancji, wzywa policję w celu dokonania przeszukania ucznia i zabezpieczenia substancji, wydaną dobrowolnie substancję przekazuje policji. 1d. W przypadku próby samobójczej ucznia nauczyciel: ustala rodzaj zdarzenia, usuwa wszystko, co może spowodować realizację zamiaru samobójczego, pamiętając o tym, aby nie pozostawiać ucznia samego, bez rozgłosu przeprowadza ucznia w bezpieczne miejsce, zbiera wstępne informacje o zdarzeniu, wzywa pomoc (pielęgniarkę szkolną, wychowawcę, pedagoga/psychologa, dyrekcję szkoły), pielęgniarka szkolna wzywa pogotowie, wychowawca, pedagog/psycholog powiadamia rodziców ucznia, dokonują oceny sytuacji i priorytetów działania, dyrektor szkoły wzywa straż pożarną, policję (w zależności od potrzeb) oraz powiadamia Kuratorium Oświaty. 2. Pedagog i jego zadania W celu podejmowania interwencji w przypadku uczniów uporczywie łamiących normy zachowania w szkole oraz podejmujących ryzykowne zachowania, takie jak palenie tytoniu, picie alkoholu i 7
używanie środków psychoaktywnych pedagog wraz z wychowawcami podejmują natychmiastowe działania. Celem programu jest wspomaganie wychowawców w przypadku zaistnienia ww. sytuacji oraz szczegółowe rozpoznanie przyczyn, które wpłynęły na określone zachowanie. Zadaniem pedagoga oraz wychowawcy jest podejmowanie oddziaływań wobec ucznia poprzez rozmowę interwencyjną, spisanie kontraktu oraz zastosowanie konsekwencji w przypadku powtórzenia się nieaprobowanego zachowania. Interwencja obejmuje również rozmowę z rodzicami ucznia w celu wypracowania jednolitych wymagań i konsekwencji oraz udzielenia dziecku, w przypadku zaistnienia takiej potrzeby, pomocy psychologicznej lub psychiatrycznej. 3. Koordynator ds. bezpieczeństwa Zadania koordynatora obejmują: rozpoznawanie obszarów zagrożeń w środowisku szkolnym za pomocą ankiet, wywiadów i obserwacji, zbieranie informacji od wszystkich uczestników życia szkolnego i ich analiza, integrację działań podejmowanych na rzecz podniesienia stanu bezpieczeństwa w szkole. Program profilaktyki został zatwierdzony decyzją rady pedagogicznej z 28 sierpnia 2014 r. w uzgodnieniu z radą rodziców. 8